نام پژوهشگر: غلامرضا گرایی نژاد
ایام وزیری عربلو غلامرضا گرایی نژاد
هدف این تحقیق به طور کلی برآورد تابع تولید گندم در استان اردبیل (شهرستان پارس آباد)وبررسی عوامل موثر بر آن وهدف ویژه بررسی اثرات احداث سد ملی خداآفرین بر کشاورزی ویا تولید گندم در نظر گرفته شده است.دراین تحقیق میزان تاثیر عوامل تولید وسهم هر یک از عوامل از طریق برآورد تابع تولید گندم آبی ودیم مزارع دولتی وخصوصی مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج نشاندهنده آن است که عامل سرمایه بیشترین اثر مثبت در تولید گندم دیم داشته ودرآبی خصوصی بیشترین حساسیت مربوط به سرمایه وسپس به بذر داشته است.ودر مزارع آبی دولتی بیشترین کشش مربوط به زیر کشت است.وازدیگر نتایج تولید گندم از بازدهی فزاینده نسبت به مقیاس بر خوردازاست.ودر ارتباط با اثرات احداث سدخداآفرین انتظار می رود سرمایه گذاریهای جانبی افزایش می یابد.
سارا غلامی قدرت الله امام وردی
در پژوهش حاضر به تعیین تابع هزینه و بررسی عوامل موثر بر هزینه سرانه دانشجویی پرداخته شده است. حجم نمونه انتخاب شده در این تحقیق، دانشجویان، کارکنان و اعضا هیات علمی گروه های آموزشی دانشکده فنی دانشگاه تهران به تفکیک 10 سال است.در این تحقیق با استفاده از اطلاعات و منابع موجود در مورد هزینه فعالیتهای انجام شده در دانشگاه مورد تحقیق، هزینه کل فعالیتها و سپس سر جمع هزینه فعالیتهای مربوط به دانشجو بر اساس حجم فعالیت محاسبه میشوند. با استفاده از این دادههای ورودی تابع هزینه کل خروجی تعیین و سپس هزینه سرانه دانشجویی محاسبه شود. تحلیلهای اقتصادسنجی بر مبنای دادههای ترکیبی (مجموعه ای از داده ها متشکل از تعداد زیادی از متغیرهای مقطعی که در طول یک دوره زمانی مشخص مورد بررسی قرار میگیرند) و استفاده از روش پانل دیتا انجام شد. در این راستا، آزمونهای f و هاسمن برای تشخیص روش تخمین مناسب بکار برده شد. در آزمون f، تفاوت ضرایب برآورد شده برای تک تک مقاطع با ضرایب برآورد شده حاصل از دادههای جمعی بررسی میشود. در صورت رد فرضیه صفر برای انتخاب بین دو مدل اثرات ثابت و اثرات تصادفی آزمون هاسمن انجام شد. تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که شاخص هزینه های سرمایه ای در ترکیب هزینه های خدمات آموزشی از جایگاه مناسبی برخوردار نیست و در صورت دستیابی به عدد شاخص استاندارد نسبت اساتید به دانشجویان، سطح آموزش عالی بهبود پیدا خواهد کرد. همچنین هزینه تحقیق و توسعه در ترکیب هزینه های آموزش عالی نسبت به دو متغیر هزینه های سرمایه ای و حقوق کارکنان دانشگاه از وزن مناسبی برخوردار است. از سوی دیگر، مشخص شد که نسبت دانشجو به اعضا هیات علمی بیشتر از حد استاندارد است و این در حالی است که نسبت دانشجو به کارکنان زیر حد استاندارد است که باید تعدیل گردد. همچنین باید به هزینهسرانه، فضای آموزشی که یک نوع هزینه سرمایهای تلقی میگردد اضافه شود.
