بازار کالای فله خشک چه از نظر حجم و چه از نظر وزن، بزرگترین بخش بازار کشتیرانی جهان است؛ و بررسی رفتار بازار و کرایه حمل فله، تصمیمات و سیاستگزاریها در این مقوله، سیاستهای حمل و نقل و توسعه ناوگان و نیز بررسی عملکرد صنعت کشتیرانی فله خشک امری اجتناب ناپذیر است. هدف اصلی این پایان نامه، بررسی و پیش بینی آینده کرایه حمل دریایی کالای فله خشک سالهای 2011 و 2012 است؛ چرا که کشتیرانی به عنوان یک صنعت بسیار تغییرپذیر شناخته شده و درک و پیش بینی این نوسانات برای هر یک از اعضای این صنعت جهت تصمیم گیریهای عملیاتی و مالی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای رسیدن به هدف فوق، از روشهای رگرسیون خطی و چندگانه و نیز تجزیه و تحلیل سریهای زمانی روش میانگین متحرک و نمو هموار هُلِت وینترز استفاده شده است. موضوع تجزیه و تحلیل رگرسیونی، توصیف و برآورد رابطه و میزان همبستگی بین یک متغیر با یک یا چند متغیر دیگر میباشد. با تجزیه و تحلیل سریهای زمانی می توان آینده یک یا چند متغیر را بر اساس مدلسازی رفتار گذشته داده ها؛ پیش بینی نمود. نتایج این تحقیق نشان میدهد که هر چند کرایه حمل فله خشک در برخی از مسیرهای دریایی رشد اندکی خواهد داشت؛ اما ممکن است شاخص بالتیک در سال 2011 و 2012 نسبت به سال 2010 به شدت کاهش یابد. شیب نزولی این شاخص در سال 2011 بسیار بیشتر از سال 2012 خواهد بود. به عبارتی افت ارزش شاخص بالتیک طی سال 2011 بسیار شدیدتر از افت این شاخص در سال 2012 خواهد بود. بر اساس نتایج تحقیق، شاخص بالتیک در سال 2011 به ارزش خود در سال 2009 نزدیک خواهد شد.

در دنیای کنونی سعی بر آن است تا با کمترین هزینه بیشترین کارایی در یک سیستم به دست آید و از طرفی این خواسته بدون تصمیم گیری های اساسی و ارزیابی های پیوسته و مطمئن از سیستم عملیاتی، امکان پذیر نخواهد بود. لذا شبیه سازی این امکان را فراهم می آورد تا با داشتن سیستم و عملیات های مرتبط با آن در دنیای مجازی تصمیمات درست گرفته شود و پس از ارزیابی سیستم، راهکارهای درستی ارائه گردد. پایانه های کانتینری نیز از این مورد مستثنی نخواهند بود، لذا با توجه به این قضیه محقق بر آن شد تا با بررسی پایانه کانتینری بندر انزلی و ارزیابی عملکرد عملیات تخلیه و بارگیری در آن راهکارهایی را برای بهبود بخشیدن به این روند ارائه نماید. گام نخست با بیان مسئله و ضرورت های اجرای این پژوهش شروع می گردد. سپس به تعریف فعالیت های بندری و تحقیقات انجام شده در مورد ترمینال های کانتینری اشاره می شود. بعد از آن شبیه سازی معرفی، و دامنه کاربرد آن در ترمینال های کانتینری بررسی می گردد. در این پژوهش ترمینال کانتینری بندر انزلی، به عنوان ترمینال نمونه کاوی انتخاب شده است. جهت انجام شبیه سازی از عملیات تخلیه و بارگیری ترمینال کانتینری از نرم افزار شبیه سازی showflow استفاده شده است. طرح اولیه بندر ارائه و اطلاعات مورد نیاز جهت ایجاد مدل شبیه سازی، گردآوری شد. سپس مدل کلی این ترمینال کانتینری در نرم افزار ایجاد گردید و برای این مدل چهار حالت ( b8و a4, a6, b6 ) تعریف شد. تفاوت میان این حالات در تعداد جرثقیل و کامیون های مورد استفاده می باشد. این حالات از مدل به مرحله اجرا گذاشته شد، در نهایت با نتایج و اطلاعات حاصل از شبیه سازی و پس از محاسبات مرتبط با نتایج اولیه، عملکرد تخلیه و بارگیری این بندر مورد ارزیابی قرار گرفت. فضای مورد نیاز در حالات مختلف محاسبه شد و جابجایی کل نیز به دست آمد. نتایج نشان می دهد که در حالت ایده آل با افزایش فضای انبار به چهار برابر میزان کنونی و استفاده بهینه از تجهیزات موجود، ظرفیت تخلیه و بارگیری بندر سه برابر خواهد شد.

