به منظور مطالعه بیواستراتیگرافی و پالئواکولوژی رسوبات دونین پسین، برشی در استان کرمان انتخاب گردید، که از لحاظ موقعیت زمین شناسی در ناحیه ایران مرکزی قرار دارد. برش باغین در شمال شرق باغین و 20 کیلومتری غرب کرمان واقع شده است. قدیمی ترین واحد دونین در این منطقه، سازند پادهاست که شامل ماسه سنگ های سفید و قرمز می باشد، این سازند به وسیله واحد هایی از دونین که معادل سازند بهرام می باشد، پوشیده می شود. سازند بهرام نیز با مرز گسلی توسط آهک های کرتاسه پوشیده شده است. برش مذکور دارای فسیل های فراوانی از جمله کنودونت ها، بازوپایان، استراکد ها، مرجان ها کرینوئیدها و هولوتورین ها می باشند که به طور کلی مجموعه کنودونت های بدست آمده بیانگر وجود رسوباتی با سن دونین پسین در منطقه مورد مطالعه می باشند. مطالعه کنودونت های برش باغین منجر به شناسایی4 جنس، 32 گونه و زیر گونه از کنودونت ها گردید که می توان 5 بیوزون را تعیین کرد: 1- lower falsiovalis- upper falsiovalis zones. 2- transitans- punctata zones. 3- lower hassi- jamieae zones. 4- lower rhenana zone. 5- upper rhenana- ? linguiformis zones. با توجه به پالئواکولوژی کنودونت های مطالعه شده مشخص گردید که توالی دونین پسین در این منطقه در محیط دریایی کم عمق تا نیمه عمیق با شرایط آب و هوایی گرم تا نیمه گرم تشکیل شده است.

سازند بهرام در برش سردر در کوه های شمال شرقی شهر چترود و در 48 کیلومتری جاده کرمان _زرند، از نظر رخساره، محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی انجام گرفته این برش دارای ستبرای 386 متر بوده و سنگ شناسی آن شامل سنگ آهک، دولومیت، ماسه سنگ و شیل می باشد. سازند بهرام در این برش بر روی راس سازند پادها و در زیر سازند غیر رسمی هوتک (معادل شیشتوی دو) قرار دارد. کمربند های رخساره ای مطالعه شده در سازند بهرام در این برش شامل موارد زیر است: کمربند ساحلی، کمربند پهنه کشندی، کمربند کولاب، کمربند ریف، کمربند سد و کمربند دریا. با توجه به تبدیل تدریجی رخساره ها به یکدیگر و وجود سد بایوکلاستی، آنکوئید و عدم رخساره های ریزشی، لغزشی می توان گفت رخساره های متشکله در یک پلات فرم کم عمق از نوع فلات قاره مختلط تخریبی-کربناته به جای گذاشته شده است. سازند بهرام دارای 4 سکانس کامل درجه سوم که یک دسته رخساره lst از سکانس اول مشترک با سازند پادها می باشد. مرزهای سکانسی موجود در این برش شامل دو مرز سکانسی نوع اول (sb-i) و سه مرز سکانسی نوع دوم (sb-ii) هستند. سن این سازند با توجه به مطالعات صورت گرفته از اشکوب ژیوتین تا فامنین می باشد. مطالعه چهار سکانس موجود در این برش نشان می دهد که از ابتدای توالی سازند بهرام به طرف مرز دونین –کربونیفر بر ستبرای سکانس ها افزوده می شود. به نظر می رسد از ابتدی سازند به طرف راس آن یک سیکل پسرونده مشاهده می شود که با سیکل تغییرات سطح جهانی آب دریا مطابقت دارد.