محمد رضا شادمان علی عسکری
خلاصه: در این پژوهش تاثیر پذیری صادرات غیر نفتی از متغیرهای کلان اقتصادی کشور را بررسی می کنیم. در فصل اول به بیان مساله و اهمیت موضوع وسوالات و فرضیات تحقیق و محدودیتها پژوهش به طور خلاصه پرداخته می شود، سپس در فصل دوم مطالعات نظری و پیشینه تحقیقات انجام گرفته در این مورد ذکر شده است. در فصل سوم پس از بیان روش تحقیق وجامعه آماری وابزارهای جمع آوری و به روش تجزیه وتحلیل داده ها این تحقیق ،به ویژه در مورد مدلهای خودرگرسیون برداری و موضوعات وابسته به آن اشاره شده است.درفصل چهارم ضمن تصریح نهایی مدل، به تخمین ، محاسبات وتجزیه و تحلیلهای مربوط به تحقیق پرداخته می شود.در فصل پنچم نیز ضمن نتیجه گیری ، پیشنهادهای حاصل از تحقیق و پیشنهادات جانبی مطرح شده است. اهداف: هدف اصلی این پایان نامه عبارت است از بررسی تاثیر پذیری صادرات غیر نفتی از متغیرهای کلان اقتصادی در سالهای 57 لغایت 87 و به طور مشخص ، تاثیر متغیرهای تولید ناخالص داخلی(حقیقی)- نرخ غیر رسمی ارز و تورم بر صادرات غیر نفتی ، مورد بررسی قرار می دهد؛ اما در کنار این هدف، رفتار تعادلی کوتاه مدت در مقایسه با مقادیر بلند مدت وهمچنین تکانه های ناشی از این متغیرها بر صادرات غیر نفتی و سهم هریک از متغیرها در در این تاثیر گذاری ، تحلیل و بررسی می شود. روشهای اجرا:دراین پژوهش،ازمدلهای خود رگرسیونی برداری (var) استفاده شده است. نتیجه: با توجه به هدف اصلی تحقیق ، نتایج بدست آمده نشان می دهد که تاثیر پذیری صادرات از تولید ناخالص داخلی(حقیقی)و نرخ غیر رسمی ارز مستقیم ( مثبت) بوده است ،در حالی که از تاثیر پذیری آن از تورم معکوس (منفی ) می باشد.
آزاده پازوکی علی اصغر اسماعیل نیا
در این مطالعه به بررسی اثر شوک درآمدهای نفتی بر مخارج دولت ایران پرداخته شده است. هزینه پایین استخراج نفت و افزایش قیمت جهانی نفت، به خصوص در سال های اخیر، هزینه زیادی برای دولت ایران در برداشته است. این مطالعه با هدف اختصاص درآمدهای نفت در دسته بندی های مخارج مختلف (نظامی، تامین اجتماعی، آموزش و پرورش، فرهنگ و هنر، بهداشت و درمان)، در اقتصاد ایران مورد بررسی قرار گرفته است. فشارهای بین المللی اخیر از طریق تحریم های مختلف اقتصادی با توجه به برنامه هسته ای ایران به منظور محدود کردن امکانات سرمایه گذاری در صنعت انرژی ایران و محدود کردن صادرات نفت ایران، ایجاد شده است. سوال اصلی دراین زمینه بود که تا چه حد شوک درآمدهای نفتی، صادرات نفت ایران را در دسته بندی های مخارج مختلف دولت ایران تحت تاثیر قرار داده است و آیا شوک ها تحت تاثیر زیاده خواهی های نظامی دولت ایران هستند و یا اینکه آنها تحت تاثیر امور اجتماعی دولت، بهداشت و درمان، آموزش و پرورش، فرهنگ و هنر، تامین اجتماعی هستند. برای پاسخ به این سوال مهم، ما از مدل نامحدود var استفاده کرده ایم و از توابع ضربه پاسخ (irf) و آنالیز تجزیه واریانس با استفاده از داده های سالانه از سال 1344-1388 برآورد کرده ایم. توابع ضربه