بنادربه عنوان یکی از اعضای اصلی زنجیره ی تامین، نقش تاثیر گذاری را در اقتصاد و مبادلات تجاری ایفا می کنند. افزایش کارایی بنادر دلخواه تمامی گروه های مرتبط با آن می باشد. برای ارزیابی عملکرد بنادر از شیوه های گوناگونی استفاده می گردد که یکی از آنها شبیه سازی می باشد. با استفاده از شبیه سازی، امکان ارزیابی کل فعالیت های بندری و تجهیزات آن مقدور میباشد. همچنین یکی از مزایای شبیه سازی، امکان سنجی بعضی از اهداف و نیز مش هده ی نتایج پیش از انجام تغییرات می باشد. ادر بندر انزلی به عنوان مهمترین بندر شمالی ایران، جابجایی آهن آلات و به ویژه ورق آهن، بیشترین سهم را در میان جابجایی کالا ها در اختیار دارد. از آنجا که اکثر جابجایی های ورق آهن در بخش واردات صورت می پذیرد، مدل ویژه ی این فعالیت ها با قابلیت تعیین تعداد مورد نیاز کامیون و لیفتراک ایجاد شد. انجام شبیه سازی توسط نرم افزار showflow که دارای قابلیت تعریف المان های زیاد و سرعت شبیه سازی مناسب می باشد، صورت پذیرفت. با انجام شبیه سازی تعداد مورد نیاز کامیون و لیفتراک برای جابجایی های درون بندر به دست آمد که بیانگر کافی بودن مقدار فعلی این تجهیزات برای توسعه ی ظرفیت بندر می باشد. سپس با شبیه سازی دوباره مدل از طریق حذف کامیون ها و لیفتراک های کمتر مورد استفاده قرار گرفته شده، مشخص شد که تاثیر حذف هر یک از آنها بر ظرفیت بندر بیشتر از میزان جابجایی است که آنها در مدل شبیه سازی انجام داده بودند. همچنین نتایج نشان دادند که امکان توسعه ی ظرفیت بندر در جابجایی های مرتبط با ورق آهن، با امکانات کنونی مقدور می باشد اما استفاده ی بهینه از جرثقیل های اسکله و محوطه با سرعت عملیاتی بالا تر جهت افزایش ظرفیت بندر، مستلزم گسترش فضای انبار فعلی می باشد.

