نام پژوهشگر: یوسف فیلی زاده
محمد امینی یوسف فیلی زاده
استخراج آگار ازجلبک گراسیلاریا کورتیکاتا(gracilaria corticata) برای افزایش راندمان آگار و قدرت ژل از طریق بررسی تاثیر برخی متغیرها مانند زمان خیساندن، دمای خیساندن، نسبت آب-جلبک، دما و زمان استخراج و همچنین یک روش استفاده از سود و دو روش کلاسیک بین سه مکان بوشهر، بندرعباس و چابهار در آزمایشگاه ژنتیک دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1389 انجام گرفت. جلبکهای آزمایشی از سواحل شهرستان بوشهر، چابهار و بندرعباس جمع آوری گردیدند. نتایج نشان داد که عملکرد آگار و قدرت ژل تحت تاثیر همه پارامترهای استخراج می باشد. روش استخراج آگار دمای خیساندن 40درجه سانتیگراد، زمان خیساندن 3 ساعت، نسبت جلبک-آب 1:100، دمای استخراج 100 درجه سانتیگراد، زمان استخراج 5/1 ساعت و جلبک های برداشت شده از سواحل بوشهر بیشترین بازده را داشتند. عملکرد آگار در روشهای کلاسیک استخراج نیز قابل توجه و مناسب بود. همچنین برخی خواص فیزیکی - شیمیایی آگار نظیر نقطه ذوب، دمای ژلاتینی شدن و میزان سولفات نیز مورد بررسی قرار گرفت .
مهدی مبارکی یوسف فیلی زاده
استفاده از گیاهان دارویی به دلیل کم بودن عوارض جانبی و در بعضی شرایط کارآمدی بیشتر نسبت به داروهای شیمیایی نقش مهمی در درمان بسیاری از بیماری ها ایفا می نماید. یکی از مشکلات اصلی در زمینه گیاهان دارویی، برداشت های بی رویه از رویشگاه های طبیعی و محدود بودن این منابع بوده که باعث کاهش شدید تراکم این گیاهان و خسارات جبران ناپذیر به آن ها شده است. شناخت شرایط مطلوب رشد و یافتن روش های مناسب تکثیر برای افزایش کیفیت، اقدامی اساسی جهت حفظ و پایداری تولیدات گیاهان دارویی می باشد. در این تحقیق تاثیر رویشگاه های مختلف بر رشد و کیفیت ترکیبات ثانویه گیاه دارویی گل راعی در شرایط طبیعی در شهرهای استان گیلان (آستارا، بندر انزلی، رشت و لاهیجان)، مازندران (رامسر، تنکابن، نشتارود، عباس آباد و چالوس)، قزوین (شهرستان قزوین)، البرز (کرج) و تهران (شهرستان تهران) و نیز شرایط زراعی در سال 1389 مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور تعداد30 بوته از توده های خودرو در هر منطقه آزمایشی به صورت تصادفی انتخاب، و با توده اصلاح شده (ارقام توپاز و ریجر) کاشته شده در مزرعه گیاهان دارویی دانشگاه شاهد از نظر خصوصیات کمی و کیفی مقایسه گردید. این خصوصیات شامل ارتفاع گیاه، وزن خشک، تعداد پنجه، تعداد غده های تیره حاوی مواد موثره روی برگ و گل و ترکیبات موثر درون آن ها بود. میانگین داده ها با استفاده از آزمون تی (t-test) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد عوامل جغرافیایی- اکولوژیکی تاثیر معنی داری بر رشد و تولید ترکیبات اصلی دارویی گل راعی دارند. بالاترین میانگین تعداد غده در برگ (36/52 عدد) در منطقه رشت و بالاترین میانگین تعداد غده در گل (25/107 عدد) در منطقه نشتارود اندازه گیری گردید. حداکثر مقادیر هیپریسین ( 21/0میلی گرم در گرم ماده خشک) در مناطق چالوس، تنکابن و لاهیجان، هیپرفورین (17 میلی گرم در گرم ماده خشک) در مناطق تنکابن و لاهیجان و پزودوهیپریسین (55/1 میلی گرم در گرم ماده خشک) در منطقه لاهیجان اندازه گیری گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که مناطق جغرافیایی لاهیجان تا چالوس مناسب ترین شرایط را از نظر اکولوژیکی و اقتصادی برای تولید گل راعی دارا می باشند. همچنین برای رسیدن به عملکرد مطلوب کمی و کیفی، استفاده از شرایط و ظرفیت های موجود در این مناطق در تولید گل راعی مهم می باشد.
