این تحقیق به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف لیزین (90، 100 و110درصد سطح احتیاجات راس) و پیریدوکسین(3، 6 و9 میلی گرم در کیلوگرم) برعملکرد، وضعیت آنتی اکسیدانی، فراسنجه های خونی و خصوصیّات لاشه جوجه های گوشتی تحت استرس گرمایی انجام گرفت.450قطعه جوجه نر یک روزه سوی? راس (308) در 9 تیمار و 5 تکرار (10 جوجه در هر تکرار) در قالب طرح فاکتوریل 3×3 مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که هیچ یک از سطوح لیزین و پیریدوکسین تأثیری بر افزایش وزن بدن، مصرف خوراک و ضریب تبدیل خوراک در دوره آغازین و رشد نداشتند (05/0p>). تأثیر لیزین بر افزایش وزن بدن در کل دوره آزمایشی معنی دار بود (05/0p<) و پرندگان تغذیه شده با سطوح بالای لیزین، افزایش وزن کمتری در مقایسه با پرندگان سایر تیمارهای آزمایشی داشتند. تأثیر لیزین و پیریدوکسین بر مصرف خوراک و ضریب تبدیل خوراک در کل دوره معنی دار نبود (05/0p>). اگرچه تفاوت معنی داری برای مالون دی آلدئید پلاسمای جوجه های تیمارهای مختلف در سن شش هفتگی وجود نداشت ولی پرندگان تغذیه شده با سطح متوسط لیزین (100 درصد احتیاجات راس)، میزان مالون دی آلدئید پلاسمای کمتری در مقایسه با سایرین داشتند. میزان تری گلیسیرید، پروتئین کل پلاسما و فعالیت سوپراکسید دسموتاز خون تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت (05/0p>). فعالیت آنزیم گلوتاتیون-پراکسیداز تحت تأثیر لیزین قرار گرفت (01/0p<) و پرندگان تغذیه شده با سطوح متوسط لیزین (100درصد احتیاجات راس) فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز خون کمتری در مقایسه با پرندگان گروه کنترل داشتند. لیزین تأثیری بر میزان هماتوکریت خون نداشت (05/0p>) اما سطح متوسط (6 میلی گرم در کیلوگرم) و بالای (9 میلی گرم در کیلوگرم) پیریدوکسین باعث افزایش میزان هماتوکریت خون گردید (05/0p<). هر دوی لیزین (05/0p<) و پیریدوکسین (01/0p<) میزان کلسترول خون را تحت تأثیر قرار دادند. در پایین ترین سطح لیزین، هر دو سطح 6 و 9 میلی گرم پیریدوکسین کلسترول خون را افزایش دادند. همچنین در سطح متوسط لیزین، 6 میلی گرم در کیلوگرم پیریدوکسین باعث افزایش کلسترول خون شد ولی در بالاترین سطح لیزین افزایش پیریدوکسین تأثیری در میزان کلسترول نداشت. جوجه های تغذیه شده با بالاترین سطح لیزین، مقدار کلسترول خون بیشتری در مقایسه با جوجه های تغذیه شده با سطح پایین تر آن داشتند. به طور کلی افزایش سطح لیزین به بالاتر از نیازهای سویه راس در شرایط استرس گرمایی منجر به کاهش هر دوی افزایش وزن بدن و وزن نسبی ران جوجه های گوشتی می گردد که می تواند ناشی از افزایش نیاز به آرژنین در بدن باشد. افزودن لیزین به جیره از طریق کاهش نسبت انرژی به پروتئین، منجر به کاهش چربی حفره بطنی می شود. اگرچه افزودن پیریدوکسین باعث افزایش میزان هماتوکریت خون می گردد ولی تأثیری بر عملکرد یا سایر پارامترهای اندازه گیری شده دیگر نداشت. بعلاوه مزیتی در استفاده توأم لیزین و پیریدوکسین بر هیچ یک از پارامترهای آزمایش اخیر مشاهده نشد.