محور هر راهبرد و سیاست سازمانی و هر گونه بهره گیری از منابع، افراد سازمان هستند. وابستگی تجارت کشور ایران به حمل و نقل دریایی از یکسو و هزینه های گزاف آموزش دریانوردان براساس استاندارد stcw و انصراف فراوان از شغل در این صنعت، اهمیت بررسی مدیریت انگیزش در ارگان های دریایی را مورد تایید قرار می دهد. هدف از انجام این تحقیق، تعیین عوامل موثر انگیزشی و ارائه راهکار در جهت افزایش روحیه کاری دریانوردان ایرانی می باشد. لذا در این تحقیق پس از بررسی پیشینه تحقیق به بررسی تئوری های مهم انگیزشی و رضایت شغلی پرداختیم و پس از آن جامعه آماری را مورد تحلیل قرار دادیم. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دریانوردان ایرانی تشکیل می دهند. از آنجا که این تحقیق به بررسی وضع موجود می پردازد، این پژوهش از نوع توصیفی است. در این تحقیق پرسشنامه هایی منطبق با شرایط موجود در کشور و ساختار ارگانها و موسسات دریایی در زمینه عوامل موثر در ایجاد انگیزه طراحی شده است،. اعتبار پرسشنامه با استفاده از ضریب قابلیت اعتماد آلفای کرانباخ ( 73/0=?) مورد بررسی قرار گرفت، جهت تجزیه و تحلیل سوالات پرسشنامه از نرم افزار spss 16 استفاده شد. پس از تجزیه و تحلیل پرسشنامه عامل های مهم انگیزشی در دریانوردان ایرانی مشخص گردید و با توجه به اولویت هر یک از عوامل، تئوری های ارائه شده در این زمینه مورد بررسی قرار گرفت و صادق ترین تئوری در باب افزایش روحیه کاری در دریانوردان ایرانی معرفی گشت. کلمات کلیدی: دریانوردان ایرانی– روحیه کاری– انگیزش– پرسشنامه

خطا جزئی از انسان است، با اینکه سازمان ها تلاش می کنند به سطح خطای صفر برسند، ولی این هدف یک هدف دست نیافتنی است. تا زمانی که عملکرد انسان ها در یک محیط پیچیده صورت می گیرد خطا اتفاق خواهد افتاد و احتمال این امر در شرایط استرس، اضافه کاری و خستگی افزایش می یابد. دریا محیط ناامنی است که در جریان یک حادثه ساده، جان انسان های بسیاری را می گیرد. همه ساله شاهد هزاران سانحه و تصادف دریایی می باشیم که نتیجه آن جراحت ها، تلفات جانی، آلودگی محیط زیست دریایی و همچنین خسارت های مالی سنگین می باشند. برای کاهش این سوانح، باید به مواردی همچون آموزش صحیح نیروی انسانی، نحوه اجرای صحیح قوانین و مقررات ملی و بین المللی، شناور و تجهیزات بر روی آن، تأسیسات بندری و همچنین امکانات تجسس و نجات دریایی توجه بیشتری شود. در این تحقیق 1816 حادثه دریایی در پنج شرکت کشتیرانی ایرانی مورد بررسی قرار گرفته است که 17 عامل در بروز خطاهای انسانی در این حوادث موثر بودند. چهار عامل که بیشترین تأثیر را داشته اند به ترتیب عبارتند از: 1- غفلت، 2- آموزش ناکافی، 3- ابزارآلات (سخت افزاری و نرم افزاری) ناکافی و 4- مهارت و تجربه ناکافی. سپس راه کارهای کاهش آنها استخراج و در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته اند. راه کارهای کاهش عوامل مذکور به صورت پرسشنامه تهیه و توسط کارشناسان، متخصصین و دریانوردان ایرانی تکمیل گردید. ابتدا با آزمون تی استیودنت مشخص شد که آیا رابطه ی معناداری بین عوامل وجود دارد یا خیر و بعد از آن به کمک آزمون آنالیز واریانس میزان سطح معناداری این روابط سنجیده شده است. سپس به کمک آزمون دانکن مشخص نمودیم که این تفاوت معنا دار دقیقاً بین کدام گروه ها برقرار است و درنهایت با استفاده از آزمون تحلیل عاملی اقدام به شناسایی متغیرها یا عامل های اساسی به منظور تبیین الگوی همبستگی بین متغیرها شده است. تمامی آزمون ها با استفاده از نرم افزار spss انجام شده اند. با استفاده از آزمون تحلیل عاملی مشخص گردید که موثرترین راه کار برای کاهش هر عامل کدام است.

