عنوان این پایان نامه گیاهان و درختان در اساطیر و باورهای ایران و بین النهرین است.در این پایان نامه گیاهان و درختان اساطیری ایران و کاربردهای آیینی آنها مورد بررسی قرار گرفته و نیز توضیحاتی در مورد نقش برخی ار آنها در باورها آیین ها و جشنهای ایرانی آمده است.همچنین قداست برخی از گیاهان و درختان در باورهای ایران و بین النهرین بررسی میشود.فصل آخر نیز شامل مطالبی درباره کاربردهای آیینی گیاهان و درختان در اساطیر غیر ایرانی است.

چیستان از دیر زمان در فرهنگ شفاهی اکثر اقوام و فرهنگ های کهن رواج و کاربرد داشته است. انسان ها از کهن ترین روزگار همواره در پی آن بوده اند که با ابزار ها و آزمون هایی اندازه هوش کودکان و بزرگسالان را بیازمایند و چیستان ها با داشتن ساختاری متشکل از هوش آزمایی، ادبیات و بازی ذهنی، بهترین ابزار برای اندازه گیری هوش و توانایی ذهنی بوده اند. با بررسی و پژوهش در متون ایرانی کهن، نشانه ها و آثار مختلفی از چیستان را می یابیم. در اوستا اشاره ای گذرا به یوشت فریان و پرسش های دشوار اخت شده است، که خود نمایانگر قدمت فراوان این گونه ادبی در ایران می باشد. در متون پهلوی و سغدی، و در جای جای داستان های متنوع شاهنامه و گرشاسب نامه نیز ردپای چیستان و معما به چشم می خورد. شیوه طرح شدن چیستان ها و نیز دلایل و اهداف به کار بردن آنها در هر یک از این متون متفاوت است. گاه چیستان به شکل پرسشی مستقیم مطرح گشته و پاسخ داده می شد، و زمانی دیگر هیچ پرسشی بر زبان جاری نمی شد و گشاینده معما با موقعیت یا روندی چیستان گونه و یا شیء ای معمایی رو به رو می گشت. سزای پاسخ ندادن به چیستان نیز سنگین، و حتی گاه غیر قابل جبران بود. به دست نیاوردن موقعیت اجتماعی مطلوب، زندانی شدن و حتی مرگ در انتظار فردی بود که از پاسخ به معما در می ماند. گاهی نیز دادن باج و ساو و از دست دادن استقلال و یا بد تر از آن، پیل خوست شدنِ شهر، سرنوشت محتوم شهر یا کشوری بود که در گشودن راز و رمز چیستان و معمایی کامیاب نبود. گردآوری و بررسی هر یک از این موارد، در کنار نمونه هایی از چیستان در چند متن کهن غیر ایرانی، موضوع پژوهش حاضر است.

فرهنگ مردم شاخه ای از دانش انسان شناسی است که قدمت آن به درازای عمر انسان بر این کره خاکی می رسد، ولی از زمانی که به فرهنگ مردم و گردآوری آن توجه نشان داده شده است زمان خیلی زیادی نمی گذرد. در ایران در سده هفدهم هنگامی که پای جهانگردان غربی به این کشور باز شد آنها با فرهنگ مردم ایران آشنا و به آن علاقه مند شدند و در خصوص گردآوری فرهنگ مردم ایران آثاری را منتشر کردند. البته پیش از آنها در آثار بزرگی همچون شاهنامه فردوسی، سمک عیار، تاریخ بلعمی و بسیاری از آثار دیگر رد پای مواد فرهنگ مردمی را می توان شاهد بود. در چند سده اخیر نیز افرادی نظیر آقا جمال خوانساری با کتاب کلثوم ننه، میرزا حبیب اصفهانی با اثر حاجی بابا اصفهانی، علی اکبر دهخدا با سری مقالات چرند و پرند و دیگر کسان و نیز بسیاری از نشریات مانند شرافت، نسیم شمال، توفیق و... به شکلی پاسبان مواد فرهنگ مردمی مان بوده اند. ولی اگر بخواهیم از نخستین فرد ایرانی که با فرهنگ مردم به عنوان یک علم برخورد کرد، نام ببریم باید از صادق هدایت یاد کرد. وی نخستین خشت بنای گردآوری فرهنگ مردم ایران را به صورت علمی، با خلق آثاری چون اوسانه و نیرنگستان گذاشت و راه را برای ورود علمی به این حوزه هموار کرد. پس از وی نیز افراد دیگری دنباله روی کار هدایت بودند و گام در راه او نهادند که مرحوم انجوی شیرازی یکی از آنها بود. حاصل تلاش بی وقفه انجوی که تا لحظه مرگ وی ادامه داشت «گنجینه فرهنگ مردم» است که هم اکنون در اختیار واحد فرهنگ مردم مرکز تحقیقات صداوسیماست و در آنجا نگهداری می شود. گنجینه فرهنگ مردم، گنجینه منحصر به فردی است که به طور مستمر مواد فرهنگ مردمی را به مدد فرهنگیاران در مناطق مختلف ایران گردآوری و دسته بندی می کند و در امور پژوهشی از آنها سود می جوید. هرچند که بسیاری از مواد فرهنگ مردمی موجود در این گنجینه در طی زمان تغییر کرده اند، ولی برخی از ابعاد آنها به فرهنگ دوران کهن و باستان مربوط می شود و با بهره گیری از این مجموعه می توان تحقیقات بسیاری در خصوص فرهنگ باستان سرزمینمان انجام داد. در کنار انجوی شیرازی اداره فرهنگ عامه نیز در آن زمان به کار گردآوری مواد فرهنگ مردمی از طریق تحقیقات کتابخانه ای و میدانی می پرداخت و در زمینه فرهنگ مردم ایران آثار گرانبهایی را به دست می داد، ولی شیوه کار آنها با انجوی تفاوت داشت و از نیروهای آموزش دیده خود و اعزام آنها به مناطق مختلف به گردآوری مطالب می پرداخت. در حالی که کار انجوی به واسطه برنامه رادیویی اش به نحوی فراخوان عمومی در کل کشور بود.

در این پایان نامه به بررسی متن سغدی p7 از مجموعه متن های سغدی پاریس پرداخته شده است. این پژوهش یک مقدمه و شش بخش را شامل می شود.مقدمه دربرگیرنده تاریخچه زبان و ادبیات سغدی، شخصیت آریاولوکیتشوره، محتوای سوتره، شیوه کار و پیشینه پژوهش است.