چکیده ویژگی خاص امام علی علیه السلام آن است که بسیاری از آموزه‏های دینی را در مقام حکومت در این حوزه تطبیق کرده‏اند، لذا دیدگاه‏هایی در مسائل اجتماعی و سیاسی و اقتصادی دارند. حال مسئله اصلی این است که، خطوط کلی و روش‏های درست استفاده از مال و سرمایه مالی، از دیدگاه، گفتار، و رفتار آن حضرت، و پیامهای ایشان در این حوزه چیست؟ الف) امام علی در مواردی از مال و ثروت به خوبی یاد کرده اند و آن را ابزاری جهت کسب خشنودی خداوند می‏شمارند ولی در اکثر موارد از آن به عنوان بی تقوایی و شهوت رانی یاد کرده اند. از نظر ایشان، اگر مال و ثروت در جهت کارهای خیر و به نیّت قرب الهی جمع‏آوری شود، بسیار ممدوح است ولی متأسفانه در بیشتر موارد، عکس مطلب صادق است، یعنی افراد متموّل، مال را برای رفاه و آسایش و خوشگذرانی بیشتر خود و خانواده خویش جمع‏آوری می‏کنند، لذا از عهده مسئولیت خطیری که خداوند بر دوش آن‏ها نهاده ـ یعنی رسیدگی به فقرا و نیازمندان ـ شانه خالی می‏کنند. ب) نوع مصرف دارائی و ثروت، در نظر امام علیه السلام، ملاک مطلوبیّت ثروت قرار گرفته است. لذا از دیدگاه حضرت مالی که در مدار الهی خود در جریان است، یعنی در راه خدا و در مسیری صحیح مصرف می‏شود، نمی‏تواند عامل طغیان و شهوت‏رانی، و سبب فتنه و فساد باشد. ج) از طرفی هم فقر یک معضل اجتماعی بسیار خطرناک است که در مباحث عمده اقتصادی مورد بحث و بررسی قرار می‏گیرد. فقر هم مانند دیگر مشکلات و معضلات، دارای عللی است، از جمله: بی‏کاری، انباشته شدن مال و سرمایه نزد ثروتمندان، اسراف و تبذیر، احتکار و انبار کردن کالاها توسط عدّه‏ای خاص، گوشه‏گیری و عبادت‏ کردن صرف، بخل و جمع‏آوری مال و سرمایه. امام علی علیه السلام، مسئولیت ثروتمندان را در این بین بسیار مهم بیان می‏کنند، لذا از نظر ایشان، توانگران و ثروتمندان در کنار دولت و حکومت، مسوول تأمین نیازهای فقرا هستند، چرا که خداوند در اموالشان حقی را برای فقرا مقرّر داشته که باید ادا شود. کلید واژه‏ها: مال، سرمایه، ثروت، فقر، غنا، مصرف، در آمد مالی ، مسئولیت ثروتمندان.

چکیده: فهم هر کلامی در درجه اول منوط به فهم لغات وترکیبات آن است و کلام خدای رحمن که از طریق وحی بر محمد مصطفی’ به ما رسیده نیز از این قاعده مستثنی نیست و البته این موضوع، در رابطه با قرآن از جایگاه والاتری برخودار است، زیرا که دانستن معانی مفردات قرآن کریم یکی از ابزارهای لازم برای دانستن معنای آیات وحی الهی است و آگاهی درست و دقیق از معانی الفاظ کلام حق، یکی از شروط لازم و ضروری برای مفسر قرآن محسوب می شود که در نتیجه آن می تواند از کج فهمی و بد فهمی مراد خدای تعالی در امان بماند حضرات معصومین× به عنوان کسانی که مبین و مفسر اصلی قرآن کریم و آشنا به لایه های درونی آنند ، به تناسب موقعیت و شرایط فرهنگی و اجتماعی به تفسیر آیات پرداخته اند. نوعی از این روایات، شرح واژگان قرآن کریم است که به روش های گوناگون( بیان وجه تسمیه، ذکر فروق اللغات، بیان ترادف، تبیین اصطلاحات، وجوه و نظایر و...) صورت گرفته است. در این پایان نامه که تحقیقی در محدوده 10 جزء آخر قرآن کریم است بعد از ذکر مقدماتی در باب اهمیت علم مفردات و نقش اهلبیت^ در تفسیر و همچنین لغت و لهجه ای که قرآن به آن نازل شده است، به گردآوری و طبقه بندی روایات از منابع روایی شیعه و سنی به ویژه اقوال و تفاسیر ابن عباس (از آن جهت که صحابی صاحب زبان و بزرگی است و به تصریح خود ایشان تمام آنچه را که دارد از امام علی× است )پرداخته شده در موارد لازم، روایت و واژه شناسی لغات آن شرح و روش شناسی روایات بررسی و به چند عنوان کلی(تفسیر ظاهری، تفسیر توسیعی، تفسیر ادبی و...) و زیرشاخه هایی مربوطه تقسیم شده و برای هر روش شاهد مثال های نیز از روایات ذکر شده است. کلید واژه ها: دانش مفردات، تفسیر لغوی، روایات معصومین^، روش شناسی. ?

