علی سهیلی از کارگزاران حکومت پهلوی بود که طی زندگی سیاسی اش در وزارت خارجه تأثیرات مهمی بر روند رویدادها و حوادث دوران آشفته و بحرانی پس از شهریور 1320 نهاد. اقداماتی چون انعقاد پیمان اتحاد سه جانبه مانع اشغال ایران توسط متفقین و باقی ماندن قدرت در دست محمد رضا پهلوی شد، ضمن اینکه در دوران نخست وزیری اش مسئله کنفرانس تهران به وقوع پیوست و در آن ماجرا نقش زیادی آفرید. با توجه به اهمیت موضوعات فوق، بررسی زندگی سیاسی سهیلی از طریق پاسخگویی به این سوال اساسی که نقش وی به عنوان یک کنشگر فعال در این دوره تاریخی در حوادث، رویدادها و تصمیم گیری ها چگونه بوده است، هدف اصلی پژوهش حاضر را تشکیل می دهد. برای یافتن پاسخ چنین پرسشی با دو روش ترکیبی توصیفی و تحلیلی به بررسی داده ها پرداخته می شود تا زوایای پیدا و پنهان این موضوع روشن شود. وزارت و صدرات در دوره ورود بیگانگان به کشور که حتی شاه مملکت را وادار به استعفا نمودند، امر بسیار مشکلی می نمود. شاید اگر شخص دیگری به جای سهیلی مسند امور را به عهده داشت، دچار اشتباه می شد. ولی او در سایه شناختی که از نمایندگان سیاسی کشورهای اشغالگر و افراد و گروههای صاحب قدرت داخلی چون شاه و نمایندگان مجلس و سیاسیون داشت و نیز برخی ویژگی های شخصی مانند هوش و استعداد بالا، قدرت فوق العاده انجام مذاکره با رقیب و سازش با کانونهای قدرت داخلی و خارجی، مصدر خدمات مهمی شد. هر چند در مواردی دچار اشتباه و تزلزل نیز شد. نتیجه این اشتباهات هم به محاکمه او در مراجع قانونی منجر شد که البته توانست بر اساس رأی نهایی دادگاه از اتهامهای وارده، تبرئه شود. واژگان کلیدی: علی سهیلی. پیمان اتحاد سه جانبه. کنفرانس تهران. شهریور 1320.

پژوهش حاضر بررسی افکار مشروطه خواهی روزنامه حبل المتین است که با مطالعه بر روزنامه حبل المتین و سایر افکار روشنفکران معاصر وی انجام گرفته است و سعی نموده شد که علاوه بر ذکر مسائل گفته شده به تلاش روزنامه در تطبیق افکار جدید که با آموزه های دینی اسلام در تضاد بوده است پرداخته و علما و روحانیون را که یک قطب مهم در تحریک افکار عمومی بودند با اهداف خود همراه ساخته و برای پذیرش این افکار در جامعه مذهبی ایران قالبی مذهبی به آنها بخشد. در واقع با حفظ احکام شریعت مفاهیم جدید مشروطه خواهی را مطرح می ساخت. این روزنامه علل عقب ماندگی مسلمانان و ایرانیان را وجود استبداد و خمودگی فکری و در نتیجه وابستگی اقتصادی و فرهنگی به ملل بیگانه دانسته که باید برای نابودی این موانع به ترویج علم پرداخت که جهل، مادر تمام مفاسد سیاسی و اقتصادی خواهد بود و در این راستا باید در گسترش تعلیم وتربیت عمومی سعی مستمر داشت و آن زمان که ملت به حقوق معنوی و مادی خود آگاه گشتند برای بدست آوردن آزادی، قانون و دموکراسی به مبارزه با حکام ستمگر خواهند پرداخت. عامل نفاق و دوئیت در جهان اسلام را از علل اصلی واماندگی مسلمانان از دنیای مترقی آن روز معرفی نموده و همه باید در مفهوم ملت که در یک خاک به نام وطن به معاش می پردازند و دارای حقوق مشترکی هستند برای رسیدن به آرمانهایشان تلاش نمایند به همین علت روزنامه در کنار طرح اندیشه های مشروطه خواهی به بسترسازی جامعه برای درک بهتر اندیشه های جدید می پردازد.

چکیده هر چند صدر اعظم در ساختار اداری حکومت قاجار، دومین فرد پس از پادشاه بود، ولی بدلیل نفوذ فوق العاده حاج میرزا آقاسی بر محمد شاه، عملاً قدرت در دستان وی متمرکز بود. در طول مدت سیزده ساله ی صدارت حاجی، مداخلات دو کشور استعمارگر روس و انگلیس در امور داخلی ایران همچنان تداوم یافت و مرزهای کشور در معرض تهدیدات خارجی قرار گرفت. جنگ هرات با مداخله سیاسی، نظامی انگلیس به شکست ایران انجامید و زمینه را برای جدایی افغانستان از ایران فراهم ساخت و اختلافات مرزی با عثمانی به انعقاد معاهده ارزنه الروم منجر گردید. بعلاوه آثار زیان بار معاهده ی ترکمانچای، اوضاع نابسامان اقتصادی و کشمکش های سیاسی - نظامی مدعیان قدرت،بهمراه مشکل آفرینی دولت انگلیس صدراعظم را با چالش های جدی مواجه ساخت. حاج میرزا آقاسی جهت غلبه بر بحران و خنثی نمودن توطئه های داخلی و خارجی تلاش گسترده ای انجام داد و در راستای حفظ استقلال کشور، دیپلماسی خارجی و برقراری روابط با کشورهای دیگر در اولویت سیاست وی قرار گرفت. به طوری که ماموریت میرزا حسین خان آجودانباشی را باید گامی در راه رسیدن به این هدف ارزیابی کرد . ولی از آنجا که وی فاقد دانش سیاسی لازم برای اداره ی کشور بحران زده ی ایران بود، بهمراه ناکارآمدی ساختار اداری و نا هماهنگی مسئولان و فقدان نیرو های وطن خواه ، کاردان و آگاه به امور کشور در کنارش ، وی را در رسیدن به اهداف خود ناکام گذاشت. در این دوره اقداماتی جهت تقویت بنیّه ی علمی کشور و تاسیس مدارس و اخذ تکنولوژی غرب صورت گرفت.همچنین برای تقویت بنیّه ی نظامی و اقتصادی کشور، از جمله توپ ریزی و حفر قنات و رونق کشاورزی گام های بلندی صورت گرفت. صدراعظم حقوق اقلیت های مذهبی را محترم شمرد و با قدرت روز افزون روحانیّت مقابله کرد. منع شکنجه و الغای برده فروشی از دیگر اقدامات دولت در این دوره است. واژگان کلیدی قاجار - حاج میرزا آقاسی – سیاست داخلی – سیاست خارجی – نوگرایی ها

تلاش این پژوهش بر آن بوده است تا نقش و تأثیر احزاب و گروه های سیاسی را بر کم و کیف مشارکت سیاسی زنان طی سال های1332- 1320مورد بررسی قرار دهد؛ چراکه این دوران، به عنوان دوره ای با وسعت فعالیت های حزبی و میزان حضور زنان در جـریان های سیاسی شناخته شده است. این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی و با رویکردی جنسیتی سامان یافته است، پس از ارزیابی میزان انطباق حوزه نظری و عملی احزاب در زمینه مشارکت سیاسی زنان، نشان می دهد احزاب این دهه موجد گسترش مشارکت عام زنان نیستند. در طول این سال ها و به ویژه دوران نهضت ملی، احزاب به ویژه حزب توده و احزاب ملی ابزار افزایش کمیت مشارکت حزبی و فعالانه بسیاری از زنان تحصیل کرده و شاغل و تا حدودی زنان کارگر شدند، اما تأثیرگذاری احزاب جهت انتقال توده های زنان به حوزه های عمومی به کل جامعه زنان تسری نیافت. این امر حتی احزاب فعالی چون حزب توده را از پیگیری مصرانه حقوق زنان به عنوان اولویتی مهم باز داشت و گاه مسأله زنان را که بیش از پیش سیاسی شده بود، ابزار تبلیغات ایشان نمود. ائتلاف گریزناپذیر احزاب و تشکل های مستقل زنان نیز نتوانست جنبش زنان را در پوشش دادن طبقات فرودست جامعه به شکل پایدار یاری کند. احزاب مترقی از هر دست، به رغم برداشتن گام هایی در پیشرفت جامعه پذیری سیاسی زنان، فاقد کارکردهای تجمیع خواسته ها و به کارگیری زنان بودند. بنا بر این شاخصه های کیفی مشارکت چون رشد آگاهی جنسیتی، راه یابی گسترده زنان در سطوح بالای حزبی و تحقق حق رأی زنان تحقق نیافت. به دلیل مواضع محافظه کارانه احزاب، تبلیغات سوء احزابی چون حزب اراده ملی و مخالفت شدید گروه های تندرو مذهبی، حقوق انتخاباتی به عنوان مقدمه سطوح بالاتر مشارکت زنان عقیم ماند.