هدف از این آزمایش بررسی اثرات 4سطح مختلف اسید آمینه ترئونین قابل هضم بر عملکرد، اندازه نسبی قسمت های مختلف روده و مورفولوژی روده جوجه های گوشتی بود. 288 قطعه جوجه نر یک روزه راس 308 به طور تصادفی به چهار گروه72 تایی با شش تکرار(12 جوجه در هر پن) تقسیم شدند و بر اساس توصیه راس 308(2007) جیره آزمایشی و شاهد را متشکل از کنجاله سویا، ذرت و گندم دریافت کردند. تیمارهای آزمایشی عبارتند از ft تیمار شاهد بدون ترئونین، lt تیمار شاهد بعلاو? 60% ترئونین قابل هضم بر حسب لیزین، mt تیمار شاهد بعلاو? 70% ترئونین قابل هضم بر حسب لیزین، ht تیمار شاهد بعلاو? 80% ترئونین قابل هضم بر حسب لیزین. در طول دوره آزمایش مقدار خوراک مصرفی، افزایش وزن و ضریب تبدیل خوراک به صورت هفتگی و برای کل دوره اندازه گیری و محاسبه گردید. هدف از بررسی مورفولوژی روده، مطالعه اثر افزودن ترئونین بر رشد روده کوچک در دو هفته اول بود. در روز 14 دو پرنده از هر تکرار جهت بررسی مورفولوژی روده کوچک انتخاب و کشتار گردیدند. نتایج نشان داد که در دوره 0 تا 42 روزگی تیمار lt کمترین ضریب تبدیل را در بین تیمار های مختلف داشت ((p<0/05. در دوره 0 تا 42 روزگی اختلاف معنی داری از نظر مقدار خوراک مصرفی و افزایش وزن بدن بین پرندگان گروههای مختلف وجود نداشت((p<0/05، اما پرندگان تیمار lt بیشترین افزایش وزن را در بین تیمارها داشتند. در دوره 0 تا 21 روزگی اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد. در دوره 21 تا 42 روزگی تیمار lt و mt کمترین ضریب تبدیل را داشتند ((p<0/05. نتایج حاصل از مقایسه میانگین طول نسبی قسمت های مختلف روده در جوجه های گوشتی گروه های مختلف آزمایشی در پایان هفته دوم نشان می دهد که هیچ تفاوت معنی داری بین گروه های آزمایشی وجود ندارد (05/0<p). افزودن ترئونین به جیره با کمبود ترئونین در دوره آغازین به طور معنی داری ارتفاع پرزها را در دوازدهه افزایش داد همچنین با افزودن ترئونین به جیره ضخامت لایه عضلانی در دوازدهه تحت تاثیر قرار گرفت (05/0<p).

چکیده : در این تحقیق اثرات چهار سطح پودر فلفل قرمز تند(صفر، 0/5، 1 و1/5 درصد) در مقایسه با 15 میلی گرم در کیلوگرم آویلامایسین بر عملکرد و برخی فراسنجه های خونی جوجه های گوشتی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور از 300 قطعه جوج? نر یکروز? سوی? راس (308) در 5 گروه 60 تایی استفاده شد و پنج تکرار به هر یک از تیمارهای آزمایشی اختصاص پیدا کرد. تیمارهای آزمایشی در قالب یک طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. هم? پرندگان جیر? آغازین ( ازصفرتا 21 روزگی) و پایانی (از 22تا42 روزگی ) مشابه ولی سطوح متفاوت پودر فلفل قرمز تند را دریافت کردند. افزایش وزن جوجه های تغذیه شده با سطح یک درصد فلفل به طور معنی داری بالاتر از مقدار جوجه های تغذیه شده با جیر? شاهد و 5/1 درصد فلفل بود (05/0>p). ضریب تبدیل خوراک جوجه های تغذیه شده با سطح 1درصد فلفل پایین تر از مقدار شاهد بود. وزن بورس و طحال جوجه های تغذیه شده با بالاترین سطح فلفل بالاتر از مقدار مربوط نسبت به سایر جوجه های آزمایشی بود(05/0>p). بعلاوه کلسترول جوجه های تغذیه شده با بالاترین سطح فلفل (5/1 درصد) کمتر از مقدار مربوط به تیمار شاهد و خوراک دهی شده با آویلامایسین بود (05p<0/). به طور کلی مصرف 1 درصد فلفل تند در جوجه های گوشتی بهترین رشد را باعث شد. اگرچه سطح بالاتر فلفل تند (5/1 درصد) تاثیری بر افزایش وزن نداشت اما باعث کاهش سطح کلسترول پلاسما شد.

