رساله حاضر حاصل بررسی اینجانب بواسطه نظرهای نویسندگان، روانشناسان، دانشمندان و.... می باشدکه به روش تحقیق کتابخانه ای انجام شده و طی پنج فصل وعنوان بندی های مختلف ارائه می شود. عنوان این رساله که بررسی خط و رنگ درنقاشی های کودکان زیر 12 سال می باشد درتحقیق ها ورساله هاو مقاله ها وکتابها ی متعدد تحت عنوان های متنوع و مختلفی تحت بررسی و تحقیق قرار گرفته که از آن جمله به موارد زیر اشاره می شود. ازجمله معروف ترین این اشخاص خانم پریرخ دادستان است که درکتاب خود به نام "ارزشیابی شخصیت کودکان "وخانم مهنازحاجلو و کتاب او به نام" تحلیل نقاشی کودکان "که دو مورد از شناخته شده ترین و مهمترین منابع برای این رساله می باشد که به تحلیل وبررسی موضوع فوق پرداخته اند. خانم دادستان در کتاب خود به بررسی تست های مختلف و تحلیل ها و تفسیرهای این تست ها پرداخته و ازاین راه به بررسی های روانشناختی نقاشیهای کودکان پرداخته است. همینطور خانم حاجلو در بررسی های خود به تحلیل های مختلف نفاشی کودکان پرداخته است. همینطور از مولفان خارجی می توان به لویی کورمن درکتاب نقاشی کودکان که ترجمه خانم دادستان می باشد که به بررسی عناصر مختلف نقاشی های کودکان و همینطور معرفی تست های مختلف ارزشیابی نقاشی کودکان پرداخته است. و.تامس گلین نیزازکسانی است که در کتاب مقدمه ای بر روانشناسی کودکان به بررسی این موضوع پرداخته است. همچنین کسانی مانند توران میرهادی ، علیرضا محمداسماعیل،آقای علی اکبر شعاری نژاد وجان پیکرینگ ونویسندگان متعدد دیگر در ایران و خارج از ایران در کتاب ها و مقاله های مختلفی مطالب و بررسی ها و نتیجه گیری های متنوع با اندک تفاوتی درنتیجه گیری این بررسی ها به این موضوع اشاره نموده اند. تحقیق اینجانب همانطور که درابتدای مقدمه اشاره شد به پنج فصل تقسیم شده که در فصل اول و برای شروع تحقیق از معرفی مفهومی به نام کودکی و دوران کودکی استفاده شده واینکه آیا می توان نقاشی را بعنوان آزمونی برای تست هوش استفاده کرد؟ وآیا باید نقاشی را به کودکان آموزش داد یا خیر؟ سپس در فصل دوم درمورد رنگ که مفهومی پایه ای می باشد و صفات رنگ مطالبی را ارائه نموده و به خاصیت و فیزیولوژی رنگ اشاره شده است. همچنین مطالبی در رابطه با نماد رنگ ها ی بکار گرفته شده درعناصر مختلف نقاشی کودکان آمده است، واینکه در نقاشی و واقع نگری دررنگ ها تا چه حدی درنقاشی های کودکان دیده می شود. در فصل سوم رساله حاضر طبقه بندی مراحل رشد که به چهار مرحله تقسیم شده و از هجده ماهگی تا نوجوانی را دربر می گیرد مورد بررسی قرار گرفته شده و به تحلیل مرحله به مرحله رشد فیزیکی و همزمان با آن پیشرفت و تکامل نقاشی از یک خط تا نقاشی کامل می پردازد. اینکه چگونه نقاشی کودک از نقطه و خطهای به ظاهر نامفهوم شروع شده و به تدریج با تکامل شناخت رنگ و شناخت خانواده و محیط پیشرفت کرده و دارای معنی و مفهوم میشود تا جایی که کودک مشکلات و خواسته های خود را در نقاشیهای خود بیان میکند. درفصل چهار که اصلی ترین و محوری ترین فصل این رساله می باشد به بررسی مهمترین قسمت نقاشی ها یعنی تفسیر عناصر مختلف بکار رفته در نقاشی کودک که شامل عناصر متنوعی از جمله: آدمک ،درخت،خانه ،حیوانات و جنگل ، خانواده ، راه ، کشتی و.....می باشد اشاره شده است که در هر بخش به نکات کلی روش بررسی عواطف کودک درتصویر این عناصر اشاره شده و جنبه های کلی این عناصر و همچنین نمادها و تفسیر هر کدام از آنها ذکر شده است.همچنین مفهوم زمان و حرکت مورد بررسی قرار گرفته شده است. در فصل پنج یعنی آخرین فصل این رساله درمورد ارزش نقاشی های کودکان بحث شده و آثار نقاشی های کودکان با هنر مدرن و هنر انتزاعی مورد مقایسه قرار گرفته است.سپس به نتیجه گیری ازتمام این بخش ها وبحث های مورد مطالعه پرداخته شده است. هدف از انتخاب این موضوع جهت رساله ارائه شده که پیرامون نقاشی کودکان است علاوه بر علاقه شخصی به این موضوع ، تحقیق و جستجوی بیشتر جهت اطلاع از چگونگی تفسیر نقاشی ها و کشف و یادگیری نماد رنگ ها وعناصر بکاررفته در تصاویر کشیده شده توسط کودکان، جهت کشف حالات درونی آنها و کمک به بهبود روابط کودکان و آموزش بهتر نقاشی به آنها می باشد و اینکه موضوع کودک ، موضوع اصلی کارهای عملی و نقاشی های اینجانب بوده و ادامه خواهد داشت .

