اخیراً در مباحث نقد ادبی از جریانی به نام "شعر گفتار" یاد می شود. پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این سوال است که آیا اصولاً می توان به چنین جریانی در شعر معاصر، قائل شد؟ اگر جواب مثبت است، پیشینه این شعر چیست و ویژگی های ادبی آن کدام است؟ می دانیم که انقلاب مشروطیت مقطع مهمی در تاریخ شعر معاصر ایران به شمار می رود و در طول یک قرنی که از وقوع آن گذشته، تحولات شعر معاصر فارسی، تحت تأثیر آن بوده است. در آغاز مشروطه، شعر نیز مانند سایر عرصه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، دچار تحولاتی شد که یکی از آنها توسعه حوزه مخاطبان و ورود به میان عوام بود. شاعران آن دوره، شعارها و پیام های انقلابی را در قالب زبان ساده عامیانه و به منظور آگاهی و تشویق مردم برای مبارزه به کار گرفتند و زمینه را برای کاربرد زبان روزمره در شعر فراهم کردند. در حوزه جریان های شعری معاصر، سنت گرایانی مانند شهریار و رمانتیست های جامعه گرایی مانند نصرت رحمانی پاره ای از عناصر زبان محاوره از جمله واژگان، اصطلاحات و ضرب المثل های عامیانه را وارد شعر کردند. در کنار آن و در جریان سمبولیسم اجتماعی، نیما از زبانی نزدیک به زبان گفتار برای ایجاد ارتباطی موثرتر با خوانندگان بهره جست. پس از او این فرایند به وسیله شاگردانش ادامه یافت و بویژه فروغ فرخزاد شعر را به گفتار طبیعی نزدیک کرد. شاعران قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از اواخر دهه پنجاه تا پایان جنگ تحمیلی، در دو جریان شعر مقاومت و جنگ بویژه نوگرایان آنها، زبان ساده و صریح را در قالب ساختمان طبیعی کلام در سروده های خویش به کار بردند. تمامی این جریان ها، مقوّمی برای تداوم بخشیدن به کاربرد زبان گفتار در شعر معاصر شدند و سبب گردیدند با خاتمه یافتن جنگ و تحولات سیاسی و فرهنگی جامعه ایران، جریان های شعری دیگری ظهور کنند که بهره گیری وسیع آنها از عناصر زبان جاری و روزمره، منجر به شکل گیری نوعی شعر به نام "شعر گفتار" شود که ویژگی بارز آن کاربرد قابلیت های زبان گفتار بویژه در حوزه زبان، موسیقی و ساختار در شعر است؛ شاعرانی که مدعی سرودن این شعر هستند، با اتکا بر زبان روزمره و بهره گیری از وزن طبیعی کلام، آثاری را خلق می کنند که لحن گفتاری بر آنها حاکم است. اینان مدعی هستند که در شعرشان برای مخاطب حاضر سخن می گویند. شعرگفتار ساده و عاری از خیال پردازی های افراطی است و امور متنوعی که محتوای آن را تشکیل می دهند غالباً به جای گرفتار شدن در شیوه های مختلف صورخیال، در قالب تصاویری ساده و عاطفی ارائه می شوند. شعرگفتار را از رهگذر رفتارهای زبانی می توان به دو دسته "معناگرا" و "معناگریز" تقسیم کرد. شعرهای گفتاری معناگرا که به سبب رفتار متعارف شاعر با زبان قابل فهم هستند و ساختار متشکلی دارند و شعرهای گفتاری معناگریز که به دلیل آشنایی زدایی افراطی و رفتار غیرمعمول با زبان، هر نوع انسجامی در شعر از بین می رود. نتیجه بررسی سخنان و مدعیات شاعران گفتار، و خصوصیات شعر ایشان در این پژوهش نشان می دهد که شعر گفتار با خصوصیات مورد اشاره، صفت جدیدی نیست که وارد شعر شده باشد، زیرا ویژگی های آن را در انواع جریان های شعری معاصر می توان دید؛ بنابراین نمی توان آن را یک جریان مستقل شعری به شمار آورد، هرچند که ممکن است در آینده با رسیدن به پختگی بیشتر و یافتن مشخصه های ادبی استوارتر، بتواند به یک جریان شعری تبدیل شود.

