یکی از کتاب های معتبر حدیثی کتاب گرانقدر «تحف العقول» می باشد که احادیث آن مورد استفاده علمای بزرگی بوده و هست . از آنجا که روایات این کتاب فاقد سند است بر آن شدیم که با استفاده از منابع معتبر مربوطه سند و رجال روایات نقل شده از پیامبر(ص) را یافته وآنها را مورد بررسی قرار دهیم .نگارنده حقیقتا تلاش فراوانی در جهت بررسی این احادیث انجام داده و حدودا دویست منبع مهم حدیثی ،تاریخی ،لغوی ،اخلاقی و رجالی را بررسی کرده تا هم سندی برای آنها بیابد و هم ثقه یا غیرثقه بودن راویان احادیث را مشخص نماید و هم لغات غریبی را که در بعضی از احادیث وجود دارند شرح دهد .لازم به ذکر است که در طی انجام این پژوهش نکات زیر بدست آمده : الف : حدودا ده حدیث از میان روایات پیامبر(ص) در هیچ یک از منابع فریقین یافت نشد . ب : تعدادی از احادیث در منابع معتبر حدیثی وجود داشت اما فاقد سند بوده و مولفان هنگام نقل این نوع احادیث بی سند ،به ذکر منابع ناقل حدیث قبلی اکتفا می کردند . پ : در میان کلمات قصار پیامبر(ص) دو حدیث مشابه(81 و147) یافت شد که اختلاف لفظی اندکی داشتند . ت : حدود بیست وپنج راوی نام آنها در کتب رجالی یافت نشد . امید است که این کار آغازی باشد برای بررسی تمام روایات کتاب تحف العقول . اللهم آمین .

این رساله شامل سه فصل از قرار زیر است: فصل اول: به کلیات موضوع از قبیل: تعریف و تبیین موضوع، پیشینه ی تحقیق، روش تحقیق و سوالات تحقیق پرداخته شده است. فصل دوم: این فصل که «گذری بر حقیقت و مجاز» نام گرفته است، مقدمتاً به بحث کوتاهی در رابطه با مجاز و حقیقت و اقسام آن با استفاده از منابعی که در تبویب و تشریع علم بیان نگاشته شده، پرداخته و برای هر قسم به ذکر یک مصداق از قرآن کریم بسنده شده است و از آنجایی که قسمتی از کار به بحث ترجمه ی قرآن مربوط می شد بحث کوتاهی در رابطه با ترجمه و بخصوص ترجمه ی قرآن و آیات مجازی آن اختصاص داده شده است. فصل سوم: در این فصل که در واقع فصل اصلی رساله محسوب می شود، به بررسی مجاز در قرآن کریم پرداخته شده و بدین منظور از جزء یک تا جزء ده، انواع مجاز، کنایات و استعاراتِ لطیف و زیبایی را که در هر آیه به کار رفته، در حدِّ توان کم خویش و با استفاده از تفاسیر، کتب اعراب القرآن و علوم قرآن، استخراج و به توضیح هر کدام از این آیات پرداختم. بعد از توضیح مجازات موجود در آیات به نقد و بررسی ترجمه ی هر آیه از هشت ترجمه ی قرآن (آیتی، الهی قمشه ای، فولادوند، مشکینی، معزی، مکارم شیرازی، خرمشاهی و بهرام پور) پرداختم و اگر هیچکدام از این هشت اثر ترجمه ای مناسب ارائه نداده بودند ترجمه ی مطلوبی به عنوان پیشنهاد ارائه داده ام.