هویت زن و جایگاه مقدس او در باور ها و اعقاید مردم تمام تمدن های بشری قابل بحث و بررسی است.مردم اعصار گذشته زمین را همچون مادری می دیدند,مادر ی که همچون مادر واقعی قدرت باروری,زایش وپروراندن را همراه خود داشت.اعتقاد به مونث بودن زمین جایگاه مادر را در نزد اقوام اولیه تا مقام خدایی بالا برد.در ایران نیز باور به اصل مادینه هستی وایمان به مادر خدایانی که در خلقت و اداره کردن هستی نقش مهم داشته اند باعث شد جایگاه زنان به اندازه ای با ارزش و مقدس جلوه کند که زرتشت آناهیتا را در اوستا به عنوان فرشته موکل بر آبها نام ببرد.اعتقاد به مونث بودن زمین و هر آنچه وابسطه به زایش و باروری بود حتی در روی آثار هنری عصری چون عصر هخامنشیان جلوه می کند هنر ی که کاملا در خدمت نمایش قدرت پادشاهی بود.نمایش سمبول ها ،نماد واشکال مختلف ماه و آب که وابستگی کاملی با ویژگی زنانه به خصوص قدرت زایش و زندگی بخشیدن او داشت بر روی آثار به جای مانده این عصر بسیار دیده می شوند. در پژوهش حاضر،ابتدا به توضیح هویت زن و نقشی که او در تکامل انسانداشته و سپس اعتقاد به اصل مادینههستی و تاثیر آن بر باورها و اسطوره پردازی اقوام مختلفی چون بین النهرین می پردازیم.آن گاه تاثیر همین باور هابر اعتقادات و هنر عصر هخامنشیمورد بحث قرار گرفته است. این پژوهش به روش کتابخانه ای صورت گرفته است.

در این رساله بنا برگستره تحقیق مجموعه ای از نگاره های تاریخی ایرانی انتخاب و بررسی گردید . این مجموعه فارغ از مباحث تاریخی و سبک شناختی صرفا بر پایه موضوعی داستانی یعنی لیلی و مجنون نظامی گزینش شد . منظومه ماندگار و جاوید لیلی و مجنون به قلم نظامی با ابعاد گسترده عرفانی و مفاهیم حقیقت جویانه مستتر در متن رویکردی به واقع عارفانه را تعقیب نموده و به تبع آن تصاویر داستان نیز پیرو بیان عرفانی و مضامین اخلاقی بر بستری از مفاهیم نمادین بنا شده اند . مطالعه نمادها و نشانه های تصویری و تطابق آنها با نشانه های متنی سبب کشف لایه های عمیق تر مفاهیم شده و دستیابی به اهداف مورد نظر نگارگر را ممکن می سازد . به تبع مقایسه مستقیم متن و تصویر وجوه افتراق و اشتراک آنها روشن گردیده و پیامد آن برخی نشانه های مشترک شناخته شد . برداشت های سطحی شتابزده و کم لایه ای که توسط برخی مفسرین و منتقدین غیر ایرانی بنا به عدم توانایی در درک و دریافت مفاهیم متنی و فرهنگی و عناصر کلامی دخیل در تصاویر رخ نموده است. ضرورت برداشت ها به کمک تطبیق متن و تصاویر در دو حوزه را مشخص گردانید .

چکیس پبیبی بًه )ضبهل ذلاص ،ِ ا سّاف، ض شٍ بّی اجطا تًبیج ث زست آهس (ُ : ضبیبی شکط است زض ثس کطف ایی آثبض،ت?سازی اظ هحققبی ثبستبی ض بٌسبی زض ه ضَز کطف غبض بّ اظ بْضاتی کطز سً اظ قجیل ایی ک آثبض هت?لق ث ظ سًگی ا سًبی بّی ?صط حجط ز ضٍ س گٌی است تبضیری ثیی 10 تب 15 عّاض سبل ضا ثطایی آثبض گصاضت ث زَ سً، اهب گًبض سً ثب ت جَ ث ثطضسی زقیق کبضض بٌسب اضائ زلایل ?لوی تط هقبیس ایی گ طٌّ غبض بّی ه جَ زَ ث یَژ غبض هیطهلاس، وّیبی ز ضٍ زض ک سَّضت نّ چ یٌی هطبث ایی آثبض ثب قًبضی ?طبیط اهط ظٍ س گٌ گ ضَ بّی لطستبی، ث ظًط هی آی سٌ طٌّه سٌای قًص آفطی بٌی ایی آثبض ک فطسگٌ بّ اظ یکسیگط فبصل ظیستی زاض سً وّگی تریلات فط گٌّ طٌّی هطبث یْ زاضت ا سً ث ضاستی زض ذلق طٌّ تطا شٍ ا سًیط ث یک ظثبی طٌّی سری هی گ یَ سٌ. ضبیس ه ظٌ ضَ قًس ک سٌٌ ی ایی قً شَ ثط ض یٍ سگٌ، ث یَژ تکطاض قًص حی اَ یً هب سًٌ؛ ثع ک یَّ تطسین صح بّیی چ یٌی ضگفت ا گًیع یب سّف اظ تکطاض ایی قً شَ شذیط ضکبض ث زَ است. یب ای کٌ تکطاض ایی قً شَ ثط ض یٍ سگٌ، ?ًَی سطگطهی تف یٌ ثطای چ پَب بًی یب ضکبضچی ای زض گصض ض ظٍهط ظ سًگی فصلی ضبی زض ایی ه طٌق یب تطسین تریلات ذ زَ، ث ضسن یبزگبض ثط ض یٍ سگٌ ث زَ است سّف ذبصی ضا زض ایی ه ضَز سًاضت ا سً.