روایت شناسی از شاخه های جذاب و مهم در نقد ساختاری متون ادبی است. نقد ساختگرایانه، روش مواجهه با ادبیات است، با کم ترین میزان دخالت آرای شخصی و سلیقه ای. شعر نو ایران از این دیدگاه تاکنون مورد نقد و بررسی قرار نگرفته است و اشارات گذرایی نیز که جسته و گریخته در بعضی تحلیل ها به وضعیت روایی این آثار شده، بیشتر ناظر به شکل قصه گویی در داستان پردازی آن هاست و کم تر اصول مباحث روایت شناسی - آن گونه که در نقد ساختارگرایانه مطرح می شود - مورد توجه قرار گرفته است. در این پایان نامه، روند روایی شعر نو ایران از آغاز (روزگار نیما) تا سال 1357 (پیروزی انقلاب اسلامی) بر اساس اصول نقد ساختاری بررسی و تحلیل شده است تا نشان دهد سیر تطور روایت و انواع آن در آثار این دوره چیست و کدام عوامل فرهنگی و اجتماعی در این سیر تطور نقش داشته اند و در نهایت، حضور روایت در اشعار این دوره، چه تأثیری در شکل و محتوای آنها گذاشته است. برای این منظور، شعر معاصر به دو دوره تقسیم شده است: دوره اول، از آغاز تا سال 1330 که نیمایوشیج محور اصلی آن است و دوره دوم، از سال 1330 تا 1357 که شاعران نوپرداز دیگر روند کاری نیما را پی می-گیرند، تکامل می بخشند و روش های تازه ای را در این راه ایجاد می کنند. تأکید جامعه آماری این پایان-نامه، بر"افسانه" و "ققنوس" از نیما، "اندوه" از اخوان ثالث، "سکوت دسته گلی بود (دریایی3)" از رویایی، و "فراقی" از شاملو است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که روایت در شعر نو ایران، هرچه از آغاز به زمان ما نزدیک تر می شود، از روایت آشکار به سوی روایت پنهان و روایت غایب سیر می کند. بنابراین در شعر نو ایران، (بر خلاف بعضی ادعاها) شعر ضدروایت یا فاقد روایت وجود ندارد و فرضیه آغازین تحقیق، مبنی بر وجود شعر نو ضد روایت مورد تأیید قرار نمی گیرد. شعر نو بر خلاف شعر سنتی ایران، ارتباط مفهومی خود را از همبستگی معنایی در محور عمودی خویش می گیرد. این عامل به عنوان یکی از مهم ترین مشخصه های شعر نو، نیاز به گونه ای روایتمندی را موجب می شود تا شعر، در غیاب عواملی که به شعر سنتی انسجام می بخشید، بتواند به عنوان یک کل واحد عمل کند و به مجموعه ای از پاره های ناهمگون بدل نشود.

شخصیّت و شخصیّت پردازی از عناصر مهّم در هر داستانی است. رفتار و کردار هر شخصیّتی در عرصه ی زندگی تأثیر گذار است، خواه این تأثیر خوشایند یا ناخوشایند باشد. در داستان های روایی یا نمایشی شخصیّت ها با آنچه می گویند و بدان عمل می کنند تشخّص می یابند. نویسنده می کوشد با خلق این شخصّت ها در داستان به گونه ای عمل کند که مخاطب از سنجش آن ها با معیارهای ایده آل و حقیقت مانندی بر باورپذیر بودنشان صحّه گذارد. این جستار، مفاهیم اصلی؛ شخصیّت و شخصیّت پردازی را در هشت فصل تحلیل کرده است. این مفاهیم در شش اثر به نام های؛ « سهم من » و « پدر آن دیگری » از « پرینوش صنیعی » « بعد از او » و « از این همه جا » از « تکین حمزه لو » « نفرین شدگان » و « مهمانی تلخ » از « سیامک گلشیری » بررسی شده و سپس علاوه بر معرّفی سه نویسنده، آثار آنان از نظر ساختار و مفهوم محتوایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این بخش توجّه به شخصیّت ها، طبقه ی اجتماعی، سن و ویژگی های فردی و روحی آنان مورد توجّه واقع شده است.در پایان نیز ضمن تحلیل آثار نویسندگان، پرسش هایی با رویکردی شخصیّت پردازانه اعمّ از؛ هر یک از عوامل شخصیّت پردازی « توصیف، لحن، گفتگو و... » در داستان چه بسامدی دارد، سیر تحوّل شخصیّت ها به چه نحوی صورت پذیرفته، در ورود و خروج آنان از چه روشی بهره گرفته شده است و همچنین نقش توصیف و گفتگو، در روند تکامل شخصیّت ها، پاسخ داده شده است. در بیان دیدگاه نویسندگان نیز برای پرسش های ذیل، در جستجوی پاسخ می باشیم؛ قهرمانان او از کدام طبقه هستند؟ ویژگی های فردی و روحی آنان چیست؟ فعّال اند یا غیر فعّال؟ درون گرا هستند یا برون گرا؟ خوشبین هستند یا بدبین؟ احساساتی یا منطقی؟. از سوی دیگر چگونگی توصیف اشخاص از نظر نویسندگان، شرایط زندگی، اوضاع اجتماعی و فرهنگی همچنین کیفیت روانی آنها نیز مورد توجّه قرار گرفته شده است.