زینب نجاتمند منصور منتظری
گل جالیز (orabanche spp)انگل اجباری ریشه شمار زیادی از گیاهان دو لپه می باشد. در ایران گونه(orobanche aegyptiaca)گسترش زیادی داشته و فعالیت آن در محصولات مهمی مانند گوجه فرنگی باعث کاهش 40 درصدی عملکرد می شود. گل جالیز قادر به تولید دانه زیادی بوده که متوسط طول عمر آنها در خاک به 12 سال می رسد. از آنجایی که 90 درصد دوره رشد این انگل در زیر خاک می باشد، کنترل آن مشکل و در بعضی شرایط غیر ممکن است. اگرچه تاکنون روش کاربردی موثر و طولانی مدتی برای کنترل این گیاه مشخص و معرفی نگردیده است،یکی از راههای قابل توصیه و امید بخش برای کنترل این انگل استفاده از گیاهان تله در تناوبهای زراعی می باشد. این پژوهش شامل تحقیقات آزمایشگاهی، گلخانه ای و خزانه ای در بررسی اثرات آللوپاتیکی بقایای گونه های گیاه تله بر جوانه زنی دانه گل جالیز مصریo. aegyptiaca)می باشد. به همین منظور در آزمایش اول اندام های هوایی وزیر زمینی گیاهان تله و گوجه فرنگی (شاهد)در مجاورت دانه گل جالیز در پتری دیش قرار داده شد وسپس به ژرمیناتور انتقال داده شد، بعد از سه هفته نتایج نشان داد که تیمار گوجه فرنگی و ماش به ترتیب دارای بیشتری وکمترین تاثیر بر روی جوانه زنی دانه گل جالیز می باشند. در آزمایش دوم که در آن تاثیر عصاره گیاهان تله بر جوانه زنی دانه گل جالیز بررسی شد نتایج نشان داد که حداکثر و حداقل تاثیر گیاهان تله بر درصد جوانه زنی دانه گل جالیز به ترتیب در گیاه کلزا)(72/63%)و ماش (40/86%)مشاهده گردید. نتایج تاثیر عصاره گیاهان تله لوبیا چیتی، ماش، یونجه، اسپند، سیر، پنبه و کلزا در غلظت های تیماری 1،0و2% بر جوانه زنی دانه گل جالیز نشان داد که حداقل(47/73%)و حداکثر(98/14%) جوانه زنی دانه گل جالیز به ترتیب در غلظت عصاره شاهد 0و2میلی لیتر مشاهده گردید. بررسی تاثیر عصاره گیاهی گونه های تله بر جوانه زنی دانه گل جالیز در ظروف حاوی خاک ژله ای به همراه نشاء گوجه فرنگی نشان داد که حداکثر وحداقل درصد جوانه زنی دانه گل جالیز در تیمار شاهد(غلظت 0میلی لیتر)برای گیاه پنبه (99/25%) و غلظت 2 میلی لیتر برای گیاه کلزا(15/41%)مشاهده گردید. در بررسی آزمایش خزانه ای نتایج نشان داد که حداکثر تاثیر گیاهان تله در این آزمایش بر ارتفاع و وزن گل جالیز با گیاهان کلزافاسپند وپنبه ایجاد گردید. در بررسی گلخانه ای نشان داده شد که بیشترین تاثیر گیاهان تله بعد از استعمال کود سولفات آمونیوم در گیاه اسپند مشاهده گردید و همچنین مشاهده شد که گیاهان تله کلزا، اسپند و پنبه دارای بیشترین تاثیر بر وزن خشک، تعداد اندام و ارتفاع گل جالیز بودند.