چکیده اثبات کهنگی سازمان سپاه ، فرسودگی جنگ افزارهای گوناگون ، روش نبرد و لشکر آرایی سپاه ایران بر دولتمردان از اوایل قرن نوزدهم با ورود ایران به مناسبات بین المللی در پی شدت گرفتن رقابتهای استعماری دول اروپایی و بخصوص در طی جنگهای ده ساله ی ایران و روسیه ، باعث توجه و تلاش دولتمردان به اصلاحات در راستای تشکیل ارتش دائمی بر اساس اصول نوین جهانی و مجهز به سلاحهای مدرن شد . تشکیل مدارس نظام به عنوان یکی از طرح های اصلاحی از جمله این تلاشهاست . هدف اصلی این پژوهش آن است که نشان دهد مدارس نظام چه نقشی در توسعه و تحول نظامی ایران ایفا کرده اند . برای دستیابی به هدف مذکور این رساله با روش توصیفی _ تحلیلی و با اتکاء به اسناد و منابع تاریخی ، ضمن ترسیم وضعیت سپاه ایران در اوایل دور? قاجار به زمینه های شکل گیری مدارس نظامی پرداخته و سپس با بررسی ساختار و عملکرد این مدارس ، نقش آنها را در روند مدرن سازی و تحول نظامی ایران تحلیل کرده و نهایتاً نشان داده است که این مدارس از یک سو با آموزش های نوین نظامی ، در ارتقاء آگاهی و توان نظامی سپاه ایران نقش موثری ایفا کردند و از سوی دیگر باعث وابستگی سپاه ایران به کشورهای غربی و اقدام در جهت منافع آنان گردیدند . کلید واژه : قشون ، قا جاریه ، دارالفنون ، بریگاد قزاق ، ژاندارمری ، مستشاران خارجی ، مدارس نظامی .

عنوان:بازرگانی در کرمان عصر ناصری نام و نام خانوادگی:مطهره ناصری کوهبنانی رشته تحصیلی:تاریخ ایران اسلامی استاد راهنما:دکتر سیمین فصیحی استادمشاور:دکتر داریوش رحمانیان تاریخ دفاع:15/7/89 بررسی وضعیت بازرگانی ولایت کرمان در دوره پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار- که به عصر امتیازات شهرت گرفته- نمونه ای است بارز برای آگاهی از شرایط بازرگانی ایران آن زمان.در این پژوهش توصیفی_ تحلیلی برآنیم که با استفاده از منابع واسناد معتبر تاریخی اوضاع تجاری کرمان و علل افول آن را روشن نموده و به نقش عوامل مختلف(جغرافیایی،سیاسی و غیره) در این افول بپردازیم.از آنجا که کرمان که به لحاظ جغرافیای سیاسی در مسیر راه های تجاری جنوب- شمال قرار داشت به عنوان شهری واسطه نقشی اساسی به خصوص در صادرات و واردات ایفا می نمود. کشاورزی و صنایع دستی سنتی نیز که از گذشته های دور مهم ترین ارکان اقتصاد کرمان را تشکیل می دادند، این بار هماهنگ با نیاز بازارهای جهانی دستخوش تحولاتی گردیدند. گرچه دامنه این تحولات منجر به جایگزینی محصولات ارزآور به جای محصولات سنتی، آشنایی تجّار با شیوه های نوین تجاری و تغییر راه های تجاری کرمان از شمال به جنوب گردید، لیکن این روند در نهایت به رونق تجاری کرمان منجر نگردید. واژگان کلیدی: کرمان، عصر ناصری، بازرگانی، راه های تجاری، صادرات و واردات

هدف اصلی این رساله بررسی زمینه وعلل تشکیل این مجلس وپیگیری عملکرد آن در سالهای 1328تا 1331 است.که درقالب 2پرسش اصلی طراحی گردیده است.

چکیده پژوهش حاضرباهدف بررسی علل گسترش وتعمیق فرهنگ تشیع درمنطقه(شهرستان) دماوند دردوره ی زمانی صفویه تامشروطه وکمک به ساماندهی وتدوین تاریخ تشیع وتاریخهای محلی درایران انجام شده است. در این پژوهش سیر تاریخ تشیع دردماوند ازآغازحکومت صفویه تامشروطه وبانگاهی به گذشته تاریخی دماوندپیش ازصفویه موردبررسی قرارگرفته است. مطالعه منابع تاریخی و رجالی و بررسی سیر پیشرفت و تکامل مذهب شیعه درمنطقه دماوند ومناطق اطراف آن بخصوص حکومتهای شیعی طبرستان نشان می دهد که عواملی همچون موقعیت جغرافیایی و سوق الجیشی دماوند ، مهاجرت سادات به این منطقه ، نزدیکی به شهر شیعی ری ، قرار گرفتن در مسیر طبرستان ، حاکمیت حاکمان شیعی طبرستان در برهه های مختلف زمانی بر این شهرستان و همچنین وجود پر برکت امامزادگان بزرگوار و مجاهدت عالمان و بزرگان دینی شیعه در این منطقه در گسترش و تعمیق فرهنگ تشیع در منطقه دماوند تاثیر مهم و کلیدی داشته است . واژگان کلیدی: تشیع(شیعه)،دماوند،امام زاده،علمای شیعی،طبرستان،ری

رضا شاه پس از تثبیت قدرت خود نوین سازی در عرصه های اقتصادی را آغاز نمود و در زمینه ی کشاورزی که یکی از عرصه های مهم اقتصادی بود و بخش مهمی از عایدات دولت را تشکیل می داد نیز دست به تصویب قوانینی زد و سیاست های اصلاحی در این زمینه صورت داد که هدف از آنها بهبود اوضاع کشاورزی بود. اگرچه رضا شاه به عرصه های دیگر اقتصاد همچون صنایع و راه داری و...توجه بیشتری معطوف نمود و آنچنان که باید عرصه ی کشاورزی مورد توجه قرار نداد. در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از مجموعه قوانین و مصوبات مجلس شورای ملی و با بهره گیری از اسناد خطوط کلی سیاست های کشاورزی این دوران را بررسی نماید و پس از آن تاثیر این سیاست ها بر این عرصه ی مهم اقتصادی که تا کنون آنچنان که باید مورد توجه محققان قرارنگرفته، را بررسی نماید . طی بررسی های صورت گرفته مشخص شد که هدف اصلی این سیاست ها بیشتر از آنکه اصلاحی باشند اقتصادی بودند و به منظور بالا بردن توان اقتصادی دولت صورت گرفتند در مناسبات تولیدی این دوران تغیری صورت نگرفت، بلکه نظام ارباب رعیتی جنبه ی قانونی یافت. اگرچه این دوران را آغاز مدرنیزاسیون در عرصه ی کشاورزی می داند اما تنها در زمین های شاهی بود که ابزار آلات نوین مورد استفاده قرار می گرفت و در سایر مناطق همچنان ابزار های سنتی کاربرد داشت. رضا شاه با تصویب قوانین مالیاتی تنها بار کشاورزان را سنگین تر نمود و هیچ تغیری در وضع آنان پدید نیاورد. ایجاد و گسترش صنایع وابسته به کشاورزی، حاکم ساختن روابط سرمایه داری در بخش هایی از کشاورزی و تلاش برای تامین مواد مورد نیاز کارخانه های داخلی به رشد تولیدات کشاورزی صنعتی انجامید.

