مهمترین منبع شناخت دین اسلام، پس از قرآن، روایات معصومین(ع) است. به همین سبب مسلمانان برای دریافت احکام الهی لازم است به روایات مراجعه کنند. و از سویی بدون آشنایی با ضوابط فهم حدیث و نیز مبانی نقد آن نمی توان از روایات بهره برد و به فهم صحیح آنها دست یافت. فقه الحدیث که شاخه ای از علوم حدیث است؛ یکی از راه های آشنایی با ضوابط فهم حدیث می باشد. و شامل نقد متن حدیث، شرح مفردات و الفاظ غریب حدیث، روشهای جمع بین اخبارمتعارض است. شیخ طوسی به عنوان یکی از برجسته ترین محدثان امامیه به تالیف کتاب تهذیب الاحکام پرداخته است. او در این کتاب از روشهای نقد سندی نظیرحجیت نداشتن روایات موقوف و مضمر، یادآوری بر منفرد بودن حدیث، توجه به اتصال سند، توجه به مرسل بودن خبر، دقت در روایات شاذ... و متنی نظیر بیان معانی اخبار، بیان وجوه خبر، عرضه حدیث بر قرآن و سنت قطعی معصومین(ع)، عدم مخالفت حدیث با ضروریات عقلی... و جمع بین اخبار متعارض نظیر حمل بر رخصت، حمل بر تقیه، حمل بر ضرورت، حمل بر انکار نه اخبار، حمل مجمل بر مفصّل، حمل مطلق بر مقید، حمل عام بر خاص... بهره برده است. این رساله شامل چهار فصل می باشد. در فصل اول به کلیات، فصل دوم به مباحثی پیرامون حدیث، فقه الحدیث، اهمیت وجایگاه آن، در فصل سوم به شرح مفردات و الفاظ غریب حدیث، طبقه بندی مباحث فقه الحدیثی شامل: نقد متن حدیث و قواعد آن، تعارض در احادیث و روش های حل آن پرداخته می شود و در فصل پایانی شیوه های فقه الحدیثی شیخ طوسی در تهذیب الاحکام به طور مفصل همراه با نمونه هایی از احادیث آورده می شود. این پژوهش به صورت کتابخانه ای انجام گرفته است. امید است با بررسی شیوه های نقد سندی و متنی که شیخ طوسی در تهذیب به کار برده است؛ بتوان از آن ها برای حل تعارض واقعی و ظاهری بین احادیث استفاده کرد. کلید واژه ها: شیخ طوسی، فقه الحدیث، تهذیب الاحکام، تعارض، جمع اخبار.

چکیده آینده نگری مسئله ای است که در آن، زمان آینده مطرح است. بشر از اولین روزهایی که زندگی اجتماعی خویش را آغاز کرده است؛ نسبت به آینده خود بیمناک و حساس بوده است. گرچه آینده برای انسان چهره ای گنگ دارد؛ امّا برنامه ریزی، توجه و شناخت نسبت به آن ضروری است. آینده نگری عبارت است از پیش بینی آینده، آمادگی برای رویارویی با آینده و اندیشیدن در پایان کارها. این پژوهش در پی آن است که با مراجعه به کتابها و با استفاده از قرآن و روایات، واژه آینده نگری که با حزم و تدبیر معادل است؛ مورد بررسی قرار داده و عواملی که بر آینده نگری و دوراندیشی تأثیر می گذارند؛ تحلیل نماید. در ادامه، عواملی که مانع گسترش دید انسان نسبت به آینده می شوند؛ تحت عنوان عوامل بازدارنده آینده نگری و دوراندیشی بیان کند. در نهایت با توجه به اهمیت مسئله، به آثار و نتایجی چون: توسعه و پیشرفت، صبر و استقامت، آرامش و امنیت، شادی و نشاط و... که از آینده نگری و دوراندیشی به دست می آید؛ پرداخته است. کلید واژه ها: آینده نگری، دوراندیشی، آثار آینده نگری، حزم، قرآن، حدیث

یکی از مسائل مهمی که اسلام برای آن اهمیت قائل شده و در معارف قرآنی نیز مورد توجه قرار گرفته اخلاق و ایجاد جامعه اخلاقی مطلوب است. زیرا اخلاق با ملکات نفسانی، تزکیه و تهذیب نفس، اعمال و رفتار فردی و روابط اجتماعی انسان ارتباط عمیق دارد. وجود جامعه اخلاقی مطلوب باعث تنظیم روابط انسان با خدا گشته و ارتباط او را با اعضای جامعه سامان می بخشد. همچنین رستگاری و کمال فرد و اجتماع اسلامی را تضمین می کند. هدف از این تحقیق، یافتن و تبیین دیدگاه متون اسلامی و به طور عمده، قرآن کریم درباره سرچشمه های فطری اخلاقی، عوامل و موانع حاکمیت اخلاق اسلامی و نیز زمینه های تقویت و راه های گسترش آن است. برای رسیدن به این هدف، ابتدا به بررسی مفهوم اخلاق و نیز شبکه معنایی اخلاق پرداخته شده و سپس آیات و روایاتی که با موضوع مرتبط به نظر می آمدند؛ دسته بندی و دلالت هر یک بررسی شده است. در فصل پایانی راه کارهایی جهت گسترش حاکمیت اخلاق اسلامی بیان شده است. در این تحقیق روش تحلیلی- توصیفی به کار گرفته شده است. پاسخ تمام سوالات مطرح شده، از منابع اسلامی یعنی قرآن و حدیث استخراج شده است. ضمن بحثها مویدها و شواهدی نیز از میان احادیث و یافته های پژوهشی جدید بیان شده است.

