چکیده در اکثر موارد، تلاش های بین المللی بیشتر معطوف حفظ محیط زیست طبیعی همراه با اکوسیستم-هایی با تنوع زیاد و حفاظت از انواع گونه های گیاهی و جانوری بوده است. از طرف دیگر رسیدگی و توجه کمتری به صورت علمی و سیاسی نسبت به انواع محیط های طبیعی همجوار شهر و فضاهای سبز در شهر ها شده است. پارک های شهری و فضاهای سبز دارای اهمیت راهبردی در جهت کیفیت زندگی انسانها در جوامع شهری می باشند. ظرفیت برد معیاری است که حداکثر دامنه استفاده از یک موقعیت و محل تفرجی یا هر نوع منبع خاص را بدون وارد آوردن خسارتی به سیمای محیط و حد بردباری آن نشان می دهد. در این تحقیق در مورد مفاهیم مربوط به پارک ها، فضای سبز و همچنین مبانی اساسی ظرفیت برد و مطالعاتی که در این زمینه صورت پذیرفته، بحث شده است و چگونگی تعیین ظرفیت برد فیزیکی و اجتماعی - روانی عنوان گردید. به عنوان نمونه مطالعاتی، ظرفیت برد فیزیکی و اجتماعی - روانی در پارک ساحلی کیانپارس اهواز که یکی از بزرگترین پارک های شهری در اهواز محسوب می شود، مورد بررسی قرار گرفت. برای برآورد ظرفیت برد فیزیکی و اجتماعی --روانی در پارک مورد مطالعه، مطابق فرمول و شاخص های مدیریتی ارائه شده مطالعات میدانی انجام شد. همچنین جهت بررسی میزان رضایتمندی مراجعه کنندگان و در نهایت ظرفیت برد اجتماعی --روانی 320 پرسشنامه تهیه و به صورت میدانی در بین مراجعه کنندگان در دو فصل بهار و تابستان توزیع گردید. نتایج حاصل نشان می دهد که 660000 نفر در روز عدد مربوط به ظرفیت برد فیزیکی در پارک مورد مطالعه می یاشد. همچنین نتایج مربوط به ظرفیت برد اجتماعی - روانی نشان می دهد که ظرفیت برد مذکور نسبت به تعداد مراجعه کنندگان در روز در حد متعارف و قابل قبولی است و عدد 1500 نفر در روز به عنوان تراکم قابل پیش بینی و عدد ظرفیت برد اجتماعی - روانی در پارک مورد مطالعه می باشد. نتایج بدست آمده مربوط به میزان کل رضایتمندی نشان می دهد که مراجعه-کنندگان از پارک نسبتا راضی بودند و بیشترین و کمترین میزان رضایتمندی در پارک به ترتیب مربوط به فاصله مراجعه کنندگان نسبت به سایرین و سرویس های حمل و نقل عمومی می باشد. کلمات کلیدی: ظرفیت برد، پارک های شهری، مراجعه کنندگان، رضایتمندی، اهواز

چکیده احداث جاده و بزرگراه از جمله مهم ترین الزامات برای توسعه می باشد. جاده ها به عنوان جزئی از طرح های زیربنایی اثرات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، محیط زیستی و زیبایی شناسی فراوانی دارند. جاده توسکستان- چهارباغ در جنوب شرقی شهرستان گرگان، اقلیم و منظر مناسبی دارد و در نتیجه شاهد توسعه انسانی بسیاری است. هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی کیفیت بصری منظر و توان سرزمین برای توسعه شبکه جاده و تطبیق نتایج ارزیابی توان سرزمین با ارزیابی کیفیت بصری منظر بود. بر اساس مرور منابع و نظر کارشناسی، عوامل محیط زیستی موثر بر کیفیت بصری و مسیریابی شناسایی و به دو دسته تقسیم شدند: فاکتور و محدودیت. روش های ahp و mce برای وزن دهی و ترکیب معیارها استفاده شدند. مسیریابی با استفاده از الگوریتم کوتاه ترین مسیر در gis و نقشه های ارزیابی توان سرزمین انجام شد. سپس، مسیرها با استفاده از روش topsis مقایسه شدند و مسیر شماره دو، به عنوان بهینه شناخته شد. نقشه کیفیت بصری با استفاده از معیارها برای جاده های موجود و بهینه تولید شد. سپس، دو نقشه کیفیت بصری مقایسه شدند. نتایج این مقایسه نشان داد که جاده موجود، مساحت کل و منطقه قابل دید بیشتر و میانگین و انحراف معیار کمتری نسبت به جاده بهینه دارد. بنابراین، نتیجه می گیریم که هر چند از نظر کیفیت بصری مسیر موجود بهتر از مسیر بهینه است، اما از نظر محیط زیستی هزینه بیشتری دارد. نقشه کیفیت بصری به عنوان یک معیار می-تواند برای ارزیابی توان اکولوژیکی احداث جاده استفاده شود. نتایج نشان داد ما می توانیم با استفاده از gis و شناسایی عوامل موثر، مسیر مناسب را برای احداث جاده از نظر اصول محیط زیستی و زیبایی شناسی تعیین کنیم. کلمات کلیدی: ارزیابی کیفیت بصری منظر، مسیریابی بهینه، الگوریتم کوتاه ترین مسیر، topsis