قرآن کریم معجز? جاویدان الهی است که بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نازل شده است و هدف آن، هدایت همگان و رسانیدن انسان به سعادت همیشگی است که برای محقق کردن این مقصود، از روش ها و شیوه های گوناگون و متنوعی استفاده کرده است؛ از جمله به کارگیری اسلوب مهم و أثرگذار هشداردهی به مخاطبان است تا به این طریق آگاهی های لازم برای رسیدن به هدف اصلی قرآن فراهم گردد. قرآن کریم برای رسیدن به این هدف، با در نظر گرفتن مبناهایی از جمله اعتقاد به غفلت پذیری، اعتقاد به تنبّه آفرینی و اعتقاد به اختیار انسان در انتخاب راه خیر و شرّ، به هشداردهی به دو شیوه پرداخته است. قرآن کریم برای توجه دادن به مخاطبان از روش های مستقیم و با استفاده از الفاظ خاص و روش های غیر مستقیم و بدون استفاده از الفاظ خاص در هشداردهی استفاده کرده است. در روش های مستقیم هشداردهی از الفاظ ویل، ألا، کلاّ و ترکیب «ما لکم لا» و در روش های غیر مستقیم هشداردهی از اسلوب هایی همانند نقل داستان انبیاء (علیهم السلام)، تهدید و منع شدید، تشبیه و کنایه استفاده نموده است. قرآن کریم کتابی است برای هدایت هم? انسان ها و با توجه به ویژگی های خاص فردی و اجتماعی مخاطبان خود به هشداردهی و تحذیر پرداخته است. برخی از مهمترین ویژگی های فردی مخاطبان عبارت است از: جهل، غفلت، انکار قیامت، پیروی از هوای نفس، خود بزرگ بینی، ظلم، حب دنیا و اظهار ایمان دروغین؛ و مهمترین ویژگی اجتماعی مخاطبان هشدارها که موجب شده است تا قرآن کریم به هشداردهی و تحذیر بپردازد عبارت است از: گروه گرایی و عملکرد تشکیلاتی، امر به منکر و نهی از معروف، تحقیر مومنان، قرار دادن شریک برای خداوند، پیروی کورکورانه از عقاید پیشینیان، فخر به اموال و اولاد، فرصت طلبی و جنگ روانی و افساد در پوشش اصلاح و نیرنگ بازی. هشدارهای قرآن کریم در هم? مخاطبان به یک اندازه اثر نمی گذارد و در برخی از مخاطبان موانعی وجود دارد که مانع از اثرگذاری هشدارهای قرآنی می گردد. هواپرستی، تعصب و لجاج، حب دنیا، جهل، تقلید کورکورانه از آباء و اجداد، وسوسه های شیطان، کفر، ستمگری، وجود رهبران فاسد و محیط نامناسب برخی از موانع فردی و اجتماعی است که موجب می گردد هشدارهای قرآنی تأثیرگذاری لازم را برمخاطبان نداشته باشد.

برخی از کنش ها و واکنش های امیرالمومنین7گاه برای مریدان و دوستداران ایشان نیز قابل تحلیل نیست. زیرا با روال عمومی، مردم پسند و متعارفِ شیعیان همگون نبوده، موجب تعجب آنان می شود. رفتارهایی همچون پذیرش درخواست مشاوره به خلفای سه گانه، پاسخگویی به پرسش توحیدی در میانه ی نبرد جمل، تأخیر چند ماهه ی در نبرد صفین با وجود آمادگی سپاه صد هزار نفری ایشان، از این موارد هستند. این شیوه ی تعامل، با شیوه ی رایج سیاستمداران و رهبران جامعه متفاوت است. این نوشتار برآن است تا برای فهم این رفتارها راه حل ارائه کرده، آن را بر دو گزاره بنیادین پایه گذاری نماید: یکی شناختِ صحیحِ وظیفه ی هدایتگریِ امام به عنوان حجت الهی؛ و دیگری، دید فرازمند امام نسبت به آفریدگان الهی. به همین روی، رفتار امام در نظام هدایت الهی تحلیل شده است نه از زاویه نگرش سیاست مداران. بنابراین مواردی را که ما مهم می شماریم، امام مهم نمی شمارد. یعنی در شناخت مصادیق اهم و مهم، بینش امیرالمومنین7 با ما تفاوت دارد و ایشان وظیفه ی هدایتگری خود را به عنوان حجت الهی نسبت به همه ی افراد جامعه به انجام می رساند.

شیوه های تبلیغی انبیاء، مجموعه راهکارهای رساندن پیام، بر اساس دستورات سازنده ی الهی به منظور هدایت جامعه ی بشری است. هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی شیوه های تبلیغی حضرت محمد(ص) و حضرت موسی(ع) در آیات و روایات است. پژوهش، از نوع کاربردی و با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و روش تحلیل داده ها، مقایسه ای می باشد. جامعه ی تحقیق، متنی و شامل آیات و روایات بحارالانوار است که به صورت هدفمند و در راستای سوالات تحقیق انجام گرفته است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که شیوه های تبلیغی حضرت محمد(ص) و حضرت موسی(ع)، با بهره مندی از ابزار مناسب و بر مبنای اصول روان شناختی مخاطب، «قولی و عملی» و بر اساس مکان و زمان شناسی، «قبل از هجرت و بعد از هجرت» می باشد. شیوه های قولی بر حسب ظرفیت و استعداد مخاطب به «حکمت، موعظه ی حسنه و جدال احسن» تقسیم می گردد. شیوه های عملی شامل مجموعه راهبرد ها و اقداماتی فرا تر از سخن گفتن است. به دلیل شباهت های مخاطبان دو پیامبر از نظر اعتقاد و رفتار، شباهت های شیوه های تبلیغی عمدتا در تبلیغ قولی بوده اما با توجه به شرایط و بستر تبلیغی متفاوت دو پیامبر و همچنین گستردگی طیف مخاطبان حضرت محمد(ص)، تفاوت ها غالبا، در تبلیغ عملی می باشد. نتیجه آنکه با وجود تفاوت ها در شیوه های اتخاذی، میزان موفقیت دو پیامبر به دلیل همسانی در هدف، یکسان و صد در صد بوده؛ گر چه از نظر پایایی و مانایی تبلیغ، حضرت رسول، پیشتاز همه انبیاء بوده است.