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده) : پرستش قوای طبیعت ازقبیل آسمان،زمین،آتش،آب،خورشیدو...ازآغاز پیدایش انسان تاعصرحاضردردنیای ماوجودداشته است.با کشف آتش و دانستن فواید آن و از همه مهمتر قبول آتش به عنوان خدایی تطهیردهنده و نابودکننده اهریمن ،این عنصرتبدیل به اسطوره گشت . آریاها ابتدا آتش رامی پرستیدند . آتش ، نور، خورشیدرا ازاخدایان دانسته واعتقادبه کنترل بشرتوسط فرشتگان و خدایان داشتند.درغرب مردمان اعتقادبه چندخدایی و برتری یکی بردیگری داشتند.باتوصیه این شرایط مسلم است که داستان هاو افسانه ها رشد خواهند کرد باورها نمایان شده و محل بروز این عقاید دراقوام ، عشایر و ملتهای سرزمینهایی است که خاستگاه این خدایان اند .در ایران نور، روشنایی و آتش مقدس شمرده شده ، زیرا که ایران سرزمین اساطیراست . و زنان ومردان آن با داستانهای اساطیری پرورش یافته اند . هدف ازاین رساله بیان نمادها و نشانه های آتش درفرهنگ های مختلف به خصوص فرهنگ غرب وجنوب غرب ایران است. فرهنگی که خود ریشه درپیش از تاریخ دارد . این پژوهش به روش کتابخانه ای و میدانی انجام شده و ازنتایج بدست آمده ، کشف روابط زیبای بین نمادها ، باورها، عقایدو آداب و رسوم مردمان سرزمینمان درباره ی نوروآتش است. این باورها درداستان ها،افسانه هاومتل ها و حتی در نشانه های تخته سنگها نهفته است.

هنرمند ایرانی همواره در تلاش بوده است تا خود را از قید طبیعت ظاهری و عینی رها کند و به ترسیم حقیقت جهان هستی بپردازد. جهان هستی برای هنرمند ایرانی مسلمان سرشار از نشانه ها و آیات خداوندی است که جز با زبان رمز و تمثیل و مدد گرفتن از قدرت خیال شناختنی و گفتنی نیست. در فرهنگ و هنر اسلامی ایرانی، عالم قداست و کیفیت عارفانه و روحانی در قالب معماری رمزی مساجد و تزئینات اسلیمی و طرحهای هندسی و ... مجال نمود یافته است. در سراسر هنرنگارگری، با سعی و تلاش نگارگر در ترسیم اشکال دایره ای و پیچ و تاب های دایره گون اسلیمی و طرح و نقش های تذهیب شده روبرو هستیم که باری عظیم از اسرار و رموز قدسی را از خود ساطع می کنند. در این تحقیق تلاش شده است تا حدی از اسرار نهفته در این نقوش دایره ای و ترکیب بندی های مدور که در جای جای هنر اسلامی ایرانی دیده میشود، پرده گشوده شود. این پژوهش با هدف تشریح و رمزگشایی از اشکال دایره گون که در سرتاسر هنر اسلامی ایرانی از جمله معماری مساجد و نگارگری دیده می شود و تبیین ارتباط عرفان اسلامی با هنر اسلامی تنظیم شده است. روشی که در تنظیم و تدوین این پژوهش مورد نظر قرار گرفته است، روش کتابخانه ای و اینترنت و مبتنی بر تجمیع منابع می باشد.

در این رساله بر اساس گستره تحقیق مجموعه ای از دیوار نگاره های عمارت چهلستون قزوین، کوشکی که در دوره شاه طهماسب صفوی بخشی از مجموعه کاخهای سلطنتی بوده، انتخاب و بررسی گردید وجود لایه های مختلف نقاشی دیواری در این کاخ حاکی از گذشت دوران های مختلف بر آن است. که با مطالعه و بررسی آنها و استناد بر متون کهن و سفرنامه ها و ادبیات منظوم می توان با ویژگی های دیوارنگاری مکتب قزوین و سیر تحول آن آشنایی پیدا کرد. در این مجموعه دیوار نگاره ها بر اساس اشعار عبدی بیک شاعر دوره صفوی از لحاظ موضوعی شناسایی شده اند. سپس ویژگی بصری این نگاره ها با بررسی مکاتب هنری فعال در این دوره، از لحاظ خطی، فرمی، رنگی و ترکیب بندی بررسی شده است.