سازند الم قدیمی ترین عضو از گروه نخلک می باشد که به سن تریاس پیشین-میانی بوده و در پهنه رسوبی-ساختاری ایران مرکزی قرار دارد. برای بررسی رخساره ها، محیط های رسوبی و توالی های رسوبی سازند الم، برشی از این سازند به ستبرای 724 متر انتخاب گردید. بررسی ها نشان می دهد این سازند متشکل از 2 مجموعه رخساره ای می باشد. مجموعه رخساره ای 1 متشکل از نهشته های کنگلومرای چندمنشائی، ماسه سنگ، ماسه سنگ های آهکی، سنگ آهک ماسه ای، سنگ آهک و توف-توفیت بوده و مجموعه رخساره ای 2 متشکل از رخساره های کنگلومرای چندمنشاء، ماسه سنگ، گل سنگ/شیل، سنگ آهک ماسه ای و ماسه سنگ های آهکی می باشد. نتایج حاصل از تفسیر رخساره ها، نشان دهنده ی محیط های رسوبی کم عمق دریایی مختلط آواری-کربناته برای مجموعه رخساره ای1 و محیط عمیق دریایی شامل شیب قاره و زبانه های نهشته شده با سازوکار توربیدایتی در منطقه عمیق متشکل از کانال های زیردریایی و کانیون های زیردریایی برای مجموعه رخساره ای2 می باشد. نهشته های سازند الم بیانگر محیط رسوبی ناپایدار در همسایگی یک کمان ماگمایی است که عملکرد فرایندهای زمین ساختی از نوع کششی در حدفاصل کالدونین و سیمرین پیشین برآن تاثیرگذار بوده است. بررسی های چینه نگاری توالی ها نشان دهنده دو مرحله اصلی در این توالی ها بوده که ابتدا پیشرونده و سپس پسرونده است.از قاعده برش تا 100متری، شامل یک توالی عمومی پیشرونده و از 100 متری تا 724متری به صورت یک توالی کلی پسرونده می باشد. بررسی انطباق روند تغییرات خط ساحلی با سیکل های رده اول و دوم در نمودارهای نوسانات سطح جهانی آب دریا نشان دهنده ی تطابق کامل با این نمودارها بوده و با سیکل های رده سوم همخوانی کامل ندارد. این عدم همخوانی می تواند ناشی از اختلاف موقعیت زمین ساختی منطقه با مناطق مورد بررسی برای تهیه نمودارهای جهانی باشد.

. مطالعات میکروسکوپی برروی سازند بهرام منجر به شناسایی 5 کمربند رخساره ای ساحلی (shore)، پهنه ی جزر و مدی (tidal flat)، لاگون (lagoon)، سد (shoal) و رخساره ی دریای باز (open marine) شده است. بررسی ویژگی های رخساره ها و ریز رخساره های سازند بهرام و تغییرات آنها در جهت جانبی و قائم نشان می دهد که این سازند در یک محیط دریایی کم عمق فلات قاره مختلط تخریبی – کربناته (mixed carbonate – calstic shelf) به جای گذاشته شده است که بخش های کربناته مشخصه های یک رمپ کربناته (carbonate ramp)را از خود نشان می دهد. رخساره ی ماسه سنگی و شیلی به ترتیب مشخصه های کرانه ی ساحلی (foreshore) و پهنه ی گلی (mud flat) مجاور ساحل را دارند. بررسی های چینه نگاری سکانسی سازند بهرام در برش شمس آباد، به شناسایی سه سکانس رسوبی رده سوم منجر گردید. مرز زیرین و بالایی این توالی از نوع sb1 می باشد. سکانس اول شامل دو سیستم تراکت tst و hst می باشد که مرز بالایی این سکانس از نوع sb2 است. سکانس دوم نیز شامل سیستم تراکت tst و hst می باشد و مرز بالایی از نوع sb2می باشد. سکانس سوم از tst آغاز شده و بعد از early hstو late hst با fsst ادامه می یابد و با مرز بالایی سازند که از نوع sb1 است، خاتمه پیدا می کند. در نهایت با مقایسه تغییرات عمودی رخساره های میکروسکوپی با تغییرات جهانی سطح آب دریا می توان یک توالی عمومی به سمت بالا پسرونده را برای سازند بهرام، از قاعده به رأس در نظر گرفت.

منطقه ی مورد مطالعه ( برش گریک) در فاصله 75 کیلومتری شمال غربی کرمان و 35 کیلومتری شمال شرقی زرند واقع شده است. سازند بهرام با ستبرای 317.3 متر در ناحیه ی گریک رخنمون دارد. قاعده ی توالی یاد شده بر روی دولومیت های ماسه ای سازند سیبزار قرار می گیرد و رأس آن نیز با یک ناپیوستگی فرسایشی توسط دولومیتهای پرمین (معادل سازند جمال) پوشیده میشود. . از نکات قابل توجه در این برش، وجود ریف لایهای (بیواستروم) با ستبرای قابل توجه (5/56 متر) است. از افق های این برش، تعداد 59 نمونه برداشت شد که پس از خرد کردن و انحلال توسط اسید استیک، تعداد 38 نمونه حاوی عناصر کنودونتی بودند. توالی رسوبی معادل سازند بهرام در برش گریک (شرق زرند) براساس مطالعه ی کنودونت ها به دیرینگی فرازنین میانی تا فامنین پیشین می باشد. تعداد 28 گونه و زیرگونه در قالب 4 جنس شناسایی شد.