حیات بشر بر اساس حرکت و کار بنا نهاده شده است و این امر مهم ریشه در فطرت وجودی انسان دارد ؛ خداوند در قرآن کریم آیات متعددی نازل نموده که هدایتگر بشر به سوی این امر فطری می باشند . از پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصوم (ع) نیز که راهنمایان حقیقی بشر به سوی کمال بعد از کلام وحی هستند ؛ سخنان گهر باری در این زمینه روایت شده است ؛ که نشان دهنده اهمیت این موضوع می باشد . ما در این رساله به بررسی ابعاد مختلف کار و تلاشگری و روشهای گسترش آن بر مبنای قرآن کریم و احادیث مختلفی که در این زمینه وجود دارد ؛ پرداخته ایم . این رساله مشتمل بر سه فصل است که در فصل اول آن به کلیات پرداخته ایم . در فصل دوم به مطالعه فرهنگ کار و نگرش اسلام به بیکاری با زیر شاخه هایی همچون جایگاه فرهنگ کار در اسلام ، ارزش و اهمیت کار در قرآن و روایات ، عوامل کم کاری و ... و در فصل سوم به تقسیم بندی کار و راههای گسترش آن یا زیر شاخه هایی همچون انواع کار ، کارهای شایسته و ناشایست، آثار آنان و روشهای گسترش فرهنگ کار و ... پرداخته ایم. این رساله به روش توصیفی –تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه ای انجام گرفته است . امید است که بتوان از آن به عنوان راهنمایی برای گسترش فرهنگ کار و تلاشگری در میان افراد جامعه از آن استفاده نمود و مثمر ثمر واقع شود .

چکیده مهمترین منبع شناخت دین اسلام ,پس ازقرآن ,روایات معصومین(ع)است.وازسویی بدون آشنایی باضوابط فهم حدیث ونیزمبانی نقدآن نمی توان ازروایات بهره بردوبه فهم صحیح آنهادست یافت.مبانی نقدسندی ومتنی حدیث که دارای ضوابط وقاعده های خاصی از جمله عرض برقرآن,سنت متواتر,تاریخ قطعی و... می باشدازبهترین راههای تشخیص حدیث صحیح ازسقیم است. استادآیت الله معرفت به عنوان یکی ازدانشمندان علوم قرآنی به تألیف کتاب التفسیر الاثری الجامع اقدام نمود؛ که درجهان اسلام کاری نو وبی بدیل است دراین کتاب ازروشهای نقد سندی نظیرحجیت نداشتن روایات موقوف ,مجهول,منکر,شاذ,مرسل و.... ومتنی نظیرعرضه برقرآن,سنت متواتر,تاریخ قطعی ,عقل سلیم,امورتجربی و....بهره برده است. این پژوهش به صورت کتابخانه ای انجام گرفته است.امید است با بررسی شیوه های نقد سندی ومتنی حدیث که استاد معرفت درالتفسیرالاثری الجامع بکاربرده است؛بتوان درتشخیص احادیث صحیح ازسقیم استفاده کرد.

یکی از منابع اصلی در تفسیر قرآن ائمه اطهار(ع) هستند؛ که به گفته پیامبر(ص) ثقل اکبرند. و قرار گرفتن این ثقل در کنار قرآن کریم، مبین وتفهیم کننده مفاهیم آن می باشد. با توجه به اینکه درعصر صادقین (ع) این دو امام بزرگوار ازآزادی بیشتری جهت ترویج معارف قرآنی سود می بردند؛ مسلما در تفسیر قرآن کریم نیز نسبت به سایر ائمه از فعالیت بیشتری برخوردار بودند. با توجه به اینکه حدیث در نزد محدثین از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است؛ همچنین با گذشت زمان و روی کار آمدن حاکمانی که آموزه های دینی را خطری بر سر راه خود می دیدند احادیث دستخوش تغییر و تحول شده و با گذشت زمان، احادیث جعلی رواج پیدا نموده است؛ لذا پژوهش و کاوش در مورد احادیثی که از رسول اکرم (ص) و ائمه معصومین (ع) نقل شده و در میان امت رایج گردیده است لازم وضروری است و فهم درست از گفتار آنان بسیار مهم است. این پژوهش به بررسی سندی و متنی روایات رسیده از این دو معصوم در جزء21 قرآن کریم پرداخته است.در بررسی سندی به ارزیابی کیفیت سند و چگونگی حال راویان مذکور در آن از حیث وثاقت، عدالت و ضبط ونیز بررسی اتصال یا عدم اتصال سند ودر بررسی متنی به ارزیابی مطالب و محتوای حدیث از حیث صحت یا عدم صحت با عرضه مضمون آنها بر منابع و معیار های قطعی مانند قرآن، روایات و... می پردازد. هدف از انجام چنین پژوهشی بررسی صحت و سقم روایات رسیده از این دو معصوم در جزء21 قرآن کریم می باشد. این پژوهش به روش توصیفی _ تحلیلی انجام گر فته و شیوه جمع آوری مطالب به صورت کتابخانه ای می باشد..