گیاهان از زمانهای بسیار دور به صورت نمادها و اسطوره ها، در فرهنگهای شرقی تقدیس شده و با آیین های کهن عجین شده اند. در ایران نیز گیاهان به صورت نمادین مفاهیم خاصی دارند. نقوش گیاهی در هنر ایران راه درازی را پیموده اند؛ از غارهای لرستان، تا نقوش روی سفالینه ها، کتاب آرایی و باغهای بهشتی در نگارگری. در اواخر قرن هفتم نقوش گیاهی چینی مدتی بر نگارگری ایران سایه انداخت ولی با گذشت زمان در این هنر حل شد و با تأثیر پذیری هنرمندان از گیاهان روینده در ایران خوی ایرانی گرفت. در طول چهار قرن با همه فراز و فرودها، شمایل نقوش گیاهی و نباتی پرورش یافته اند. و در پایان این دوره به سکوت فرو رفته اند، ولی از پا نیافتادند. این تحقیق به شیوه کتابخانه ای، به روش تطبیقی و به صورت استنتاجی انجام شده است.

هدف از این پژوهش که به روش کتابخانه ای اجرا شده بررسی مفهوم رنگ در نگار گری ایرانی و تاثیر حکمت و عرفان اسلامی بر آن و همچنین رابطه هنرمند با آفاق تفکر اسلامی می باشد. نگارنده به این مسئله می پردازد که نگارگری ایرانی آئینه ای است از قلب هنرمند مسلمانی که در پرتو الهام ربانی به انکشاف حقیقت دست پیدا کرده و نور جهان الهی بی حجاب در افق چشم دلش درخشیده است بنابراین تقلید صرف از دار محسوسات را رها کرده و دل به عالمی می سپارد که در زبان اهل حکمت به عالم مثال و خیال معروف است. عالمی سراسر نور که اهل تصوف در مسیر قرب نورالانوار از آن به عنوان عالم انوار رنگین یاد کرده اند و هر نور رنگین آن راهنمای مسیر سلوک، پس نگار گر صوفی که به عالم مثال و خیال راه پیدا کرده و به نوعی آگاهی معنوی حاصل از کشف و شهود وی می باشد رسیده است بدون در نظر گرفتن سلیقه شخصی است دست به انتخاب رنگ ها می زند، وی به منظور جاودانی کردن نگاره هایش تقلید از حقیقت و نمونه های ازلی را انتخاب کرده است چرا که حقیقت گم شدنی نیست و همیشگی است.با این حال تا زمانی که وی با ابزارهای مادی سرو کار دارد صورتهای خیالی وی نمی تواند از این ابزارها رها شود و حقیقت مثالی را آنگونه که شایسته است به بند تصویر کشد. مگر آنکه خود را از این ابزارها رها سازد و قدم در راه عرفان گذارد به این معنی که هنر جسم و تن عرفان و عرفان روح و جان هنر گردد

کتاب گرانسنگ شاهنامه بخشی از تاریخ و هویت کشور ایران را تشکیل می دهد . هرمخلوقی که از ابتدای آفرینش پا به عرصه ی وجود گذاشته است : انسان و شیطان ، خیر و شر ، نماد نیکی و بدی ، بیگناهی و گنهکاری در این حماسه ی مکتوب به طور مشخصی توصیف شده اما نه به شکل یک متن تاریخی که شفاف و بی پیرایه باشد بلکه توجه به آرمان های نسل های گذشته و روایات حک شده در اذهان مردم عادی و کندو کاو در اساطیرمندرج در کتب کهن پارسی مانند کتب پهلوی و آیین زرتشتی است که تار و پود افسانه های شاهنامه را در هم تنیده است . فردوسی درهنگام تدوین افسانه ها و سرودن اشعار ساده ی شاهنامه با اندیشه غنی خود توانسته است پندار ، جادو ، رویا و واقعیت را در هم آمیزد و مخاطبانش را شیفته ی خود کند

نقش انکارناپذیر مکتب ذن و فلسفه ی تائویسم در هنرهای تجسمی در کشورهای خاور دور ازجمله چین و ژاپن و تحولات منتج از این مکتب در هنر، هم در کشورهای خاور دور و هم در سایر نقاط جهان، اعم از اروپا، آفریقا و حتی ایران، زمینه ساز پژوهش هایی بسیاری در این زمینه گشته است. ته و خلأ یکی از آموزه های فلسفه ی تائویسم می باشد که هم به مکتب ذن و هم به هنر در سرزمین های خاور دور رسوخ کرده است. این پژوهش با رویکردی توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای، به بررسی مکتب ذن و آیین تائویسم، آموزه های آن ها، عناصر زیبایی شناختی هنر ذن، رابطه ی خلأ با ذن و تائویسم و ذن در سایر هنر های کشور خاور دور پرداخته،و بدین ترتیب امکان پیگیری سیر تحول هنر ذن در چین و ژاپن فراهم آورده شده است.در ادامه مکاتب مهم نقاشی در کشور چین و علی الخصوص مکتب سونگ و تاثیات مکتب ذن و فلسفه ی تائویسم که از آموزه های اصلی آنهاست،در این مکاتب نقاشی مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت به تاثیر پذیری شاعر و نقاش ایرانی، سهراب سپهری، از این مکتب و فلسفه هم در اشعار و هم در نقاشی هایش و علی الخصوص نقش فضای تهی در نقاشی هایش پرداخته شده است.