این رساله با عنوان «بررسی تطبیقی امامت دردوتفسیرالمناروالمیزان»پژوهشی است بر مسئله امامت که یکی از مسائل کلامی میان شیعه و غیر شیعه می باشد؛در این تحقیق مبانی فکری دومفسر بزرگ عالم اسلام،علامه طباطبایی مفسرالمیزان و رشید رضا مفسرالمنار، نسبت به این مسئله مورد دقت قرار گرفته است و رویکرد هر یک از این دومفسرمورد تحلیل قرار گرفته است. نخست تفسیری ازآیات امامت که شامل آیه ابلاغ،آیه اکمال،آیه ولایت،آیه ابتلاوآیه اطاعت و.. ذکر شده است و سپس دیدگاه مفسرانی غیر از این دو مفسر در مورد آیه بیان شده وبعد دیدگاه رشید رضا که بیشتر در قالب شبهه بر آیات امامت است ،بیان گردیده ومورد بررسی قرار گرفته ودر نهایت پاسخی که علامه به این شبهات ابراز داشته ،بیان گردیده است . یکی از تمایزات کار این رساله تطبیق دو دیدگاه و بیان اختلاف نظرها در دید دو مفسر مزبور است که اغلب در کارهای مشابه کمتر به چشم می خورد. از جمله نتایجی که ازاین پژوهش به دست آمده این است که مبانی مرحوم علامه در مسائل امامت،منطبق بر آیات وروایات معصومین (ع)است که مورد تایید می باشد ،درحالی که شبهاتی که از سوی رشید رضا مطرح شده بیشتر به تعصبات مذهبی بر می گرددتادلایل عقلی ونقلی.

تفسیر نورالثقلین که از منابع معتبر تفسیری شیعه می باشد و در بردارنده ی بیش از سیزده هزار روایت تفسیری است. در این کتاب تفسیری، مفسر گاهی تعداد زیادی از آیات را با هم تفسیر و در تفسیر آیه تنها بخشی از آیه را که دارای روایت تفسیری بوده است نقل و از ذکر قبل و بعد آن و دیگر آیاتی که روایتی در تفسیر آن نرسیده و یا در دسترس وی نبوده است خودداری کرده است؛ بنابراین تعداد زیادی از آیات در این کتاب تفسیر نشده و اکثر آیات تفسیر شده نیز کامل نمی باشند. با توجه به جزء بررسی شده(هفتم) در گزینش روایات، روش مرحوم حویزی به این صورت بوده است که او اگر حدیثی را در منبعی می یافت که فاقد سند باشد؛ آن منبع را رها کرده و همان حدیث را از منبعی دیگر که سند را ذکر کرده روایت می کند؛ گاهی روایات را تقطیع و گاهی روایتی را که در تفسیر یک آیه آمده در تفسیر آیه ای دیگر می آورد و در انتخاب منبع، به منابع شیعه بسنده کرده است و شاید علت این گزینش شرایط محل زندگی حویزی که در شیراز باشد که در قرن یازدهم از پایگاه های علمی ایران بشمار می آمد. با وجود اینکه تفسیر نورالثقلین را از جمله تفاسیر روایی به حساب آورده اند اما با بررسی این تفسیر معلوم می شود که حویزی در آن ، صرفاً به نقل روایت نپرداخته است، بلکه او در انتخاب منابع، و ترجیح روایات مسند بر غیر مسند، انتخاب موضوعی روایات، تقطیع و جابجایی روایات در روشی هدفمند به اعمال نظر پرداخته که در واقع بر این اساس می توان زمینه هایی از اجتهاد را در این تفسیر مشاهده نمود. حویزی در ذکر اولین حدیث از هر منبع، نام آن منبع را نوشته است و به همین خاطر با وجود اینکه سند برخی از روایات را بیان نکرده اما ذکر منبع را می توان از نقاط قوت تفسیری وی و جبران کننده ی ضعف سند، دانست. در مجموع به علت مسند بودن اکثر روایات، مورد وثوق بودن راویان حدیث، عدم مغایرت احادیث معیارهای نقد حدیث می توان تفسیر نور الثقلین را از کتب معتبر تفسیر شیعه بر شمرد و اکثر روایات آن را در تفسیر آیات پذیرفت.