رابطه ی تقابل های دوگانه وساختارگرایی به این ترتیب است که نه دال نه مدلول هیچ یک به خودی خودوبه تنهایی نشانه نیستند،بلکه تنها به واسطه ی رابطه ی ساختاریشان با یکدیگر به نشانه تبدیل می شوند؛به بیان دیگر دال و مدلول همیشه به هم وابسته اند.در این پژوهش ابتدا راجع به ساختارگرایی،پیشینه و نظریه پردازان آن صحبت شده،سپس تقابل های دوگانه که ازاصول مهم روش ساختارگرایی است،در پنج مجموعه شعری محمدرضاعبدالملکیان به نام «آوازهای اهل آبادی،ریشه در ابر،دنیا به کبوترانش پشت کرده است،ساده با تو حرف می زنم و رد پای روشن باران»بررسی شده است.در هر فصل تقریبا ده شعر از یک مجموعه ی شعری به علت دارا بودن دو ویژگی «روایی بودن وداشتن ساختار دو قطبی»انتخاب و تقابل های دوگانه،زیبایی های شعری،موسیقی شعروارتباط بندها با یکدیگر بررسی شده است.مهم ترین تقابلی که در آثار این شاعر دیده می شود،تقابل زندگی شهری و روستایی است و این که شاعر سنت و مدرنیته را در برابر هم قرار می دهد و زندگی روستایی راترجیح می دهد.

از روزگاران کهن تاکنون، داستان در زندگی انسان ایرانی جایگاه ویژه ای داشته است، اما رمان و داستان به شکل امروزی آن، پس از مشروطه مورد توجه واقع گردید و به بخش مهمی از ادبیات فارسی تبدیل شد که در سیر تاریخی خود و در هر دوره، عرصه ی ظهور جریان تازه ای بوده است. تحولات سیاسی و اجتماعی و همچنین جریان های فکری مسلط هر دوره، تأثیر ویژه ای در محتوا و حتی فرم داستان های آن دوره داشته اند و سبب خلق آثار داستانی بسیاری گردیده اند. از سال های پس از مشروطه تا سال های پایانی دهه ی هشتاد، جریان هایی چون رئالیسم، رمانتیسم، سوررئالیسم، جریان سیال ذهن، رئالیسم جادویی، مدرنیسم، پست مدرنیسم و فمینیسم در ادبیات داستانی فارسی وجود داشته اند، البته گاه در یک دوره، چند جریان در کنار هم مورد توجه بوده اند ، اما یکی از آن ها بیش از همه، مورد علاقه ی نویسندگان و خوانندگان آثار داستانی بوده است. در پنج سال گذشته[ از ابتدای سال 1385 تا پایان سال 1389] نیز در ادامه ی همان روند، جریان های رئالیسم، مدرنیسم، پست مدرنیسم، فمینیسم و ادبیات اقلیمی بیش از دیگر جریان ها رواج داشته اند. گرچه جریان تازه ای در این دوره ی پنج ساله، وارد حوزه ی ادبیات داستانی فارسی نشده است، اما نگاه تازه ای که به هر یک از این جریان ها شده، آثار تازه ای خلق نموده است که به نوعی آن ها را از آثار سال های پیش از آن متمایز می گرداند. آثار داستانی مدرن در این پنج سال، به پختگی و کمال در فرم و محتوا رسیده اند و نویسندگان داستان های پست مدرن که آثار اولیه شان در دهه ی هفتاد، به زعم منتقدان تنها بازی با