چکیده : آقا میرزا صادق مجتهد تبریزی یکی ازبرجسته ترین علمای دوره ی قاجار و مشروطه در تبریز بود . که در فاصله ی سال های 1274 – 1351 ق می زیست با وجود سهم عمده ای که وی در نهضت مشروطه تبریز داشت .اما رویکرد و نقش او در انقلاب مشروطه چندان مورد بررسی و تحقیق ، قرار نگرفته است .نام این روحانی در برخی موارد به صورت کلی مطرح شده و در پاره ی موارد نیز اغلب مورخان به تحریف حقیقت پرداخته و از وی چهره ای گوشه گیر و منزوی نشان داده اند. این گمنامی و عدم پرداخته شدن به شخصیت آقا میرزا صادق باعث شده است تا منابع کمتری در مورد وی وجود داشته باشد . وی در برخورد با مشروطه عقاید و اصول خاص خود را داشت که در بین تاریخ نگاران کاملاً شناخته شده نیست . آنچه مسلم است دلیل همکاری وی با مردم در ابتدای مشروطه برای به دست آوردن حقوق مظلومان در برابر ظالمان بود .اما دخالت بیگانگان و سعی در از بین بردن دین توسط عمال داخلی آنان وی را در ردیف مخالفان مشروطیت قرار داد . در این پایان نامه تحت عنوان «بررسی زندگی و اندیشه های سیاسی و اجتماعی میرزا صادق مجتهد تبریزی »سعی شده است تا با روش توصیفی- تحلیلی و مراجعه به اسناد و مدارک معتبر واقعیت زندگی وی آشکار گردیده و در نهایت ، موضع او در مقابل انقلاب مشروطه مشخص شود . واژگان کلیدی : میرزا صادق مجتهد تبریزی – زندگی – آثار – اندیشه های سیاسی و اجتماعی – مشروطیت - پهلوی کلیات تحقیق تقدیر و تشکر به سر انجام رسیدن این پایان نامه مرهون زحمات فرزانگانی است گرانقدر که صمیمانه از کوچکترین کمک و دلسوزی دریغ نکردند. در این جا لازم است از زحمات آنان نهایت تشکر و قدردانی را ابراز نمایم. استاد بزرگوار جناب آقای دکتر قدیمی استاد دانشگاه تبریز که صبورانه راهنمای بنده بودند و آقای دکتر رحمانیان که از مشورت و راهنمایی ایشان نیز بهره بردم. همچین از اساتید محترم گروه تاریخ دانشگاه پیام نور تهران نیز صمیمانه تشکر می کنم.تشکر و تقدیر ویژه ی بنده از جناب آقای سلطانپور می باشد که صادقانه در کنار بنده تا پایان کار تحقیق تلاش کردند همچنین از راهنمایی های آقایان اسودی ، مهندس یزدانی ، محمودیه و رزاقی که در این کار تحقیقی بنده را یاری کردند بی نهایت سپاسگزارم. بخش اول تبریز در آستانه ی انقلاب مشروطیت بخش سوم فعالیتهای سیاسی میرزا صادق در انقلاب مشروطیت بخش چهارم رویاروئی مشروطه و مشروعه بخش چهارم رویاروئی مشروطه و مشروعه بخش پنجم دوران انزوا بخش ششم میراث فکری وشاگردان و پیروان میرزا صادق بخش دوم زندگی میرزا صادق قبل از مشروطیت

دراین پژوهش به بررسی تحولات تاریخی واهمیت استراتژیکی جزیره قشم درطی عصرقاجاریه بین سالهای 1794میلادی تا 1924میلادی پرداخته ایم. آنگونه که دراین پژوهش بررسی شده می توان این دوره را به دوقسمت نسبتا روشن تقسیم نمود. قسمت اول یا نیمه اول این دوره به عصراجاره داری این جزیره (به همراه سایرمناطق حاشیه ای جنوب ایران) توسط مسقط باز می گردد ونیمه دوم این دوره نیز به حاکمیت مستقیم وبلاواسطه حکومت مرکزی شاهنشاهی وقت ایران اشاره دارد. درهردونیمه مهمترین واقعه خارجی حضورپایگاه مهم دریایی بریتانیا درمنطقه غربی جزیره قشم به نام "باسعیدو" است. همچنین اهمیت استراتژیکی این جزیره برای کنترل تردد کشتی های تجاری و پشتیبانی عملیاتهای نظامی برای اقوام محلی نیزآشکاربوده وبه همین دلیل تا سال 1820میلادی جزیره قشم بین دونیروی آل معینی به نمایندگی ازطرف آل بوسعیدی مسقط و قواسم لنگه و جلفار تقسیم شده بود.ارتباط با مسقط دررونق تجاری جزیره قشم به عنوان یکی ازدومینیونهای امپراطوری دریایی عمانیها تاثیر به سزایی داشته است. چنانکه تجزیه امپراطوری مسقط بعدازمرگ سید سعید بن سلطان درنابودی رونق تجاری جزیره بسیاراثرگذاربوده است . درپایان قرن نوزدهم وآغازقرن بیستم نیزجزیره قشم به جهت قرارگرفتن درخط دفاعی شبه قاره هندوستان برای بریتانیایی ها درمقابله با پیشروی روسیه تزاری ازشمال و آلمان قیصری از غرب خلیج فارس نقش بلا معارضی یافته و یکی از اماکن مورد بازدید لرد کرزون درسال1903م بوده است. درآخرین سالهای حکومت قاجارها قشم نیزمانندبسیاری ازنواحی حاشیه ای مملکت ایران جزء اماکن فراموش شده محسوب می گردید وبه نظر می رسد جمع عواملی مانند تساهل بریتانیا یی ها در جدا سازی جزیره قشم ازایران ،نفوذمعنوی (ونه مادی واداری) ایران درمنطقه ،تجزیه وگسست درخاندان آل معینی موجب گردیدتا طرحی نظیر"طرح بحرین " برای جزیره قشم اجرا نشده واین جزیره مهم درتنگه هرمزدرقلمروایران همچنان باقی بماند

شکل گیری کهگیلویه و بویراحمد کنونی حاصل سرسختی، تضاد و مبارزات مردم منطقه- خاصه ایل بویراحمد- با حکومت پهلوی (1357-1304) است. این درگیری ها، از زمانی آغاز شد که پهلوی اول سعی در فروپاشی نظام زندگی مردم نمود و بنابر این آنان برای دفاع از هستی خویش به مقابله و مبارزه پرداختند. اما سرانجام این مبارزات که گاه خونین و سنگین بود، تسلط مقطعی و موقتی حکومت پهلوی اول را در پی داشت. به دنبال حضور و حاکمیت حکومت، ادارات دولتی از سال 1310 تا 1320 در بویراحمد دایر گردید. هر چند تعداد ادارات محدود بود، اما در حل و فصل اندک امور اداری مردم و برای تسلط بیشتر حکومت موثر بود. با سقوط رضا شاه مردم منطقه که خاطره خوبی از سلطه حکومت و مأموران آن نداشتند به شیوه زندگی پیشین خود روی آوردند. این طریقه زندگی هر چند سختی های بسیار داشت. اما برای عشایر منطقه، -که اساس معیشتش دام و کوچ بود- آزادتر و لذت بخش تر بود. از 1321 تا 1325 عشایر بویراحمدی در چندین درگیری مهّم با حکومت مرکزی شرکت کردند. ولی به تدریج سران ایل (متشکل از کلانتران، کدخدایان و ریش سفیدان) و عامه مردم همکاری خود را با مأموران حکومت در امور مربوط به دولت از جمله خلع سلاح و خدمت سربازی اعمال نمودند. البته مأموران حکومت با آرامی و احتیاط بیشتری با مردم برخورد می کردند و خشونت پیشین رضا شاهی را کنار گذاشته بودند. پس از سقوط دولت دکتر مصدق و حاکمیت مطلق و مستبدانه محمدرضاشاه اوضاع سیاسی و اجتماعی عشایر نیز به هم ریخت و شیوه گذشته تندی و خشونت و تسلط بلامنازع حکومت به کار بسته شد. با وجود این، اصلاحات آمریکایی محمدرضاشاه (که برای حفظ قدرت شاه صورت گرفت) یک بار عشایر منطقه را به جنب و جوش و مقاومت و مبارزه واداشت. در این راه مبارزه روحانیون و گروههای سیاسی مذهبی با لوایح محمدرضا شاه (انقلاب سفید)، عشایر را ترغیب و تحریک بیشتر نمود و جنگ های خونینی را موجب گردید. البته قیام عشایر بویراحمدی و دیگر عشایر جنوب سرکوبی شدید شد، ولی در بحبوحه آن استقلال مناطق کهگیلویه و بویراحمد وگچساران از استانهای خوزستان و فارس رسماً اعلام گردید و دولت فرمانداری جدیدی به نام فرمانداری بویراحمد و کهگیلویه تأسیس کرد و ادارات و ارگانهای دولتی را در یاسوج (به عنوان مرکز فرمانداری ) مستقر نمود.