منظره پردازی در ایران هرگز رشته ی جدا و مستقلی از نقاشی نبوده است ودر ایران سابقه جندان طولانی ندارد.از اواخر زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار به این سو شاهد نقاشی هایی با موضوع منظره هستیم. از زمان ناصرالدین شاه وظهور کمال الملک تاکنون ،نقاشی فراز و نشیب های بسیاری را پشت سر گذاشته است. در این میان عصر نوگرایی از دوره های مهم هنر ایران خصوصاهنر نقاشی ایران محسوب می شود.به وجود آمدن مراکز متعدد آموزش نقاشی مثل دانشکده هنر های زیبا ودانشکده هنرهای تزیینی و جنبش ها و گروه های مختلفی همچون جنبش سقاخانه،انجمن خروس جنگی نشان از فعال بودن این رشته هنر در این دوره دارد.از دوران کمال الملک به بعد است که نقاشی از منظره به صورت یک ژانر مستقل مطرح میشود. این پژوهش ضمن بیان پیشینه حضور منظره در نقاشی ایران به استفاده از آن در نقاشی معاصر (از 1320تا کنون)می پردازد . در بخش مطالعات موردی به آثار نقاشان:احمد اسفندیاری،حسین محجوبی،ابوالقاسم سعیدی،سهراب سپهری وایران درودی پرداخته است. ملاک انتخاب این نقاشان تعدد آثارشان در زمینه نقاشی از منظره ونگاه شخصی ایشان به منظره می باشد.این نقاشان همگی از فرهنگ ایرانی سر برآورده اند و به دوره های مشترک تعلق دارند،هرچند تخت تاًثیر فضاهای مختلف،تاًثرات متفاوتی در آثار آن ها آشکار است. روش تحقیق در این پژوهش کتابخانه ای است ونقاشان مورد مطالعه هنر مندانی هستند که پس از مطالعه وتعمق در سبک های خارجی به سبکی خاص خودشان دست یافته اند وتاثیرات عوامل برونی را در خود درونی کرده اند.

در این پژوهش سعی شده تا سیر تحول درفش ایران از باستان تا امروز مورد بررسی قرار گیرد. از آنجا که درفش به عنوان نماد هویت اجتماعی و تاریخی و فرهنگی ملت است و باگذشته آن ملت سر و کار دارد بنابراین برای شناخت این فرم و نقش های به کار رفته در پرچم و یا هر اثر نقش دار دیگر مستلزم شناخت گذشته بوده نگارنده بر خود واجب دیده به بررسی این امر مهم پردازد برای نیل به این هدف از روش تحقیق کتابخانه ای از منابع اینترنتی استفاده نموده است. درنتیجه به توضیح اسطوره، نماد، جغرافیای ایران و معبودهای مختلف دینی که در گذشته انگیزه پیدایش نقوش نمادین شدند پرداخته است، که این نقوش عبارتند از نشان های سماوی به ترتیب حروف الفبا (خورشید، ستاره، ماه). و آتش (نماد زمینی خورشید) و مهر یا میترا، چلیپا یا گردونه خورشید که همگی به آسمان مربوطند، نشان های جانوری، نباتی و سمبولیک هستند. سپس به تجزیه و تحلیل درفش درمتون ودرفش در دوران های مختلف قبل از اسلام و پس از اسلام و معاصر پرداخته است. و در نهایت به این نتیجه می رسیم که درفش، بیرق و پرچم نماینده گروهی از جمعیت است که دارای قلمرو بوده و زیر نفوذ حاکمیت یک قدرت برتر اداره می شود و به کار بردن بیرق از روزگار پیش از تاریخ در میان تیره ها و ملت های گوناگون رواج داشته و بیشتر در جنگ ها برای برقراری نظم، ایجاد شور و هیجان و پایداری از آن بهره می گرفتند. و طرح و رنگ پرچم نشأت گرفته از باورهای مشترک افراد جامعه است.

