نام پژوهشگر: رضا رضایی مکرم
نوشین نیک نیا محمود صوتی خیابانی
در این روش با اضافه شدن مخلوط سورفاکتانت/روغن به فاز آبی قطرات بسیار ریز روغن تولید می شود. ابتدا توانایی تشکیل نانوامولسیون در پنج سطح نسبت سورفاکتانت به روغن (sor) 10، 16، 50 و 66 و 83 درصد، در مقدار ثابت آب (10 گرم) بررسی گردید. سیستم بهینه با قطر میانگین حجمی 78 نانومتر برای اولین بار در = sor 16% با مصرف مقدار بسیار اندک سورفاکتانت تویین 80 تولید شد. به منظور بررسی تاثیر نوع سورفاکتانت بر تولید، اندازه قطرات و نیز توزیع آن ها از سورفاکتانت هیدورفیل دیگر (تویین 20) استفاده شد. در این ترکیب فاز آلی، نانوامولسیون در غلظت بالاتر سورفاکتانت (sor = 50%) تولید شد که نشان دهنده وابستگی شدید تولید نانوامولسیون با این روش به نوع سورفاکتانت بود. سپس تاثیر مقدار آب (فاز پیوسته) بر تولید، اندازه قطرات و نیز پراکنش آن ها در سطوح 5 و 2 گرم آب در مورد هر دو نوع سورفاکتانت نیز بررسی شد. نتایج نشان دهنده این بود که در sor% بهینه که نانوامولسیون تولید شد، تغییر دادن مقدار فاز پیوسته، تاثیری بر اندازه قطرات تولیدی ندارد. به علاوه تاثیر افزایش دما بر تولید نانوامولسیون، در تمام درصد های sor در مورد سورفاکتانت تویین 80 بررسی شد. درمورد فرمولاسیون بهینه، افزایش دما تاثیری بر اندازه قطرات نداشت. ولی در غلظت بالاتر سورفاکتانت (sor = 50%)، با افزایش دما از 20 به ، میانگین قطر قطرات کاهش یافت و درمورد sor = 50% نانوامولسیون تولید شد. که در این حالت نیز با افزایش مقدار فاز پیوسته، میانگین قطر قطرات تغییر پیدا نکرد. با اضافه کردن نانوامولسیون به نوشیدنی ها، نبایستی خصوصیات جریانی آن ها تغییر پیدا کند. بررسی خصوصیات جریانی نانوامولسیون ها حاکی از رفتار نیوتنی آن ها بود. خصوصیات مهم دیگری که بایستی قبل از افزودن نانوامولسیون با فرمولاسیون بهینه به نوشیدنی های شفاف به آن توجه کرد، عدم تغییر خصوصیات نوری آن از حالت شفاف به کدر است. به همین دلیل غلظت بهینه با درنظر گرفتن مقدار مجاز دریافت روزانه ویتامین e تعیین شد و آزمون پایداری نانو امولسیون اولیه نسبت به رقیق سازی با آب بررسی شد و غلظت بهینه 003/0% تعیین شد. برای اینکه بتوان از فرمولاسیونی به صورت صنعتی استفاده کرد، بایستی آن فرمولاسیون در طول مدت نگهداری پایدار باشد. بررسی پایداری نانوامولسیون بهینه نشان دهنده ی پایدار بودن آن در دمای و در طول مدت 30 روز نگهداری بود.
زهره حاسبی محمدامین حجازی
میکروب ها در محیط طبیعی، برای رشد می بایست بر سر غذا و فضایی محدود با سایر میکروارگانیسم ها رقابت کنند بنابراین روش های متعددی را برای زنده ماندن ایجاد خواهند کرد. تولید عوامل ضدمیکروبی نظیر باکتریوسین ها، یکی از این روش هاست. طی دو دهه ی اخیر باکتریوسین هایی که توسط باکتری های گرم مثبت به ویژه اسید لاکتیک باکتری ها تولید می شوند به دلیل قابلیت کاربرد در نگهداری غذاها، مورد تحقیق و توجه صنعتی بوده اند. مصرف روز افزون غذاهای آماده با مقادیر بالای نگهدارنده های شیمیایی و نگرانی های مصرف کنندگان سبب تقاضای بیشتر برای غذاهای طبیعی تر و کم فرآوری شده، گشته است. کاربرد باکتریوسین ها در صنعت غذا می تواند مقدار نگهدارنده های شیمیایی افزوده شده به غذا یا شدت فرآیند حرارتی اعمال شده به آن را کاهش دهد و در نتیجه غذای تولیدی به طور طبیعی نگهداری می شود و ویژگی های ارگانولپتیکی و تغذیه ای آن بهتر است. در این پژوهش قابلیت تولید باکتریوسین توسط 11 سویه از لاکتوباسیلوس پلانتاروم بومی ایران با استفاده از آزمون دیسک بررسی شد سپس بر روی نمونه ها آزمون های حساسیت آنزیمی دیسک و ژل الکتروفورز انجام شد. طبق نتایج به دست آمده، 6 سویه از قدرت بازدارندگی بالایی در مقابل پاتوژن-های غذایی برخوردار بودند که در این بین سویه lb5 بیشترین خاصیت بازدارندگی را داشت و استافیلوکوکوس اورئوس حساس ترین باکتری در بین پاتوژن های مورد آزمایش بود. در آزمایش های آنزیمی مشخص شد که بازدارندگی 5 سویه از این 6 سویه مربوط به تولید پپتیدهای باکتریوسینی است و الکتروفورز نمونه های این 5 سویه نشان داد وزن مولکولی باکتریوسین احتمالی در حدود 25-30 کیلودالتون است.
فاطمه کیوانی نهر محمدامین حجازی
به دلیل اهمیت باکتری های اسید لاکتیک در صنایع تخمیری و تولید محصولات پروبیوتیکی، تولید کشت های آماده برای تلقیح مستقیم از نظر تکنولوژیکی و تجارت بین الملل دارای اهمیت ویژه ای است. خشک کردن انجمادی در مقایسه با سایر روش های خشک کردن دارای مزایایی مانند حفظ خصوصیات مرفولوژیکی و بیوشیمیایی باکتری، فراهم کردن نرخ زنده مانی بالاتر و حفظ بهتر فعالیت متابولیسمی سلول است. اصلی ترین علت افت زنده مانی سلول ها در این روش آسیب های ناشی از انجماد بر سلول ها است. برای جلوگیری از آسیب به سلول ها در مرحله ی انجماد می توان از مواد محافظ در محیط آنها استفاده کرد. این مواد با تشکیل فاز شیشه ای در اطراف سلول ها باعث افزایش زنده مانی آنها در حین فرآیند می شوند. در این پژوهش ویژگی محافظت کنندگی نانوفیبر سلولز با محافظت کننده های معمول شامل ترهالوز و شیر پس چرخ مقایسه شده است. اسید لاکتیک باکتری های بومی جداسازی شده از محصولات لبنی سنتی به عنوان سلول های هدف انتخاب شدند. برای بهینه سازی اثر فاکتورها بر افزایش زنده مانی از طرح آماری روش سطح پاسخ استفاده شد. طرح مرکب مرکزی برای دستیابی به غلظت بهینه مواد محافظ جهت حصول بالاترین زنده مانی به کار برده شد. با آنالیز نمودارهای سطح پاسخ غلظت بهینه مواد محافظ به صورت 75/13% شیر پس چرخ، 5/20% ترهالوز و 75/13% نانوسلولز به دست آمد.