پاسخ (irf) اثرات ناشی از انحراف معیار بر ارزش های جاری درآمدهای حاصل از صادرات نفتی و ارزش های جاری و آتی مخارج بهداشت و درمان، نظامی، تامین اجتماعی، آموزش و پرورش و فرهنگ دولت را بررسی کرده است. نتایج نشان می دهد که مخارج نظامی و تامین اجتماعی دولت پاسخ مثبت و آماری مهمی به شوک درآمدهای نفتی (یا قیمت نفت) دارند. دیگر مخارج اجتماعی دولت ایران پاسخ قابل توجهی به شوک های نفتی نشان نمی دهند. همچنین حساسیت بالای تلاش های نظامی ایران را، به شوک های منفی غیرمنتظره نشان می دهد. پیامدهای سیاست از این نتایج، مستقیم هستند. تحریم ها با هدف محدود کردن ظرفیت صادرات نفتی دولت ایران و در نتیجه درآمد حاصل از صادرات نفت می تواند بر مخارج نظامی ایران اثر داشته باشد و بر مخارج آموزش و پرورش، بهداشت و درمان و فرهنگ تاثیر نداشته باشد. واژه های کلیدی: درآمدهای نفتی، مخارج دولتی، مدل var
هانیه سماواتی علی عسکری
در این مطالعه به بررسی نرخ مالیات بر ارزش افزوده بر اساس سبد مصرفی خانوار شهری در ایران پرداخته شود. همواره برنامه های توسعه ای کشور بر افزایش درآمدهای غیرنفتی به منظور پوشش اعتبارات هزینه ای تاکید دارد. از این رو در راستای تحقق اهداف کلان اقتصادی و اتکای دولت به درآمدهای غیرنفتی، شناسایی منابع درآمدی جدید برای دولت ضروری است. در این بین، مالیات به عنوان اساسی ترین رکن درآمدهای دولت از اهمیت خاصی برخوردار بوده و برنامه ریزی برای به فعل رسانی ظرفیت های بالقوه آن برای افزایش درآمدهای مالیاتی کشور لازم است. مالیات نوعی هزینه اجتماعی است که مردم در برابر خدماتی که از دولت دریافت می کنند پرداخت می کنند. حال افزایش یا کاهش مالیات بر روی رفاه اجتماعی اثر می گذارد بنابراین باید روشهایی استاندارد برای تعیین جهت های مطلوب اصلاح مالیاتی که همگام با محاسبه هزینه اجتماعی نهایی باشد را تعریف کرد. در این راستا محاسبه هزینه اجتماعی نهایی به ما کمک می کند تا بتوانیم اقداماتی در راستای اصلاح مالیاتی انجام دهیم ولی با توجه به اینکه نسبت هزینه اجتماعی نهایی یک نسبت ناهنجار است از معکوس آن که بهروری مالیات اجتماعی نهایی است استفاده می کنیم. حال با در نظر گرفتن تابع رفاه اجتماعی مناسب که در اینجا تابع رفاه اتکینسون می باشد بهره وری می توان زمینه عدالت اجتماعی وکارایی اقتصادی را که دو خصوصیتی متضاد با کارایی اقتصادی هستند را به طور همزمان بررسی نمود. در نهایت گروه های کالایی مورد استفاده را براساس نرخ بهره وری مالیات اجتماعی رتبه بندی شده و بر طبق این رتبه بندی نرخ مالیات بر روی گروه های کالایی تعیین می شود. دولت استفاده از یک سیستم دو نرخی را مورد توجه قرار دهد، به طوری که کالاهایی مانند خوراکی ها و آشامیدنی ها، مسکن، بهداشت و درمان، همچنین حمل و نقل و ارتباطات که سهم عمده ای از مخارج دهک های پایین را تشکیل می دهند با نرخ پایین تر و گروه های دیگر( گروه های کالایی غیرضروری و لوکس که مصرف همگانی ندارند) را با نرخ بالاتر مشمول مالیات کند.
