تحقیق حاضر، شرح 108 بیت از شواهد شعری به کار رفته درمعجم الفاظ قرآن کریم راغب اصفهانی از ریشه «أب» تا «حظر» است که نکات صرفی ونحوی را به صورت مختصر بیان می دارد هم چنان که به بیان علت استشهاد به این ابیات می پردازد ودر کنار آن به سراینده ابیات اشاره می کند هم چنین ابیات ناقص را به صورت کامل ذکر می کند. مولف برای روشن ساختن معانی ایات، شعرهای دوران جاهلی واموی وعباسی استشهاد جسته اما به شرح آن نپرداخته ومفردات لغوی ونکات صرفی ونحوی را بیان نداشته، از این رو روشن ساختن مشکلات صرفی ونحوی ولغوی این ابیات برای فهم هرچه بیشتر این ابیات، ضروری به نظر می رسد. نتائج حاصل از دو جهت برای پژوهشگران سودمند است: اول آن که نکات صرفی ونحوی ولغوی ابیات توضیح داده می شود. ودوم ابیات به زبان عربی شرح داده شده واسناد مربوط به سراینده هر بیت تا حد امکان ذکر شده است وابیاتی ناقصی که در معجم آمده بعد از جستجوهای فراوان در کتب مختلف به صورت کامل ذکر گردیده است . واژه های کلیدی: معجم، شواهد شعری، راغب اصفهانی، معجم الفاظ قرآن کریم.

حدیث جنود عقل و جهل، حدیثی است که عقل را به عنوان ابزار هدایت در مقابل جهل به عنوان ابزار ضلالت به صورت مجموعه ای متشکل از قوای مختلف و در سطوح و لایه های متنوع عرضی و طولی و به صورت سمبلیک و نمادین توصیف کرده است. پژوهشگران قرآنی همواره با توجه به زنده و پویا بودن معارف دینی، به ترغیب قرآن و امامان، نسبت به درک و کشف همه سطوح و لایه ها و نویابی ساحتهای معنایی معارف دینی، مشتاق هستند. زبان شناسی، معناشناسی، نشانه شناسی و تحلیل گفتمان، در صورت متناسب سازی با مطالعات قرآنی و حدیثی می توانند، ابزارهایی جدید و مناسب با کارکردهای متنوع و نو در رسیدن به این هدف باشند. در این پژوهش، نیز، هدف، دستیابی به ساحتها و لایه های عقل و کشف سازمان و نظام حاکم بر مجموعه نیروهای عقل و تحلیل معناشناسانه واژگانی منتخب از میان واژگان کانونی عقل، با استفاده از ترکیب روشهای معناشناسانه میدانهای معنایی، تحلیل گفتمان، معناشناسی لایه ای، بینامتنیت، تجزیه و تحلیل مولفه ای و متناسب سازی آنها با مطالعات حدیثی، می باشد. بدیهی است تعیین لایه ها و سازماندهی عقل، به دلیل نقش کلیدی آن در سعادت انسان، اهمیتی فراخور پژوهش دارد. این توصیف سیستماتیک عقل، به همراه استفاده ترکیبی از روشهای معناشناسی در یک متن حدیثی از نوآوریهای این پژوهش می باشد.