فرم داستان پست مدرن بود، در این سال ها آثار قابل قبول تری پدید آوردند. آثار داستانی زنان نیز در دهه ی هشتاد به اوج شکوفایی خود رسید و در سال های پایانی این دهه، موفق به ارائه ی جهان و زبانی زنانه و مستقل در آثار خود گردید. تفاوت آثار اقلیمی این دوره ی پنج ساله با سال های پیش از آن، در کم رنگ شدن مولفه های اقلیمی داستان های برخی اقلیم ها و همچنین برخورد انعطاف پذیرتر با مظاهر مدرنیسم و پست مدرنیسم و حفظ ارزش های بومی در کنار آن ها است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیل محتوا به بررسی سیر جریان های مذکور در ادبیات داستانی فارسی پرداخته است، البته تأکید ویژه ی آن بر بررسی روند حرکت این جریان ها در پنج سال اخیر بوده است و در هر یک از فصول، یکی از این جریان ها مورد بررسی قرار گرفته است.

فریبا وفی از جمله زنان نویسنده ای است که در انعکاس نگاه زنانه در ادبیات معاصر فارسی موثربوده است. وی در سال 1342 در تبریز متولد شد. نخستین رمان او «پرنده من» که در سال 1381 منتشر شد، مورد استقبال منتقدان قرار گرفت و جوایز ی فراوان را به خود اختصاص داد. «ترلان»، «رویای تبت»، «رازی درکوچه ها» و «ماه کامل می شود» و دو مجموعه داستان «در عمق صحنه» و «حتی وقتی می خندیم»، از آثار دیگر نویسنده اند. در این پژوهش سعی شده است عناصر داستان و نیز محتوای رمان ها با رویکرد نقد زن-مدارانه مورد بررسی قرارگیرند. نتیجه نشان می دهد که درونمایه ی آثار وفی را مسائلی چون: بحران هویت، ناتوانی انسان ها در برقراری رابطه، نگاه جانبدارانه به وضعیت زن، اشاره به فقر اقتصادی و فرهنگی تشکیل می دهد. نویسنده در چهار رمان از زاویه دید اول شخص استفاده می کند. زبان نویسنده از هویت خودجوش درونی وی سرچشمه می گیرد که در به رخ کشیدن زنانگی افراط دارد و توأم با اطناب و جزئی نگری است. زنان آثار وفی، اغلب در کلیشه ی زن خانه دار سنتی قرار می گیرند که خود را به طورکامل فدای مصالح زندگی خانوادگی می کنند. زنانی منفعل که در عالم ذهنیت به شرایط موجود اعتراض می کنند و روابطشان را با همسر، فرزندان و اقوام مورد باز اندیشی قرار می دهند اما این ناخرسندی، هرگز در عالم عینیت بروز نمی کند. دسته ی دیگر زنانی هستند که اگرچه به ظاهر مستقل به نظر می رسند، اما سنت های حاکم بر جامعه اجازه ی چنین اقتداری را به آن ها نمی دهد. دسته سوم کسانی هستند که زنانگی خود را فراموش کرده و جنسیتی مطابق خواست دیگران برگزیده اند. دسته آخر زنان مستقلی هستند که به باز اندیشی هویت شان در حوزه اجتماع می پردازند و راه بهبود روابطشان را در ورود به صحنه ی اجتماع و در سایه ی اشتغال و تحصیل یافته -اند.

