اثرات بازگشتی اصطلاحا به وضعیتی اطلاق می شود، که با یک تغییر در سیستم، مجددا به دلایل گوناگون، اثر آن تغییرات از بین رفته و وضعیت قبلی برقرار گردد. با ورود تکنولوژی جدید به بازار و بهبود راندمان خودروها، در ابتدا تقاضای سوخت کاهش می یابد. اما همین بهبود راندمان و صرفه جویی انرژی، خود می تواند عکس العمل های اقتصادی ایجاد کند، که نهایتا منجر به این واقعیت شود، که بخشی از این صرفه جویی ها از بین رود. به بیان دیگر با بهبود راندمان، هر دارنده خودرو می تواند با هزینه کمتر برای سوخت، مسافت بیشتری را طی نماید یا با بودجه قبلی، پیمایش بیشتری انجام دهد. لذا چنانچه با افزایش پیمایش، تنها بخشی از صرفه جویی های ناشی از بهبود تکنولوژی، باقی بماند، در اینصورت آن مقداری که از صرفه جویی محو می گردد را اصطلاحا اثر بازگشتی می گویند. در این تحقیق، برای برآورد اثرات بازگشتی از کشش قیمتی تقاضای انرژی ، استفاده شده است. بدین منظور تابعی به فرم تبعی لگاریتمی مضاعف تعریف گردید. با فرم تعریف شده و بررسی آن در سالهای 88-1355، نتایج نشان دهنده آن است که اثرات بازگشتی بلند مدت بهبود راندمان خودروها در ایران حدود 9% می باشد. به عبارت بهتر، اثر بازگشتی 9% به این معناست که 9% از صرفه جویی بالقوه، دوباره مصرف شده است و 91% مابقی که انتظار می رفت با بهبود کارایی ذخیره شود، ذخیره شده است. این امر بر موفق بودن سیاست افزایش کارایی خودروها در جهت کاهش مصرف انرژی دلالت دارد.

تعاملات انرژی و اقتصاد تا بدانجا پیشرفته است که در ادبیات اقتصادی امروزی، میزان عرضه و مصرف سرانه انرژی اولیه و میزان سرانه کیلووات ساعت برق مصرفی به صورت یکی از شاخص های مقایسه امکانات بالفعل و بالقوه و سطح توسعه کشورها درآمده است. از این رو شناخت تقاضای انرژی الکتریکی و عوامل موثر بر آن، می تواند نقش موثری در فرآیند تصمیم گیری های اقتصادی داشته باشد. به همین منظور در این تحقیق تلاش شد تا با استفاده از داده های مقطعی و سری زمانی و تکنیک اقتصادسنجی پانل داده (panel data)، به بررسی تأثیرات متقابل عوامل تأثیرگذار بر تقاضای انرژی الکتریکی در بخش های خانگی، صنعت، تجاری و عمومی در میان 16 استان مختلف کشور طی سال های 1388-1375 پرداخته شود. از جمله متغیرهای مورد استفاده در این تابع تقاضا، قیمت انرژی الکتریکی، قیمت گاز طبیعی بعنوان انرژی جایگزین و تولید یا ارزش افزوده بخش های می باشد. بر اساس این برآورد، کشش های قیمتی محاسبه شده در کوتاه مدت و بلندمدت حاکی از این است که انرژی الکتریکی در بخش های مختلف اقتصاد کشورمان تقریباً بی کشش می باشد. در مورد کشش متقاطع قیمت انرژی جایگزین(قیمت گاز طبیعی)، می توان گفت که علامت این کشش، مثبت بوده که حاکی از جانشینی میان این دو حامل انرژی در بلندمدت است. کشش درآمدی برآورد شده نیز بیانگر آن است که انرژی الکتریکی در تمامی بخش ها در کوتاه مدت، یک عامل ضروری می باشد.