پژوهش های پسا استعماری کوشیده اند با نقد و تحلیل گفتمان «شرق شناسی»، نشان دهند که بازنمایی «غرب» از «شرق» یک سویه، خود محورانه و به سود غرب بوده، و در این شناخت ها، چهره ی شرق، منفی، غیر واقعی، مخدوش و برساخته ی غرب بوده است. از آن جا که فراغت را جزئی جدایی ناپذیر از زندگی روزمره چه در گذشته و چه در دنیای امروز برمی شمریم، و می توانیم آن را در پیوند عمیق با فرهنگ و هویت (فرهنگی) یک جامعه و ساز و کار و تحولات آن بدانیم، پس درمی یابیم که آگاهی از جنبه ها و اشکال فراغتی جامعه ی گذشته ی ایران، می تواند فهم دقیق تری از روند تغییرات و تحولات حوزه ی فرهنگ و فراغت در پیوند با هویت و فرهنگ ایرانی و ملّی از گذشته تا به امروز و تأثیر آن بر زندگی ایرانیان به ما عرضه کند. تحلیل جنبه های فراغتی ایرانیان از خلال سفرنامه های غربیان از این منظر قابل بررسی است که نگاه بیرونی به یک جامعه ممکن است محدودیت هایی داشته باشد اما طبق تئوری پدیدارشناسی هوسرل و شوتس آلوده به عادت نیست. بنابراین برای شناخت جامعه ی خود نیازمند یک نگاه بیرونی نسبت به خودمان هستیم و آثار سفرنامه ای صرف نظر از کاستی های محتوایی و یا نگاه های متناقضشان، را می توانیم برای این منظور در زمره منابعی قرار دهیم که مولفان آن ها توانسته اند با تصویر سازی و بازنمایی جهان ایرانی، سهم بسزایی در نقشبندی صورت و سیرت ایرانیان در ذهن و ضمیر غربیان ایفا کنند. این پژوهش با بررسی نقادانه ی سفرنامه های دوره ی صفویه و قاجار، کوشیده است روش ها، عناصر و مضامین بازنمایی شده ی فرهنگ فراغتی ایرانیان را با الگوهای شرق شناسی، راستی آزمایی و سنجش کند و در این راستا از روش کیفی تحلیل مضمونی سود جسته است. باید توجه داشت که برای بررسی جایگاه فرهنگ و تجربه ی فراغتی ایرانیان در آغاز باید آن ها را در دل مجموعه ای از خصوصیات و منش های شخصیتی ایرانیان ترسیم کنیم. بررسی سفرنامه ها نشان می دهد که الگوهای گفتمان شرق شناسی تا حد متوسطی در این آثار به کار رفته و تنها در دو مورد ما شاهد انگاره های شدید شرق شناسانه بر فرهنگ، خلقیات و آداب ایرانیان هستیم.

پژوهش حاضر بررسی اندیشه تحزب در روزنامه های فارسی زبان خارج از کشور است که با مطالعه بر روزنامه های اختر، قانون، چهره نما، پرورش، ثریا، حکمت و حبل المتین انجام گرفته است. تلاش روزنامه برای آشنایی ایرانیان و خوانندگان با عدم ساختار حاکمیت قانونمند در ایران و خاورمیانه و آسیا که عامل عقب ماندگی ایرانیان و مسلمانان دانسته شده، همچنین تلاش مطبوعات و محافل روشنفکری برای آشنایی ایرانیان و دیگر خوانندگان با انواع حکومتهای پارلمانی و فعالیت و کارکرد احزاب در این گونه سیستم های حکومتی دیده می شود. در این جراید تطبیق مفاهیم و مولفه های لیبرالیسم سیاسی و حکومت های پارلمانی با احکام و آموزه های شریعت دیده می شوند که با احکام شریعت در تضاد بوده اند. در واقع نمودی از مولفه های لیبرالیسم سیاسی با قانون شریعت بیان گردیده اند. بدون اینکه مضمون و محتوای فلسفی خود را در غرب به همراه داشته باشند. در واقع تلاش برای ترکیب مبادی لیبرالیسم با واقعیت های جامعه سنتی ایران دیده می شود. در بخشی دیگر به انواع مفاهیم در قالب اندیشه و فعالیت حزبی در قالب گروه های ذی نفوذ، جمعیت ها و سازمان ها و یا احزاب ایدئولوژیک پرداخته شده، که هدف آنان مبارزه با ساختار حاکمیت استبدادی قاجار و محدود کردن قدرت دولت در چهار چوب قانون، ایجاد قانون گذاری و مهار خودکامگی به کارگرفته شده است. در تعدادی از این روزنامه ها هدف از ترتیب جوامع و فعالیت احزاب خود آگاهی و بیداری مردم برای ایجاد اتفاق و اتحاد جهت مبارزه با ساختار حاکمیت استبدادی قاجار دستیابی به قانون خواهی و حاکمیت قانونمند بیان شده است. همچنین به حاکمیت اراده ملی، فردگرایی و اراده گرایی در قالب تحزب اشاره شده است که برای تحصیل و دستیابی به حقوق سیاسی و اجتماعی و فردی باید صورت گیرد . نقش و مسئولیت انسانی افراد و اهمیت آن در تحصیل دموکراسی های مدنی و خودآگاهی انسانها و نقش ویژه آنان در حاکمیت اراده ملی، ترویج مولفه های دموکراسی در میان زنان و در اندرون خانه ها از دیگر مباحث مورد نظر این روزنامه ها در قالب تحزب می باشد.

مطالب این پژوهش در راستای بررسی نقش فوج گروس در دوران قاجار تدوین گردیده و جهت پاسخ گویی به سه سوال اصلی و به آزمون گذاشتن سه فرضیه در چهار فصل تنظیم گردیده است . فوج گروس مورد تحقیق در مقام قوای نظامی و انتظامی بررسی شده و از همان ابتدای تشکیل دولت قاجار جزء نیرو های معتمد و وفادار حکومت محسوب می شده و در کنار حکومت مرکزی بارها و بارها در نبرد های داخلی و خارجی و دفع شورش ها شرکت نموده و نقش مهمی را در تحولات مهم کشور ایفا کرده ، به گونه ای که در مقام قوای نظامی در جنگ های ایران و روس و فتح هرات و در مقام قوای انتظامی در دفع و سرکوبی فتنه ی حسن خان سالار در خراسان ، سرکوبی بابی های زنجان ، طایفه ی جاف سرحدات ایران و عثمانی ، سرکوب قیام شیخ عبید الله در آذربایجان ، دفع اغتشاشات بعضی از ولایات ایران و ... قشون دولتی را همراهی و نقش موثر و قاطعی را ایفا نموده اند

در اردیبهشت 1319 رادیو تهران به خواسته رضاشاه برای پرورش افکار مردم در راستای اصلاحات اجتماعی و فرهنگی موردنظر او گشایش یافت. با اشغال کشور توسط قوای متفقین، رادیو تحت کنترل، نظارت و سانسور آنان قرار گرفت و توسعه رادیو متوقف گردید. بعد از خروج آخرین نیروهای اشغالگر از کشور و برطرف شدن غائله آذربایجان و کردستان، رادیو در مسیر توسعه و گسترش فنی، بازبینی و اصلاحات در گفتارها و محتوای برنامه های خود قرار گرفت. از سوی دیگر، استیفای حقوق ایران در نفت جنوب به مهمترین بحث و دستور کار دولت ها، مجلسین سنا و شورای ملی، مطبوعات و افکار عمومی تبدیل شده بود و رادیو به عنوان فراگیرترین دستگاه تبلیغاتی، موضع دولت را درخصوص نفت و گفتگوهای پیرامون آن منعکس می کرد. در این پژوهش تلاش شده است اقدامات رادیو تهران را درقبال «ملی شدن نفت»، قبل و بعد از تصویب قانون ملی شدن نفت از مهرماه 1328 تا کودتای28 مرداد؛ همچنین موضع بازیگران سیاسی این دوره درقبال رادیو را با روش تاریخی مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شود، چگونه سیاست خارجی تلاش کرد با انتصاب یکی از عوامل تبلیغاتی خود بر تشکیلات رادیو تهران و پخش برنامه هایی درحمایت از لایحه الحاقی و مخالفت با ملی شدن نفت، بر افکار عمومی تاثیرگذاشته و مخالفان قرارداد را به حاشیه براند، اما جبهه ملی با براه انداختن نهضت ملی شدن نفت در مجلس و مطبوعات و جلب پشتیبانی افکار عمومی به مقابله با اقدامات رادیو تهران پرداخت و علیرغم تمام ترفندهای تبلیغاتی عوامل داخلی و خارجی، نهضت را به پیروزی رساند. با نخست وزیری دکتر مصدق، رادیو بدست صاحب اصلی آن یعنی مردم افتاد و اجرای قانون ملی شدن نفت مهمترین برنامه دولت شد. اما غارتگران بیگانه به مخالفت با اراده ملت برخاسته و مبارزه همه جانبه ای درگرفت که عنصر تبلیغاتی و روانی آن از اهمیت بیشتری برخوردار بود. بهره گیری موثر دکتر مصدق از رادیو برای دفاع از حق حاکمیت ملی ایران و پیشبرد برنامه های دولت، آنچنان هوشمندانه و موفقیت آمیز بود که بیگانگان و مخالفان او رادیو و برنامه های آن را آماج حملات خود قرار دادند. با ناکامی دیگر در این عرصه، اشغال نظامی رادیو و براندازی حکومت دکتر مصدق در دستور کار کودتاچیان قرار گرفت.