مریم سیل سپور غلامرضا گرایی نژاد
این پژوهش به بررسی رابطه ی میان مولفه های مهم وضعیت اقتصادی – اجتماعی خانواده با موفقیت تحصیلی دانش آموزان مقطع راهنمایی شهر ورامین می پردازد. معدل دانش آموزان در سال تحصیلی 91 – 90 به عنوان شاخص موفقیت تحصیلی در نظر گرفته شد. جامعه آماری شامل کلیه ی دانش آموزان مقطع راهنمایی شهر ورامین که در سال تحصیلی 91-90 مشغول به تحصیل بوده اند می باشد . روش نمونه گیری در این پژوهش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده است . به این صورت که ابتدا جامعه آماری را به سه طبقه محروم ، نیمه برخوردار و برخوردار تقسیم کردیم و سپس به نمونه گیری از هر طبقه پرداختیم. جمع آوری اطلاعات در این پژوهش از طریق پرسشنامه محقق ساخته است. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق نرم افزار آماری spss 15 میباشد و در دو بخش داده ها مورد بررسی قرار گرفتند . در بخش اول از طریق آزمون کولموگروف – اسمیرنوف نرمال بودن داده ها بررسی شد و در بخش دوم از طریق آزمون ناپارامتریک ضریب همبستگی تا او کندال به تحلیل فرضیه ها پرداخته شد. در این پژوهش 8 فرضیه مورد آزمون قرار گرفتند . به این صورت که بین عوامل : 1 ) محل سکونت خانواده ، 2 ) نوع مالکیت مسکن ، 3 ) درآمد ، 4 ) سواد پدر ، 5 ) سواد مادر ، 6 ) تعداد اعضای خانواده ، 7 ) سرپرست خانواده ، 8 ) تعداد اتاق های در اختیار خانوار و موفقیت تحصیلی رابطه وجود دارد. نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد که از بین 8 عامل فوق تنها ، محل سکونت خانواده ، درآمد ، سواد پدر، سواد مادر ، تعداد اعضای خانواده و تعداد اتاق های در اختیار خانوار با موفقیت تحصیلی رابطه دارند. واژگان کلیدی : موفقیت تحصیلی ، بعد خانوار، درآمد خانوار، سرپرست خانواده
معصومه زادمرد غلامرضا گرایی نژاد
ازآنجا که سرمایه گذاری در دانشگاهها منجر به سرمایه گذاری در نیروی انسانی خواهد شد و سرمایه انسانی معمولا تاثیر بسزایی در رشد اقتصادی دارد بررسی هزینه های آموزش عالی کشور واستخراج تابع هزینه آن علاوه بر کمک به برنامه ریزان توسعه برای ارزیابی هزینه های مرتبط با افزایش کمی یا ارتقای سرمایه های انسانی ، می تواند به تخصیص بهینه اعتبارات هزینه ای و سرمایه ای در دانشگاهها کمک نماید.هدف اصلی این تحقیق بررسی وتحلیل انواع هزینه در آموزش عالی واستخراج تابع هزینه آموزش عالی می باشد. اهداف جزئی این تحقیق را می توان به شرح ذیل برشمرد: الف) شناخت انواع هزینه در آموزش عالی (یا دانشگاهها) و وزن دادن به آن ها در کل هزینه ب) استخراج هزینه سرانه دانشگاههای غیر پزشکی. روش های اجرا در این پایان برآورد تابع هزینه کاب داگلاس و ترانسلوگ آموز عالی با استفاده از روش های آماری و اقتصادسنجی( با استفاده از رگرسیون و معادلات مرتبط با موضوع در روش مقطعی) می باشد. مهم ترین موضوع که در این تحقیق بدان پرداخته شده است بحث صرفه جویی یه مقیاس در دانشگاه های نمونه می باشد. این بحث به لحاظ اقتصادی بیانگر آن است که با افزایش تولید( توسعه دانشگاه ها) ، هزینه واحد تولید کاهش می یابد. در بررسی دانشگاه های غیر پزشکی در دو مدل تابع هزینه ترانسلوگ و کاب – داگلاس صرفه جویی به مقیاس حاصل شده است. بنابراین توسعه دانشگاه ها یا افزایش تعداد دانشجو در دانشگاه های غیر پزشکی امری قابل توجیه می باشد. در واقع دانشگاه های غیر پزشکی هنوز به ظرفیت بهینه نرسیده اند و با برنامه ریزی مناسب امکان افزایش پذیرش دانشجو در مقاطع مختلف تحصیلی در این دانشگاه ها موجود می باشد. هم چنین در این تحقیق به بررسی شکل تابع آموزش عالی وبرآورد هزینه سرانه دانشگاههای غیر پژشکی به تفکیک مقاطع تحصیلی نیز پرداخته شده است.