مطالعه حاضر جهت بررسی اثرات استفاده از اسیدهای آلی و آنزیم فیتاز بر عملکرد، ویژگی‎های لاشه و وزن نسبی اندام های داخلی، خصوصیات استخوان درشت نی، سیستم ایمنی، پروفایل چربی خون و مورفولوژی روده کوچک جوجههای گوشتی انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل 2×2×2 در قالب طرح کاملاً تصادفی با 8 تیمارآزمایشی، 5 تکرار و 12 قطعه جوجه در هر تکرار اجرا شد. جیره های آزمایشی حاوی سرکه (صفر و 2 درصد) اسید سیتریک ( صفر و 1 درصد) و آنزیم فیتاز (صفر و 500 واحد فعال آنزیم در هر کیلوگرم از جیره) بودند. نتایج نشان دادند که سرکه منجر به افزایش معنی دار مصرف خوراک و افزایش وزن بدن در تمامی دوره های آزمایشی گردید (05/0?(p در حالی که اسید سیتریک در دوره پایانی و کل دوره سبب کاهش معنی دار مصرف خوراک جوجه ها شد (05/0?(p. ترکیب سرکه و آنزیم فیتاز و نیز ترکیب سه تایی سرکه، اسید سیتریک و آنزیم فیتاز منجر به افزایش وزن جوجه ها در دوره رشد شدند (05/0?(p. تیمارهای آزمایشی تأثیر معنی داری بر ضریب تبدیل خوراک نداشتند (05/0?(p. آنزیم فیتاز منجر به افزایش معنی دار چربی محوطه بطنی شد (05/0?(p در حالی که اسید سیتریک و ترکیب سرکه و اسید سیتریک چربی محوطه بطنی را به صورت معنی داری کاهش دادند (05/0?(p. در مطالعه حاضر وزن نسبی اندام های داخلی تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفتند (05/0?(p. وزن نسبی بورس در اثر افزودن سرکه، آنزیم فیتاز، ترکیب اسید سیتریک با سرکه و نیز ترکیب اسید سیتریک با آنزیم فیتاز به جیره به صورت معنی داری افزایش یافت (05/0?(p. همچنین نتایج نشان دادند که سرکه منجر به افزایش معنی دار وزن نسبی طحال گردید (05/0?(p. افزایش قابل توجه وزن، استحکام، درصد خاکستر و درصد کلسیم درشت نی و نیز افزایش غلظت کلسیم سرم از اثرات اصلی سرکه و آنزیم فیتاز بود (05/0?(p ولی اسید سیتریک هیچ تأثیری بر روی خصوصیات استخوان نداشت (05/0?(p. در عین حال مکمل سازی همزمان سرکه، اسید سیتریک و آنزیم فیتاز با هم موجب افزایش مقدار انرژی شکست و درصد کلسیم درشت نی شد (05/0 ?(p. در مورد تأثیر بر پروفایل چربی خون، سرکه و اسید سیتریک منجر به کاهش سطح کلسترول سرم شدند (05/0? (p و سرکه و ترکیب سه تایی سرکه، اسید سیتریک و آنزیم فیتاز باعث کاهش معنی دار غلظت تری گلیسرید سرم گردیدند (05/0?.(p اسید سیتریک سطح hdl سرم را افزایش داد (05/0?(p. سطح ldl سرم نیز در اثر استفاده از سرکه، اسید سیتریک و ترکیب آن ها با یکدیگر و نیز با آنزیم فیتاز به صورت معنی داری کاهش یافت (05/0?(p. سطح vldl در سرم پرندگان تغذیه شده با سرکه و ترکیب سرکه و آنزیم فیتاز کاهش یافت (05/0?(p. آنزیم فیتاز به تنهایی تأثیر معنی داری بر پروفایل چربی خون نداشت (05/0?(p. در ناحیه دوازدهه در 14 روزگی سنی سرکه منجر به افزایش طول پرزها (05/0?(p و اسید سیتریک باعث افزایش عمق کریپت و کاهش ضخامت لایه عضلانی گردید (05/0?(p در حالی که آنزیم فیتاز تأثیر معنی داری بر خصوصیات دوازدهه ایجاد نکرد (05/0?(p و در 42 روزگی اسید سیتریک منجر به افزایش معنی دار طول و عرض پرزها شد (05/0?(p. آنزیم فیتاز عرض پرزها را افزایش داد (05/0?(p و باعث کاهش عمق کریپت گردید (05/0?(p. ترکیب اسید سیتریک و آنزیم فیتاز هم منجر به کاهش عمق کریپت شدند (05/0?(p در حالی که افزودن سرکه به جیره های آزمایشی تأثیر معنی داری بر خصوصیات دئودنوم در 42 روزگی نداشت (05/0?(p. در ناحیه ژژنوم در 14 روزگی سرکه عمق کریپت ها را به صورت معنی داری کاهش داد (05/0?(p و آنزیم فیتاز منجر به افزایش تعداد سلول های جامی شد (05/0?(p و در 42 روزگی آنزیم فیتاز منجر به افزایش تعداد سلول های جامی گردید (05/0?(p. در ناحیه ا?لئوم در 14 روزگی سرکه و آنزیم فیتاز بیشترین طول پرز را دارا بودند (05/0?(p در حالی که در 42 روزگی سرکه تعداد سلول های جامی را به صورت معنی داری افزایش داد (05/0?(p. به طور کلی نتایج نشان دادند که استفاده از اسید سیتریک (یک درصد)، سرکه (دو درصد) و آنزیم فیتاز (500 واحد فعال آنزیم در هر کیلوگرم از جیره) با هم نه تنها تأثیر منفی بر روی اثرات همدیگر ندارند بلکه در برخی موارد منجر به تقویت اثرات همدیگر می‎شوند.