تهدید نرم به مجموعه اقداماتی اطلاق می شود که باعث دگرگونی هویت فرهنگی و الگوهای رفتاری مورد قبول یک نظام سیاسی از طریق استحاله در حوزه های حاکمیت، اقتصاد و فرهنگ شده و ارزش ها، آرمان ها و نمادهای نظام سلطه جایگزین آن ها می گردد. در عصرکنونی که با حجم وسیع و متنوعی از تهدیدات نرم در سطح جوامع مواجه هستیم؛ ضرورت شناخت، بررسی، پیشگیری و مقابله با تهدیدات نرم از اولویت های اساسی وحیاتی کشورها به شمار می رود. در پژوهش حاضر، تلاش گردیده است؛ ماهیت، چگونگی، روش ها، شیوه و شگردها، مصادیق و نمونه های تهدیدات نرم، تنها در عرصه ی سیاسی از دیدگاه قرآن کریم مورد مطالعه و بررسی واقع گردد. با بررسی این موضوع در قرآن کریم نتایج زیر بدست می آید: - بحث تهدیدات نرم امروزه یکی از جدی ترین موضوعات جامعه و از جدیدترین مباحثی است که در ادبیات سیاسی مطرح گردیده، در حالی که این تهدیدات از آغاز زندگی بشر وجود داشته و قرآن کریم از ابتدا به این موضوع پرداخته و از دید قرآن دور نمانده است. - مصادیق مهم تهدیدات نرم در عرصه سیاسی از دیدگاه قرآن کریم عبارتند از: فتنه و فتنه انگیزی، دروغ پردازی، عدم بصیرت، بینش و معرفت، استهزاء، مجادله و ستیز، نافرمانی از رهبری جامعه، دوستی و ارتباط با دشمنان و بیگانگان، تهدیدات شیاطین جن وانس، نفاق و منافقین، خیانت-گری، ایجاد شک و تردید در جامعه، اشراف و مترفین، عدم نهی از منکر.

چکیده: بدون شک اساسی ترین و کلیدی ترین مباحثی که در نظام های معرفتی مطرح می گردد، در ارتباط با مبدأ هستی و تبیین معرفت و تصویری صحیح از اوست. در این خصوص دیدگاه های زیادی از سوی متفکران ارائه گشته و هر فرقه و مشرب با نظر به مبادی و مبانی عقلی خاص خود، به طرح نظریه پرداخته است. به دیگر سخن، در یک برآیند کلی، طیف وسیعی از دیدگاه های عقل گرایانه تا شهود گرایانه وجود داشته است که نماینده ی عقل گرایی، فلاسفه و نماینده نگاه شهود گرایانه، عرفا محسوب می شوند. در این پژوهش، کوشش شده است تا خدا در دو نظام معرفتی مهم، یعنی مکتب فلسفی عقلانی ابن سینا و مشرب عرفانی ابن عربی بررسی گردد. به عبارتی، بحث میان رئیس فلسفه استدلالی مشاء - ابن سینا- و مدون عرفان نظری - شیخ اکبر محی الدین بن عربی- است. خدایی که از طریق روش مشائی ابن سینا شناخته می شود، تفاوت جوهری با خدایی که از طریق مشرب شهودی ابن عربی شناخته می شود، دارد و این اختلاف ریشه در مبانی اعتقادی آنان دارد. خدا در نگاه ابن سینا در مقام اثبات و مباحث معرفت شناختی یکی از مصادیق مطلق وجود می باشد، برای او وجود خدا بدیهی نیست و نیازمند به اثبات آن است و در نظام وی شک در مورد خدا، امری معقول می باشد، اما خدا نزد ابن عربی با توجه به نگاه وحدت وجودی اش، یکی از مصادیق وجود نیست، بلکه تنها مصداق وجود است و وجود مطلق لابشرط است که مقید به هیچ قیدی، حتی قید اطلاق نیست و خدای او عین وجود است، نه اینکه وجود، مقسمی باشد برای خدا و مخلوقات، و در نظام عرفانی ابن عربی، شک در وجود خدا، شک در اصل وجود است که امری محال است و قطعاً به سفسطه می انجامد. خدای که از طریق مشرب مشائی ابن سینا شناخته می شود، از آن جهت که خدایی است مفهومی، نمی تواند رابطه ی وجودی با انسان برقرار کند، لذا پیوندی با موجودات عالم از جمله انسان ندارد، بنابر این، خدای ابن سینا بیگانه با موجودات از جمله انسان است. در حالیکه، خدای ابن عربی آشنا ترین آشنای انسان و بلکه خود حقیقی انسان است. دیدگاه های فوق، هر یک ناشی شده از مبانی و مبادی عقلی خاص خویش است، به عبارتی، دیدگاه ابن سینا ناشی از مبانی عقل گرایانه و مشرب استدلالی صرف اوست و دیدگاه ابن عربی ناشی از مبانی اصلی شهود گرایانه است که ریشه در اعتقاد او به وحدت وجود دارد. لذا، می توان گفت، اختلاف اساسی و جوهری میان خدای فلسفی ابن سینا و خدای عرفانی ابن عربی دارد و تصویر خدا نزد ابن سینا غیر از تصویر او نزد ابن عربی است. کلید واژه: ابن سینا، ابن عربی، خدا، واجب الوجود، اسماء و صفات، تجلی

چکیده ندارد.