نگین دارابی غلامرضا گرایی نژاد
بنزین از جمله حامل های انرژی است که در کشور ما از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بررسی تقاضای بنزین باعث می شود تا عوامل موثر بر تقاضا تا حدود زیادی مشخص شده و هرگونه تغییر در این عوامل مورد توجه برنامه ریزان قرار گرفته و واکنش های مناسبی جهت برخورد با این تغییرات در نظر گرفته شود. در این پژوهش سعی شده است به بررسی رفتار مصرف کنندگان بنزین در قالب یک مدل اقتصادسنجی و با استفاده از روش مدلسازی داده های ترکیبی (پنل دیتا) پرداخته شود. تابع تقاضای بنزین با استفاده از داده های جمع آوری شده در طی سالهای 86- 1381 در سطح 28 استان کشور با استفاده از نرم افزار eviews برآورد شده است. نتایج برآورد مدل با استفاده از روش پنل دیتا حاکی از آن است که از میان متغیرهای به کار رفته در مدل تقاضای بنزین برای ایران در طی دوره ی 86- 1381، مصرف بنزین رابطه ی مستقیمی با تولید ناخالص داخلی، تعداد خودروهای موجود، جمعیت و قیمت گازوئیل دارد؛ از سویی با سطح اطمینان بالایی نمیتوان گفت که قیمت گاز مایع بر مصرف بنزین اثرگذار است. در پایان با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاد شده است که دولت با گسترش شبکه ی حمل ونقل عمومی نسبت به کاهش تمایل مصرف کنندگان به استفاده از اتومبیل های شخصی اهتمام ورزد و امکانات عرضه ی سوختهای جایگزین مانند گاز مایع و cng را به منظور کاهش مصرف بنزین افزایش دهد.
لیلا مطهری غلامرضا گرایی نژاد
نفت گاز از جمله حامل های انرژی است که فرآورده ای استراتژیک در کشور ما محسوب شده و از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. بررسی تقاضای نفت گاز موجب می شود تا عوامل موثر بر تقاضای این فرآورده تا حدود زیادی مشخص شده به برنامه ریزان کمک کند تا در برخورد با هریک از این عوامل موثر تصمیم مناسبی اتّخاذ کنند. در این پژوهش تلاش شده است که به بررسی رفتار مصرف کنندگان نفت گاز در قالب یک مدل اقتصاد سنجی و با استفاده از روش مدل سازی داده های ترکیبی (پنل دیتا) پرداخته شود. تابع تقاضای نفت گاز با استفاده از داده های جمع آوری شده در طی سال های 1388-1382 در سطح 28 استان کشور با استفاده از نرم افزار eviews برآورد شده است. نتایج برآورد مدل با استفاده از روش پنل دیتا حاکی از آن است که از میان متغیرهای به کار رفته در مدل تقاضای نفت گاز برای ایران در طی دوره ی 1388-1382 ، مصرف نفت گاز رابطه ی مستقیمی با تولید ناخالص داخلی ، تعداد خودروهای موجود و جمعیت و رابطه ی معکوسی با قیمت این فرآورده داراست. در پایان با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهاد شده است که دولت با گسترش امکانات استفاده از انرژی های پاک و تجدیدپذیر در بخش نیروگاهی و خانگی به کاهش مصرف نفت گاز کمک کند ، هم چنین امکانات استفاده از وسایل حمل و نقل با سوخت های جایگزین مانند گاز مایع فراهم گردد.
سمیه نوروزی علیرضا دقیقی اصلی
چکیده بانک ها و موسسات مالی و اعتباری نقش بسیار مهمی در پیشرفت و توسعه اقتصادی هر کشور ایفا می کنند. در حال حاضر با توجه به تعداد درخور توجه بانک ها و موسسات مالی و اعتباری در کشور و همچنین با توجه به روند خصوصی سازی بانک ها و افزایش رقابت در عرصه بانکداری، توجه به مقیاس بهینه عملکرد بانک ها از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است. مقوله سودآوری یکی از عوامل مهم و اثرگذار در تعیین عملکرد بانک ها محسوب می شود و در این راستا اندازه و مقیاس مناسب بانک با