هدف از این آزمایش بررسی اثرات روش های فرآوری (جوانه زدن و خیساندن) دانه جو با مکمل سازی آنزیم بر مورفولوژی روده و خصوصیات لاشه جوجه های گوشتی بود. 288 قطعه جوجه نر یک روزه راس 308 به طور تصادفی به 6 گروه 48 تایی با 4 تکرار (12 جوجه در هر پن) تقسیم شدند و بر اساس توصیه راس 308 جیره آزمایشی متشکل از کنجاله سویا، ذرت و جو دریافت کردند. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: 1- جیره بر پایه ذرت، سویا و جو 2- جیره بر پایه ذرت، سویا و جو جوانه زده 3- جیره بر پایه ذرت، سویا و جو خیسانده 4- جیره بر پایه ذرت، سویا و جو+ آنزیم 5- جیره بر پایه ذرت، سویا و جو جوانه زده+ آنزیم 6- جیره بر پایه ذرت، سویا و جو خیسانده+ آنزیم بودند. در روز 14 یک پرنده از هر تکرار جهت بررسی مورفولوژی روده کوچک انتخاب و کشتار گردیدند. همچنین در روز 42 هم یک پرنده از هر تکرار جهت بررسی خصوصیات لاشه و مورفولوژی روده کوچک انتخاب و کشتار گردیدند. با توجه به نتایج به دست آمده از نظر بازده لاشه و چربی محوطه بطنی و وزن و طول روده تفاوت معنی داری بین تیمارهای آزمایشی مشاهده شد (01/0p? ) بطوری که تیمار حاوی جو خیسانده بدون آنزیم بالاترین بازده و تیمار حاوی جو جوانه زده بدون آنزیم پائین ترین میانگین چربی را داشتند و همچنین تیمار حاوی جو خیسانده با آنزیم کمترین مقدار وزن و طول روده و تیمار حاوی جو معمولی بیشترین مقدار وزن و طول روده را داشتند (01/0p? ). درنتایج حاصل از مورفولوژی روده 14 روزگی در قسمت دوازدهه ارتفاع ویلی، عرض ویلی، عمق کریپت و تعداد سلول های جامی و در قسمت ژوژنوم ارتفاع ویلی و در قسمت ایلئوم عرض ویلی و تعداد سلول های جامی تحت تأثیر فرآوری جو و آنزیم قرار گرفتند و اختلاف معنی داری مشاهده شد (05/0p? ). همچنین در نتایج حاصل از مورفولوژی روده 42 روزگی در قسمت های دوازدهه و ژوژنوم، ارتفاع پرزها تحت تاثیر آنزیم ها قرار گرفت به طوری که تیمار حاوی جو معمولی با آنزیم دارای بیشترین مقدار ارتفاع پرز بود (05/0>p). دیگر تیمارها از نظر آماری با هم تفاوتی نداشتند (05/0<p). ضخامت لایه عضلانی و تعداد سلول های جامی هم فقط در قسمت ژوژنوم تحت تأثیر آنزیم قرار گرفتند به طوری که تیمار حاوی جو معمولی با آنزیم کمترین ضخامت لایه عضلانی و بیشترین تعداد سلول های جامی را داشت (05/0>p).

