نام پژوهشگر: علی جلاییان اکبرنیا
محمد امین انسان علی خیاط
امامت و نحوه موضعگیری در قبال آن، حقیقتی است که نه تنها خط مشی انسان را در طول حیات دنیوی معین می کند، بلکه سرنوشت آینده او را نیز ترسیم خواهد نمود. امامت از وظایف امام است و این امری حیاتی است که در هر برهه ای از زمان باید مورد کندوکاو قرار گیرد و به شبهات پیرامون آن پاسخ داده شود، لذا امام? در بیانی فرمودند: «براستی امامت، جلیل القدرتر، عظیم الشّأنتر، والاتر، منیعتر و عمیقتر از آن است که مردم با عقول خود آن را درک کنند». نظر به اهمیت موضوع امامت که توسط امام رضا ? با استناد به آیات وحی طرح گردیده مسئله های قابل توجهی همانند نقش امامت در عینیت جامعه و... وجود دارد، لذا این مهم در سه بعد؛ شخصیت، مصادیق و جایگاه امامت ضروری به نظر می رسد، اما جدای از اینکه روایات تفسیری حجیت دارد و یا به صورت مشروط از حجیت برخوردار است، اینگونه روایات ممکن است از باب تطبیق، تأویل، اشاره به باطن آیه و یا به مصداق اتم و اکمل آیه اشاره داشته باشند که شناسایی نوع آن کمک شایانی به فهم دقیق آیه می کند. از طرفی موقعیت ممتاز امام رضا ? فصلی نو در بازکاوی و دفاع از حریم امامت بوجود آورد و امام از این فرصت جهت تبیین جایگاه امامت در زمینه های متفاوتی از جمله: 1ـ فلسفه امامت؛ 2ـ جایگاه امامت؛ 3ـ تفسیر آیات امامت 4ـ مسولیت ها و اختیارات امام؛ 5ـ مهدویت؛ مورد بحث قرار دادند. نقش امامت در حیات جامعه اسلامی ، زنده نگه داشتن احکام الهی، ضرورت وجود حکومت در تمامی ملت ها و رشد، تقویت و دفاع از فرهنگ اسلام، از جمله عللی است که در بیان قرآنی امام به آن اشاره شده است. امام، مصداق بارز امانت داری عدالت محور و رشد یافته است که مایه قوام دین، خشم منافقین و نابودی کافرین است، لذا امامت مقامی است که پس از نبوت اعطا می گردد. بی تردید حضور امام در جامعه باعث بوجود آمدن حاکمیت اسلامی بر پایه عدالت و اجرای کامل و صحیح احکام و حفظ و حراست از مرزهای جغرافیایی و ... می گردد، علاوه بر این حفظ وحدت و همگرایی در جامعه از اهم وظایف امام محسوب می شود. بنابراین همانگونه که در رفتار سیاسی ائمه ? تقیه وجود دارد، در مواقعی نیز اقدام نظامی از جمله راهبردهای امام است، لذا جریان امامت در مدت 250 ساله خود بعنوان یک جریان واحد تلقی گشته و هدف امامت واحد بوده است. کلید واژه: اهل بیت، امامت، امام رضا، قرآن، تفسیر.
علی جانفزا علی خیاط
انسان به جهت اجتماعی بودن، ناگزیر به برقراری ارتباط با سایر انسان هاست. از اولویت های ادیان آسمانی, بعد از اطاعت و پرستش خداوند, راه چگونه زیستن است که یکی از زیرشاخههای آن آموختن مهارت های ارتباطی ست. دین اسلام به عنوان کامل ترین دین الهی در جهت آموزش این اصول به مخاطبان خود اهتمام داشته است. این نوشتار در صدد بازیابی آموزه های ارتباط موثر در گفتار و رفتار هشتمین امام معصوم (ع) است. بایدها و نبایدها در علوم انسانی بر اساس مبانی مختلف خدا شناختی, وجود شناختی و انسان شناختی استوار است که مبانی مذکور بر اساس مکاتب مختلف نگرش به انسان و جهان متفاوت است. همچنین این نگرش ها, اهداف این بایدها و نبایدها را تحت تأثیر خود قرار می دهد که بایدها و نبایدها در مباحث ارتباطی نیز تأثیرگذار است. مباحث ارتباطی از دیدگاه امام رضا(ع) دارای مقدماتی چون اعتماد به فرستنده, ارائه در مکان و زمان مناسب و مهیا شدن گیرنده پیام است. همچنین امام رضا(ع) از حیث ارتباطی از روش هایی چون بهره گیری از زبان دعا, تکیه بر اصول عقلی, استفاده از عناصر ارتباطی چون شعر, ارائه تدریجی اطلاعات و بهره گیری از شیو? پرسش و پاسخ استفاده می نماید. در احادیث امام رضا? عواملی چون ایمان و توکل بر خدا, ایجاد آمادگی قبلی در مخاطب, نیت, دانش, مثبت نگری, ارزش های اخلاقی, خصوصیات فردی, گوش دادن پویا به عنوان عوامل درونی و عواملی چون بهره گیری از موقعیت زمانی و مکانی مناسب, ادب و احترام متقابل, همگامی و همدلی, مجاورت, معاشرت از عوامل بیرونی مهارت های ارتباط موثر هستند. همچنین از جمله موانع برقراری ارتباط موثر در احادیث حضرت رضا(ع) به مواردی چون مشاجره, حسد, دروغ, بخل, نسبت ناروا اشاره شده است که ما در این نوشتار آن ها را برشمرده ایم. از دیدگاه معصومان(ع) و امام هشتم(ع), ارتباط با خدا و کسب ایمان و تقوای الهی, علاوه بر برکات دیگر در زندگی انسان, بر مولفه های ارتباطی تأثیر گذاشته و به روابط او با سایرین, معنا و مفهوم می بخشد.
عبدالمجید صدوقی فر سید علی سجادی زاده
ولایت بالاصاله از آنِ خداوند متعال است؛ ولایت جانشینان راستین او در طول ولایت او و در واقع پرتوی از ولایت الله است. خداوند متعال ولی مومنان است؛ و طاغوت، اولیای کافران است. این تحقیق که به صورت کتاب خانه ای انجام شده است؛ نشان می دهد که اولاً عوامل یا زمینه هایی مانند تقوا، اخلاص، بصیرت، خشیت الهی، احسان به والدین، … باعث ولایت مداری انسان در برابر حضرت حق و جانشینان راستین او می شود. و در نتیجه سعادتمندی او می شود و عوامل یا زمینه هایی مانند دنیا طلبی، گناه، استکبار ورزی، حسادت، ریاست طلبی، حرام خواری، ... باعث ولایت گریزی و ولایت ستیزی و در نتیجه سبب بدبختی انسان می شود؛ ثانیاً انسان ولایت مدار با تبعیت و اطاعت از خداوند متعال و جانشینان راستین او و تسلیم محض در برابر آن ها و با تقدیم مال و جان و آبرو و حرکت پشت سر ولایت و ...، به سعادت و پیروزی ابدی می رسد؛ اما انسان ولایت گریز و ولایت ستیز با تبعیت از طاغوت درون و برون؛ آن گاه با تمسخر، اذیت، سرپیچی، تکذیب، دشمنی، تحمیل عقیده، ... و قتل جانشینان الهی، بدبختِ دنیا و آخرت و مستوجب عذاب شدید الهی می شود.