فلسفه هنر وزیبایی شناسی که امروزه شاخه مهمی از فلسفه های مضاف به حساب می آید، در بردارنده مسائل فراوانی است که می توان بسیاری از آنها را با مدد گرفتن از مبانی اساسی(وجود شناسی(ابن عربی و ملاصدرا)، ماهیت شناسی (سهروردی)، نفس شناسی و معرفت شناسی)، بازشناسی و بازخوانی کرد، دیدگاه این سه حکیم درباره قوه خیال نیز یکی از مسائل نفس شناسی است که نقش آن در آفرینش آثار هنری بررسی خواهد شد. بنابر مبانی نفس شناسی ملاصدرا، نفس از قوا و مراتب گوناگونی که بخشی از آنها ناظر به ادراکات انسان اند. از جمله مهم ترین آنها قوه خیال است که همواره نقش بسزایی در شکل گیری یک اثر هنری دارد. عالم مثال یا همان عالم خیال همواره مورد توجه فلاسفه بوده , این موضوع را حتی در فلسفه افلاطون نیز می توان سراغ گرفت .کمال و تعالی هنر در تعبیر این سه حکیم، قوه خیال درمخاطب اثر هنری متجلی می شود. هنگامی که مخاطب با یک اثر هنری رو به رو می شود، در همه این حالات، نخست صورت حسی از آن در نفس وی منعکس می شود. در مرحله بعد، این صورت حسی ارتقا می یابد و در خیال او جای می گیرد و سپس با تعالی این صورت خیالی در نفس مخاطب، حقیقتی معقول که در واقع، معنا و محتوای آن اثر را تشکیل می داده است، ظهور می یابد. بر اساس نظریه اتحاد عاقل و معقول، این صورت ها و حقایق در هر مرحله با قوه متناظر خود و در واقع با نفس مخاطب متحد می شود و از آن جا که صورت های خیالی از صورت های حسی و کلیات معقول از صورت های خیالی واقعی تر هستند، مخاطب در رویارویی با اثر هنری، مرحله به مرحله تعالی می یابد. البته، ناگفته نماند که میزان این تعالی کاملاً به توانایی ادراکی مخاطب و تعالی اثر هنری بستگی دارد. هرچه مخاطب رشد یافته تر باشد، در رویارویی با اثر هنری متعالی بیشتر رشد کرده و سریع تر به حقایق والای آن منتقل می شود. بر پایه هر دو بعد از تحلیل نقش تربیتی مهم قوه خیال در نگاه حکمای مسلمان ،بسیار پراهمیت است. خیال که واسطه ای است میان عالم محسوسات و معقولات، هم وظیفه ابلاغ حقایق عالیه جهان هستی را برعهده دارد و هم انسان های کمال جو را از مسیر محسوسات به حقایق معقول می رساند.پژوهش پیش رو اسنادی _ کتابخانه ای است و از روش توصیفی تحلیلی بهره گرفته شده است. واژگان کلیدی:فلسفه هنر _ سهروردی_ابن عربی_ ملاصدرا_عالم خیال.

من در این پژوهش سعی کرده ام که علاوه بر باز خوانی مجدد مکتب نقاشی قهوه خانه ،از دریچه نمادشناسی به بررسی المانها و عناصر گاه پنهان در این نقاشیها بپردازم. اصولاٌ نگاه ما به نقاشی خیالی سازی مردمی نگاه کاربردیست تا زیبا شناختی. نقاش ایرانی ، در پی یک وصل و وصالیست که یک ارتباطی ورای ارتباط خلق نقشهای ماهرانه یا رنگهای زیباست. این نقاشی درونگراست تا برونگرا.در اینجا اصل وفاداری به میراث، بسیار حائز اهمیت است . یعنی اینکه نقاش چقدر وفادار بوده به قصه روایت و مسلط بوده به انتقال اینها به ذهن بیننده. در باب نماد باید اذعان کرد که ،جهان هستی ، مقوله ای نامحدود و نامعین است و بر آن است تا این دست یافته های ناشناخته خود را به همنوعان خویش ارائه کند . بسیاری از یافته های انسانی ، به صورتی شهودی ادراک می شوند . یعنی نمی توان آنهارا با زبانی روشن و صریح ودر قالبی ظاهری و مادی به راحتی بیان نمود . این یافته ها ، ورای صورت ظاهری به دست آمده اند ، بنابر این بیانی برتر از ماده را نیز خواستارند . . در نقاشیهای خیالی جایگاه رنگ بسیار مهم هست . تا آنجا که نه تنها برای رنگ، شخصیت قائل بودند بلکه با رنگ هویت آدمهای داستان مورد نظرشون را ایجاد می کردند و از جمله عوامل مهم در نمادپردازی محسوب می شود . نماد حیوانی وانواع حیوانات از دیگر عناصر در این عرصه نمادهست که در داستانهای خیالی سازی شاهنامه و جنگها و شکارگاهها مطرح میشود. از دیگر نمادهای کلی در اینجا می توان به نمادهای هندسی و نمادهای گیاهی اشاره کرد . چهره سازی از دیگر عرصه هام مهم این مکتب است که نقاش خیالی ساز از قرارداد های تصویری معین برای تاکید بر جنبه های مثبت یا منفی شخصیتها استفاده میکرد .اما بیشتر چهره ها " مردانه" است .