با توجه به اهمیت منابع انرژی در زندگی بشر میتوان انرژی را عامل اصلی تحرک و رشد اقتصادی بحساب آورد. لذا ضروری است که استفاده از این منابع که همواره با تبعات خاص اقتصادی در کشورها همراه است ، بهینه تخصیص یابد. به همین دلیل مسئولان و اندیشمندان از ضرورت تغییر یارانه ها و هدفمند کردن آنها ابهام ندارند اما در برخی از استانهای گرمسیرکشور مانند استان بوشهر بدلیل وجود آب وهوای گرم و استفاده زیاد از وسایل سرمایشی، کاهش یارانه برق میتواند لطمات جبران ناپذیری به رفاه خانوارهای این استان وارد کند. لذا ضرورت بررسی آثار این سیاست(خصوصا"کاهش یارانه انرژی برق) بروی رفاه خانوارهای شهری استان بوشهر الزام پیدا می کند. این پژوهش به دنبال این است که مشخص کند کاهش یارانه انرژی برق، وضعیت توزیع درآمد و فقر را در استان بوشهر چگونه تغییر می دهد؟ از اهداف ویژه تحقیق بررسی شاخصهای فقرو توزیع درآمد است ازجمله بررسی و محاسبه شاخص جینی که با یارانه حامل برق چه نسبتی دارد و همزمان با تغییر یارانه حامل برق ،شاخص شکاف فقر چگونه تغییری را نشان داده است؟و آیا معیار فقر آمارتیاسن که منعکس کننده فقر نسبی است، از یارانه برق تاثیر پذیرفته است؟وجهت تاثیر و میزان آن چگونه بوده است؟ دراین تحقیق، دو بخش مورد بررسی قرار گرفت. در بخش اول با استفاده از اسناد و مدارک موجود در سایت های علمی و کتابخانه ها و نتایج تفصیلی آمار هزینه و درآمد خانوارهای شهری سالهای 88 و 89 و 90 مرکز آمار ایران به توصیف و برآورد شاخصهای توزیع درآمد و فقر در استان بوشهر پرداخته و نتایج کاهش یارانه برق را در استان مذکور مورد تفسیرو بررسی قرار دادیم. نتایج حاصله این بود که شاخصهای توزیع درآمد و فقر بعد از حذف یارانه انرژی وضعیت بدتری در سال89 پیدا کردند لذا فرضیه تحقیق مورد تایید قرار گرفت دربخش دوم نیز جهت رسیدن به نتایج کاربردی تحقیق (برآورد کششهای انرژی برق) معادله تقاضای برق استان بوشهررا استخراج نمودیم. برای تخمین معادله از روش گشتاورهای تعمیم یافته(gmm) طی سری زمانی سالهای 76-89 استفاده گردید. نتایج حاصل از برازش مدل نشان می دهد کششهای قیمتی ودرآمدی (22.38- و 2.69)میباشد که چنین میتوان استنباط کرد که تقاضای برق استان بوشهر از سیاستهای قیمتی بیشتر از سیاستهای درآمدی تاثیر می پذیرد.لذا اثرات حذف یارانه برق و افزایش قیمت می تواند اثرات سوء بیشتری بر روی خانوارها داشته باشد که سیاستهای درآمدی نمیتواند آنرا کامل جبران نماید.

