چکیده پایان نامه نام خانوادگی : بهمنی نام: زاهد عنوان پایان نامه: بررسی فون سوسمارهای اقلیم های مختلف استان کردستان استاد راهنما(1): احمد قارزی درجه تحصیلی: دکتری-استادیار رشته: زیست شناسی گرایش: تکوین استاد راهنما(2): نصراله رستگار پویانی درجه تحصیلی: دکتری-استاد رشته: زیست شناسی گرایش: بیوسیستماتیک جانوری محل تحصیل(دانشگاه): لرستان دانشکده: علوم گروه آموزشی: زیست شناسی تاریخ فارغ التحصیلی: شهریور 1390 تعداد صفحه: 143 کلید واژه ها: فارسی: بررسی ، فون، سوسمار ، استان ، کردستان انگلیسی: fauna ,study , lizard , kurdistan , province چکیده: سوسمارها جزء راسته squamata و زیرراسته sauriaمی باشند و اکثریت خزندگان را تشکیل می دهند. طبق مطالعات محققین تاکنون 33 جنس و حدود 130 گونه سوسمار در ایران شناسایی شده است. در این تحقیق نمونه برداری از هشت منطقه سروآباد، بیجار، قروه، سقز، بانه، وزمانه علیای کامیاران، سنندج و دیواندره واقع در استان کردستان، طی تابستان 1389 و بهار و تابستان 1390 انجام شد. نمونه های جمع آوری شده سپس در فرمالین 10% یا الکل 96% تثبیت گردیدند. نمونه های تثبیت شده در آزمایشگاه با استفاده از صفات متریک، مریستیک و یا کمک کلیدهای شناسایی موجود تا حد گونه و زیرگونه شناسایی گردیدند. در این تحقیق در مجموع 4 خانواده، 10 جنس و 13 گونه سوسمار از مناطق مورد مطالعه جمع آوری و شناسایی شدند. زیرگونه laudakia nupta nuptaاز خانواده agamidae و asaccus kurdestanis از خانواده gekkonidae، از منطقه سروآباد شناسایی و جمع آوری گردید. گونه cyrtopodion scabrum از خانواده gekkonidae، از منطقه سنندج جمع آوری گردید اما در تمامی مناطق استان وجود دارد. eremias sp(1)و e.sp(2)(گونه های ناشناخته به احتمال زیاد مربوط به کمپلکس eremias persica)، از خانواده lacertidae از منطقه بیجار شناسایی و جمع آوری گردید. گونه eremias montanus از خانواده lacertidae به عنوان یک رکورد جدید از استان در منطقه بدر و پریشان قروه معرفی گردید. زیرگونه eumeces schneiderii princeps از خانواده scincidae از منطقه سقز و زیرگونه apathya cappadocica urmiana از خانواده lacertidae از منطقه سروآباد و بانه معرفی شدند. زیرگونه lacerta media media از خانواده lacertidae در مناطق کامیاران، بانه، سنندج و سروآباد شناسایی شد. گونه های trapelus lessonaeو laudakia caucasia از خانواده agamidae در تمامی مناطق غیر از سروآباد شناسایی و جمع آوری گردید. زیرگونه trachylepis aurata transcaucasia از خانواده scincidae از تمامی مناطق غیر از منطقه دیواندره شناسایی و جمع آوری گردید. گونه ophisops elegans از تمامی مناطق استان معرفی شد. در این تحقیق علاوه بر معرفی گونه های شناخته شده موجود در استان و تهیه نقشه های پراکنش و فراوانی آن ها،گونه های جدیدی مثل eremias sp(1,2) منطقه بیجار و رکورد جدید eremias montanus شناسایی و معرفی گردید. تفاوتapathya cappadocica urmiana های منطقه سروآباد با بانه از نظر تعداد فلس های شکمی نشان دهنده یک جمعیت جدید در منطقه بانه است، که نیاز به مطالعه دارد و در آینده مشخص خواهد شد.

هدف از این مطالعه بررسی فون سوسماران منطقه کنگاور از طریق اندازه گیری صفات مورفولوژیک و استفاده از کلیدهای شناسایی معتبر است که حاصل آن شناسایی و معرفی گونه¬های موجود در این منطقه همراه با نقشه پراکندگی نمونه ها می¬باشد. در ابتدا مطالعات مقدماتی و تحقیق در رابطه با منطقه کنگاور و فون احتمالی سوسماران این منطقه به صورت گسترده صورت گرفت و اطلاعات و نقشه های مورد نیاز جهت این کار تهیه گردید. طی سفرهای متوالی به منطقه مورد مطالعه در فاصله سالهای 1393-1391 تعداد92 نمونه سوسمار از 11 ایستگاه مختلف جمع آوری گردید. از نمونه های زنده عکس و اسلایدهای محیطی تهیه شد و سپس نمونه ها به آزمایشگاه منتقل و در الکل 70 درصد تثبیت شدند و صفات متریک و مریستیک آنها مورد بررسی و اندازه گیری دقیق قرار گرفت. با استفاده از این صفات و بر اساس کلیدهای شناسایی معتبر، خانواده، جنس و گونه نمونه ها مورد شناسایی قرار گرفت. در ضمن نمونه برداری مطالعات و بررسی هایی در رابطه با نوع زیستگاه، شرایط آب و هوایی، پوشش گیاهی و میزان بارندگی منطقه مورد مطالعه صورت گرفت. همچنین ویژگیهای مختلف نمونه ها در محیط زیست طبیعی آنها مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه 9 گونه متعلق به 8 جنس و 5 خانواده از فون سوسماران منطقه کنگاور جمع آوری و صفات ریختی آنها مورد مطالعه قرار گرفت که به شرح زیر شناسایی شدند. گونه trapelus lessonae و زیر گونه laudakia nupta nupta از خانواده agamidae ; گونه های cyrtopodion scabrum و cyrtopodion heterocercum از خانواده gekkonidae ; گونه eremias montanus و زیر گونه ophisops elegans elegans از خانواده lacertidae ; گونه ablepharus pannonicus و زیرگونه mabuya aurata transcaucasica از خانواده scincidae ; گونه varanus griseus از خانواده varanidae .

با توجه به غنای فون خزندگان شهرستان کنگاور و عدم وجود مطالعات دقیق بیوسیستماتیکی، این تحقیق به بررسی فونستیک مارهای شهرستان کنگاور در طی سال های 1394-1393 پرداخته است. نمونه های مار از منطقه جمع آوری شد و پس از شناسایی صفات متریک و مریستیک هر نمونه اندازه گیری گردید. بر اساس نتایج این تحقیق مشخص شد که در منطقه مورد مطالعه هفت گونه از شش جنس و چهار خانواده بودند. در بخش دیگر، جمجمه ی نمونه های بالغ natrix tessellata و eirenis collaris توصیف شد. تفاوت های فردی بین این دو گونه با یکدیگر مقایسه شد. الگوهای تنوع بین جمجمه های مار در دو گونه از نظر ساختاری مطالعه گردید. یک توصیف کلی از استخوان شناسی جمجمه، فک پایین و دندان بندی دو گونه مشخص متعلق به یک خانواده فراهم گردید. سپس مطالعه مقایسه ای انجام شد و در انتها مشخص گردید که تفاوت های بارزی بین این دو گونه وجود دارد.

چکیده ندارد.