پدیده خشکی بعنوان ویژگی بارز دو سوم مساحت ایران و گسترش بیابان یکی از چالش های جدی در جهان و از جمله کشور ایران محسوب می شود. لذا برای کنترل این پدیده ها و احیاء مناطق بیابانی بایستی ضمن شناخت ویژگی های گونه های مقاوم از روابط بوم شناسی حاکم بر این مناطق استفاده نمود. در شرایط دشوار مناطق خشک و نیمه خشک، خرد زیستگاه مناسبی در زیر تاج پوشش گیاهان پرستار ایجاد می شود که علاوه بر تامین رطوبت و دمای مناسب، شرایط خاک را به صورت ایجاد جزایر حاصلخیز جهت استقرار و رشد سایر گیاهان فراهم می آورد. این تحقیق به منظور بررسی اثر کُنار بر ویژگی های خرد اقلیم و خاک زیر سایه انداز در کُنار زارهای جنوب فارس انجام گرفت. برای نمونه برداری پارامترهای خاک بصورت تصادفی 9 درخت کُنار با سایه انداز بزرگ، متوسط و کوچک انتخاب و با حفر گودال، نمونه خاک از عمق 0-15 و 15-30 سانتی متری در سه شعاع آن انجام گرفت. برای نمونه برداری پارامترهای اقلیمی 20 درخت با سایه انداز بزرگ به صورت تصادفی انتخاب و اندازه گیری ها انجام شد. برای نمونه برداری پارامترهای گیاهی از هر طبقه سایه انداز به صورت تصادفی 6 درخت کُنار انتخاب و همه پارامترهای اندازه گیری شده در زیراشکوب با فضای بینابینی مقایسه شدند. تحلیل نتایج با نرم افزارهای spss ver.19، excel، past و tal انجام گرفت. نتایج حاکی از تغییر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، شرایط میکروکلیمایی و پارامترهای اندازه گیری شده گیاهی در سایه انداز کُنار بود و اختلاف بین سایه انداز و فضای بینابین در پارامترهای خاک (ماده آلی، کربن آلی، سیلت، شن، رطوبت و هدایت الکتریکی)، پارامترهای میکروکلیمایی (دمای لحظه ای، درصد رطوبت هوا، ماکزیمم و مینیمم دمای شبانه روز) و پارامترهای گیاهی (تاج پوشش، تولید و شاخص تنوع گیاهان علفی) از نظر آماری در سطح 1% معنی دار بود. به طور کلی سایه انداز کُنار باعث افزایش کربن آلی، ماده آلی، شن، رطوبت و هدایت الکتریکی خاک، افزایش درصد رطوبت هوا و مینیمم دمای شبانه روز و همچنین افزایش تاج پوشش، تولید و تنوع گیاهان علفی منطقه شده است. لذا پیشنهاد می شود در مناطقی که کُنار از گیاهان بومی آن محسوب می شود به منظور کنترل پدیده بیابان زایی و استقرار اولیه سایر گونه های حساس از این گونه گیاهی چند منظوره و همیشه سبز استفاده شود.

بخش وسیعی از کشور ایران را مناطق خشک و فرا خشک فرا گرفته است، بطوریکه باد عامل اصلی فرآیند فرسایش، تخریب اراضی و هدررفت خاک در اینگونه مناطق می باشد. بنابراین مطالعه بر روی خصوصیات باد (جهت، سرعت و فراوانی) ضروری است. هدف از این تحقیق، مطالعه جامع و کاربردی روی خصوصیات باد در چهار ایستگاه سینوپتیک استان سمنان است که جهت انجام آن، گلباد و گل شن سالانه، ماهانه و درازمدت ترسیم شد و داده های سرعت و جهت باد به صورت ساعتی پیش بینی و شبیه سازی گردید و نیز تحلیل فراوانی در دو بخش ماهانه و در جهت های مختلف انجام شد. برای ترسیم گلباد و گل شن، ابتدا داده های سازمان هواشناسی توسط برنامه wd convert به فرمت قابل پذیرش در نرم افزارهای ترسیم گلباد و گل شن تبدیل گردید. سپس برای ترسیم گلباد از نرم افزار wr plot استفاده شد که قادر به ترسیم گلباد در جهات گوناگون، ارایه گراف کلاس های مختلف سرعت باد و فراوانی آنها می باشد و برای ترسیم گل شن از نرم افزار sand rose graph استفاده شد که قادر به محاسبه پتانسیل