عدد نه تنها زبان علم ریاضیات است که بدون استفاده از آن هیچ پیشرفتی در تمامی زمینه های زندگی اعم از علم و صنعت و تجارت و... و حتی در زندگی روزانه امکان پذیر نیست؛ پس یادگیری عدد و چگونگی کاربرد آن از ضروریات زندگی هر انسانی است. از آنجا که حرکت عدد و جنس آن و تعداد معدود باعث پیچیده شدن قواعد زبان عربی شده است و نیاز به دقت و تأمل دارد، باید اعداد را در این زبان شناخت و قواعد و کاربرد آن را آموخت. در این رساله بر اساس تحقیق کاربردی، اعداد را ریشه یابی کرده ایم، قواعد آنها را تشریح، و نمونه های آنها را در قرآن کریم و اشعار جستجو و نقش های آنها را ذکر کرده ایم. در فصل اول اعداد ریشه یابی شده اند و کاربردهای اسمی و فعلی آنها از لغت نامه های معتبر استخراج شده است. در فصل دوم به مبحث قواعد اعداد پرداخته و استثناءهای آن را تحت عنوان «فوائد» شرح داده ایم؛ ضمناً این مباحث به طور اجمالی با عدد در زبان فارسی مقایسه شده است. و در فصل سوم اعداد در قرآن کریم و اشعار عرب نمونه یابی شده و نقش های آنها شرح داده شده است؛ گفتنی است در این فصل تمام نمونه های قرآنی عدد ارائه گردیده است. در این رساله نشان داده ایم که: اعداد در زبان عربی بر خلاف زبان فارسی، اشتقاقات اسمی و فعلی بسیاری دارند. انواع و کاربردهای عدد در قرآن کریم پر نمونه است. عدد در زبان عربی نسبت به زبان فارسی نکات و قواعد پیچیده ای دارد.

سفینه تبریز از جمله کهن ترین مجموعه های خطی است. این مجموعه مشتمل بر 209 کتاب و رساله است که در حدود سالهای 721 تا 723 ق تحریر شده است. از آن میان 7 رساله منحصر به فرد و نادر از مجموعه رساله ها مقدمه نویسی، تصحیح و تحشیه می شود. نویسنده فاضل و پرکار این مجموعه، ابوالمجد محمد بن صدرالدین تبریزی ملکانی قرشی است. سفینه تبریز آینه ای از وضع فرهنگی تبریز، در باشکوه ترین دوران حیات فرهنگی آن یعنی در نیمه دوم قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است. پنج رساله از مجموع هفت رساله مذکور، پندنامه است که سه تای آنها از پندهای پهلوی نشأت گرفته اند، (پندهای تاج انوشروان و کلمات بزرگمهر یک و دو) و دو رساله دیگر کلمات خواجه عبدالله انصاری، مشتمل بر پندهای اسلامی است. رساله خواص الاحجار نیز مشتمل بر نام هفتاد نوع سنگ گرانبهاست که بعد از معرفی مختصر سنگ ها چنانکه از نام اثر هویداست خواص درمانی آنها را ذکر کرده است. فرهنگنامه ای از خواص درمانی سنگ ها و روش درمان بیماری ها از طریق آنها تهیه شد. البته شایان ذکر است که بخش پایانی این رساله افتادگی دارد. رساله عقاید الفرق نیز هفتاد فرقه منشعب از اسلام را معرفی می کند و هر چند بی نظمی هایی در ترتیب فرق آن دیده می شود، لکن چون برخی از فرق گمنام را شرح می دهد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. از میان این رساله ها پند نامه تاج انو شروان و کلمات خواجه عبدالله انصاری مورد مقایسه تطبیقی قرار گرفت. لازم به ذکر است که سفینه تبریز نسخه اساس قرار گرفته است.

تحقیق حاضر، یکصد وسی وپنج بیت از شواهد شعری به کار رفته در تفسیر مجمع البیان از ابتدای سوره ی مجادله تا انتهای سوره ی قیامت را شرح داده ونکات صرفی را به صورت مختصر بیان کرده سپس به بیان علت استشهاد به این ابیات می پردازد واشاره ای به سراینده ی آنها نیز می کند. مؤلف برای توضیح نکات صرفی ولغوی آیات وقرائت وشأن نزول آنها به شعرهای دوران جاهلی واموی وعبّاسی استشهاد جسته امّا به شرح آنها نپرداخته ومفردات لغوی و نکات صرفی آنها را بیان نکرده. از این رو روشن ساختن پیچیدگی های این اشعار برای فهم بهتر این تفسیر ضروری به نظر می رسد. نتایج حاصل از این تحقیق از دو جهت برای پژوهشگران مفید می باشد اوّل اینکه آراء صرفی طبرسی مطرح شده است ودوّم آنکه ابیات موجود به زبان عربی تشریح ، واسناد مربوط به سراینده ی هر بیت تا حدّ امکان ذکر شده است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.