چکیده فضاهای سبز شهری بخش مهمی از اکوسیستمهای شهری هستند که بسیاری از خدمات محیطزیستی و اجتماعی را که به کیفیت زندگی در شهرها کمک میکند، ارائه میدهند. هدف از این پژوهش معرفی یک روش مفید، موثر و کارآمد برای شناسایی فضاهای مناسب برای توسعه فضای سبز در مناطق شهری به منظور حفظ تعادل محیطزیستی و پیشبینی وضعیت فضای سبز شهر مشهد در سال 2040 است. این پژوهش به معرفی یک برنامه برای توسعه فضای سبز در مناطق شهری از طریق:(1)تجزیه و تحلیل تناسب زمین بر اساس سیستم اطلاعات جغرافیایی بااستفاده از روش ارزیابی چند معیاره (2)کمیت فضای سبز بر اساس روش آستانه عامل ؛ اکولوژیکی برای حفظ تعادل محیطزیست با استفاده از نرمافزار محاسبه ردپای کربن 0 و (3)استفاده از اصول بومشناسی سیمای سرزمین، در سازماندهی فضای سبز در مناطق شهری با استفاده از نرم افزار fragstats ، پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که بسیاری از فضاهای سبز 12 مترمربع سرانه / موجود شهر مشهد برای توسعه مناسب است. با این حال، به نظر میرسد که 15 فضای سبز برای حفظ تعادل محیطزیست به اندازه کافی نیست. بنابراین، شهر مشهد برای ایجاد تعادل در مرکز شهر و سایر مناطق نیازمند نگهداری فضاهای سبز مناطق اطراف شهر و توسعه آن ا حدود 171370 هکتار است. همچنین، در این پژوهش تغییرات شهر مشهد تا سال 2040 با استفاده از روش رگرسیون لجستیک مدلسازی شد و نقشه مکانهای فضای سبز احتمالی شهر مشهد برای سال 2040 نیز بدست آمد. نتایج نشان داد که فضاهای سبز پیش بینی شده مناسب با استفاده از ارزیابی چند معیاره با موقعیتهای پیشبینی شده توسط رگرسیون لجستیک برای سال 2040 مطابقت دارد. کلمات کلیدی: اصول بومشناسی سیمای سرزمین، تجزیه و تحلیل تناسب زمین، رگرسیون لجستیک، تعادل محیطزیست، نرمافزار محاسبه ردپای کربن، fragstats

به علت فقدان برنامه ریزی جامع در سطح کشور، کاربری فضای سبز با مشکلات متعددی همچون کمبود سرانه ، توزیع و مکان گزینی نامناسب و عدم پیش بینی چنین فضاهایی در سطح شهرها مواجه شده است. در این تحقیق در بخش اول،سرانه ی فضای سبز درختی شامل پارک های درختکاری شده، بوستان ها و مجتمع های درختی قابل استفاده برای عموم در مناطق مختلف شهر مشهد با استفاده از تصویر ماهواره ای محاسبه شد و مناطق از نظر این سرانه اولویت بندی شدند. نتایج نشان دادمنطقه ی 3 دارای کمترین سرانه ی فضای سبز درختی است. در بخش دوم مکان یابی پارک های جنگلی شهری با درنظر گرفتن معیارهای مکان یابی در جنبه های تفرجی، اکولوژیکی و ساختاری در منطقه ی 3 انجام گرفت. ابتدا لایه های اطلاعاتی معیارها تهیه و سپس با استفاده از توابع مختلف فازی، استانداردسازی شدند. نقشه های استانداردسازی شده با روشwlcو با اعمال وزن هر معیار که ازطریق تحلیل سلسله مراتبی (ahp)بدست آمده است، با هم تلفیق شدند. نقشه های حاصل، شایستگی زمین های منطقه 3 و مناسب ترین مکان ها برای احداث پارک جنگلی شهری را نمایش می دهند. نتایج نشان داد کاربری های بایر و کشاورزی به دلیل سهولت تبدیل به پارک جنگلی شهری و مناطق نزدیک تر به هسته ی شهری، به دلیل همجواری با کاربری های مختلف مسکونی، آموزشی، گردشگری و تفریحی و همچنین قابلیت ایجاد مرز و حریم و بهبود کیفیت مناطق شهری و نزدیکی به منابع آلودگی هوا و آلودگی صوتی شایستگی بالایی برای ایجاد پارک جنگلی شهری دارند. از نتایج این پژوهش می توان در طرح های آتی و برنامه ریزی های مربوط به احداث فضای سبز شهری با توجه به معیارها و پتانسیل منطقه استفاده نمود.

