چکیده کودک، انسانی است دارای شخصیت حقیقی و حقوقی، در عین حال که موجودی ضعیف و ناتوان که نیازمند چتر حمایت همه جانبه پدر و مادر است. کودکان در خانواده رشد می‏کنند، تکامل می یابند و جامعه پذیر می‏گردند و در سیر زندگی با بسیاری از آسیب‏های اجتماعی آشنا می‏شوند. دوران کودکی اساس سلامت جسم و جان است. یک اشتباه ممکن است کودک را از مسیر سعادت خارج نماید. زیرا بزرگسالان با داشتن عقل و تجربه تا اندازه ای قدرت تشخیص و دفاع را دارند اما یک کودک هر سخن بی اساس و افسانه مسمومی که بشنود، می‏پذیرد و آثارش تا پایان عمر در ذهن او باقی می‏ماند. در اسلام مسئولیت سنگین پرورش کودکان بر عهده والدین است که البته در تمامی مراحل با وضع احکام و قوانین و توصیه ها و سفارشات اخلاقی، همواره قدم به قدم راه گشای والدین بوده است و برای حفظ سلامت جسمی و روحی و رشد و بالندگی کودک احکام و حقوقی برای قبل و بعد از تولد مقرر نموده است. منابع چهارگانه فقه اسلامی (شیعی) از جمله قرآن، عقل، سنت و اجماع علماء همگی استفاده از روش تنبیه در تربیت کودکان در صورت لزوم را تأیید می نماید. ولی قهری در اثر تقصیر، ضامن مسئولیت مدنی و مسئولیت کیفری خواهد بود.

در این تحقیق پس از مباحث مقدماتی و بیان کلیات تحقیق جشن و سوگواری برای اولیاء الهی از دیدگاه قرآن و سنت بررسی شده است. جشن و عزاداری یکی از سنت های اسلامی و دیرینه مسلمین است به آن عمل می کردند که در صدر اسلام این سنت الهی وجود داشته تا الان استمرار دارد و خواهد داشت. بر جشن و عزاداری آثاری مترتب است مثل آثار معنوی و اخروی، آثار اعتقادی، سیاسی،اجتماعی، و عمل کردن به آن وسیله ای برای نجات آن ها خواهد بود البته آن گونه محافل و مجالس جشن و عزاداری از همیشگی دچار انحرافات و آسیب ها شده است. مثل غنا، موسیقی، اختلاط مردو زن و اسراف و تبذیر در این رساله اشاره شده است. در عصر ما جشن و عزاداری یکی از مسایل حیاتی جامعه اسلامی مطرح است بلکه نه تنها جامعه اسلامی به آن نیازمند است بلکه جامعه جهانی نیاز به برگزاری این گونه محافل مقدس می باشد. جشن و عزا در جامعه اسلامی جایگاه ویژه ای دارد زیرا تنها وسیله ای برای هدایت بشریت به این گونه برگزاری محافل مقدس دیده می شود.