دراین پژوهش به دنبال رتبه بندی عوامل موثر برسرمایه گذاری درنیروگاه های تولیدهمزمان برق وحرارت نوعchp بااستفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی هستیم.درفصل اول اهمیت تولید پراکنده برق وسیستم های تولید همزمان برق وحرارت بررسی می شود.سپس درفصل دوم مطالعات نظری وپیشینه تحقیقات انجام گرفته ذکر شده است.درفصل سوم درابتداانواع حالت های تصمیم گیری چند معیاره ازجمله ahpوahpفازی مورد بررسی قرارگرفته شدازآنجا که تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی (ahp)امکان فرموله کردن مسئله رادربر دارد،یکی ازجامع ترین تکنیکها می باشداما از طرفی رتبه بندی این عوامل موضوعی کیفی است که درآن ازفنون مختلف کمی وریاضی استفاده می شود. تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی برای این تحقیق انتخاب گردیده است.درادامه از طریق مطا لعات کتابخانه ای درادبیات موضوع تحقیق ونیز مصاحبه با خبرگان وکارشناسان واساتید دانشگاهی فعال در بخش سرمایه گذاری تولید برق وانرژی،عوامل موثر برسرمایه گذاری شناسایی گردیدند.ابزارجمع آوری اطلاعات دراین تحقیق پرسشنامه است که عوامل نهایی تعیین وسپس ساختارسلسله مراتبی درچهارسطح تشکیل گردید.سطح اول)هدف که عبارت است ازرتبه بندی عوامل موثر برسرمایه گذاری درنیروگاه های تولیدهمزمان برق وحرارت نوعchp.سطح دوم)معیارها که شامل عوامل اقتصادی،عوامل فنی وعوامل محیطی می باشد.سطح سوم)زیرمعیارها عبارت است :هزینه کل،حجم سرمایه گذاری،ارزش افزوده،هزینه سوخت مصرفی،هزینه بهره برداری ونگهداری سیستم ،زمان برگشت سرمایه ،قیمت خرید تضمینی برق ،گستره تولید توان(کیلووات ساعت)راندمان کلی،طول عمرمفید ،قابلیت دسترسی ظرفیت تولید،کاهش میزان آلایندگی،کاهش مصرف سوخت،امنیت منبع انرژی.سطح چهارم)گزینه ها:دراین سطح سه تکنولوژی بادرنطر گرفتن نوع کاربری وگستره تولید توان شناسایی گردیدند.فصل چهارم شامل تجزیه وتحلیل با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی ومحاسبات انجام گرفته می باشد.درفصل پنجم نیز ضمن نتیجه گیری کلی،پیشنهادهایی مطرح می گردد.اهداف:هدف اصلی از انجام این تحقیق شناسایی واولویت بندی موثرترین عوامل جهت سرمایه گذاری درنیروگاه های تولیدهمزمان برق وحرارت نوعchp،بادرنظر گرفتن اوزان نهایی ودرجه اهمیت آنها.هدف فرعی شامل شناسایی ورتبه بندی گزینه ها(تکنولوژی های chp)جهت سرمایه گذاری در این امر می باشد.روش های اجرا: دراین پژوهش از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده گردیده است.نتیجه: نتایج بدست آمده نشان می دهد که درمعیارهای اصلی شناسایی شده،عوامل اقتصادی بالاترین اوزان را به خود اختصاص داده ودارای بالاترین درجه اهمیت درمیان سایر عوامل می باشد.دراین پژوهش 15زیرمعیار شناسایی گردیدکه 5اولویت اول این زیرمعیارهابه ترتیب:زمان برگشت سرمایه،قیمت خرید تضمینی برق ،قابلیت دسترسی ،راندمان کلی وحجم سرمایه گذاری بالاترین اولویت هارا به خود اختصاص داده اند.دررتبه بندی گزینه ها(تکنولوژی های chp)به ترتیب :موتور (ژنراتور )گاز سوزبیشترین ضریب اهمیت رادرمیان سایر تکنولوژی های شناسایی شده به خود اختصاص دادوبه عنوان مناسب ترین تکنولوژی درامر سرمایه گذاری تشخیص داده شد.

در این رساله رابطه پویا میان قیمت نفت با قیمت فلزات گرانبهای اصلی (طلا، نقره، پالادیم و پلاتین) و شاخص دلار (میانگین وزنی عمده ترین ارزهای مورد استفاده در دنیا)، با استفاده از داده های سالانه دوره زمانی 2011-1973 بررسی شده است. مدل اقتصاد سنجی بکار گرفته شده در این رساله مدل خودرگرسیون برداری (var) می باشد که تحلیل انجام شده در پژوهش حاضر با استفاده از دو کاربرد مهم این مدل (تجزیه واریانس خطای پیش بینی و تابع عکس العمل آنی) بدست آمده است. در این راستا نتیجه بدست آمده از تجزیه واریانس خطای پیش بینی قیمت نفت در دوره کوتاه مدت، آن است که بیشترین سهم تغییرات در اثر یک انحراف معیار خطای پیش بینی قیمت نفت، مربوط به لگاریتم قیمت نقره و کمترین آن مربوط به لگاریتم قیمت پالادیم می باشد؛ همچنین به طور متوسط در دوره بلندمدت، بیشترین سهم تغییرات در اثر یک انحراف معیار خطای پیش بینی قیمت نفت مربوط به لگاریتم شاخص دلار بوده و کمترین این تغییرات توسط لگاریتم قیمت طلا توضیح داده می شود. در نهایت، فرضیه مورد نظر در این رساله " قیمت فلزات گرانبهای اصلی از قیمت نفت تأثیرپذیر است." مورد تأیید قرار می گیرد.

