نام پژوهشگر: محمد رضا مثنوی
فرخنده جوهری محمد رضا پورجعفر
آنچه باید امروزه در ارتقاء کیفیت شهرهای کشورمان مد نظر قرار گیرد، تعیین نوع مداخله مناسب شهری بر اساس ویژگیها و پتانسیلهای شهر و همچنین استفاده مناسب از این پتانسیلها جهت افزایش کیفیت و هویت شهر مورد نظر می باشد. ورودی قدیم شهر کرج یکی از محدوده های خاصی است که هم ماهیت ورودی دارد و هم ماهیت تاریخی، همچنین وجود عناصر طبیعی و تاریخی، همجوار با یکدیگر در این محدوده، ویژگی بخصوصی را به محدوده مذکور داده است که با استفاده مطلوب از پتانسیلهای بیان شده می تواند نقش مهمی در هویت شهر کرج ایفا نماید. در این پژوهش سعی شده است که با استفاده از روش توصیفی_تحلیلی، از جاذبه های طبیعی ورودی قدیم شهر کرج، جهت ایجاد ارتباط مطلوب بین عناصر شاخص محدوده و درنتیجه بهبود و تقویت عملکرد ورودی شرقی شهر و در نتیجه استخوانبندی شهر کرج بهره گرفته شود. بدین منظور جهت باززنده سازی ورودی قدیم و در نتیجه استخوان بندی شهر کرج، جایگاه عناصر تاریخی_طبیعی ورودی قدیم شهر کرج در راستای ایجاد پهنه منسجم ورودی (از طریق ارتباط بین عناصر شاخص مذکور) بررسی شده و معیارهای ساماندهی جهت ارتقاء کیفیت بافت تاریخی لحاظ شده و از نتایج آنها جهت طراحی محدوده تعیین شده، استفاده شده است
نگار کمالی دلویی محمد رضا مثنوی
با شروع هزاره سوم تخمین زده می شود که تقریباً نیمی از جمعیت جهان در مناطق شهری اسکان یابند. یعنی مکان هایی که بیشترین منابع را مصرف و بیشترین ضایعات و آلودگی ها را تولید می کنند. از سال های 1970 به بعد در مورد اینکه الگوی فعلی توسعه و رفتار و عملکرد انسان ها در شهرها، باعث بروز مشکلات زیست محیطی و اکولوژیکی مانند افزایش گرمای زمین، گازهای گلخانه ای و تغییرات اقلیمی شده است یک توافق کلی وجود دارد. به طور کلی تغییرات اقلیمی در بستری از رخدادهای پیچیده به وقوع می پیوندد و در این میان سهم طراحی و توسعه شهرها در کاهش این تغییرات چشمگیر می نماید. در تحقیق حاضر با شناسایی عوامل کالبدی دخیل در ایجاد تغییرات اقلیمی و جستجوی ردپای این عوامل در اکو شهرهای موفق جهانی به تدوین سیاست های کاهش تعییرات اقلیمی با استفاده از ابزارهای کالبدی شهری می پردازد. همچنین، سیاست های مذکور را در کلانشهر مشهد به عنوان نمونه موردی مورد تحلیل قرار داده و درنهایت به تدوین سیاست ها و راهکارهای بهینه کالبدی در راستای کاهش اثرات تغییرات اقلیمی در شهر مشهد دست خواهد یافت.
پیمان گماریان محمد رضا مثنوی
پایداری شهری که امروزه به صورت یک چارچوب نظری هدفمند برای توسعه های شهری اختصاص داده شده است از زاویه توجه به محلات می تواند از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد. پیرو تحولات در بافت های شهری دوران معاصر در ایران وبا توجه به ساختار محلات در تقسیمات شهری، محله از گذشته دارای اهمیت فراوان بوده است و اما نبود برنامه ریزی صحیح برای محلات جدید و استفاده از شیوه برنامه ریزی طرح های جامع وتفصیلی برای توسعه برنامه ریزی و طراحی محلات و در کنار این ها نبود مدل جامع در راستای توسعه پایدار شهری باعث شده تا محلات در ایران به سمت ناپایداری و عدم بهروری در انرژی و منابع سوق پیدا کنند. در این راستا مدل ها و الگو های زیادی در جهت پایداری و بهینه سازی انرژی در زمینه توسعه محله ای ارائه شده است که مدل های ارزیابی پایداری محله ای یکی از مناسب ترین آنها در مقیاس محله می باشد. هدف از این سامانه ها ارائه یکسری چکلیست ها برای رسیدن به سطحی از پایداری در محلات می باشد تا ضمن کاهش مصرف انرژی در سطح محلات در راستای نیل به توسعه پایدارشهری و محله ای قرار بگیرند. . از این رو در این پژوهش علمی که برگرفته از پایان نامه ارشد برنامه ریزی شهری می باشد سعی شده است با استفاده از روش های توصیفی به جمع آوری اطلاعات پرداخته شود و سپس با استفاده از روش تحلیل محتوایی از طریق بررسی سامانه های ارزیابی جهانی پایداری و انتخاب و تحلیل سامانه جهان شمول leed متعلق به االات متحده و سامانه پایداری peearl متعلق به امارات متحده عربی که به عنوان یک سامانه نوظهور در خاورمیانه می باشد به تدوین چارجوب نظری اقدام شود و با استفاده از استدلال منطقی و به صورت کمی وکیفی به ایجاد یک سامانه بومی با توجه به قوانین شهری حاکم از جمله برنامه های توسعه کشوری، قوانین ملی ساختمان ، حوادث غیر مترقبه و پدافند غیر عامل مبادرت ورزیده شود. در انتها سامانه ارزیابی پایداری محله ای توسط تکنیک دلفی- فازی و با در نظر گرفتن اساتید ایرانی و خارجی مورد آزمون قرار گرفته شده است. خروجی این پژوهش نشان می دهد که با این که مدل های ارزیابی پایداری محله ای با توجه به دغدغه های زیستی – فرهنگی و امنیت زیست و بقاء می تواند شاخص های متفاوتی را در برابر توسعه دهندگان و برنامه ریزان قرار دهد اما چهارچوب انواع مدل های ارزیابی شبیه به یکدیگر می باشد و با لحاظ کردن گزینه های بومی قابلیت بست و استفاده در سایر کشور ها از جمله ایران که فاقد این گونه مدل های ارزیابی می باشد را نیز دارا می باشد . در انتها خروجی ارائه شده در این پژوهش شامل یک الگوی بومی سازی شده از سامانه پایداری محله در ایران می باشد که با توجه به سیاست های شهری ،الگوی زیست بوم و الویت های منطقه ای و جغرافیایی ایران تنظیم شده است و شامل تحلیل محدودیت ها و کمبودها ، خلاءهای تکنیکی و قانونی در نظلام برنامه ریزی شهری ایران و همچنین فرصت ها و تحدیدات پیشروی هدفمند سازی پایداری در طرح ها و برنامه های توسعه شهری می باشد