این تحقیق به منظور بررسی اثرات روش های فرآوری دانه جو (جوانه زنی و خیساندن) و مکمل سازی آنزیمی بر روی عملکرد، خصوصیات لاشه، خاکستر استخوان و متابولیت های خون جوجه های گوشتی انجام گرفت. 288 قطعه جوجه نر یک روزه نژاد راس 308 در یک آزمایش فاکتوریل 2×3 در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار و 12جوجه در هر تکرار مورد استفاده قرار گرفت. جیره های آزمایشی بر پایه ذرت-کنجاله سویا و 25%جو براساس جدول احتیاجات غذایی جوجه های گوشتی راس 308 با استفاده از نرم افزار uffda برای هریک از دوره های آغازین (21-0 روزگی) و پایانی (42-22 روزگی) تنظیم شدند. تیمارهای آزمایشی شامل ذرت-کنجاله سویا و جو(a1b1) ، ذرت-کنجاله سویا و جو + گریندازیم (a1b2)، ذرت-کنجاله سویا و جو جوانه زده (a2b1)، ذرت-کنجاله سویا و جو جوانه زده + گریندازیم (a2b2)، ذرت-کنجاله سویا و جو خیسانده (a3b1)، ذرت-کنجاله سویا و جو خیسانده+گریندازیم (a3b2) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که اختلاف معنی داری بین تیمارها از نظر عملکرد و شاخص کارائی تولید وجود نداشت (p>0.05). همچنین در روز 42 یک پرنده از هر تکرار جهت بررسی خصوصیات لاشه انتخاب و کشتار گردید. با توجه به نتایج، از نظر بازده لاشه و چربی محوطه بطنی تفاوت معنی داری بین تیمارهای آزمایشی مشاهده گردید. بطوری که تیمار حاوی جو خیسانده (a3b1) بالاترین بازده لاشه و تیمار حاوی جو جوانه زده (a2b1) پائین ترین میانگین چربی محوطه بطنی را داشتند (p<0/05). همچنین استفاده از مکمل آنزیمی به طور معنی داری باعث افزایش چربی محوطه بطنی گردید (p<0/05). نتایج بررسی خصوصیات استخوانی و املاح خون در 14 روزگی اختلاف معنی داری را بین تیمارها نشان نداد (p>0/05). اما در 42 روزگی جوجه های تیمار (a3b1) پایین ترین سطح کلسترول، ldl پلاسما و بیشترین سطح فسفر خون، کلسیم درشت نی و استحکام استخوان را داشتند (p<0/05).

در این تحقیق تعداد 360 قطعه جوجه نر یک روزه نژاد راس (308) به منظور بررسی اثر اسیدهای آلی بر روی عملکرد، برخی متابولیت های خون و سیستم ایمنی جوجه های گوشتی استفاده شد. پرنده ها در قالب یک طرح کامل تصادفی با 6 تیمار و 5 تکرار به ازای هر تیمار و در هر تکرار 12 پرنده قرار گرفتند. 6 جیره آزمایشی مورد استفاده در این تحقیق شامل: شاهد به عنوان جیره پایه بدون هیچ آنتی بیوتیک محرک رشد و اسید آلی و جیره پایه حاوی 15 قسمت در میلیون آنتی بیوتیک ویرجینیامایسین، 25/0 درصد اسید بوتیریک، 25/0 درصد گلوباسید، 2 درصد و 3 درصد ارگاسید بودند. نتایج آزمایش اخیر نشان داد که عملکرد در سه هفته اول و سه هفته دوم دوره پرورش تفاوت معنی داری بین تیمارها وجود نداشت اما در کل دوره آزمایش افزایش وزن بدن در جوجه های تغذیه شده با آنتی بیوتیک ویرجینیا مایسین در مقایسه با سایر تیمارها به طور معنی داری (05/0p<) بهبود پیدا کرد و همچنین افزودنیهای اسید آلی نسبت به گروه شاهد افزایش وزن بالاتری را نشان دادند (05/0p<) و خوراک مصرفی در گروه تغذیه شده با آنتی بیوتیک ویرجینیامایسین در مقایسه با دیگر تیمارها بالاتر بود در حالیکه بین سایر تیمارها تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0p<). و