هدف از اجرای این تحقیق، بررسی تاثیر هدفمند سازی یارانه ها(اصلاح قیمتهای حامل انرژی) بر رشد اقتصادی در کشور ایران طی سالهای 1389 – 1358 می باشد که در این راستا به بررسی تاثیر اصلاح قیمتهای نفت سفید، نفت کوره، بنزین، برق و گاز طبیعی بر رشد اقتصادی کشور پرداخته می شود. روشهای آماری بکار رفته در تحقیق شامل ضریب تشخیص یا تعیین، آزمون معنی دار بودن ضرایب، ازمون خودهمبستگی می باشد. روش تحقیق در این مطالعه اسنادی می باشد. در تحقیق حاضر داده های سالانه برای دوره 1358 تا 1389 در نظر گرفته شده است. برای انجام تحقیق و نتیجه گیری صحیح از تحقیق، اطلاعات نقش بسزایی را ایفا می کند. اطلاعات مورد استفاده در این تحقیق به دو دسته قابل تقسیم می باشند. اطلاعات مرتبط با مبانی تئوریک که با مطالعه مقالات و پایان نامه های ایرانی و خارجی موجود در اینترنت و نشریات داخلی و خارجی از طریق مطالعات کتابخانه ای فراهم گردیده است واطلاعات و آمار لازم جهت تخمین مدل است که از منابع معتبر آماری که شامل موادر زیر هستند استفاده شده است. 1- مجموعه اطلاعات بانک مرکزی 2- مجموعه اطلاعات مرکز آمارایران 3- نرم افزار داده های اقتصادی wdi 2008 مربوط به بانک جهانی 4- نرم افزار داده های اقتصادی ifs مربوط به صندوق بین المللی پول 5- ترازنامه انرژی جمهوری اسلامی ایران در تخمین مدلهای تحقیق مشخص شد که فقط یارانه پرداختی به گاز طبیعی دارای تاثیر منفی و معنی دار بر رشد اقتصادی بودند. به عبارت دیگرفقط با کاهش یارانه پرداختی به گاز طبیعی رشد اقتصادی افزایش می یابد.

استمرارسیاست یارانه انرژی درایران سبب شده تا منابع اقتصادی از طریق مصرف حامل های انرژی توزیع شود.بازنگری درسیاست یارانه انرژی کشور، وتجدید نظر در تخصیص منابع، مستلزم آن است که قیمت حامل های انرژی درکشور افزایش یابد.از آنجا که برق یک منبع عمده انرژی برای خانواده است، تغییرات در قیمت گذاری آن یک اثر مستقیم بر رفاه خانواردارد. بنابراین در این مطالعه ما به بررسی اثر افزایش بالقوه در قیمت برق بر رفاه خانوار می پردازیم. تفاوت این مطالعه با کارهای مشابه این است که این مطالعه در شهر تهران انجام گرفته است.در این مطالعه، دو بخش مورد بررسی قرار گرفتند. در بخش اول با اطلاعات موجود در کتابخانه ها و نتایج حاصل از مرکز آمار ایران در طی سالهای 72-91، ارتباط بین مصرف انرژی برق و قیمت کالای برق و درآمد خانوار در شهر تهران را با استفاده از تابع لگاریتم دو طرفه و با روش ols تخمین زدیم، در تابع لگاریتمی، ضرایب حاصل از مدل کشش های درآمدی و قیمتی می باشند. در مرحله بعد تأثیر افزایش قیمت برق در سال های 1388و 1390، قبل و بعد از هدفمندی یارانه ها را بر رفاه با استفاده از تغییر جبرانی (cv) اندازه گیری نمودیم. نتایج بدست آمده نشان داد که افزایش قیمت برق منجر به بدتر شدن رفاه خانوار نخواهد شد.. واژگان کلیدی: رفاه مصرف کننده، تغییرجبرانی، قیمت برق، یارانه