توجه به مجموعه ای از شاخص های مالی وغیر مالی (camel) نقش بسیار مهمی در افزایش سودآوری بانک ایفا می کند. در این مقاله، ابتدا شاخص های ارزیابی عملکرد بانک ها و لزوم رعایت الزامات کمیته بال در تعیین اندازه بانک ها بررسی شده و در ادامه عملکرد بانک ملت با توجه به شاخص های رتبه بندی «بنکر» با بانک های داخلی و خارجی مورد مقایسه قرار گرفته است. در پایان با استفاده از تابع هزینه «ترانسلوگ»، به محاسبه مقیاس بانک در سال های 1390-1386 پرداخته شده است، که نتایج حاصل از تخمین تابع و محاسبه آن دلالت بر عدم صرفه به مقیاس بانک در برخی مقاطع زمانی دارد. صرفه جویی اقتصادی حالتی است که در آن ضمن افزایش تولید یک واحد بهره برداری، هزینه تولید هر واحد محصول کاهش یابد. از دیدگاه نظری، بهترین اندازه واحد تولیدی، حجمی از تولید است که در آن هزینه متوسط در حداقل خود باشد، که به آن سطح تولید بهنیه گفته می شود. در مطالعات کاربردی برای اندازه گیری صرفه های مقیاس، سطح تولیدی که در آن برای نخستین بار هزینه متوسط حداقل می شود. به عنوان سطح تولید بهینه مطرح شده است و از آن با علامت اختصاری «ام. ای. اس» یاد می شود. اندازه و مقیاس بنگاه بستگی به عواملی مانند اندازه بازار مربوط به آن بنگاه، جریان اقتصادی و یا اولویت های مدیریت دارد. از این رو اندازه بنگاه اقتصادی از یک سو می بایست به اندازه کافی بزرگ باشد تا بتواند تمامی نیازهای مشتریان را برآورده کند واز سوی دیگر اطمینان حاصل شود که کالاها و خدمات تولید شده توسط بنگاه بیش از تقاضا و ظرفیت موجود بازار نباشد. حال چنانچه بانک را به عنوان یک بنگاه اقتصادی که ارائه کننده خدمات مالی است در نظر بگیریم، عوامل اثرگذار بر اندازه یک بنگاه در صنعت برای بانک نیز قابل تعمیم است، ضمن آنکه بانک ها و موسسات مالی ازنظر ماهیت وپیچیدگی فعالیت های خود ناگزیر به رعایت اصول کمیته بال نیز هستند.
مهتاب جلالیان نعمت فلیحی
چکیده درک اهمیت هزینه های وصول و اجرای مالیات تشخیص شده و لزوم نیل به درآمد های بودجه شده در راستای تامین دخل و خرج دولت از راه مالیات ها باعث شده تا در سال های اخیر به مسئله فرار مالیاتی از زاویه مهم تری نگریسته شود. تشخیص فرار مالیاتی و صحه گذاشتن بر ادعای مودیان مالیاتی که در قالب اظهارنامه مالیاتی و سود ابرازی مشمول مالیات صورت می پذیرد از اهمیت اساسی برخوردار است. در این مقاله سعی شده تا از متدولوژی متفاوتی برای ارزیابی فرار مالیاتی، آنهم در حوزه درآمد های اشخاص حقوقی استفاده گردد. مدل های قبلی برآورد فرار مالیاتی عموما به بررسی نقش چندین متغیر( از جمله احتمال حسابرسی، ) از طریق تعریف یک تابع خطی و چگونگی همبستگی و ارتباط رگرسیونی بین متغیر های مزبور اقدام به شناسایی فرار مالیاتی نموده است. هدف این مقاله معرفی قانون بن فورد به عنوان ابزاری در شناسایی فرار مالیاتی از طریق آزمودن میزان تطابق سود های مشمول مالیات با توزیع بن فورد است. قانون بن فورد مبتنی بر رفتار ویژه ای است که بر اساس فراوانی رخداد تکرار یک رقم خاص در موقعیت و جایگاه مشخصی از اعداد می باشد. نتایج تحلیل نشان می دهد که سود برازی مشمول مالیات مودیان بزرگ اداره امور مالیاتی شهر تهران با توزیع بن فورد همخوانی دارد. با استفاده از رویکرد این مدل می توان به جمع بندی های تحلیلی در خصوص میزان تمکین گروه های مختلف مودیان و صنایع مختلف در ارتباط با اخذ تصمیمات مدیریتی مقابله با فرار از مالیات در گروه های هدف، و در گستره جامعه مودیان مالیاتی کشور دست یافت.