در نهایت ضریب تبدیل غذایی در گروه تغذیه شده با آنتی بیوتیک ویرجینیامایسین و اسیدهای آلی به جز گلوباسید به طور معنی داری بهبود پیدا کرد (05/0p<). پاسخ ایمنی بر علیه گلبول قرمز گوسفند در 14 روز بعد از تزریق به طور معنی داری در گروه تغذیه شده با ارگاسید 2 درصد در مقایسه با سایر تیمارها بالاتر بود (05/0p<). همچنین وزن نسبی تیموس در روز 42 در گروه تغذیه شده با ارگاسید 2 درصد در مقایسه با سایر تیمارها بالاتر بود (05/0p<). طول دودنوم در 21 روزگی در گروه های تغذیه شده با اسید بوتیریک و گلوباسید و ارگاسید 2 درصد به طور معنی داری نسبت به سایر گروه ها بیشتر بود(05/0p<). مکمل های افزودنی غذایی روی وزن نسبی ارگان های درونی در همه دوره های آزمایشی تاثیری نداشتند. در 42 روزگی غلظت کلسترول و تری گلیسرید سرم توسط همه افزودنی ها در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی داری تحت تاثیر قرار گرفته و کاهش یافته بود (05/0p<)، همچنین غلظت ldl سرم در پرندگان تغذیه شده با ارگاسید 2 درصد به طور معنی داری نسبت به سایر تیمارها کمتر بود (05/0p<).

این تحقیق در قالب دو آزمایش همزمان صورت گرفت. آزمایش اول برای بررسی تاثیر تنش گرمایی بر عملکرد، خصوصیات لاشه و برخی فراسنجه¬های خونی جوجه¬های گوشتی انجام گرفت. یکصد جوجه نر یک روزه راس (308) به صورت طرح کاملا تصادفی در دو تیمار و 5 تکرار (هر تکرار شامل 10 جوجه) در آزمایش اول استفاده شد. تیمارها شامل تیمار شاهد (دمای عادی) و تیمار تحت تنش گرمایی بودند. تنش گرمایی در دوره پایانی (روز 24-42) و در دمای 1± 32 به صورت دوره ای (8صبح تا 5 بعد از ظهر) اعمال گردید. نتایج نشان داد که در دوره پایانی وکل دوره آزمایشی، تنش گرمایی باعث کاهش مصرف خوراک و افزایش وزن گردید (01/0>p). در دوره پایانی، جوجه های تحت تنش گرمایی بالاترین ضریب تبدیل خوراک را داشتند (05/0>p). تری-گلیسرید خون پرندگان تحت تنش¬گرمایی افزایش یافت (05/0>p). میزان چربی بطنی در تنش¬گرمایی افزایش یافت اما وزن نسبی ران کاهش یافت (05/0>p). تنش¬گرمایی باعث کاهش طول دئودنوم و ژوژنوم جوجه¬های گوشتی در پایان دوره آزمایشی گردید (05/0p<). تنش گرمایی باعث کاهش هماتوکریت خون جوجه¬های گوشتی گردید (01/0p<). بیشترین میزان دمای رکتال را هم جوجه¬های تحت تنش داشتند (05/0p<). تنش¬گرمایی باعث افزایش میزان لاکتات دهیدروژناز (ldh) گردید (01/0p<). همچنین جوجه¬های تحت تنش بیشترین میزان مالون دی¬آلدئید (mda) را نیز داشتند (05/0p<). تنش¬گرمایی موجب افزایش میزان کلر خون در جوجه¬های گوشتی گردید (05/0p<). همچنین میزان سدیم و پتاسیم در جوجه¬های تحت تنش کاهش یافت (01/0p<). هدف از آزمایش دوم بررسی تاثیر پودر گیاهان دارچین و زردچوبه بر عملکرد، خصوصیات لاشه و برخی فراسنجه¬های خونی جوجه¬های گوشتی در شرایط تنش¬گرمایی بود. برای این منظور، دویست قطعه جوجه نر یک روزه سویه راس در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار و 5 تکرار به ازای هر تیمار (10 جوجه در هر تکرار) در شرایط تنش¬گرمایی استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل جیره شاهد، 5/0 درصد دارچین، 5/0 درصد زردچوبه و مخلوط