هذه الرساله حول دراسه الأسلوب فی سور المسبّحات أی السّور التی تبدأ ب "سَبّحَ" أو مشتقاتها تهدف إلی موارد الاشتراک والاختلاف فی السور السّبع. وقد انتهج هذا البحث المنهج الأسلوبی، الوصفی التحلیلی؛ وقد استفتحتُ المبحث بالتنظیر لکل قضیه تناولتها، مستقیه ذلک من کتب العلوم المختلفه والکتب التفسیریه حسب ما یقتضیه المبحث. ثم شرعت فی تطبیق ما سجلته علی النصوص المحدده فی البحث، تطبیقاً قائماً علی المنهج الأسلوبی فی النصوص القرآنیه. وقد تناولت الظواهر الأسلوبیه المتعلقه باللفظ، ثم بالترکیب، وبالتصویر، ثم تآزر الصوت وتناسبه مع ما سبق، لإیضاح دلاله المعانی. ومن أهداف هذه الرساله الإجابه عن هذه الأسئله: 1. ما الخصوصیه الأسلوبیه فی السور المسبّحات؟ 2. ما الوجوه المشترکه والمختلفه فی المسبّحات؟ 3. ما الخصوصیه البارزه الشاخصه فی أسلوبیه هذه السور والسور الأخری کالعنکبوت فی القرآن الکریم؟ وفی النهایه، بعد تحقیق وتفحص فی کل هذه السور المبارکه استنتجتُ أنّ هذه السور بعد وصف الحوادث والوقائع المختلفه الماضیه، تحکی عن أوصاف الله تعالی وأسمائه الحسنی. بدأت کل سوره بالتسبیح وختامها کذلک. والأوصاف التی جاءت فی بدایه السور ترتبط بمضمون الآیات ومعانیها وهی من أبرز النتایج التی کسبتها. برأیی لکلّ شیء عروس ولکن عروس المسبّحات هی سوره الحشر. لأنّ افتتاحها واختتامها ذاخره بالأسماء الحسنی وهذه الخصله تظهر فی الآیات (22الی 24) بشکل خاصّ. وهی من دلائل إعجاز القرآن وجمالها وما تکررّت فی کلّ القرآن. الکلمات الرئیسیه: الأسلوبیه، السور المسبّحات، الأسماء الحسنی.

شیخ کاظم أزری بغدادی از بزرگترین شعرای قرن دوازده واوایل قرن سیزدهم هجری در عراق است. این شاعر بزرگ در موضوعات مختلف شعری از جمله مدح، رثا، غزل ودیگر موضوعات، آثار ارزشمندی از خود بر جای نهاده است. در مدح اهل بیت (ع) شهرتش فزون تر است. مهمترین اثر شعری او قصیده ی گرانسنگی است که به ألفیه ی أزری، هائیه أزری، ألفیه هائیه وقصیده أزریه معروف گشته است. از این قصیده که در حدود هزار بیت بوده است متأسفانه فقط حدود 580 بیت بر جای مانده وبقیه از بین رفته است. در این قصیده بعد از غزلی دلنشین به مدح فخر کائنات خاتم پیامبران حضرت محمّد مصطفی (ص) گریز زده وبعد از آن به مدح امیر المومنین علی (ع)، جنگ های آن حضرت، قضیه غدیر، سقیفه ومطاعن خلفا وعائشه، احتجاج حضرت صدیقه طاهره (س) در مورد غصب خلافت وفدک وبیان مظلومیت های آن حضرت می پردازد. در این رساله پس از گزارشی مستند درباره زندگی وآثار شاعر در ابتدا به شرح لغوی مفردات، سپس اشاره ها ونکات قرآنی، حدیثی، تاریخی، فلسفی ودر آخر به ترجمه روان ابیات پرداخته شده است.

چکیده ندارد.