بررسی تاریخی زبان اطلاعات مفیدی را در اختیار ما قرار می دهد؛ به ویژه در آثار منثور که ملاک و موضوع مناسبی برای تحلیل ساختمان زبان هر دوره ای به حساب می آیند. در این میان فعل که از کهن ترین صورت های زبانی است و از آنجائیکه جزء محافظه کار زبان نسبت به تحول است، حائز اهمیّت است. تفسیرسورآبادی، نوشت? ابوبکر عتیق بن محمد هروی سورآبادی، بالغ بر چهار جلد بوده و در دوره رشد و شکوفایی زبان دری در قرن پنجم هجری تالیف شده و از آثار ارزشمند فارسی است. این اثرعلاوه بر ارزشهای تاریخی، هنری، دینی و ادبی، مشحون از لغات، اصطلاحات و ترجمه تحت الّفظی عبارات و ترکیبات قرآن به زبان فارسی دری است. بنابراین مطالعه و بررسی زبانی آن، در توصیف تحوّلات تاریخی زبان فارسی بسیار راهگشاست. در این تحقیق سعی بر آن است که با مطالع? دقیق کل این اثر، دربار? یکی از مباحث خاص، مهم و درعین حال پردامن? آن، یعنی ساخت فعل، بحث جامع و مستوفایی صورت بگیرد. براساس مطالعات به عمل آمده، این اثر، با این نگاه، مورد توجّه جدی قرار نگرفته است و اغلب به ذکر کلّیات بسنده شده است. کلید واژه: فعل، ساخت، لازم، متعدی،تفسیر سورآبادی.

یکی از قدیمی ترین و معتبرترین متون منثور ادب فارسی در قرن چهارم هجری کتاب تاریخ بلعمی نوشته ی ابوعلی محمّد بن عبدالله البلعمی است که در آغاز دوره ی رشد و تکامل زبان فارسی دری تألیف شده است. هدف این پژوهش بررسی همه جانبه ی فعل های به کار رفته در این اثر است. چرا که مقوله ی فعل در تاریخ بلعمی مقوله ی بسیار مهمّی است که بررسی آن از تمام جهات در این کتاب و روشن شدن نکات مهمّ و اساسی در رابطه با فعل های این اثر می تواند بسیاری از مشکلات متن تاریخ بلعمی و نیز سایر کتب هم عصر آنرا حل نماید. در این پژوهش از تمام فعل های به کار رفته در تاریخ بلمی فیش برداری شد و سپس مختصّات فعلی اثر از جمله ساختمان، مادّه، وجه، جهت، زمان، ساخت سببی، جعلی ،لازم و... در قالب جدول ها و نمودارها توصیف شده است. و در انتها مقایسه ای بین بررسی ساخت فعل در تاریخ بلعمی با ساخت فعل در کتاب تفسیر سورآبادی صورت گرفته است.