در چند دهه ی اخیر در کنار انواع مختلف سرمایه مانند سرمایه ی انسانی و اقتصادی، گونه ای دیگر از سرمایه به عنوان سرمایه ی اجتماعی مورد بهره برداری قرار گرفته است سرمایه ی اجتماعی یک مفهوم بین رشته ای است که خیلی سریع مورد توجّه بسیاری از پژوهشگران علوم انسانی و به ویژه جامعه شناسی و اقتصاد قرار گرفت. اهمیت سرمایه اجتماعی به حدّی است که در کنار سایر اشکال سرمایه به عنوان یکی از شروط لازم برای پیشرفت و توسعه جوامع به حساب می آید. سرمایه ی اجتماعی را می توان ذخیره ای از حس اعتماد، همکاری و مشارکت در بین افراد یک گروه یا جامعه دانست که مناسبات اجتماعی و اقتصادی آنان را تسهیل می کند و موجب تحقق اهداف اعضاء و جامعه می گردد. دین مبین اسلام با در اختیار داشتن تعالیم اعتقادی، مناسکی و اخلاقی از یک سو و ترویج و اهتمام به آنها از سوی دیگر، دارای ظرفیتهای زیادی برای تولید، انباشت وتقویت سرمایه ی اجتماعی در جوامع مسلمان است. پس لازم است برای کاراتر شدن و بومی ساختن مفهوم غربی سرمایه ی اجتماعی آموزه های اسلامی بررسی و بازنگری شوند . از این رو در این نوشتار براساس مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و با بهره گیری از مدل ( crs) (شناختی، ارتباطی، ساختاری) به بررسی جایگاه سرمایه ی اجتماعی و مولفه های آن در سیره و گفتار حضرت علی ? پرداخته شده است. در پژوهش حاضر ابتدا در فصل کلیات، تعریف، عناصر،کارکردها و مولفه های سرمایه ی اجتماعی بررسی گردیده و سپس جایگاه و اصول حاکم بر این سرمایه از منظر حضرت علی ? بررسی شده و در فصول بعدی به ترتیب و به اختصار مولفه های ساختاری، ارتباطی و شناختی سرمایه ی اجتماعی در سیره و گفتار امیر المومنین ? گردآوری شده است. با این بررسی مشخص می گردد آموزه های علوی سرشار از مولفه های تولید و تقوّیت سرمایه ی اجتماعی است که لازم است سیاستگذاران جامعه برای فرهنگ سازی و نهادینه کردن آن ها در سطح خرد و کلان جامعه تلاش کنند.

اسلام دینی است که وضعیت زن رادرموضع شایسته ای که بایدباشد، قرارمی دهد. درهیچ مکتبی ماننداسلام به زن وموقعیت اوتوجه نشده است.دراین مکتب زن ارزش ومقام بالای خودراپیداکرده است.اما تفاوت درجنسیت، به طورطبیعی سبب ایجادتفاوت درمسائل بیولوژیک، ساختاراخلاقی خاص، تمایزهایی دیگرازجمله پذیرش مسئولیتهاودرنهایت منجربه این که محورهایی ازآموزه هاودیدگاههاای اسلام موردمناقشه ونقدقرارگیرد.ازجمله مسائل مطرح شده دراین حوزه، اختلاف دیدگاه فقهادرباب پذیرش مسئولیت افتاو مرجعیت زن است. مشهورفقهاذکورت درمفتی راشرط دانسته و مرجعیت زن رامطلقاجایزنمی دانند و در تایید نظرات خویش؛به آیات قران کریم، روایات، اصل، اجماع وادله دیگرتمسک جسته اند. مخالفین این دیدگاه باخدشه واردنمودن برآن ادله، بااستنادبه دلایل واصولی دیگرمرجعیت زن راجایزمیدانند. دراین پایان نامه سعی برآن است تادیدگاه هردوگروه به دورازتعصب، موردبررسی ونقدقرارگیردوراه برای محققین دراین حوزه بازشود.ازآن جایی که ادله ومناقشات مذکورمربوط به قدماست، ودرعصرحاضرهیچ گونه تتبع خاص دراین حوزه انجام نگرفته، ازآن جایی که طبق بررسی به عمل آمده ادله قائلین به عدم جوازکافی وقابل استناد نیست، به نظرمی رسداین نکته قابل جمع بافقه پویای شیعه نباشد.باتوجه به این ضرورت ومزایای حاصل ازجوازتصدی این مقام، خاصه برای زنان، امیداست این تلاش آغازیک بررسی منصفانه، موردقبول ومثمرثمرباشد

در این تحقیق درصدد تبیین واقعیت های مربوط به زندگی همسران پیانبر و فعالیت جانبی آنها هستم. و از راه و روشی استفاده کرد ه ام که مبتنی بر فرضیه یا پیش فرض هایی است، طبق این بیان روش ما روش فرضی استنتاجی است که برای دست یابی و رسیدن به مطلوب و بهره گیری بهتر و مفیدتر و به دور از خطا و اشتباه از این روش کار می گیریم درنتیجه حصول غرض بستگی دارد به وجود فرضیه بر تحقیق تا بر طبق آن تحقیقات اجرا شود.از آنجایی که نظرها نسبت به مقام همسران حضرت پیامبر (ص) و وظایف آنها مختلف است و این که بعضی صرف نائل شدن به همسری پیامبر را سبب برتری می داند و بعضی هم با صراحت قرآن همسری که با تقوا الهی باشد دارای ارزش می داند، ما در پی آن هستیم بیان کنیم حق مطلب کدام است.