چکیده یکی از پیامدهای پیوند شعر و روایت، پیدایش شعر روایی است. شعر روایی، در یک تعریف ساده به شعری گفته می شود که داستانی را نقل می کند. سابقه ی شعر روایی در ایران به روزگار پیش از اسلام می رسد و در دوره ی اسلامی نیز تقریباً از آغاز شعر فارسیِ دری، در منظومه های حماسی و بعدها در منظومه های غنایی و تعلیمی رواج داشته است. اگر چه روایت در پهنه ی شعر فارسی، بیشتر با قالب مثنوی همراه بوده است؛ اما منطق روایت می تواند در هر قالبی کاربرد داشته باشد. یکی از این قالب ها، غزل است. غزل روایی، غزلی است که شاعر در آن به نقل مجموعه رخدادها و کنش هایی می پردازد که با هم رابطه ی علّی- معلولی و زمانی دارند و توسط شخص یا اشخاصی، در بسترِ مکان تجربه می شوند. گرایش غزل فارسی به سمت و سوی روایت، در چهار دوره برجسته تر است: 1. غزلواره های دوره ی سامانی و غزنوی که به صورت تغزّل در صدر قصاید قرار می گرفتند. 2. غزل های قلندری و عرفانی دوره ی سلجوقیان و مغول. 3. غزل مکتب وقوع. 4. غزل دوران معاصر. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد دیالکتیکی و گرایش به سبک و فرم، در پی بررسی و تحلیل سیر غزل روایی معاصر (پس از مشروطه تا انقلاب اسلامی) است. به همین منظور، اشعار چهل و پنج غزل سرای معاصر از این منظر مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که غزل روایی در دوران معاصر، از سیری صعودی برخوردار بوده است. بوطیقای نیما و اصل تجربه گرایی را می توان عوامل موثر بر سیر صعودی غزل روایی دانست. اغلب غزل های روایی معاصر دارای مضامینی عاشقانه و رمانتیک هستند و مضامین عارفانه، فلسفی، اجتماعی- سیاسی و تعلیمی از دیگر مضامین به کار رفته در آنها می باشند. واژگان کلیدی: غزل، روایت، غزل روایی، شعر معاصر فارسی

شعر معاصر افغانستان با توجه به شکل گیری جنبش مشروطه در سال 1298ش و پس از آن بویژه جنبش مشروطه سوم (1325تا 1332ش) و عوامل اجتماعی و فرهنگی همچون آشنایی روشنفکران با ایدئولوژی های نو بعد از جنگ جهانی دوم، ترجمه آثار ادبی (شعر و رمان) از زبان های ترکی، فرانسوی و انگلیسی، روابط نزدیک با اتحاد شوروی و ورود کتاب از ایران که در آن سال ها تفکر چپ گرا بر جریان های ادبی آن سیطره داشت، دچار تحول اساسی شد. این تحولات با حادثه 7 ثور 1357ش روند رو به رشد گرفت، بخصوص بعد از ایجاد نظام وابسته به اتحاد شوروی که ادبیات را در خدمت سیاست قرار داد و سبب پدید آمدن نوعی ادبیات ایدئولوژیک در افغانستان گردید. همراهی و عدم همراهی عده ای از شاعران با دولت جدید، مهاجرت افغان ها به سایر کشورها، تشکیل انجمن ها و کانون های ادبی در داخل و خارج از کشور از سال 1357 تا 1384ش از مواردی است که بر سیر تحول و شکل گیری جریان های شعر معاصر افغانستان تأثیرگذار بوده است. در این رساله، جریان های شعری معاصر افغانستان از دیدگاه محتوایی مورد بررسی قرار گرفته، عوامل بروز و ظهور جریان های شعری و معیار و ملاک تفکیک آنها، بیان و جریان های شعری مهم این دوره معرفی گردیده است. همچنین شاخصه های بارز و فراز و فرود های جریان های مذکور بیان شده است. روش تحقیق در این رساله توصیفی تحلیلی است. در این تحقیق مشخص شد، پنج جریان شعری؛ دینی عرفانی، رمانتیسم، مقاومت، رئالیسم اجتماعی و رئالیسم سوسیالیستی در شعر افغانستان وجود دارد. جریان شعر مقاومت که در برابر تهاجم شوروی و با مهاجرت افغان ها به سایر کشورها شکل گرفت، بعد از فروپاشی حکومت کمونیست ها و آغاز درگیری های داخلی دچار وقفه پنج ساله شد و پس از حکمروایی طالبان برضد آنان، جان دوباره گرفت. جریان شعر رئالیسم سوسیالیستی با برافتادن دولت کمونیستی به پایان رسید؛ ولی جریان شعر رئالیسم اجتماعی تا کنون به حیات خویش ادامه داده و نیرومندترین جریان شعری عصر حاضر افغانستان است. دو جریان شعر دینی عرفانی و رمانتیک، در این دوره، فراز و فرود چندان قابل توجه ندارد و از گذشته تا کنون همچنان به حیات خویش ادامه می دهد.