حرکت شن، برآیند پتانسیل حرکت شن، زاویه جهت حرکت شن نسبت به جهت شمال و شاخص همگنی جهت حمل شن می باشد. برای پیش بینی و شبیه سازی سرعت و جهت باد از نرم افزار windpred استفاده شد که در این نرم افزار تمام محاسبات با فرمول ویبول بدست می آید. تحلیل فراوانی در دو بخش جداگانه توسط نرم افزار freq082004 که در محیط برنامه matlab اجرا می شود، یکی برای جهت های 16 گانه و دیگری برای ماه های مختلف سال انجام شد. نتایج حاصل نشان می دهد که جهت باد غالب در ایستگاه بیارجمند شمال، ایستگاه گرمسار شرق، ایستگاه سمنان شمال شمال غرب و برای ایستگاه شاهرود شمال می باشد. بالاترین درصد باد آرام در ایستگاه بیارجمند در سال 1993 و ماه دسامبر، در ایستگاه گرمسار سال 1986 و ماه دسامبر، ایستگاه سمنان، سال 1977 و ماه ژانویه و برای ایستگاه شاهرود سال 2002 و ماه دسامبر می باشند. در تقسیم بندی گروه های مختلف انرژی باد، ایستگاه شاهرود در گروه با انرژی کم، ایستگاه سمنان متوسط و ایستگاه های گرمسار و بیارجمند در گروه با انرژی بالا قرار دارند. از نظر شاخص همگنی جهت حمل شن ایستگاه های بیارجمند، شاهرود، سمنان و گرمسار به ترتیب دارای بالاترین میزان شاخص و یا به عبارتی دارای کمترین تغییرات در جهت وزش باد غالب می باشند. ماه جولای در ایستگاه های بیارجمند، گرمسار و سمنان و ماه آوریل در ایستگاه شاهرود به عنوان متلاطم ترین ماه پیش بینی شدند. بالاترین میزان سرعت باد ساعتی شبیه سازی شده عموماً در ساعات 11 تا 13 اتفاق می افتند. بالاترین سرعت برآورد شده برای دوره های برگشت طولانی در ایستگاه بیارجمند جهت غرب جنوب غرب، ایستگاه گرمسار جهت شمال شمال غرب، ایستگاه سمنان جهت شمال و ایستگاه شاهرود جهت غرب شمال غرب می باشد. همچنین بالاترین سرعت برآورد شده برای ماه های مختلف، در ایستگاه بیارجمند ماه فوریه، ایستگاه های گرمسار و سمنان ماه می و ایستگاه شاهرود ماه مارس می باشد. با توجه به مطالعات انجام شده و نتایج کاربردی آن در منابع طبیعی، کشاورزی و عمران پیشنهاد میگردد از داده های سالانه که بر اساس توزیع ویبول برازش شده اند، برای کل کشور استفاده شود.

مسأله ی گرم شدن هوای زمین و افزایش غلظت گازهای گلخانه ای در جو زمین یکی از مهم ترین مشکلاتی است که بشر در قرن اخیر با آن مواجه است. یکی از راهکارهای امیدبخش برای کاهش میزان گازهای گلخانه ای موجود در جو، جلوگیری از نشر این گازهاست. گیاه نیشکر از تیره غلات بوده و در مقایسه با سایر محصولات کشاورزی از نظر راندمان تثبیت انرژی در واحد سطح در درجه اول اهمیت قرار دارد که با توجه به خصوصیات آن می تواند بعنوان منبعی مناسب جهت بهبود خصوصیات خاک استفاده شوند. تحقیق حاضر به منظور بررسی تغییرات حاصل از اضافه نمودن بقایای گیاهی بر مقدار ماده آلی، انواع کربن، عناصر موجود در خاک بر روی خاکهایی با فرسایش شدید و متوسط و بافت های سیلتی لوم، لوم متوسط و شنی با روش انکوباسیون انجام شده است. تیمارها شامل باگاس، فیلترکیک، ملاس، ویناس، باقیمانده سبز و سوخته ی گیاه نیشکر، ذرت و کاه و کلش گندم بوده است که در قالب طرح فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی انجام گرفت. پارامترهای کربن آلی، کربن آلی محلول، پتاسیم، فسفر، نیتروژن، تنفس میکروبی و ترسیب کربن اندازه گیری شد. در تمام موارد به جز پتاسیم و اسیدیته پارامترها با گذشت زمان و در طی انکوباسیون افزایش داشته اند.