دارچین و زردچوبه (25/0 درصد از هر کدام) بودند. نتایج نشان داد که مصرف همه¬ی تیمارهای آزمایشی توانست کاهش مصرف خوراک و افزایش وزن ناشی از تنش¬گرمایی را تا حدی برطرف سازد (01/0p<). ضریب تبدیل خوراک در دوره¬ی پایانی در جوجه¬های تحت تنش بیشترین مقدار بود و تیمارهای آزمایشی باعث کاهش ضریب تبدیل خوراک گردیدند (01/0p<). همچنین تفاوت معنی¬داری برای ضریب تبدیل خوراک در کل دوره بین تیمارهای آزمایشی وجود نداشت (05/0p>). تنش¬گرمایی باعث افزایش گلوکز خون گردید در حالی که مصرف دارچین آنرا کاهش داد‏(05/0‏p<‎‏)‏. همچنین تری¬گلیسرید خون تحت تنش¬گرمایی افزایش یافت و توسط همه تیمارهای آزمایشی (زردچوبه، دارچین و مخلوط هر دو) به سطح عادی کاهش پیدا کرد (05/0>p). کمترین میزان دمای رکتال را جوجه-های تغذیه شده با مخلوط دارچین و زردچوبه داشتند (05/0p<). تنش¬گرمایی باعث افزایش میزان لاکتات دهیدروژناز (ldh)، مالون¬دی¬آلدئید (mda)، آلانین آمینوترانسفراز (alt) و اسید اوریک خون گردید و مصرف تیمارهای آزمایشی باعث کاهش این مقادیر شدند (01/0p<). تنش¬گرمایی موجب افزایش میزان کلر خون جوجه¬های گوشتی گردید و اعمال تیمارهای آزمایشی منجر به کاهش آن شد (05/0p<). بعلاوه تفاوت معنی¬داری برای میزان سدیم و پتاسیم خون بین تیمارهای آزمایشی مشاهده نشد (05/0p>).

تحقیق حاضر جهت ارزیابی اثر سرکه خام انگور قرمز و باکتری پدیوکوکوس اسیدی لاکتیسی بر عملکرد، خصوصیات لاشه، خاکستر درشت¬نی و سیستم ایمنی، با استفاده از 360قطعه جوجه گوشتی نر یک روزه راس 308، در قالب یک آزمایش فاکتوریل (2×3) بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه سطح (0،2 و 3 درصد) سرکه و دو سطح (0 و 0/01 درصد) باکتری پدیوکوکوس اسیدی لاکتیسی انجام گرفت. جیره مورد استفاده در این آزمایش، بر پایه (ذرت - سویا - گندم)، براساس نیازهای غذایی توصیه شده (nrc، 1994) برای دوره آغازین و رشد تنظیم گردید. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که در دوره آغازین، استفاده از باکتری پدیوکوکوس اسیدی لاکتیسی به صورت معنی¬داری سبب افزایش وزن بدن و بهبود ضریب تبدیل خوراک گردید (0/05>p). بهترین ضریب تبدیل خوراک در دوره¬ آغازین و کل دوره پرورش و بالاترین تیتر پادتن نیوکاسل در جوجه¬های تیمار حاوی سطح 2 درصد سرکه توأم با باکتری مشاهده گردید (0/05>p). هیچ کدام از تیمار¬های آزمایشی تأثیر معنی¬داری بر وزن¬های نسبی سینه، ران، لاشه، چربی محوطه بطنی و سنگدان نداشتند اما وزن پانکراس با سطح 2 درصد سرکه در مقایسه با گروه شاهد کاهش داشت (0/05>p). افزودن سطوح مختلف سرکه انگور و باکتری¬ پدیوکوکوس اسیدی لاکتیسی بر خصوصیات مورفومتریک، خاکستر، کلسیم و فسفر استخوان درشت¬نی جوجه¬های گوشتی مورد مطالعه تأثیر معنی¬داری نشان نداد (0/05<p). به طور کلی، نتایج نشان می¬دهد که استفاده توأم سرکه و باکتری پدیوکوکوس اسیدی لاکتیسی در جیره موجب بهبود عملکرد و سیستم ایمنی جوجه¬های گوشتی می-شود.

بر اساس نتایج آزمایش اخیر، استفاده از بالاترین سطح پودر نعناع (2 درصد)، ضریب تبدیل خوراک و میزان کلسترول و چربی های مضر خون را کاهش داد و وزن اندام های ایمنی جوجه های گوشتی را افزایش داد.