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده) : نگارگری ایرانی اسلامی در عین زیبایی های ظاهری شامل زیبایی های باطنی و معنوی می باشد و سرشار از رمز و راز است که بی ارتباط با عرفان اسلامی نمی باشد. هنرمندان و عارفان در ایران از یکدیگر الهامات زیادی گرفته اند داشته اند.یکی از نقاط مشترک بین این دو حرکت است حرکت در نگارگری بیشتر به صورت چرخشی ، دورانی و مارپیچی وجود دارد که ترکیب بندی های آثار کمال الدین بهزاد بیش از سایر نگاره ها به کار گرفته شده است. حرکت مارپیچ به صورت اسلیمی ها نیز در هنرنگارگری ایرانی نیز بروز می کند. این حرکت و چرخش را در رقص سماع قونی نیز شاهد هستیم، به این صورت که سماع کنندگان با چرخش به دور خود و سپس چرخیدن به دور مرشد تداعی کننده حرکات ذرات عالم به دور یک محور اصلی می باشد که خود نیز تعاریف فیزیکی و علمی دارد که به طور کامل شرح خواهیم داد. در این پایان نامه تلاش شده تا با بررسی حرکت چرخشی«مارپیچ» دورانی در رقص سماع قونی و نگارگری ایرانی اسلامی، ضمن شرح پیشینه تاریخی آنها سیر تحولات را بررسی کرده به مفاهیم نمادین موجود در آنها بپردازیم. همچنین دلایل به کارگیری حرکت چرخشی، اسپیرالی یا دورانی موجود در دو مقوله را ریشه یابی کرده و در نهایت وجوه اشتراک و افتراق بین نگار گری اسلامی و رقص سماع سماع عرفانی را با توجّه به حرکات چرخشی موجود، به صورت بررسی مقایسه ای به تحریر آوریم.

کلاژ و دوخت ودوز چقدر می تواندبه عنوان اثر هنری نظر مخاطب را به خود جلب نماید واینکه الهام گرفتن ازآثار نقاشان غربی می تواند آثار تاثیرگذاری بیاآفریند. تکنیک هایی چون کلاژ و ودوخت دوز بر نقاشیمعاصر غربی به چه صورت بوده است وآیا در هنر پست مدرن هم اثرگذار بوده. این پایان نامه به شیوه کتابخانه¬ای و اینترنت تهیه و تنظیم شده است ، در این پایان نامه تلاش شده است که ، سیر تاریخی ابداع کلاژ وپاپی کوله در هنر نقاشی ، همچنین کلاژ و دوخت دوز و معرفی چند تن از هنرمندان (نقاش ) مطرح دوخت و دوز بعد پرداخته شود. هدف از این پژوهش مطالعه مسایل و رویدادهای و اتفاقات و تأثیر کلاژ بر این رویدادهای در حال روند شکل¬گیری هنر (نقاشی ) آثار هنرمندان می¬باشد. کلاژ همیشه مورد علاقه ونگاه هنرمندان نقاش بوده ،موضوعی است که همیشه به عنوان سوژه انتخاب می¬شده و آثار نقاشان زیادی را تا به امروز دربر گرفته، در این رساله سعی بر این بوده تا ضمن بررسی تاریخچه وتاثیر اتفاقات موثر در روند شکل¬گیری هنر کلاژ و دوخت ودوز در نقاشی و ذهنیت و رفتار زیباشناسانه هنرمندان نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.

تعزیه و نقاشی قهوه خانه ای گونه ای از هنر هستند که ریشه در میراثی اسطوره ای،ملی،مذهبی با توجه به افکار و اعتقادات مردم دارند . این هنرها هم سو و متاثر از یکدیگر، جلوه گاه مناسبی برای به تصویر کشیدن ایمان و باورهای اعتقادی و مذهبی مردم توسط هنرمندانی،اغلب مکتب ندیده و برخاسته از اجتماع هستند . یکی از موضوعاتی که در تعزیه و نقاشی قهوه خانه ای اهمیت بسیار دارد ،حوادث واقعه ی کربلا و به ویژه عاشورا است ، این هنرمندان بدین منظور از نمادهای تجسمی و تصویری نیز درجهت درک بهتر معنا توسط مخاطب بهره می گیرند، که در مواردی بسیار، این نمادها سبب تاثیرپذیری این هنرها ازیکدیگر شده است . در این پژوهش که به صورت موردی (case study) ، به مطالعه بینامتنی و تطبیقی میان تعزیه و نقاشی قهوه خانه ای می پردازد و نمادهای تجسمی و تصویری تعزیه شناسایی و تاثیر و کاربرد آن ها در نقاشی قهوه خانه ای مورد پژوهش قرار خواهد گرفت . با توجه به مطالعات صورت گرفته در فصول چهارگانه این پژوهش ، با شناسایی نمادهای تجسمی و تصویری هنرهای مورد بحث و شناخت ویژگی های آن ها در دوره قاجار و پهلوی ( اوایل پهلوی ) و با استناد به آثار و تصاویر به دست آمده و مطالعه و تطبیق آن ها با یکدیگر از منظر نمادشناسی پی خواهیم برد که ، این هنرمندان باتوجه به آموزه های دینی ، ملی ، باورهای عامیانه و همچنین ذهن خیال پرداز هنرمندانه ، پیوندی متناسب میان نمادهای تجسمی و تصویری و موضوع مورد روایت در جهت درک بهتر معنا توسط مخاطب برقرار می سازند ، تا در ذهن او تاثیری ماندگار ایجاد کنند .