فرید درگاهی محمدرضا میرزایی نژاد
به منظور استفاده متوازن از امکانات کشور و توزیع عادلانه و رفع تبعیض و ارتقای سطح مناطق کمتر توسعه یافته و تحقق پیشرفت و عدالت،باید نابرابریها و عقب ماندگی ها بر اساس روش های علمی و عملی مناسب بررسی و تجزیه و تحلیل شوند و با شناخت موضوع، با برنامه های عملی برای تعدیل یا حذف آن تصمیماتی اتخاذ گردد. این پژوهش در این راستا به بررسی درجه توسعه نیافتگی و رتبه بندی شهرستان های استاناردبیل می پردازد دراین پژوهش 2 شاخص کلی(شاخص هایاقتصادی وجمعیتی-شاخص های اجتماعی ،فرهنگی و رفاهی) در نظر گرفته شده است و سالهای مورد بررسی در این پژوهش دوره 1375-1385 می باشد. روش های تا کسونومی ،تحلیل عاملی،تاپسیس و شاخص ناموزون موریس روشهای اصلی بکار رفته در این تحقیق می باشند.نتایج بررسی ها نشان می دهد که وضعیت شهرستان های استان به طور متوسط،به لحاظ برخورداری از تمامی شاخص های مورد استفاده در این تحقیق بهبود یافته ،در این بین شاخص های بخش کشاورزی از سایر بخش ها بهبود بیشتری یافته است. درمورد روند نابرابری ها از نظر شاخص های مورد بررسی بایستی گفت که بطور کلی در بین شهرستانهای استان شاهد کاهش روند نابرابریها هستیم.همچنین به لحاظ رتبه بندی شهرستانهای استان با استفاده از نتایج بدست آمده از روشهای مختلف، شهرهای اردبیل،خلخال، کوثر و پارس آباد جزو شهرهای برخوردار و شهرهای گرمی،بیله سوار،نیر و نمین از شهرستانهای محروم استان می باشند.
معصومه فارسی غلامرضا گرایی نژاد
پس ازپایان جنگ جهانی دوم،تجارت بین الملل رشدسریعتری به خودگرفت؛بطوریکه،طی سالهای اخیررشدتجارت جهانی سریعترازتولیدجهان بوده است. دراین میان سهم کشورهای توسعه یافته درتجارت،رشدفزاینده تری نسبت به کل تجارت داشته است. به اعتقاد بسیاری از اقتصاددانان،افزایش صادرات باتاکیدبرکالاهای صنعتی درتمامی کشورهادرحال افزایش است. به عبارتی تجارت بین الملل به نحوگسترده ای به عنوان یکی ازاجزای اصلی دردستورکارتمام کشورهاقرارگرفته وفشارعوامل اقتصادی ورشدفوق العاده تکنولوژی های ارتباطی ومخابراتی،نوع جدیدی ازمناسبات تجاری بین کشورهاومناطق مختلف جهان رافراهم آورده است؛ همچنین رشدتجارت کالاونیزسرمایه گذاری های خارجی،نقش این عوامل رادررشداقتصادی کشورهافوق العاده افزایش داده است.در این مطالعه، اثرات کیفیت قوانین و مقررات تجارت فرامرزی بر بهره وری کل عوامل کشورهای g8و d8طی دوره 2006-2010 مورد بررسی قرار گرفته است. بهره وری کل عوامل از روش دیویژیا اندازه گیری شده است. عوامل موثر بر بهره وری کل عبارت است از: عوامل از منظر تجارت فرامرزی شامل اسناد موردنیاز برای تجارت، زمان موردنیاز برای تجارت و هزینه موردنیاز برای تجارت می باشد. گفتنی است، متوسط نرخ تعرفه، سرمایه انسانی، نسبت تولید بالفعل به تولید بالقوه و درجه باز بودن اقتصاد از دیگرعوامل موثر بر بهره وری کل عوامل است که در این مطالعه از آنها استفاده شده است. نتایج مطالعه بیان گر تأثیر منفی و معنادار اسناد موردنیاز برای تجارت، مدت زمان موردنیاز برای تجارت و متوسط نرخ تعرفه تجارت بر بهره وری کل عوامل است؛ درضمن، متغیرهای سرمایه انسانی، نسبت تولید بالفعل به تولید بالقوه و درجه باز بودن اقتصادتأثیر مثبت و معنادار بر بهره وری کل عوامل دارند. کلمات کلیدی: بهره وری کل عوامل، اسناد موردنیاز برای تجارت، زمان موردنیاز برای تجارت و هزینه موردنیاز برای تجارت.