نقد و بررسی عقاید وهابیت با استناد به قرآن و احادیث معتبر در نزد علمای اهل سنت و با دلائل عقلی و تجربه های تاریخی، مهم ترین مسأله این رساله می باشد. اندیشه وهابیت توسط ابن تیمیه حرّانی شکل گرفت، و توسط محمد بن عبدالوهاب تثبیت گردید. این روند، موجب پایه گذاری مذهبی شد که مسلمانان را به جرم اعتقاد به شفاعت خواهی از پاکان و زیارت قبور اولیای خدا، متهم به کفر و بت پرستی می کرد. سردمداران و پیروان این گرایش افراطی، با برانگیختن اعراب بادیه نشین در مناطق حجاز، عراق، شام و یمن بسیاری از شیعیان و اهل سنت را به خاک و خون کشیدند، و مردم را از زیارت قبر مطهر پیامبر( و صلوات بر او منع نمودند. اعتقاد وهابیت در مورد خدا، یادآور نوعی تشبیه و تجسم است؛ علمای وهابی سفر کردن به سوی قبور، بوسیدن و دست زدن به قبر، و شفاعت خواستن از صاحب قبر را حرام می دانند. اما این اعتقاد با اندیشه فقهی علما و فقهای فریقین در طول تاریخ اسلام، ناسازگار است. آیات قرآن کریم نیز بر زنده بودن ارواح صلحا و شهدا تأکید نموده است. بر این اساس، شفاعت نه تنها غلوّ نیست بلکه نوعی تقرب به درگاه الهی است؛ و حفظ و ترمیم قبور ائمه معصومین( نیز تعظیم شعائر الهی و معالم دین محسوب می شود. تخریب قبور این بزرگواران نیز در دیدگاه های فقهی مسلمانان هیچ طرفداری ندارد، و اجماع عملی از طرف همه علمای اسلام بر جواز ساختمان بر قبور وجود دارد. همچنین احادیثی از پیامبر اسلام( در کتب روایی اهل سنت وجود دارد که بر اساس آن، پیامبر شفاعت خود را پس از رحلتش خبر داده است. از سوی دیگر، توسل به اولیای خدا هم از دیدگاه وهابیت، خطاب به معدوم و امر زشتی شمرده شده است؛ در حالی که آیات و روایات معصومین( اعتقاد به توسل را مورد تأیید قرار داده، و قرآن در سوره اعراف، اسری و فجر به توسل اشاره نموده است

محارب کسی است که برای ترساندن مردم و قصد افساد فی الارض سلاح خود را کشیده و آشکار می¬کند و اصطلاحاً به چنین عملی محاربه گفته می شود. به مقتضای آیه 33 سوره مائده، محارب کسی است که با خدا و رسول بجنگد و روی زمین فساد کند. افساد فی الارض عنوانی عام است که محاربه روشن ترین و کامل¬ترین مصداق آن است. عمده ترین شباهت محاربه با بغی و نیز جرم سیاسی، آشوب و تشنج در جامعه و ایجاد اخلال در نظم اجتماعی است؛ اما طرف مقابل محاربه، انسانهایی هستند که مظلوم واقع شده و تحت حمایت خدا و رسول قرار می گیرند؛در حالی که طرف مقابل بغی و جرم سیاسی، حکومت و صاحبان قدرت هستند. محاربه و افساد فی الارض با اقرار و شهادت دو مرد عادل ثابت می شود. قتل، به دار آویختن، قطع دست و پا و تبعید، چهار مجازاتی است که برای محارب تشریع شده است. آیات 33و34 سوره مائده و روایات ادله مشروعیت آن هستند.فقیهان در اینکه مجازات چهارگانه یادشده به نحو تخییر یا ترتیب هستند، اختلاف نظر دارند که بر اساس پژوهش انجام شده در این نوشتار، تخییر مبتنی بر اصل تناسب بین جرم و مجازات، ترجیح داده شده است. علاوه بر فوت محارب، بر مبنای نظر فقیهان امامیه و اهل سنت،عفو و توبه¬ی او پیش از تسلط بر وی، از اسباب سقوط مجازات محارب هستند.