چکیده بررسی ساختاری و محتوایی غزلیات شاعران ادبیات مقاومت در حوز? دفاع مقدس طاهر صفرپور مرکیه ادبیات پایداری امروز در بین ملت ها از ارزش والایی برخوردار است. شعر دفاع مقدس به عنوان بخشی از ادبیات پایداری در برگیرند? مفاهیم گسترده ای چون ایثار، شهادت و مقاومت می باشد. در این پژوهش توصیفی – تحلیلی سعی شده است پس از اشاره ای گذرا به ادبیات مقاومت و زندگی شش تن از شاعران دفاع مقدس، به بررسی ساختاری و محتوایی غزلیات حسین اسرافیلی، سعید بیابانکی، سید حسن حسینی، غلامرضا رحمدل، عبدالرضا رضایی نیا و عبدالجبار کاکایی در چهار فصل مجزا و یک فصل نتیجه گیری و پیشنهاد بپردازیم. در پژوهش حاضر پژوهشگر سعی دارد تا حد امکان بتواند به پرسش های اساسی تحقیق پاسخ گوید و ضمن بررسی اهمیت غزل و سیر تحول و تطور معانی آن، به عوامل موثر در شکل گیری غزل انقلاب بپردازد. در بررسی ساختاری غزلیات این شاعران ، جلوه های مختلف موسیقی شعر، وزن، هنجارگریزی های پر بسامد اعم از: معنایی، زمانی و نحوی و صنایع بدیعی با ذکر نمونه هایی به عنوان شاهد مثال پرداخته شده است و نیز به مهم ترین خصوصیات زبانی غزلیات این شاعران شامل ردیف، قافیه، قافی? میانی، ترکیب سازی و انواع آن و ... انواع نمادها و تأثیر پذیری شاعران انقلاب از سبک های عراقی و هندی اشاره شده است. در بررسی محتوایی نیز به درون مایه های عرفانی، حماسی، عاشقانه، مذهبی و دینی، سوگ سروده ها و مرثیه، اساطیر ملی مذهبی و شعر اعتراض پرداخته شده است. کلید واژه : ادبیات پایداری، بررسی، غزل دفاع مقدس، ساختاری، محتوایی

ترانه¬ها دل¬سروده¬های ناب و بی¬پیرایه¬ای هستند که معمولاً افراد عوام و گمنام آنها را سروده¬اند. از این¬رو، با احساسات باطنی و اندیشه و زندگی مردم هر قوم پیوند ناگسستنی دارند و به عنوان میراث فرهنگی و ادبی اقوام، بیانگر آرزوها، عواطف، آرمان¬ها، انتظارات، روحیات و نیازهای آنها هستند. این سروده ها از انواع ادبیات عامیانه به شمار می آیند و تحقیق درباره آنها علاوه¬بر فایده ادبی و ارزش زبان¬شناسی، از نظر مردم¬شناسی و شناخت خرده فرهنگ ها نیز اهمیت فراوانی دارد. در بررسی و تحقیق ترانه های اقوام قبل از هرچیز گردآوری آنها مهم است. زیرا بدون تدوین آنها هرگونه اظهارنظر در این خصوص ناتمام است. برخی از ترانه های تالشی جمع آوری و مکتوب شده اند و شماری دیگر هنوز تدوین نشده اند. در تحقیق حاضر سعی شده است علاوه بر منابع مکتوب و پراکنده، به صورت میدانی بخش قابل توجهی از ترانه های تالش جنوبی جمع آوری شود. در تنظیم و نگارش این پایان نامه، ابتدا درباره ترانه و ترانه¬سرایی و سابقه آن در ایران، موقیعت جغرافیایی تالش، اهمیت و جایگاه زبان تالشی بحث کرده ایم، سپس با طبقه بندی ترانه های تالشی براساس موضوعات مختلف فرهنگی و اجتماعی، و آوانویسی و برگردان فارسی آنها کوشیده ایم درباره مضامین، ارزش ادبی، هنری و مردم شناسی آنها نیز سخن بگوییم. در این تحقیق مشخص می شود اغلب ترانه های تالشی در قالب دوبیتی سروده شده اند. اغلب این دوبیتی ها دستمایه موسیقی و آواز هستند. از نظر زبانی بیشتر این سروده ها متحول شده اند هرچند کلمات و ترکیباتی کهن در بین آنها دیده می شوند. ترانه های تالشی در عین سادگی، حاوی بسیاری از اطلاعات ارزشمند در حوزه مسائل فرهنگی، اجتماعی، تاریخی، و باورهای مذهبی است. واژگان کلیدی: ترانه، تالشی، تالشی¬جنوبی، تحلیل ادبی و زبانی، مردم¬شناسی.