چکیده بابونه matricaria از گیاهان داروئی بسیار مهم است که کشت و رویش آن در زمینهای شور گزارش شده است اما تحقیقات علمی در زمینه تحمل این گیاه به شرایط شوری و خشکی دیده نشد. در این پژوهش اثر شوری nacl و خشکی بر جوانه زنی، پاسخ های فیزیولوژیکی و بیوشیمیائی، غلظت عناصر معدنی، مقدار مواد موثره دارویی و رشد دو گونه مهم بابونه، m. chamomilla و m.aurea مطالعه شد. در آزمایش جوانه زنی برای تنش شوری، محلولهای با پتانسیل اسمزی صفر، 175/0-،358/0-،541/0-،716/0- مگاپاسکال (معادل با هدایت الکتریکی صفر، 5 ، 10 ، 15 و 20 دسی زیمنس بر متر) nacl و برای تننش خشکی پتانسیلهای اسمزی صفر، 05/0-، 1/0-،2/0-،3/0- مگاپاسکال با استفاده ازمحلول peg6000 ایجاد شد. آزمایش اصلی بررسی تنش شوری بر رشد رویشی و زایشی بابونه، بصورت آبکشت با پنج سطح شوری کلرید سدیم ( صفر، 5، 10، 15، 20 دسی زیمنس بر متر) انجام شد. در آزمایش اصلی تنش خشکی نیز که به صورت گلدانی انجام شد، چهار تیمار رطوبتی (شامل رطوبت خاک در حد ظرفیت زراعی، و تخلیه 75، 90 و 95 درصد آب قابل دسترس خاک) مورد آزمون قرار گرفتند. گیاهان در پایان مراحل رویشی و زایشی از محل اتصال ریشه و شاخسار جدا شده و وزن خشک و عمق ریشه و شاخسار اندازه گیری شد. همچنین غلظت عناصر کم مصرف و پرمصرف، نیترات، rwcو اسید آمینه پرولین برگ تازه، ماده موثر دارویی فلاونول – o- گلیکوزیدهای گل خشک، کلروفیل a، b، و کل اندازه گیری شد. نتایج جوانه زنی نشان داد که جوانه زنی دو گونه بابونه در پتانسیل اسمزی 8/0- از nacl و 4/0- مگاپاسکال از peg متوقف گردید. در این مرحله حساسیت این دو گونه به تنش خشکی بیشتر از شوری بود. در مراحل بعدی رشد رویشی و زایشی، رشد گونه m. chamomilla در سطح 25 دسی زیمنس بر مترو رشد گونه m.aurea در سطح 20 دسی زیمنس بر متر شوری متوقف گردید. رشد گیاه تا سطح شوری 5 دسی زیمنس بر متر کاهش معنی داری نداشت در حالیکه با افزایش بیشتر شوری کاهش یافت. در میان عناصر مختلف اندازه گیری شده، غلظت یونهای cl و na در قسمتهای مختلف گیاه با افزایش شوری افزایش یافتند. با افزایش شوری نسبت های k/na و ca/na در ریشه و شاخسار کاهش یافت اگرچه این نسبتها در شاخسار بیشتر از ریشه بود. دو گونه بابونه مورد آزمایش از نظر مقاومت به شوری در گروه گیاهان نسبتاً مقاوم تا مقاوم قرار گرفتند. به نظر می رسد سازوکارهای مقاومت به شوری در دو گونه ذکر شده بابونه با در نظر گرفتن افزایش شدید پرولین و تغییرات rwc و سایر شواهد فیزیولوژیکی و بیوشیمیائی آزمون شده، درنتیجه نسبت های بیشتر k/na و ca/na در شاخسار نسبت به ریشه، تجمع na در ریشه، ساخته شدن و تجمع پرولین در شاخسار و برقراری تعادل اسمزی بوسیله مواد معدنی و آلی ذکر شده، باشد. مقاومت به شوری در گونه m. chamomilla بیشتر از گونه m.aurea بود. در بررسی مقاومت به خشکی دو گونه، مقاومت چندانی از دو گونه درمقابل خشکی دیده نشد. مقاومت گونه m.aurea به خشکی بیشتر از m. chamomilla بود. غلظت عناصر غذائی در گیاه با افزایش تنش خشکی کاهش یافت. با توجه به سایر عوامل تعیین شده در تنش خشکی، به نظر می رسد که نقش اسید آمینه پرولین در ایجاد تعادل اسمزی بسیار مهمتر از سایر عوامل باشد. نتایج مرحله گل دهی گونه m. chamomilla نشان داد که شوری و خشکی، وزن خشک گل و غلظت فلاونوئید را کاهش دادند، اما تاثیر خشکی بیشتر از شوری بود. وزن خشک گلها با افزایش شوری تا سطح 5 دسی زیمنس بر متر ، افزایش یافت، در حالی که سطوح بالاتر شوری، موجب کاهش وزن خشک گلها شد. غلظت فلاونول – o- گلیکوزید ها در تیمارهای شوری تا سطح 10 دسی زیمنس بر متر، کاهش معنی داری را نشان نداد. با در نظر گرفتن وزن خشک گل تولید شده، بیشترین مقدار فلاونول-o-گلیکوزیدها در تیمار 5 دسی زیمنس بر مترکلرید سدیم بدست آمد. در تیمارهای خشکی، وزن خشک گل و غلظت فلاونول – o- گلیکوزید ها با افزایش شدت خشکی کاهش یافت. از جمله موارد مهم قابل توصیه در مورد این گیاه دارویی با توجه به مکانیسم مقاومت به شوری تشخیص داده شده و تولید مواد دارویی در دو گونه مورد مطالعه کشت این گیاه تا سطح شوری 5 دسی زیمنس بر متر می باشد.

اهداف این پایان نامه عبارتست از: 1 - پیش بینی سرعت و جهت باد، بصورت ساعتی و روزانه در منطقه یزد. 2 - محاسبه شار فرسایش بادی با استفاده از مقادیر پیش بینی شده سرعت و جهت باد، در همان منطقه.