در آثار شیخ فرید الدین محمد عطار نیشابوری حکایت های دلپذیر عرفانی بسیاری وجود داردکه در آنها از عوالم روحانی و معنوی سخن به میان رفته است. اکثر این حکایت ها مبدعانه و متفکرانه اند. بهره گیری از قصه و حکایت برای بیان مفاهیم بلند عرفانی، از گذشته مورد توجه شاعران و نویسندگان ایرانی بوده است، و عطار بیش از هر شاعر دیگری به حکایت پردازی پرداخته است و به این کار شهره است. از نکات برجسته در آثار عطار ترجیح تصوف عاشقانه بر تصوف عابدانه است. برای مثال در داستان «شیخ صنعان»که عطار در منطق الطیر به آن پرداخته است منظور اصلی داستان برافتادن حجاب خوشنامی از طریق ابتلای به عشق و مورد طعن و ملامت دیگران قرار گرفتن است. علاوه بر این عطار در غزلیات خویش نیز به این حکایت پردازی ها پرداخته است و در تصوف و سیر و سلوک قلندرانه و عاشقانه خود این راه را پیش گرفته و سرگذشت و احوال درونی خود را با احوال و سرگذشت کسانی مانند حلاج و بایزید و شیخ صنعان و ابوسعید یکی دیده و گاهی سرگذشت خود او با این شخصیت ها درهم آمیخته شده است. سرگذشت و احوال درونی شیخ صنعان و منصور حلاج از مایه های اصلی سروده شدن این غزلیات بوده و منجر به شکل گیری غزلیاتی روایت گون با عناصر خاص آن شده است. در دیوان عطار هشتصد و هفتاد و دو غزل وجود دارد که از میان آنها سی غزل ساختاری کاملا ً روایی دارند. هدف اصلی این نوشتار تجزیه و تحلیل ساختار و عناصر متعدد موجود در غزل ها و روابط متقابل واحد ها بوده است و به این نتیجه رسیده است که در بسیاری از موارد این عناصر و روابط بین آنها قابل تطبیق با آراء و عناصر روایی متن های مدرن است و از این طریق است که می توان به الگوهای ذهنی شاعر دست یافت.

یکی از بزرگ¬ترین اندیشمندان اسلام، سهرودی معروف به شیخ اشراق است؛ قصه های او که بازتاب اندیشه¬هایش می¬باشد همیشه مورد توجه متفکران بوده و شرح¬¬هایی بر آن نوشته شده است. در این پژوهش، از منظر یونگ قصه¬هایی از سهروردی که سیر تعالی انسان را با آرکی¬تایپ سفر نشان می¬دهند بررسی شده است.ابتدا اندیشه¬های سهروردی و یونگ بر اساس آثار و شرح¬های که در مورد اندیشه¬های آنها نگاشته شده مورد مطالعه قرار گرفته است و سپس با استفاده از معنای نماد¬ها، عناصرآرکی¬تایپی چهار قصه: غربت غربی، رسال? الطیر، آواز پر جبرئیل و عقل سرخ که دارای عناصر آرکی تایپی سفر بوده¬اند تجزیه و تحلیل شده است. نتیجه پژوهش نشان می دهد، مانع اصلی شروع سفر همان اشتغالات دنیا است که باعث فراموشی از خویشتن می¬شود، این مرحله بانمادهای بند و زندان نشان داده شده است. سفر قهرمانان داستان زمانی آغاز می¬گردد، که درکمال معرفت عقلی باشند و معرفت قلبی را نیز کسب کنند و با کمک آرکی تایپ روح، از آرکی تایپ سایه و آنیمای خود عبور می¬کنند و به تولدی دوباره دست می¬¬یابند، و به ملاقات خویشتن خویش که با نمادهای ملک، پدر و پیر نشان داده شده است، نائل می¬گردند. اما برای رهایی کامل از اشتغالات دنیا باید تمامی بندها گسسته شود و این امر با مرگ صورت می¬پذیرد، لذا قهرمانان اجبار به بازگشت به زندان و بند را دارند.