ازدواج موقت از جمله مسائلی است که جواز آن در شریعت اسلامی ثابت است زیرا هم در قرآن کریم آمده است هم پیامبر بدان امر فرموده و از آن نهی نکرده است و صحابه نیز در زمان حیات رسول اله (ص) و زمان خلافت ابوبکر و قسمتی از خلافت عمر به آن عمل می کردند تا اینکه عمر با آن مخالفت کرد و در آن زمان مسلمین به دو دسته تقسیم شدند: - اهل تسنن نهی خلیفه را مقدم دانسته و قانون مجعول از طرف ایشان را پذیرفتند ولو اینکه مخالف تشریع پیامبر بوده است و چنین توجیه کردند که اجتهاد است و گاهی هم گفته اند که این حکم توسط پیامبر نسخ گردیده و گروهی نیز گفته اند که آیه مربوطه نسخ شده است. - اما شیعه به نهی عمر اعتنایی نکردند و ایشان را صالح در این مقام نیافتند که بتواند اصل شریعت اسلامی و سنت پیامبر و نص صریح قرآن را نقص کند و با دلیل و برهان اثبات کردند که نه بوسیله آیات دیگر منسوخ شده و نه بوسیله نهی پیامبر و شریعت اسلام تا روز قیامت ثابت است و قائل به جواز ازدواج موقت شدند. اما اخیراً در ارتباطات بیشتر مردم با یکدیگر و حضور بیشتر زنان در جامعه و دامن زدن به مسائل جنسی نیاز به ازدواج موقت بیشتر احساس شده و اهل تسنن برای آنکه خلافت با نهی خلیفه دوم و فتوای بزرگانشان نکرده باشند قائل به حلیت نکاح هایی از جمله نکاح مسیار شده اند که هر چند آن را ازدواج موقت نمی گذارند ولی در عمل هیچ تفاوتی با آن ندارد یعنی باطناً به شکل نکاح موقت و ظاهراً به شکل دوام است و می توان گفت راهکاری است که فقهای عامه برای جایگزینی زواج متعه جهت رفع گرفتاریها و مشکلات ناشی از منسوخ دانستن متعه مطرح کرد ه اند.

موضوع این رساله نقد برخی شبهاتی است که«یوسف دره حداد»درکتاب «نظم القرآن والکتاب،معجزه القرآن» درانکاراعجاز قرآن مطرح کرده است واز روش توصیفی، تحلیلی و انتقادی بهره گرفته ایم.باعنایت به این که قداست قرآن واثبات نبوت پیامبراعظم(ص)منوط به وحیانی ومعجزه دانستن این کلام الهی است برخی از مستشرقان با علم به این مطلب،برای رسیدن به اهداف خود، باپیش فرض «غیر وحیانی وغیرالهی بودن» قرآن واردبحث شده اند.وبخش وسیعی ازتحقیقات خودرا درجهت اثبات این مدعا متمرکزنموده وسعی کرده اند باطرح شبهاتی درجهت زیرسوال بردن معجزه جاوید پیامبراکرم(ص)، نبوت آن حضرت را منکرشوند تادرنتیجه دین اسلام اعتبارخود را ازدست دهد.دره حداد نیزیکی ازاین مستشرقان است.ازجمله اهّم مبانی وی این است که پیامبراکرم(ص)مصلح اجتماعی ونابغه عصرخود بوده وقرآن کریم محصول اندیشه بشری آن حضرت است که درتعامل با محیط وفرهنگ زمانه،بابهره گیری ازکتب مقدس «تورات وانجیل» شکل گرفته است. وی سعی می کند با استناد به آیاتی ازقرآن که دلالت برتصدیق وتفصیل تورات وانجیل داردوهمچنین شباهت دربسیاری ازاخباروقصص قرآن وعهدین مدعای خود را اثبات نماید.حال آن که اشتراک ادیان الهی درکلیاتی همچون توحید،نبوت،معاد،عبادت،عقلانیّت واخلاق ازیک سو،نشانه ی نسخ ناپذیربودن این معارف است وازسوی دیگر،نشانه آن است که همه ادیان الهی منشاء واحد وخاستگاه الهی دارند.لذا انکاراخبار غیبی«قصص قرآن» واقتباس از عهدین با توجّه به تفاوت آنها در محتوا،اهداف و واقع گرایی قصص قرآنی نقض می شود.مبنای وی در خصوص تحریف آیات قرآن «نقیصه،زیادت»نیزبا توجه به اتفاق نظر اکثر مسلمین درانکار هرگونه تحریف در آیات قرآن،رد می شود.ادعای انکاراعجازادبی قرآن باتاکیدوی به غیروحیانی بودن الفاظ قرآن وغیرقابل فهم بودن آیات،نیزموردپذیرش نیست؛زیرا قرآن کتابی است که درهمه جوانب« لفظ ومعنا» وحیانی بوده وبرای همگان قابل فهم می باشد.ازاین رومدعیّات وی درانکاراعجازقرآن براساس تفسیرهای نادرست بوده ومبتنی برهیچ دلیل ومدرک علمی متقنی نیست.