سازند عشین (لادینین پسین) به عنوان جوان ترین عضو گروه نخلک در خاور پهنه رسوبی-ساختاری ایران مرکزی واقع شده است. به منظور مطالعه رخساره ها، محیط های رسوبی و ژئوشیمی سازند عشین برشی به ستبرای 330 متر در جنوب معدن نخلک برداشت شده است. سنگ رخساره های شناسایی شده در این سازند شامل رخساره ماسه سنگی، گلسنگ/شیل، ماسه سنگ آهکی و سنگ آهک می باشد. ساخت های رسوبی مشاهده شده شامل لامیناسیون های موازی و مورب، لایه بندی پیچیده، ریپل مارک و کانال فرسایشی و آثار فسیلی شاخص رخساره نرایتس هستند. براساس مطالعات صورت گرفته، رخساره سنگ آهکی در ابتدای بخش انتهایی مخروط زیردریایی و به سمت ساحل، رخساره ماسه سنگی در قسمت میانی بخش انتهایی مخروط زیردریایی و رخساره گلسنگ/شیلی در انتهای بخش انتهایی مخروط زیردریایی و به سمت دشت مغاکی با ساز و کار توربیدایتی نهشته شده اند. آنالیز xrd و تصاویر sem نشان دهنده وجود کانی های رسی ایلیت و کلریت در این نهشته ها است. نتایج حاصل از نقطه شماری نمونه های انتخابی، آنالیز مدال و ترکیب سنگ شناسی، بیانگر برخاستگاه زمین ساختی کوهزایی چرخه مجدد برای ماسه سنگ ها هستند. تجزیه و تحلیل داده های ژئوشیمیایی عناصر اصلی و فرعی 13 نمونه ماسه سنگی و 11 نمونه گلسنگ/شیل نشان دهنده سنگ منشأ آذرین اسیدی تا حدواسط و بیانگر جایگاه زمین ساختی حاشیه قاره ای فعال و مرتبط با کمان ماگمایی برای نهشته های منطقه مورد مطالعه و هوازدگی متوسط رو به بالا در ناحیه منشأ، تحت شرایط آب و هوایی مرطوب تا نیمه مرطوب هستند. واژگان کلیدی: سازند عشین، نخلک، رخساره ها، محیط های رسوبی، ژئوشیمی.

سازند گچساران معرف محدوده زمانی میوسن پیشین، در واحد رسوبی ـ ساختاری زاگرس چین خورده می باشد. این سازند به عنوان مهمترین پوش سنگ مخازن هیدروکربوری زاگرس از یک سو و برخورداری از نمک، گوگرد و گچ از سوی دیگر، اهمیت فراوانی در زمین شناسی ایران دارد. سازند گچساران در باختر شهر بندر عباس در استان هرمزگان، برونزدگی های مناسبی دارد. برای شناخت سازند گچساران از دیدگاه زمین شناسی رسوبی، برشی از آن به ستبرای 310 متر در جنوب کوه نمکی خمیر مورد مطالعه قرار گرفت. از این برش، 25 نمونه برای بررسی های میکروسکوپی و 12 نمونه برای آنالیزهای xrd و xrf برداشت شد. سازند گچساران در برش کوه نمکی بندرخمیر با مرز تدریجی بر روی سازند آسماری و با مرزی از نوع ناپیوستگی فرسایشی در زیر سازند میشان قرار می گیرد. این سازند در برش یاد شده شامل 261 متر ژیپس ـ انیدریت، 30 متر آهک و 19 متر مارن است. بررسی های صحرایی، مطالعات سنگ نگاری و آزمون های پراش اشعه ایکس و فلوئورسانس اشعه ایکس به شناسایی رخسارههای ژیپس ـ انیدریتی، مارنی، آهکی و ریز رخسارههای آهکی مادستون آهکی، مادستون آهکی ژیپسی ـ انیدریتی شده، مادستون آهکی سیلتی لامینهبندی شده، پکستون ـ گرینستون بیوکلاستی دولومیتی شده و وکستون اینتراکلاستی دولومیتی شده با فابریک فنسترال منجر شد. یافتههای این تحقیق نشان می دهد که رخساره های مارنی، آهکی و ژیپس ـ انیدریتی به ترتیب در محیط لاگونی، بین جزر و مدی و بالای مدی بجای گذاشته شده اند. توالی این سه رخساره، معرف ناحیه ی پشت یک رمپ کربناته است. نهشته های سازند گچساران در یک گستره لاگونی تا سبخایی با اقلیم گرم و خشک، با پیشروی و پسروی های محدود آب دریا و شرایط زمین ساختی آرام پدید آمده اند.