کتاب نهج الفصاحه، گردآوری مرحوم ابوالقاسم پاینده، دربردارنده ی بخشی از روایات و کلمات قصار رسول گرامی اسلام(ص) می باشد. مولف در این کتاب، از منابع معتبر و اصیل و غیرِ آن، از کتب شیعه و غیر شیعه احادیث را گردآوری و ترجمه نموده، امّا این موضوع با حذف سند و عدم ذکر منبع همراه بوده است. پایان نامه ی حاضر، ضمنِ تبیین معانی واژه های غریبی که در برخی احادیث وجود دارند، به تطابق و مقابله روایاتِ منتخب با منابع اصلی و مآخذ متقدّم و متأخّر پرداخته، علاوه بر ذکر موارد مشابه، در صورت وجود اختلاف، موارد آن را ذکر نموده است. همچنین اعتبار و صحّت استناد این احادیث به پیامبر اکرم(ص)، با استخراج و بررسی اسناد و طرق این روایات، مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر اساس بررسی های صورت گرفته، بسیاری از این احادیث را نمی توان در منابع دست اوّل و معتبر حدیثی به گونه ای یافت که عنایت ویژه ی قدما و علمای حدیث شناس به آن احراز شود. موضوع و مضمون روایات بررسی شده، غالباً در زمینه ی فضایل و اخلاقیّات است و احادیث فقهی، کمتر در میان آن ها دیده می شود. این احادیث بیشتر، از منابع عامّه، بویژه از کتاب «الجامع الصغیر» جلال الدین سیوطی و «کنز العمّال» متّقی هندی استخراج شده اند. برخی از احادیث نیز تنها در منابع شیعه وجود دارد. در بین روایات منتخب، احادیث مرسل، موقوف و ضعیف مشاهده می شود و صحّت تعدادی از آنها به دلیل تفاوت نظر دیدگاه های رجال شناسی فریقین مورد اختلاف می باشد. همچنین برای برخی احادیث سندی یافت نشد و تعداد محدودی از احادیث، به کلّی فاقد سند بوده اند.

در آیات قرآن، افراد و گروه هایی ملعون خوانده شده اند. سر سلسله ملعونان و رانده شدگان از رحمت الهی، ابلیس است؛ رد دعوت ابلیس و ماندن در چارچوب دین، نیازمند شناخت مرزهای ممنوعه ای که مستلزم لعن ودوری ازرحمت الهی است، می باشد. از آن جا که عالم دنیا، عالم اسباب و مسببات است و نوع سبب ها قابل تکرارند شناخت علل لعن ضرورت می یابد چرا که خروج از دایره رحمت الهی آثار و پیامدهایی منفی و دردناک را در دنیا و آخرت برای ملعون به دنبال دارد که گاه فقط فرد به آن پیامد مبتلا می گردد وگاه یک گروه و یا تمام افراد جامعه و یا امت را فرا می گیرد، مانند قوم عاد و فرعونیان. تبیین قالب دین مداری و عمل به باید ها و دوری از نباید های الهی، برکاتی ارزشمند همچون تکامل معنوی و حفظ امنیت جامعه را به دنبال دارد. این نوشتار با هدف تبیین مرزهای ممنوعه و تعریف لعن، شناخت علل و آثار و مصادیق لعن را در فرهنگ انسان ساز اسلام با محوریت آیات قرآن بیان می نماید. نگارنده در ابتدا به مفهوم شناسی لعن پرداخته سپس در فصول بعدی به ذکر علل، آثار و مصادیق آن پرداخته؛ مثلا از علتهای لعن بر اهل کتاب،کتمان حق، خیانت، سازشکاری با مشرکین علیه مسلمین با اینکه قدر مشترکشان با مسلمانان به مراتب بیش از مشرکین بود؛ همچنین از علتهای لعن بر کفار تکذیب، اصرار بر کفر، ایجاد شبهه؛ در مورد دروغ گویان نیز، تجاوز و محو آثار و نشانه های پیامبر(ص) را می توان نام برد؛ در مورد آثار لعن می توان به توفیق هدایت، دوری از خلود در آتش، نبودن در حزب شیطان و ایمان به اولیای الهی را نام برد؛ و در مورد مصادیق لعن می توان به اهل کتاب، کافران، دروغ گویان، افراد مرتد و ...اشاره کرد.

