نام پژوهشگر: منصوره حاجی زاده

تاریخنگاری میرزا مهدی خان استرآبادی و تاثیر آن بر تاریخنگاری در دوره های زندیه و متقدم قاجاریه
thesis 0 1382
  منصوره حاجی زاده   محمدعلی کاظم بیگی

از ویژگیهای تاریخنگاری ایران پس از ظهور سلسله های مستقل حکومت محوری، غلبه جنبه ادبی بر جنبه تاریخی و عدم دید انتقادی و شکل تحلیلی نوشته های تاریخی می باشد. میرزا محمدمهدی خان استرآبادی ، صاحب دو تالیف تاریخی جهانگشای نادری و دره نادره، در تاریخنگاری عصر افشاریه و پس از آن جایگاهی ویژه دارد. استرآبادی با تاثیر پذیری از سبک تاریخنگاری عصر صفویه به ویژه تاریخنگاری اسکندر بیگ منشی -که هر دو منشیان و مقربان دستگاه سیاسی سلطنت بودند -بر سبک تاریخنگاری دوره زندیه و متقدم قاجاریه تاثیر گذاشت. شایان ذکر است ، به دلیل اقتدار و تمرکزگرایی نادرشاه و شرایط سیاسی عصر افشاریه ، عدم دید انتقادی و شکل تحلیلی در نوشته های او در مقایسه با سبک تاریخنگاری اسکندر بیگ منشی، بیشتر به چشم می خورد، به رغم شباهتهای هر دو مورخ در تحلیل مضامین و رویدادهای تاریخ نویسی ، از جمله مهمترین تفاوتهای سبک تاریخنگاری استرآبادی با تاریخ نویسی اسکندر بیگ، غیرمذهبی بودن تاریخنگاری او و جلوه یافتن نظریه نقش مردان بزرگ در تاریخنگاری او می باشد ، که سبک تاریخنگاری او را از تاریخنگاری اسکندربیگ منشی متمایز ساخته است.