دراین پژوهش، ضمنِ تحلیلِ ساختاری نقوش مرتبط با آب، مفهومِ نمادین و تأثیرپذیریِ مستقیم یا غیر مستقیم این نقوش از نقوش هم عرض آنها شرح داده میشود. حضور مفاهیم نمادین، اسطوره ها و باورهای دینی مربوط به آب؛ همچنین شرایط اقلیمی هر سه حوزه مورد مطالعه و ارتباط تنگاتنگ آنها با محصول نهایی یعنی نقوش جانوری، گیاهی؛ هندسی و شمایل نگارانه بررسی خواهد شد. شناخت این نمادها و به تبع آن پژوهش دقیق تر آثار هنری مکشوفه از ایران باستان و مقایسه تطبیقی آنها با نمادهای مشابه در کشورهای دیگر و یافتن منشاء نمادها و اسطوره ها راه گشای پژوهش های آتی در راه شناخت و توسعه هنر خواهد بود. همچنین آشنایی با مبانی فکری و اعتقادی هنرمندانی که با نمادپردازی آب، به خلق آثار هنری مبادرت نموده اند، بستری برای راه یابی به باورهای آنان فراهم می کند. باید گفت که در این پژوهش عموما" از منابع کتابخانه ای و از روش اسنادی استفاده شده است. ضمن بررسی ده ها نماد و صدها تصویر از نقوش بجا مانده از دوران باستان و عنایت به اینکه در باورهای فرهنگ های باستانی، زن، زمین، ماه، مار و گاو مهم ترین نمادهای باروری، تجدید حیات و لذا نماد آب محسوب می شدند، می توان دریافت که در ایران، بین النهرین و اروپا در بسیاری موارد خاستگاه نقوش نمادین آب، هم معنا بوده و همپوشانی دارند و در برخی موارد اختلافاتی نیز مشاهده گردید.

هدف پژوهش حاضر به منظور بررسی اسطوره و نمادهای مشترک میان فرهنگهای ملل مختلف و شناسایی و معرفی هنرمندان پست مدرن و یافتن روابط میان فرهنگ اساطیری گذشته و بازنمود آن در هنر نقاشی پست مدرن غربی است. روش تحقیق این پژوهش روش کتابخانه ای(سندی) بوده و نتایج بررسی ها نشان میدهد که رمز و استمرار و پایداری اسطوره ها در میان مردم نسل های گوناگون همواره وجود داشته و هنرها زاده بازآفرینی همان اسطوره های کهن در نظامی جدید هستند. بازنمود اسطوره در هنر پست مدرن به دلیل تعارض های روانی عمیق در جهان صنعتی است.

در این پژوهش ، ضمن بررسی مفهوم و ساختار حرکت و چگونگی شکل گیری آن ( پویایی ) از آغاز تا کنون و همچنین، نقاشی های اولیه درون غارها که منجر به اتفاقی بزرگ در طول تاریخ بشر شد و هنرهایی که القاء کننده حرکت در بیننده هستند، پویایی در هنر مدرن و سبکها و مکاتبی که در آنها از بعد چهارم(حرکت) استفاده شده، و آغاز شروع بحث حرکت در هنر نقاشی و اینکه در هنر مدرن و پست مدرن پویایی به چه صورت در آثار هنرمندان جای گرفته؛ و همچنین نیم نگاهی به هنر معاصر ایران و هنرمندان معاصر و آثارشان و اینکه در این باره در چه حد توانستند در رابطه با حرکت و بیان آن و هنر های جدید خود به مخاطب این حس( پویایی) را انتقال دهند، دلایل ضعف و دلایل پیشرفت هنر معاصر در ایران بررسی خواهد شد. باید خاطر نشان شد که در این پژوهش عموما از منابع کتابخانه ای ،روش اسنادی، جمع آوری مقالات استفاده شده است.

در این رساله ابتدا آیین هاعلی الخصوص آیین های نوروز و یلدا مورد بررسی قرار گرفت.همچنین تئاتر از خواستگاه آیینی آن و سیر تحول اجرایی از ابتدا تا قرن حاضر به صورت خلاصه مورد مطالعه قرار گرفته است .در بخش سوم هنر جدید با تعاریف درست وزیرشاخه هایش ذکر شده است که در همین مجموعه مینی مالیسم و پست مدرنیسم مورد تحقیق بوده است.در فصل اجرا با تاریخچه هنر اجرا از ابتدا تا زمان حال مواجه هستیم و فصل انتهایی ترکیبی است از بررسی مشترکات هنر اجرا با تئاتر,آیین و آیین های ایرانی. هدف از این پژوهش به روز رسانی آیین ایرانی به وسیله هنر جدید و نشان دادن نمونه هایی از اجراهای مدرن در زمان معاصر و همچنین خارج کردن تئاتر از سالن مد نظر بوده است و به دلیل مشترکات زیاد آیین و اجرا این تحقیق کاملا عملی و قابل اجرا می باشد