نهج البلاغه پس از قرآن کریم، ارزشمندترین کتاب هدایت و انسان سازی است که در جای جای آن، انعکاس آیات آسمانی قرآن، مشهود است. این کتاب ارزشمند از لحاظ ادبی بالاترین درجه فصاحت و بلاغت را در بین ادبا و شعرا و دانشمندان از زمان پیدایش تاکنون به خود اختصاص داده است. امام علی (ع) در نهج البلاغه بارها به آیات قرآنی استشهاد نموده است. روح و جان متعالی امام علی (ع) آن قدر با قرآن پیوند عمیق و زیبا برقرار کرده است که هر محقق طالب حقیقت و تشنه کشف ارتبط قرآن با نهج البلاغه است را به سمت خود می کشاند زیرا او قرآن مجسدو او آیینه تمام نمای قرآن است. عده ای امام علی (ع) را قرآن ناطق و کتاب قرآن را قرآن صامت می نامند. سید رضی (ره) کتاب نهج البلاغه را مجموعه ای از خطبه ها، نامه ها و حکمت های امام علی می داند که آن را به دلیل محتوای علمی تاریخی و سیاسی و ادله قرآنی و بلاغت و فصاحت موجود در آن جمع آوری نموده است تا این میراث گرانقدر و گوهربار بر اثر گذر زمان به فراموشی سپرده نشود. به همین علت خود را ملتزم به تألیف کتاب نهج البلاغه در قرن چهارم هجری نمود. این کتاب نفیس بعد از گذشت حدود 1000 سال همچنان دارای بار علمی خاص خود می باشد و هر قدر مفسرین و شارحان و دانشمندان اهل قلم درباره آن می نویسند متوجه می شوند هنوز نتوانسته اند اندکی از معانی و مفهوم این کلام گهربار امام علی (ع) در نهج البلاغه را تبین نمایند. این تحقیق درباره ی تجلّی آیات قرآنی یا مویدات قرآنی نامه امام علی (ع) به مالک اشتر می باشد. البته باید گفت این نامه دارای جایگاه بالایی بوده و بزرگترین نامه امام در نهج البلاغه می باشد که امام آن را به یکی از نزدیک ترین افراد خود هنگام اعزام به فرمانداری مصر نوشت در این نامه امام منشور حکومت داری و چگونگی برخورد با ظالم و مظلوم و رعیت را به صورت مکتوب با الهام از آیات قرآنی ترسیم نموده است .