از جمله موضوعات مهم در عصر حاضر و فقه سیاسی شیعه و سنی، موضوع بیداری اسلامی و جنبش های اسلامی ضد استبدادی و روش برخورد حاکمان و رهبران دینی با این قیام ها می باشد. اثر حاضر به روش توصیفی – تحلیلی به بیان قیام علیه حاکم(جائر و عادل) در قالب نظرات و دیدگاه های مختلف پرداخته است و در مجموع به این نتیجه رسیده ایم که قیام علیه حاکم جور نه تنها جایز است بلکه نوعی تکلیف است و از باب امر به معروف و نهی از منکر ، لازم است به اعمال خلاف قانون و دین آن ها اعتراض نمود ، ولی اهل سنت چنین قیامی را جایز ندانسته و اطاعت از هر امیر و حاکم مسلمان ولو ظالم و جائر را واجب می دانند . در فقه شیعه ، همه علما با توجه به قیام امام حسین ? در مقابل ظلم و بیداد یزید و انحرافات ایجادی او در دین اسلام ، این امر مهم را نه تنها تأیید ؛که حتی آنرا واجب نیز می شمارند. اما در فقه سیاسی اهل سنت با توجه به شرایط زمانی آنها و لزوم حمایت حکومت ها و والیان آنها از این مذاهب و نیز، نیاز حاکمان ظالم از تأیید اعمال وحشیانه و ظالمانه خود ، از سوی عالمان دینی، همیشه قیام علیه اینگونه حاکمان مردود بوده و از سوی عالمان دینی مذاهب و فرق اهل سنت نهی شده است.

جهان پیش رو و آینده جهان، یکی از دل نگرانی ها و دغدغه های جوامع بشری بوده و هست. ریشه این نگرانی را باید در فطرت جستجوگران یافت که هماره و همه گاه، می خواهد پرده ها و حجاب ها را بر دارد و ابهام را زدوده و بازدارنده ها را از پیش راه کنار بزند و روشن، در جام جم، فردا و فرداهای ویش را بنگرد، تا بر اساس آن نگرش، زندگی فردی و اجتماعی خویش را سازمان دهد. رساله حاضر بر آن است تا آینده بشریت را در راستای تمدن جهانی از منظر ادیان آسمانی که همه ادیان توحیدی وفطرت پاک انسانی فرجام روشنی مملو از معنویت، بندگی، اخلاق، عدالت و آزادی را در واپسین حیات بشری نوید داده اند، مورد بررسی و مقایسه نموده و نگاه اندیشمندان در مورد جهانی سازی، جهانی شدن و تمدن جهانی با شاخصه ها و ساختارهای حکومت و مشروعیت ، و تعاملات آن را با تکنولوژی، صنعت، اقتصاد، سیاست و دین آن روز مورد تحقیق و مداقه قرار دهد.