نگرش به نحو? تشکیل مجالس شورای ملی از طریق انتخابات و به دنبال آن تدوین قانون از سوی مناطق دارای تنوع قومی- مذهبی می تواند پاسخگوی بسیاری از مباحث بنیادی. در تحلیل های تاریخی فراموش شده تاریخ ایران باشد. اورمیه به عنوان منطقه ای آباد با پیشینه تاریخی و حدفاصل مرزی در تعارض بین همسایگان شمال غربی نقش تعیین کننده ای در تحولات این منطقه داشته است. نوع احساسات و تفکر مردمان این منطقه در تعیین نماینده خود و اعزام آن به مجلس حاصل تعارضات فوق بود. تحقیق درباره چند و چون شرایط انتخابات مجلس در اورمیه از مجلس اول تا سیزدهم مسأله ای هست که در این تحقیق بدان پرداخته می شود. تحقیق درباره این موضوع از جهات مختلف برای فهم هر چه بهتر و دقیق تر تاریخ معاصر ایران اهمیت دارد. ضرورت و فایده آن برای دولت، سرشت و سرنوشت مشروطه ایران به کار تحقیقی- تاریخی محققان می آید. از آنجایی هم که ادبیات تحقیقی در رابطه با تاریخ پارلمان در کشور ما بسیار ضعیف می باشد از این رو نیازمند تحقیقات بیشتری در این زمینه هستیم. هدف مستقیم و کوتاه مدت این پژوهش پرداختن به فرآیند انتخابات مجلس شورای ملی در اورمیه از آغاز مشروطه تا پایان پهلوی می باشد. روش تحقیق در ایران پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات عمدتاً کتابخانه ای با تکیه بر اسناد و مدارک موجود می باشد. با وجود نقش آفرینی های بسیار اورمیه در جریان جنبش آزادیخواهی بنا به دلایلی چون سیاست ضد مشروطه محمدعلی شاه، کارشکنی های مخالفان مشروطه (بخصوص علمای مشروعه خواه)، اقدامات مرتجعان داخلی، مداخلات دولت های خارجی در انتخابات اغراض شخصی و رقابت های نمایندگان دیگر شهرها (تبریز) اقدامات ایلات و عشایر در این منطقه (ایل شکاک) و عدم شکل گیری و حضور حزبی منسجم در این منطقه اورمیه از برگزاری انتخابات و اعزام نماینده اگر از این منطقه تا دور? پنجم مجلس شورای ملی محروم ساخت. با غلبه قدرت رضاخان بر مشروطه خواهان از مجلس پنجم به بعد در نتیجه برخورد ناهمگون نظام دیکتاتوری او با پارلمان، شاهد برگزاری انتخابات فرمایشی، تقلبات گسترده، دخالت نظامیان در انتخابات و در نهایت مجالس نمایشی و عاری از محتوا هستیم که اورمیه هم از این قاعده استثناء نبوده است.

در اواخر دوران حکومت سلسله ی قاجاریه، اندیشه های تازه ای در سایه ی تحولات نوین جهانی وارد ایران شد. یکی از این اندیشه های مدرن که به نوعی دارای سابقه ای طولانی و زمینه ای مناسب در جامعه و فرهنگ اهالی این سرزمین بود، اندیشه ی باستان گرایی بود. منظور از باستان-گرایی در این تحقیق، بیان نگاه غرورآمیز به دوران ایران پیش از اسلام و تمجید و تعظیم آن است که در ادبیات دوران مشروطه انعکاس یافته و موضوع این پایان نامه بررسی این بازتاب است. این نوع نگرش در قرون اولیه ی اسلام نیز در آثار برخی از نویسندگان و شاعران ایرانی به چشم می-خورد. این پدیده در تحقیق حاضر، باستان گرایی کهن نامیده شده است که البته تفاوت هایی با نمونه ی مدرن خود دارد. مهم ترین این تفاوت ها در این است که باستان گرایی مدرن در نتیجه ی پیدایی دولت-ملت ها و ظهور مکتب ناسیونالیسم در جهان غرب و سپس سرایت آن به جوامع دیگر به وجود آمد. بسیاری از اهالی قلم عصر مشروطه، در آثار خود روزگار ایران پیش از اسلام را به مثابه عصری طلایی و بی نقص مورد توجه قرار داده اند. این توجه، غالباً با نوعی حسرت همراه است که با هدف ترغیب مخاطب به خودباوری و کوشش در جبران انحطاط و عقب ماندگی سعی در بیدارسازی اذهان جامعه را دارد. نتیجه ی گسترش این پدیده ی فکری توسط ادبیات، در جامعه ی ایران عصر مشروطه، به خوبی در برنامه ریزی های فرهنگی روزهای پایانی قاجاریه و همچنین، در تحولات اجتماعی و حتی سیاسی دوران پس از قاجار به خوبی قابل مشاهده است.

چکیده غله، محصول اصلی اقتصاد کشور در عصر ناصری و نان خوراک اصلی مردم بود. از همین روحکومت ناصری و تمام گروه ها و طبقات اجتماعی در سراسر این عصر به طور مستقیم با مسئله ی نان و فراز و نشیب قیمت غله درگیر بودند. قحطی ها موجب رکود داد و ستد و تجارت، کاهش شدید کشت و زرع، بحران مالی دولت ،بحران حمل و نقل،شیوع بیماری های واگیردار،مهاجرت ، مرگ و میر و ناامنی می شدند و بر مناسبات ارضی و مالکیت زمین تأثیر می گذاشتند. بلواهایی که در پی گرانی و قحطی نان رخ می داد شکل روابط حکومت و مردم را دچار تغییر و تحول می کرد و به توسعه ی نفوذ سیاسی برخی از مهم ترین گروه های اجتماعی منجر می شد. سیاست خارجی عصر ناصری نیز متأثر از قحطی ها و بحران های نان بود. بررسی مسئله ای با این گستره تاثیر در حوزه های اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی از اهمیت و ضرورت سزاوار توجهی برخوردار است. این پژوهش بر مبنای روش توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از اسناد درجه اول به ویژه مکاتبات دولتی ، مطبوعات همان عصر و خاطرات و سفرنامه های ناظران حوادث به انجام رسیده است. به نظر می رسد لاینحل ماندن مسئله نان تا پایان عصرناصری از سویی توان اقتصادی حکومت را کاهش داد و از طرفی به افزایش قذرت و نفوذ برخی از گروه های اجتماعی منجر شد.این وضعیت در فراهم آمدن زمینه های نهضت مشروطیت در سال های بعد بسیار موثر واقع شد.

چکیده پژوهش های متنوعی در بررسی مناسبات ایران و عثمانی در دوره قاجار یه با تحلیل مقولاتی چون شرح جنگهای خونین، مسئله عشایر مرزی، موضوع طولانی و چالش زای مرزها تاثیر و تاثرات اشتراکات سیاسی- فرهنگی توسط پژوهشگران تاریخ معاصر ایران صورت گرفته است.در این میان عتبات عالیات و نقش آن در مناسبات ایران و عثمانی در دوره قاجار از مباحثی است که کمتر مورد توجه پژوهشگران و مورخان تاریخ ایران و عثمانی قرار گرفته است. رفت و آمد کاروان های زیارتی ایران به عتبات، اقامت برخی از ایرانیان در شهرهای مقدس عراق، حمل جنائز جهت تدفین در عتبات عالیات، حوزه های علمیه عتبات و نقش آنان در روند گسترش تشیع در عراق و واکنش دولت عثمانی نسبت به این موارد از موضوعات قابل تأملی است که از سال 1313 ه.ق تا پایان دوره قاجاریه در مناسبات ایران و عثمانی تاثیر بسزایی داشت و در واقع می توان گفت از موضوعات مهم و موثری بود که تا پایان دوره قاجاریه و فروپاشی امپراطوری عثمانی روابط هر دولت را متزلزل می کرد. با توجه به اهمیت این موضوع پایان نامه حاضر می کوشد با استناد اسناد و منابع اصلی به تحلیل و تبیین نقش عتبات عالیات در مناسبات ایران و عثمانی در فاصله سالهای 1313ه.ق تا سقوط قاجاریه در ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، علمی و آموزشی بپردازد.

مطالعه سازمان پلیس رضاشاه موضوع اصلی پژوهش نگارنده است. اسناد و منابع حاکی از آن است که سازمان پلیس در این دوره ( اعم از نظمیه یا امنیه) از یک ساختار متمرکز برخوردار گردید. همچنین پلیس بعلت در اختیار داشتن تشکیلات امنیتی و اطلاعاتی کشور بر تأسیس حکومت متمرکز رضاشاه کمک شایانی نمود. پلیس سیاسی رضاشاه با دستگیری مخالفانی همچون مدرّس و افراد با نفوذ و قدرتمندی مانند تیمورتاش که خود از دوستان رضاشاه بودند ولی ممکن بود در آینده خطراتی برای وی داشته باشند همچنین با کنترل مطبوعات و انتخابات مجلس به استقرار حکومت متمرکز و خودکامه کمک وافری نموده همچنین با مقوله های اجتماعی و فرهنگی از قبیل قانون متحدالشکل کردن لباس و کشف حجاب برخورد پلیسی گردیده موضوعاتی یاد شده بالا در حد امکان با تکیه بر مدارک و اسناد تاریخی مورد بررسی قرار گرفته است.