یکی از اصول اعتقادی اسلام، ایمان به معاد و روز رستا خیز و زندگی پس از مرگ است .از لحظه ها ی آ غازین طلوع خورشید پر فروغ اسلام و نزول آیا ت قرآن کریم ، پیا مبر اسلام در ابلاغ رسا لت خود در کنار دعوت به یکتاپرستی و دوری از شرک و کفر ، موضوع آمدن رستاخیز و قطعی بودن جها ن پس از مرگ را نیز برای مردم بیا ن می کرد. توجّه به مسئله ی معاد همواره در تمام ادیان یان ها و در تمام قرون و اعصار وجود داشته منتها هرکس با تفکراتی گوناگون با این مسئله مهم و سرنوشت ساز روبه رو بوده است . وهم چنین وجود حدود 1500آیه درباره ی معاد در قرآن مجید که قریب به یک سوم از آیات قرآن را تشکیل می دهد. و در جای جای قرآن مجید بعد از موضوع ایمان به خدا ، ایمان به جهان دیگر آمده و تقریبا ًدر 30 آیه این دو موضوع را قرین هم قرار داده است . بنا براین آیات معادخود به چند دسته مختلف تقسیم می شوند: یک دسته از آیات جواب منکران رستا خیز را می دهد، کسانی که اصلاًمعاد را منکر هستند. و دسته دیگر ، شکّا کان هستند که می پرسند ، چگونه بعد از این که مردیم و خاک شدیم دوباره تمام اعضاء و جوارح ما به همان شکل اولیّه ی خود باز خواهد گشت.منکران معاد کسانی هستند که برای ادعای خودهیچ دلیلی ندارند بلکه از سر جهل و عدم آگاهی چنین تفکراتی دارند و در آیات متعدد قرآن این گونه تفکرات با منطق و برهان پاسخ داده شده است قرآن کریم در مقابل کسانی که یکتایی خداوند را منکرند استدلالهای فراوانی آورده است از جمله ، برهان نظم، برهان تغییر و حرکت ، برهان وجوب و امکان ، برهان علت و معلول، و غیره از جمله براهینی است که برای اثبات توحید در قرآن کریم آمده است . دسته دیگر از آیات ، مربوط به نعمت های بهشتی و نهرهای عسل و غیره می باشد و نعمات آن دنیا را مطرح می کند . و دسته ی دیگر از آیات ، دور نمایی از جهنّم ، مظهر قهر الهی و آتش جهنّم و غل و زنجیر ، میزان وعالم برزخ را به تصویر می کشد. پس با این وجود در آیاتی از قرآ ن،مستقیم یا غیر مستقیم مسئله معاد ورستاخیز، محشر، بهشت و جهنم گوشزد شده است . پس می توان نتیجه گیری کرد که بحث معاد و بازگشت دوباره ی تمامی مخلوقات و انسان ها در پیشگاه خداوند در روزی که نه چندان دور و قابل تصّور است به وقوع خواهد پیوست . از این رو با توجّه به نقش اسا سی عقل آدمی الزام می کند که در چند و چون حیا ت اخروی خویش تأ مل نما ید و با استفا ده از منا بعی که در اختیا ر دارد در جو انب مختلف این مسئله به تحقیق بپردازد

معناشناسی شاخه ای از زبان شناسی میباشد که به مطالعه شبکه روابط بین صورت زبان و پدیده های جهان خارج و مفاهیم ذهنی ما میپردازد. معناشناسی فرآیندیست که میتواند قرآن پژوهان را هر چه بیشتر با واژه های قرآنی آشنا کند و معناشناسی واژه های قرآن از مهم ترین روش های فهم صحیح آن به شمار می آید .واژگان یوم و ایام در متن قرآن کریم به صورت مکرر و برای بیان مفاهیم اساسی از جمله مراحل خلقت و معاد استفاده شده اند . یوم و ایام در مقاطع گوناگون زمانی در معانی مختلف به کار رفته است . کاربرد و استعمال اصلی واژه ی یوم، زمان و وقت میباشد و سایر معانی مثل روز قیامت، هنگام، زمان حاضر، دوره و ... به نوعی با معانی اصلی در ارتباط میباشد. منظور از معناشناسی تاریخی، شناخت معنای وضعی واژه و تحولات معنایی آن میباشد. در مرحله معناشناسی تاریخی، معنای واژه در دوره قبل از نزول قرآن یعنی دوران جاهلیت، مخضرمین و اسلامی مورد بررسی قرار میگیرد. در معناشناسی توصیفی، به بررسی رابظه معنایی واژگان در یک حوزه معنایی و در مقطع زمانی خاص پرداخته می شود، به این صورت که به کاربرد واژگان یوم و ایام تنها در متن قرآن کریم توجه می شود. در این تحقیق معانی و کاربردهای مختلف این واژگان در قرآن کریم، کتب معتبر تفسیری تاریخی، شعر های عربی و ضرب المثل ها در سه دوره مختلف جاهلی، مخضرمین و عصر اسلامی مورد بررسی قرار داده و نتایج نهایی شامل تفاوت ها، شباهت ها و تطورات معنایی این واژگان را بیان نموده ایم.

چکیده ندارد.