افسانه روایتی شفاهی است که در طول زمان سینه به سینه نقل می شود و مفاهیم و مضامین گوناگونی از جمله عناصر اجتماعی را در بر دارند و البته در هر سرزمین رنگ محلی و بومی را به خود می گیرد. مطالعه جامعه شناختی فرهنگ عامه، به ویژه افسانه با توجه به ارزش های آن، ضروری به نظر می رسد. مازندران سرزمین افسانه هاست که از دیرباز در متون گوناگون ادبی زبانزد است. افسانه های مازندرانی (البته به معنای امروزی) بازتاب فرهنگ، اعتقادات و آداب و رسوم مردم این منطقه است که با دیدگاه های مختلفی قابل ارزیابی است. در این جستار به روش کتاب خانه ای از میان انبوهی از افسانه ها 36 افسانه مازندران را در 65 روایت (21 روایت شفاهی و 44 روایت مکتوب) با روش نقد جامعه شناختی بررسی و تحلیل کرده ایم. در افسانه های مازندران عناصری جامعه شناختی چون باورهای فرهنگی و مذهبی، کار و معیشت، چهره شخصیت ها و قشرهای مختلف چون زنان و شخصیت های تاریخی، آداب و رسوم، موسیقی و... را می توان مشاهده کرد. از میان همه این عناصر دو عنصر مهم که در حیات فرهنگی و اجتماعی مازندرانیان نقش دارد: لَله وا (سازی همانند نی) و شخصیت های تاریخی، به صورت ویژه تحلیل شده و به ویژگی ها و اوصاف هر کدام اشاره کرده ایم.

چکیده ندارد.