ایل بختیاری از ایل های پر اهمیت و تأثیر گذار در تاریخ ایران بوده است، که در صورت داشتن همدلی و بهره مندی از رهبری لایق، به قدرتی بلامنازع تبدیل می شد. با این حال مردان تاریخ سازی در تاریخ ایل بختیاری به ایفای نقش پرداخته اند که از جمله ی آنها می توان به نجفقلی خان صمصام السلطنه اشاره کرد.صمصام السلطنه با وجود احراز مقام ایلخانی گری ایل بختیاری و دو دوره رئیس الوزرایی دولت مشروطه، به صورت کامل و شایسته مورد معرفی قرار نگرفته است. با توجه به اهمیت موضوع سعی شد تا به موضوعات مهم در زندگی این شخصیت تاریخی پرداخته شود. از جمله ی این موضوعات، دلایل همراهی صمصام السلطنه با مشروطه خواهان بود، که دستیابی به قدرت از دست رفته و تشویق های سردار اسعد از جمله ی مهمترین دلایل این اقدام استنباط شد. در مورد نحوه ی تعامل صمصام السلطنه با خوانین بختیاری نیز باید گفت که این روابط، بسته به شخص ایلخان و معادلات قدرت در بازه های زمانی مختلف، متفاوت بود. با توجه به قتل حسینقلی خان ایلخانی، پدر صمصام السلطنه به دستور دولت قاجاریه، اتخاذ رابطه ی خصمانه توسط خاندان ایلخانی و از جمله صمصام السلطنه مورد انتظار است، اما نظر به ملاحظات سیاسی، این موضوع در برهه ی زمانی فتح تهران و قدرت گیری بختیاری ها مسکوت ماند. در مورد خدمات صمصام السلطنه در مقام رئیس الوزرایی باید گفت که وی خدمات شایان ذکری به کشور عرضه داشت.

نگارش و تالیف آثار متعدد در حوزه تاریخ نگاری چند صباحی است که بین پژوهشگران و محققان در ایران رواج یافته است اما تحقیقات نشان می دهد که بررسی آثار و روش تاریخ نگاری زنان مورد توجه قرار نگرفته است. بر همین اساس این رساله با عنوان تاریخ نگاران زن در ایران معاصر( مطالعه موردی منصوره اتحادیه، شیرین بیانی، فرشته نورایی و هما ناطق) در تلاش است تا ضمن معرفی بیوگرافی و آثار آنها به بررسی و شناسی روش تاریخ نگری و تاریخ نگاری مورخان فوق الذکر بپردازد و قصد دارد تا با بررسی روش تاریخ نگاری این دسته از مورخین زن، اندیشه آنها را نسبت به تاریخ و جایگاه و نقش آنها را در تاریخ نگاری معاصر ایران مورد ارزیابی قرار دهد. لذا این پژوهش در گردآوری اطلاعات، از روش رایج در پژوهش های تاریخی به صورت کتابخانه ای و به شیوه توصیفی و تحلیلی سود جسته است و نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد مورخان زن مورد مطالعه، ضمن توجه به تاریخ نگاری فرهنگی و اجتماعی و سیاسی، دارای افتراق نظر در روش تاریخ نگاری هستند و به غیر از ناطق که متاثر از مکتب آنال است، سایر مورخین زن متاثر از مکتبی خاص نبوده اند.

چکیده پیدایش نفت سبب بوجود آمدن معادلات جدید و پیچیده ای در روابط بین الملل گردید. در نتیجه ایران بعنوان کشوری که دارای ذخایر نفتی بود، مورد طمع و دست اندازی قدرت های جهانی قرار گرفت. سیاست خارجی ایران نیز دستخوش تحولات مربوط به نفت شده بود و بدون در نظر گرفتن نقش نفت، بررسی جهت گیری سیاست خارجی ایران در هر مقطع زمانی ممکن نیست. این پژوهش به بررسی سیاست خارجی ایران در زمان پهلوی دوم (محمدرضا شاه) پرداخته و سعی دارد تا ارتباط بین تحولات نفتی و سیاست خارجی را پیدا نموده و بعنوان یکی از دلایل سقوط رژیم پهلوی مطرح سازد. در این پژوهش سعی شده است تا منابع مربوط به سیاست خارجی و تحولات نفتی گردآوری شده و با مقایسه و تحلیل آنها به درک درستی از علل تغییر جهت ها و تغییر نگرش های سیاست خارجی رژیم پهلوی رسید.

حکمرانی بخش عظیمی از مناطق ساحلی خلیج فارس، از بندردیلم تا چابهار و گوادر در بلوچستان زیر نظر حکمران بنادر و جزایر خلیج فارس با مرکزیت بوشهر بود، جایی که به خاطرگستردگی مرزها، تاثیر گذاری آن در رشد اندیشه های آزادی خواهی مردم جنوب و تاثیر پذیری آن از جریان های سیاسی وتحرکات شبه نظامی مشروطه خواهان، بسیار قابل تامل می باشد. مطالبات مردم ایران و مخالفت های با عوامل استبداد ، منجر به تصویب «قانون انتخابات» در سال 1324ه.ق/1285خ و آغاز عصر مشروطه گردید. ایران در آن برهه دارای چهار ایالت و بیش از 14 ولایت معتبر بود که در آغاز بر اثر شور و هیجانات آزادی خواهی مردم و طبقِ قانون، انجمن های ایالتی 12 نفره و انجمن های ولایتی6 نفره در سر تا سر کشور تشکیل شد. هر کدام از این انجمن ها در روند مشروطه خواهی ایرانیان نقشی را به عهده داشته اند که بررسی جز به جز فعالیت های این انجمن ها ، زمینه مطالعه هر چه دقیق تر تاثیر گذاری مشروطه و مشروطه خواهی را فراهم می کند. طول عمر این انجمن ها کوتاه بود. از اواسط سال 1285 خ این انجمن های رسمی در ایالات و ولایات کشور به وجود آمدند و تا اواخر سال 1290 همزمان با اتمام حجت روس و انحلال مجلس دوم بساط این نهاد مشروطه نیز برچیده شد. با وجود این که بوشهر دروازه تجارت دریایی ایران در دوره قاجار بوده ، اما تحولات این دوره 6-5 ساله در این شهر تا کنون مورد بررسی قرار نگرفته است. در این پژوهش تلاش می شود ، چگونگی تأسیس ، اختلافات اعضاء ، کارنامه و فعالیت های آزادی خواهانه و چگونگی انحلال «انجمن ولایتی بوشهر» در این دوره (1290-1285خ) با توجه به اسناد ، گزارش ها و منابع معاصر آن بررسی شود. انجمن ولایتی بوشهر یکی از نخستین انجمن های ولایتی ایران است که به کوشش مشروطه خواهان بوشهری تشکیل شد و کارنامه پرکاری را از عملکرد خود به تاریخ معاصر ارایه می دهد . این انجمن همانند سایر انجمن ها پس از انحلال مجلس دوم سر در محاق فرو برد

خرافات به معنی اعتقاد به امور واهی و غیرواقعی است که نشأت گرفته از افکار پیشینیان است و با گذشت زمان و پیشرفت بشر، نه تنها از میان نرفته بلکه گاه در صورت-های دیگر ظاهر شده و تنوع بیشتری یافته اند. در جوامعی که دچار رکود، بی ثباتی و بحران-های مکرر و مشکلات عدیده بوده اند، معمولاً مردم برای رهایی از معضلات پیش روی، بیش از پیش به خرافات گرایش پیدا می کرده اند. این امر در دوره ی قاجار بالاخص در دوره ی پنجاه ساله ی حکومت ناصرالدین شاه نیز قابل ردیابی است. در این دوره ی طولانی نیز گرایش اقشار و طبقات مختلف مردم به خرافات را می توان دید که با حمایت و گرایش شاه و بزرگان حکومتی به این پدیده، تشدید و تقویت نیز می شد. در این پژوهش سعی شده است تا با تکیه برتعاریف و مفاهیم خرافه نشان داده شود که خرافه اساساً چیست و چه ویژگی هایی دارد و نیز با جمع آوری داده های تاریخی با اتکا به منابع اصلی و اسناد دوره ناصری و تجزیه- تحلیل آنها در بستر تاریخی مورد نظر بررسی شود که گونه های مختلف خرافات در جامعه عصر ناصری چه بودند و آیا می توان بین نوع خرافه و طبقه یا قشر اجتماعی نسبتی یافت و اساساً کارکردهای سیاسی خرافات در این زمان چه بودند. نتایج بدست آمده حاکی از رواج و تداوم خرافات در گونه های مختلف فال-بینی، طالع بینی، شگون، سعد و نحس اوقات و ... در جامعه عصر ناصری است که منحصر به قشر و طبقه خاصی نبوده و در بین همه ی اقشار و طبقات اعم از زن و مرد، باسواد و بی سواد و فقیر و غنی دیده می شود. شاه و درباریان نیز از این امر مستثنی نبوده و باورهای خرافی در رفتار شخصی و سیاسی آنها اثرگذار بود. خرافه گرایی خود شاه در اکثر موارد وی را از اتخاذ تصمیمات و عملکرد منطقی و عقلانی باز می داشت و گاه مشغولیت او به امور خرافی، وی را از توجه به امور کشور غافل می نمود و در نتیجه حوزه سیاست به قضا و قدر سپرده می شد.