چکیده تا کنون تحقیقات زیادی در قالب مقاله و کتاب در حوز? نقد و بررسی اشعار احمد شاملو نوشته شده است.تحقیق حاضر به دنبال آن بوده است که ضمن نشان دادن سیر تاریخی تحقیقات نوشته شده و بررسی کانون های شکل گیری آنها به نقد و تحلیل ساختار و محتوای کتاب های نوشته شده و مقالات شاخصی که در این حوزه تألیف شده است بپردازد. روش پژوهش در این پایان نامه توصیفی – تحلیلی است. بررسی های به عمل آمده نشان می دهد که با شکل گیری سبک شعری شاملو و پرداختن وی به مسائل اجتماعی و انسانی، تحقیقات بیشتری در حوز? اشعار شاعر شکل گرفته است؛ به طوری که در بین سال های (1375- 1385) به اوج خود می رسد. همچنین نتایج به دست آمده نشان می دهد که از مجموع 303 مقاله که با موضوع بررسی و تحلیل شعر شاعر به رشته تحریر در آمده است؛ 9% از آنها در جراید، 8% در مجلات علمی- پژوهشی و 83%در مجلات علمی(مروری - ترویجی) چاپ و منتشر شده است، در ضمن از میان مقالات نوشته شده، مقالات علمی- پژوهشی در مقایسه با مقالاتی که در جراید و مجلات علمی (مروری – ترویجی) چاپ شده اند از اهمیت و اعتبار خاصی برخوردارند که از مهمترین دلایل این امر می توان به زبان صریح و روشن نویسندگان در مقالات مذکور، مسأله محور بودن تحقیقات یاد شده، پرهیز از کلی گویی و ذکر دقیق جزئیات در این دسته از مقالات اشاره کرد. از میان تحقیقاتی که در قالب کتاب نوشته شده اند، کتاب «سفر درمه» اثر تقی پورنامداریان، «امیر زاد? کاشی ها» اثر پروین سلاجقه، «انگشت و ماه» اثر ع.پاشایی و کتاب «شعر زمان ما» اثر محمد حقوقی از اهمیت و اعتبار خاصی برخوردارند و با اقبال مخاطبان روبه رو شده اند؛ این امر باعث شده که کتاب های مذکور در دوره های مختلف چندین بار تجدید چاپ شوند. دلایل اهمیت و اعتبار آثار مذکور را می توان در مولفه های زیر خلاصه کرد: 1- نثر روان و روشن نویسندگان در پرداختن مباحث و مطالب؛2- پرهیز از کلی گویی و ذکر دقیق جزئیات؛3- روشن کردن ابعاد و زوایای مختلف ساختار و محتوای شعر شاعر. کلید واژه: شعر معاصر فارسی، احمد شاملو، نقد ادبی، تحقیقات ادبی.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

پیروزی انقلاب اسلامی و وقوع جنگ تحمیلی در تمام زمینه ها، از جمله در عرصه فرهنگ و هنر به طور اعم و ادبیات به طور اخص ، تاثیری ژرف و بنیادین داشت . با توجه به این تاثیر عمیق، باید دید که آیا در شعر جنگ از نظر انواع ادبی (genre) تحولاتی ایجاد شده است ؟ برای اثبات یا رد چنین مساله ای آثار چاپی برجسته جنگ مورد بررسی قرار گرفت . مطالعه و تحقیق در آثار فوق نشان داد که در دوران معاصر-با توجه به افول مکتبهای ادبی و رواج مکتب پست مدرنیته که خود را پایبند معیارهای از پیش تعیین شده نمی کند-دیگر (نوع خالص ادبی) سروده نمی شود. این خصیصه در اشعار جنگ به خوبی مشهود ونمایان است . انواع ادبی که در شعر جنگ تجلی کرده است ، همان انواع گذشته هستند که در جریان حرکت تدریجی خود دچار تحولاتی گاه بنیادین شده اند و بعضی از عناصر و ویژگی های مهم خود را از دست داده، همچنین عناصری نوین کسب نموده اند. هر چند انواع ادبی را از قدیم الایام به سه قسم عمده حماسی، غنایی و نمایشی تقسیم کرده اند، در این تحقیق به دو نوع حماسی و غنایی پرداخته شده است ، زیرا در شعر جنگ نوع نمایشی ظهوری نداشته است .