شهرآشوب متنی است که موضوع آن نکوهش یا ستایش مردمِ یک شهر یا درباریان، و توصیفِ عاشقانۀ صاحبان شغل-های اجتماع باشد. شهرآشوب¬ها با جامعه پیوندی نزدیک دارند. پژوهش در حوزة شهرآشوب اندک¬ است، و برخی زوایای آن، هنوز در مُحاق. در این رساله، مهم¬ترین شهرآشوب¬های ادبیّات فارسی ؛ یعنی شهرآشوب¬های مسعود سعد سلمان، مهستیِ گنجوی، امیرخسروِ دهلوی، کلیمِ همدانی، سیدای نسفی، صنایع¬البدایعِ سیفیِ بخاری، مجمع¬الاصنافِ لسانیِ شیرازی، کارنامة بلخِ سناییِ غزنوی، شهرآشوب وحید قزوینی در مثنوی عاشق و معشوق و نامة نامیِ خواندمیر را در سه دستة شهری، صنفی و درباری، بر مبنای نقد ساخت¬گرایِ تکوینی؛ رویکرد گلدمن و بوردیو بررسیده¬ایم. در رویکرد گلدمن، اثر ادبی جزئی مستقل از آفریننده، و وابسته به گروه است. این گروه خود جزئی از ساختار اجتماعی، اقتصادی و سیاسی دوره¬ای معین است. این رویکرد، به دنبال دستیابی به جهان¬بینیِ گروه¬هایی است که موجب پدیدآیی اثر در دوره¬هایی ویژه می¬شوند. نخست ساختارهای معنادارِ درونیِ اثر یافته می¬شود و سپس همخوان-ها و پیوندهای معنادار با ساختارهای فکری، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی زمانه. در رویکرد بوردیو، فضای اجتماعی نویسنده، میدانی از درگیری برای دستیابی به موقعیت و سرمایه است، انواع سرمایه؛ فرهنگی، اجتماعی، و نمادین، در پویایی جامعه نقش دارد. میدان نگرش خود را بر واردشوندگان می¬قبولاند. میدان، با مفهوم منش در اثر شناسایی و نقد می¬شود. مردم، در میدان، در پیِ دستیابی و گستردنِ قدرت خویش¬اند. ساختار معنادار در شهرآشوب¬های صنفی تغزّلِ مذکّر، توصیف و مطایبه است. شهرآشوب¬ها از نظر شکل و محتوا و سنت¬های ادبی هم¬ارز و همسو با سنت¬های روزگار خود بوده¬اند. برخی از شهرآشوب¬سرایان از این سرمایة فرهنگی برای پیشروی در میدان قدرت بهره برده¬اند و برخی دیگر تنها به جنبه¬های التذاذی آن توجه داشتند. شهرآشوب گاه ابزاری برای طبقة مسلط در میدان قدرت بود تا فرهنگ دلخواه خویش را با این سرمایة فرهنگی در جامعه بگستراند. برخی نیز با اینکه در میدان قدرت بودند، نخواستند از این راه ذائقة فرادستان را بر فرودستان تحمیل کنند. بیشتر شهرآشوب¬سرایان از دایرة سیاسی ایران بیرون بودند، یا در هند بودند یا فرارود، اما پیروزمندترین آنان، لسانی، در ایران زیسته و تقریباً ارتباطی با هند نداشته است. مهم¬ترین عامل تکوین شهرآشوب¬های صنفی تلذذ ادبی و تفنن بوده است. شهرآشوب¬سرایان درباری هم در میدان قدرت و هم در میدان ادبی بازی کرده و سرمایة فرهنگیِ شاعری را در رقابتِ میدان¬ها برای رسیدن به هدف به کار برده¬اند. این وضعیت ساختارهای مدح، توصیف، و مطایبه را برای شهرآشوب¬های درباری رقم زد. این ساختارها، مَنِشی متناسب با موقعیت آنان بود و شهرآشوب سرایانِ میدانِ ادبی را با منازعه بر سر میدان ادبی به سرمایه نزدیک کرد. به همین دلیل مدح درباریان از کانون قدرت آغاز می¬گردد و به ترتیب هرمی قدرت پایین می¬آید و هنگامی که به درباریان دور از قدرت می¬رسد کار به بیان تابوهای اخلاقی می¬کشد. شهرآشوب سرایان درباری ساخت کلان مدح و قصاید مدحی را تغییر داده¬اند و گاه به جای اغراق¬های بی¬اساس به بیان پستی¬ها و کشمکش¬ها و توصیف حاکمان پرداخته¬اند.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.