جرم یا به عبارتی بزه عملی ناپسند و برخلاف مقررات تعیین شده در یک جامعه است. قانون¬شکنی به نحوی از انحاء در تمامی مقاطع و دوران¬ها وجود داشته و مختص جامعه یا فرهنگ خاصی نیست. با توجه به اهمیت دوران ناصری به عنوان مقطعی حساس در تاریخ ایران، بررسی جرم به عنوان یکی از پدیده¬های مهم این دوران می¬تواند پرده از ابهامات بسیاری در زمینه¬های مختلف ارتکاب جرم (اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و مذهبی) بردارد. بر همین اساس در این پژوهش تلاش شده است تا جرائم عهد ناصری سنخ¬ شناسی و همچنین نقش عوامل مختلف در این معضل اجتماعی به ویژه نقش دوگانه¬¬ی حکومت در آن مشخص گردد. در همین راستا با تکیه بر مستندات تاریخی و همچنین منابع کتابخانه¬ای موجود و با بررسی آماری جرائم این دوره، ضمن توصیف اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و مذهبی جامعه¬ی عصر ناصری، به سنخ¬ شناسی جرائم در این عهد پرداخته و با بیان برخی از عوامل مؤثر در وقوع این جرائم تا آن¬ جا که امکان داشت از دیدگاه تحلیلی نیز به آن¬ها نگریسته شد. بر اساس یافته¬های به دست آمده از میان گونه¬های مختلف جرائم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و مذهبی، جرائم اجتماعی بالاترین و جرائم مذهبی پایین¬ترین میزان را به خود اختصاص داده بودند. در حوزه¬ی جرائم اجتماعی قتل با 7/58% بیش از همه اتفاق افتاده و تریاک¬کشی با 2/0% از کمترین میزان برخوردار بود، در حوزه¬ی جرائم اقتصادی دزدی با 9/55% و جعل سند با 3/0% به ترتیب بیشترین و کمترین میزان را دارا بوده¬اند، در جرائم سیاسی شورش با 5/89% بیشترین و اقدام علیه اساس حکومت با 5/0% کمترین و در نهایت در حوزه¬ی جرائم مذهبی زنا با 8/52% بیشترین و بدعت با 3/12% کمترین میزان جرائم را به خود اختصاص داده¬اند. هر چند حکومت ناصری اصلی¬ترین عامل اجرایی در برخورد با مجرمان بود با این حال خود به نحوی بستر جرم را مهیا می¬کرد و در بسیاری از موارد بر میزان آن¬ها نیز می¬افزود.

بعد از وفات پیامبر و ماجرای ثقفیه بنی ساعده و انتخاب ابوبکر به عنوان جانشین آن حضرت , جامعه اسلامی دچار دوگانگی شد که در این میان عده ای بر جانشینی علی تاکید داشتند . وفات ابوبکر و انتخاب عمر از طرف خلیفه اول و نیز گسترش فتوحات اسلامی در این دوره جامعه اسلامی را وارد مرحله ای کرد که اعراب قبل از آن به این مساله برخورد نکرده بودند در دوران عثمان , نشانه های نارضایتی از وضع موجود که بنی امیه مصدر امور قرار داده شده بود باعث شورش علیه عثمان شد که به قتل خلیفه سوم انجامید انتخاب علی از سوی مردم که عدالت را را در همه امور در نظر داشت , موجب جنگ های داخلی در جامعه اسلامی شدکه علی بیشترین وقت خود را صرف مبارزه با سه گروه ناکثین , قاسطین, مارقین نمود. که در نهایت باعث شهادت علی به دست گروه خوارج شد . امام حسن به دلیل سستی اراده مردم مجبور به مصالحه با معاویه شد . از این زمان به بعدسادگی خلافت جای خود را به سلطنت معاویه داد با مرگ معاویه و به قدرت رسیدن یزید که در دوران کوتاه خلافت خود مرتکب جنایت هایی شد که در تاریخ اسلامی سابقه نداشته بود شهادت امام حسین (ع )یکی از این جنایت ها بود مردم کوفه به دلیل کوتاهی در یاری رساندن به امام حسین با سلیمان بن صرد همدانی در ماجرای قیام توابین شرکت کردند که این قیام در عین الورده به شکست انجامید . قیام مختار که در سال 66 ه . ق که در کوفه با هدف از بین بردن قاتلان امام حسین شروع شد و توانست تعدادی از کسانی را که در شهادت مام حسین نقش داشتند به قتل برساند از دیگر قیام های بود که به خون خواهی امام حسین شکل گرفت . موضوع : نسخه خطی کحال العیون که با روش (( کتابخانه )) تصحیح شده است عبارت است از : آغاز و انجام قیام مختار

حج یکی از واجبات دینی و شعائر مذهبی محسوب می گردد ، ولی در مقایسه با سایر احکام وواجبات دینی دارای تفاوتهایی می باشد .قرارداشتن محل اجرای مناسک در خارج از قلمرو سرزمینی ایرانیان وامکان استفاده سیاسی از آن توسط قدرتهای حاکم بر منطقه حجازدرجریان رقابتهای منطقه ای،حج را تبدیل به اهرمی در روابط سیاسی و دیپلماتیک نموده ، و لذا این پرسشها که حج چگونه توانسته در مقاطع زمانی خاص نقشی موثر در قطع و ایجاد روابط دیپلما تیک ایفا نماید، و در ادامه این تحولات به چه میزان در روند حج گزاری اتباع ایرانی تأثیر گذار بوده است بسیارمهم می باشد و پاسخ به آنها آشکار میسازد که در برهه های مختلف تاریخی ،روابط سیاسی و دیپلماتیک منطقه ای چه تأثیرات مهمی در روند حج گزاری ایرانیان داشته و بطور مثال مشخص می نماید که در خلال سالهای 1304 - 1299 ه.ش یعنی دورانی که شریف حسین حاکم مستقل منطقه حجاز در آرزوی برپایی خلافت اسلامی در سیمای خاندان هاشمی بسر می برد ودر این راه نیازشدید به تأیید و حمایت دولت ایران داشت ،این نگرش و رویکرد شریف حسین درآن روزها چگونه توانست دورانی طلایی را در روند حج گزاری ایرانیان بوجود اورد ، دوره ای بی سابقه که حداقل تا کنون تکرار نگردیده است . و یا در طی سالهای( 1354-1343ه. ش) که ناسیونالیسم عربی در شکل تند و افراطی (ناصریسم) حکومتهای سنتی و پادشاهی منطقه همچون حکومتهای آل سعود وپهلوی را اماج حملات خود قرار داده و تهدید می کرد ،این دشمن مشترک چگونه موجب نزدیکی دو حکومت شد وهمبستگی آنها فضایی بی سابقه در طول دوران حکومت آل سعود برای حج گزاری اتباع ایرانی فراهم آورد. در بررسی روند اجرائی حج گذاری ایرانیان متوجه میشویم که تا قبل ازحادثه گردن زدن یکی از حجاج ایرانی در مسجد الحرام (1322ه.ش) دولتمردان ایرانی فاقد آگاهی و شناخت لازم از اهمیت حج در مناسبات سیاسی دیپلماتیک منطقه ای بوده و تازه بعد از این حادثه وبحران ناشی از آن که موجب قطع روابط دیپلماتیک ایران و عربستان (بمدت 5 سال)گردید، پی به اهمیت موضوع برده و قدم هایی در جهت ساماندهی آن برداشتند که اوج این رویکرد در سال 50 ودر دستور شاه مبنی بر تمرکز امور حج در سازمان اوقاف ودر پی آن انتصاب منوچهر آزمون ومأموریت وی به انجام این مهم تجلی یافت ،در عین حال این موضوع که منوچهر آزمون چگونه و به چه صورت توانست ظرف حضور چندساله خود در راس سازمان اوقاف ، مدلی را بر اساس الگوی سیستم های مدیریتی تمرکز گرا وسوسیالیستی، طراحی و ساماندهی نماید که موجبات دگرگونی و تحول اساسی در روند حج گذاری ایرانیان گردد؛ خود سوالی مهم است که پاسخ به آن مستلزم بررسی روند حج گزاری در قبل و بعد از این تحولات می باشد.