حضرت محمد (ص‏) آخرین پیامبر و فرستاده خداوند است. و از جانب خداوند متعال پیام الهی را دریافت نمود تا بشر را به اسلام‏ دعوت کند. پیامبر(ص) در طول تاریخ بزرگترین سرمشق بشریت بوده است؛ زیرا پیش از این که با گفتار خود مربی و راهنمای مردم باشد؛ با رفتار خویش بهترین تربیت کننده و راهبر بود. خاتم پیامبران از برترین و سرآمدترین پیامبران به شمار می‏رود. از این جهت باید از نظر کمالات نفسانی و ملاکات فضیلت و برتری، بالاتر از همه ی انسانها باشد. زندگانی پیامبر(ص) به دو بخش مادی و معنوی تقسیم می شود. بعد معنوی شامل ارتباط آن حضرت با خداوند مثل توکل به او، تسلیم و رضا ...و ارتباط با خود مانند مسئولیت پذیری، ایثار ...و هم در بر دارنده ی نحوه ی برخورد و ارتباط آن حضرت با دیگران مانند صبر و بردباری، عیب پوشی از دیگران و ... است. همه ی این شاخصه ها درسیره ی آن حضرت نمایان است که نشان دهنده ی شخصیت والای پیامبر(ص) است. هدف از این تحقیق این است که ما به شخصیت پیامبر(ص) که نمونه‏ و اسوه ایی کامل و به طور کلی سمبل جهانی و همیشگی برای تمام مردم در همه زمانهاست؛ پی ببریم ...و سیره ی پیامبر (ص) را برای خود در زندگی الگو و سرمشق قرار دهیم؛ تا به سوی حق رهسپار شویم. روشی که در این تحقیق از آن بهره برداری شده است؛ روش توصیفی- تحلیلی است. و با مطالعه احادیث نقل شده از پیامبر اکرم(ص) صورت می گیرد.

قرآن کریم از تناسب و هماهنگی میان آیات و سوره ها برخوردار است. داستان های قرآنی نیز از این ویژگی برخوردارند. تناسب در داستان حضرت موسی(ع) با آیات قبل و بعد و همچنین سوره هایی که در آن ها این داستان آمده است؛ نیز مشهود است.

علم تفسیر علمی است؛ که انسان را با مقاصد وحی آشنا می سازد و او را به وظایف الهی اش آگاه می گرداند . تفسیر به معنای روشن کردن مفاهیم آیات قرآن و پرده برداشتن از مراد و مقصود آنهاست. اهمیت تفسیر تا جایی است که جمعی از صحابه و تابعین به تفسیر قرآن پرداختند؛ مکتبهای تفسیری به وجود آوردند وشاگردان زیادی تربیت کردند. از بین اصحاب ، حضرت علی (ع) ، ابن عباس... واز تابعین ، سعیدبن مسیب، عکرمه، مجاهد ...را می توان نام برد. مجاهد(م 105هـ ) از مشهورترین مفسران تابعی در قرن دوم هجری واز موثق ترین شاگردان این عباس و ازپایه گذاران اجتهاد در تفسیر قرآن است. وی دارای صاحب تفسیری مستقل با عنوان تفسیر مجاهد است. روایات مجاهد در کتب تفسیری اهل سنت ، از جمله طبری نقل شده است. محمد بن جریر طبری یکی از مفسران اهل سنت در قرن سوم هجری است . تفسیر او بیشتر یک تفسیر ما ثور است .و در آن به روایات صحابه ،تابعین ، تابعین تابعین، استناد شده است. در این پایان نامه ابتدا به شرحی کوتاه از زندگی نامه مجاهد و محمد بن جریر طبری و سپس به بررسی آرای تفسیری مجاهد در تفسیر طبری از جنبه روشهای تفسیری نظیر قرآن به قرآن ، قرآن به حدیث ، عقلی ...پرداخته و در پایان آراء تفسیری مجاهد و دیگر تابعین را با یکدیگر مقایسه می نماییم. روش مورد استفاده در این تحقیق ، توصیفی با استناد به منابع کتابخانه ای بوده است. کلید وا‍‍‍ژ ه : تفسیر مجاهد ، تفسیر عقلی، تفسیر روایی، تفسیر طبری.