تمایلات بازدیدکنندگان نقش مهمی در تصمیمات اتخاذ شده توسط مدیران مناطق تفرجی ایفا می کند. اهمیت روزافزون استفاده از فرایندهای مشارکتی در تصمیم گیری های مدیریتی، یک رویکرد جدید نسبت به مدیریت است. هدف هر توسعه ای مبتنی بر رضایت مدیریت و استفاده کنندگان است. به منظور بهبود روش های مدیریت، ثبت نظرات، ترجیحات و رضایت مردم از چنین مناطقی مهم است. پژوهش حاضر با استفاده از پرسشنامه به منظور بررسی رضایت بازدیدکنندگان از تسهیلات تفرجی منطقه حفاظت شده هامون با توجه به عوامل مختلف از جمله ویژگی های طبیعی منطقه، امکانات تفرجی، زیرساخت ها و اطلاعات برای بازدیدکنندگان صورت گرفت. داده های مربوطه با استفاده از تکنیک تجزیه و تحلیل شکاف (gap analysis) و چندمعیاره رضایت(musa) و نرم افزارهای مرتبط پردازش شد. نتایج به دست آمده در شناسایی عوامل موثر بر رضایت بازدیدکنندگان و همچنین نقاط بحرانی که مدیریت منطقه باید روی آن متمرکز شود، اشاره داشت. در این راستا ویژگی های طبیعی و امکانات تفریحی اثر قابل توجهی در رضایت بازدیدکنندگان دارد. کلمات کلیدی: رضایت بازدیدکنندگان، musa، تجزیه تحلیل شکاف، منطقه حفاظت شده هامون،تسهیلات تفرجی

چکیده مفهوم تحلیل خلاء برای تحلیل شبکه های حفاظتی موجود و مقدار پوشش دهی مناطق حفاظتی از کل تنوع زیستی به کار برده شد. خلاء های شناسایی شده در تنوع زیستی می تواند با پیشنهاد مناطق حفاظتی جدید پر شود. در این پژوهش، از تحلیل خلاء برای شناسایی کمبود های موجود در مناطق تحت حفاظت موجود استفاده گردید. برای این کار از نرم افزار zonation استفاده شد و مدل های توزیع گونه به عنوان ویژگی تنوع زیستی و معرفی مناطق جدید به کار گرفته شدند. در نهایت، مناطق تحت حفاظت موجود با مناطق حفاظتی جدید برای ارزیابی مقدار پوشش این مناطق از ویژگی های تنوع زیستی مقایسه شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که همپوشانی شبکه های حفاظتی جدید و منتخب با مناطق تحت حفاظت موجود بسیار پایین و کمتر از پنج درصد است. کلمات کلیدی: تحلیل خلاء، شبکه های حفاظتی، تنوع زیستی، نرم افزار تحلیل خلاء های حفاظتی

شهرها پس از انقلاب صنعتی به سرعت توسعه یافته اند و این رشد و توسعه پیامدهای بسیاری با خود به همراه داشته است. عمده آثار این پیامدها بر محیط زیست و کیفیت زندگی مردم این جوامع وارد شده است. با بروز و تشدید این آثار، رهیافت توسعه پایدار از سوی سازمان ملل متحد مطرح شد و در دستور کار دولتها و برنامهریزان قرار گرفت. یکی از عناصر اساسی توسعه ی پایدار این است که انسانها در چارچوب ظرفیت زیستی طبیعت زندگی کنند. از آن زمان روشهای مختلفی برای اندازه گیری توسعه پایدار جوامع ابداع شد. روش امرژی یکی از روش های توسعه یافته برای بررسی پایداری یک سیستم است. یکی از مهم ترین موارد در بررسی پایداری یک سیستم، بررسی بلند مدت و پایش مستمر سیستم مورد نظر است، ازین رو در این مطالعه به بررسی روند پایداری امرژی در دو سال 1385 و 1390 در شهر گرگان پرداخته و نتایج مقایسه و تحلیل شد.

امروزه بحران زیست محیطی و تخریب منابع طبیعی یکی از مشکلات اصلی بشر است. در این پژوهش با استفاده از الگوریتم مذاب سازی شبیه سازی شده به اولویت بندی زیستگاه های دارکوب سیاه همراه جنگلداری در جنگل آموزشی-پژوهشی شصت کلاته پرداخته شد. هدف از این روش دستیابی به تخصیص بهینه کاربری ها و به حداکثر رساندن میزان تناسب بین آنهاست. از این رو، به کارگیری دانش بهینه سازی می تواند کمک موثری در این راستا باشد. یکی از روش های بهینه سازی الگوریتم مذاب سازی شبیه سازی شده (تبرید تدریجی) است. این روش به دلیل توانایی بررسی هم زمان اهداف چندگانه، ارائه راه حل بهینه، سرعت بالا در دستیابی به راه حل بهینه در مسائل پیچیده و انعطاف پذیری در کشف راه حل های جایگزین کارایی مناسبی برای حل مسائل بهینه سازی دارد.

چکیده ندارد.