شکنجه یکی از پدیده‏های تاریخی است که در طول تاریخ عموماً از سوی حکومت‏ها برای تنبیه و مجازات برهم‏زنندگان نظم جامعه و یا مخالفین سیاسی مورد استفاده قرار می‏گرفت. در تاریخ ایران این پدیده در شکل‏هایی گوناگون رواج داشت. به نظر می‏رسد با روی کار آمدن حکومت پهلوی تغییراتی در شکل اعمال شکنجه به وجود آمد. در این پزوهش تلاش شده است تا با استفاده از روش تحقیق کتابخانه‏ای و اسنادی و با تکیه بر منابع تاریخی موجود در این زمینه از جمله کتاب‏های خاطرات مبارزان سیاسی، آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، نوارهای کاست مصاحبه با مبارزان سیاسی (موجود در مرکز تاریخ شفاهی حوز? هنری انقلاب اسلامی) و روزنامه‏های دوران پهلوی به بررسی الگوهای شکنجه مخالفان سیاسی در دور? پهلوی پیش و پس از تأسیس ساواک بپردازیم. بدین منظور از الگوی نظری فرانسوا سیرونی در خصوص طبقه‏بندی شکنجه برای تحلیل الگوهای شکنجه در دو دور? مورد بررسی استفاده کرده‏ایم. نتایج تحقیق نشان می‏دهد که در دور? پهلوی تا پیش از تأسیس ساواک غالباً از شکنجه‏های مبتنی بر الگوی محرومیت به ویژه حبس مجرد استفاده می‏شد و در دور? دوم، یعنی پس از تأسیس ساواک، غالباً شکنجه‏های مبتنی بر از الگوی زجر (خشونت‏های جسمی) به کار گرفته می‏شد.

از آنجا که بنادر جنوب مرز ارتباطی کشور استراتژیک ایران با کشورهای دیگر دنیاست و از آن روی که بوشهر در یک نقطه حساس از مرز جنوبی کشور قرار دارد حکمرانی بنادرجنوب علاوه بر حاکمیت مرکزی ایران برای کشورهای غارتگری نیز که برای دستیابی به منابع این سرزمین سرودست می شکستند،اهمیت فراوان داشت.رقابت دیرینه کشورهای استعمارگر در دوره مورد پژوهش در این پایان نامه تقریبا پایان یافته وانگلیس حاکم بلا منازع این میدان می باشد.از طرفی برای استعمار آسان تر شیوه دستیابی به منابع تغییر یافت و در صورتی که حکمران بنادر جنوب جانب همسوئی با انگلیس را نگه می داشت دیگر کار به انجام رسیده و اغتشاشی هم در کار نبود. (چو دزدی با چراغ آید گزیده تر برد کالا) آری متاسفانه احمد خان دریابیگی با همسوئی با بیگانگان و صد البته برای رسیدن به منافع خود،هیچ وقت منافع سرزمین خود را در نظر نگرفت.گرچه کارهای نیک هم کرد ولی متاسفانه این کارهای نیک در زیر سایه این خیانت های تاریک و ظالمانه ناپدید شد و چشمگیر نشد. جای شگفتی آنجاست که حاکمیت مرکزی ایران از چه روی سه بار ایشان را عزل کرده ولی هر بار با دسایس فراوان ایشان به این مقام دست می یابد. در این پژوهش سعی بر این است تا با بررسی چگونگی برخورد احمدخان دریابیگی با قضایای مهمی چون مشروطه خواهان بوشهری،مبارزین جنوب در مقابل انگلیس متجاوز و شیوه های حاکمیتی این فرد،نقاب از روی گوشه ای از تاریخ معاصر این مرز و بوم برداشته شود.

چکیده با انقلاب مشروطه ایران وارد عرصه جدیدی از تاریخ معاصر خود شد. هدف از انقلاب مشروطه محدود نمودن قدرت حاکمیت تا سر حد ممکن و به وجود آمدن نظام دموکراتیک بود مجلس رکن اصلی نظام مشروطیت محسوب می شد، و نوشتن نظام نامه انتخابات اولین اقدام اساسی در جهت ورود نمایندگان منتخب به مجلس بود.با شکل گیری نظام مشروطه ،انتخابات تقریبا بصورت هم زمان با دیگر نواحی در کرمانشاه نیز برگزار شد. وجود وقایع و جریانات سیاسی ،نفوذ عوامل داخلی و خارجی و همچنین حضور اقشار و گروههای مختلف، باعث به وجود آمدن پیامدهای مختلفی در نتایج انتخابات و موانعی بر سر راه تکامل دمکراسیدر دوران مشروطیتدراین ناحیه به حساب می آمد. از شروع مشروطیت تا کودتای مرداد1332،هفده دوره انتخابات برگزار شد.دوره اول انتخابات مجلس شورای ملی در کرمانشاهان براساس نظام نامه اصنافی که طبق آنگروه اندکی براساس قوانین انتخاباتی حق مشارکت در امر انتخابات را داشتندصورت پذیرفت.انتخابات دوره دوم بعد از فتح تهران توسط مجاهدین وخلع محمد علیشاه در سلطنت احمد شاه براساس نظام نامه دو درجه اجراگردید. انتخابات دوره سوم براساس نظام نامه یک درجهبودوبا برتری حزب دمکرات درکرمانشاه خاتمه یافت .انتخابات دوره چهارم تحت شعاع کودتای اسفند1299 و قرارداد 1919قرار گرفت.کرمانشاه از کانونهای نفوذ وثوق الدوله محسوب می شد. در دوره پنجم رضاخان با اعمال نفوذ نظامی توانست اکثریت وکلای مورد نظر خود را از کرمانشاهان انتخاب نماید.در دوران سلطنت رضاشاه از مجلس ششم تا سیزدهم شواهد و مدارک حاکی از برگزاری انتخابات کاملا فرمایشیمی باشد.در دوره مذکور هشت دوره انتخابات انجام شد که چهار دوره آن با نظارت مستقیم وزارت دربار و از دوره دهم تا سیزدهم نیز تحت نظارت مستقیم رضا شاه در اداره انتخابات و وزارت داخله انجام می شد. پس از شهریور 1320با استعفای رضا شاه وآغاز سلطنت محمد رضا شاه فضای دیکتاتوری شکسته شد. احزاب سیاسی ، علما ، عشایر، فعالیت خود را از سر گرفتند.بااین وجود در دوره چهاردهم اعمال نفوذ نیروهای انگلیسی در کرمانشاه مانع از برگزاری یک انتخابات آزاد شد.در دوره پانزدهم نیز نمایندگان کرمانشاهان تحت تاثیر اعمال نفوذ قوام السلطنه و حزب دموکرات او روانه مجلس شدند. مبارزات بر علیه قراردادهای نفتی با دول بیگانه در این مجلس انتخابات دوره شانزدهم و هفدهم را تحت شعاع خود قرار داد. انتخابات دوره شانزدهم در فضای خفقان پس از ترور شاه و با تقلبات گسترده دولت همراه بود. انتخابات دوره هفدهم در تاریخ کرمانشاهان نقطه عطفی به شمار می رود. در این دوره هر چهار نماینده کرمانشاهان از اعضای حزب جبهه ملی بودند که با اکثریت آراء به مجلس راه یافتند.اما مجلس هفدهم مدت زمان کوتاهی دوام داشت و بنابر خواست و تشخیص دکتر مصدق تعطیل شد.

تاریخ شفاهی امروزه یکی از مهم ترین روش های تاریخ نگاری محسوب می شود. همچنین تاریخ شفاهی به عنوان یک میان رشته ای امروزه مورد توجه روشی دیگر رشته ها (به ویژه در رشته های علوم انسانی) است. بسیاری از پایان نامه ها و مطالعات و تحقیقات دانشگاهی در موضوع تاریخ شفاهی و یا با متد تاریخ شفاهی به سرانجام می رسد. در این تحقیق سعی شده است وضعیت مطالعاتی و تحقیقاتی تاریخ شفاهی در دانشگاه های ایران بررسی و نقد شوند، و سطح کمی و کیفی آن با فعالیت های دانشگاه های دنیا مورد تطبیق و مقایسه قرار بگیرد. در این پژوهش به محدودیت ها و آسیب های موجود بر مطالعات و تحقیقات تاریخ شفاهی در دانشگاه های ایران و جهان نگاه علمی صورت گرفته است.

چکیده ندارد.

هدف بنیادی این پژوهش بررسی و گزارش دقیق و همه جانبه اندیشه های برجسته ترین اندیشه گران دوره قاجار و پهلوی در موضوع علت شناسی انحطاط ایرانیان و مسلمین است . اندیشه گران مورد تحقیق را می توان در چند گروه سته بندی کرد: 1 - گروه متجددان مسلمان یا نمایندگان تجددگرایی دینی - اسلامی . 2 - گروه نواندیشان و روشنفکران غیردینی و غرب گرا. 3 - گروه اندیشه گران ناسیونالیست و باستان گرا. 4 - گروه اندیشه گران مارکسیست یا متاثر از مارکسیسم.