حرفه صیادی یکی از مشاغل سخت و خطرناک در دنیا است. یکی از راه های کاهش خطرات این حرفه آموزش صیادان است. در این راستا سازمان ها و نهادهای ملی و بین المللی مرتبط، قوانین و کنوانسیون هایی را در زمینه استانداردهای آموزشی و گواهینامه های دریانوردی تدوین کرده اند. که هدف از آنها افزایش ایمنی در دریا و حفاظت از محیط زیست دریایی است تا حداقلی از نیازهای آموزشی برای پرسنل شناورهای صیادی الزام آور گردد. هدف از انجام این تحقیق یافتن کسورات و نواقص احتمالی در قوانین و دستورالعمل های ملی در خصوص استانداردهای آموزشی و گواهینامه های دریانوردی است تا در جهت ارتقاء آموزش های دریانوردی گامی برداشته شود. در این راستا متغیرهای اصلی در زمینه استانداردهای آموزشی و گواهینامه های دریانوردی از طریق مطالعه ی تحقیقات، قوانین و کنوانسیون های ملی و بین المللی مرتبط و همچنین بررسی و تحلیل مصاحبه های صورت گرفته با کارشناسان این عرصه گردآوری شده است. سیستم مدیریت کیفیت، منابع آموزشی، شرایط احراز گواهینامه های دریانوردی، ارزشیابی مدرسین و مراکز آموزش دریانوردی متغیرهای اصلی این تحقیق هستند. بررسی وضعیت کنونی و تاثیرات لازم الاجرا شدن این متغیرها به وسیله توزیع پرسشنامه و جمع آوری اطلاعات از 82 نفر از متخصصان و کارشناسان مربوطه صورت پذیرفت و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی کمک گرفته شد. در روش توصیفی از فاکتورهای فراوانی، درصد فراوانی و میانگین و در روش استنباطی از آزمون t برای بررسی وضعیت کنونی و میزان تاثیرگذاری هر کدام از متغیرها در افزایش استانداردهای آموزشی و گواهینامه های دریانوردی استفاده شد. رتبه بندی متغیرها از نظر تاثیرگذاری بر استانداردهای آموزشی و گواهینامه های دریانوردی به وسیله آزمون فریدمن مشخص گردید و نتایج حاصل از روش های آماری نشان دادند که در حال حاضر پنج متغیر مذکور در مراکز آموزش صیادی بنادر چابهار و کنارک خیلی کم مورد استفاده و پیاده سازی قرار می گیرند و در صورت الزام و پیاده سازی این متغیرها در مراکز آموزش صیادی افزایش استانداردهای آموزشی و گواهینامه های دریانوردی برای پرسنل شناورهای صیادی با طول کمتر از 24 متر در بنادر صیادی چابهار و کنارک را شاهد خواهیم بود.

سازمان های قانون گذار صنعت دریانوردی، سالهای زیادی سعی خویش را در جهت بهبود این صنعت، از طریق ارائه استانداردهای فنی، کاربرد تکنولوژی های جدید و تصویب قوانین بین المللی مرتبط با این استانداردها و تکنولوژی ها صرف نمودند. بررسی سوانح دریایی نشان داد که عامل انسانی سهم عمده ای از دلایل وقوع حوادث ناگوار دریایی می باشد. imo از سال 1998 در راستای پیشگیری از خطای انسانی در کشتی های کنوانسیونی، استقرار ism code را در مدیریت ایمن بر راهبری شناورها کنوانسیونی الزامی نمود تا به این وسیله از رعایت الزامات فنی، ایمنی و آموزشی در کشتی های کنوانسیونی، اطمینان حاصل نماید. از سوی دیگر، تعداد زیادی شناورهای غیرکنوانسیونی، ازجمله شناورهای خدماتی سازمان بنادر و دریانوردی در کشور وجود-دارند، که شواهد نشان می دهد، از ism code در راهبری این نوع شناورهای استفاده نمی شود و ضمنا" قانون مدون دیگری نیز در ارتباط با مدیریت راهبری شناورهای غیرکنوانسیونی در ایران وجود ندارد. این تحقیق، با موضوع بررسی ضرورت پیاده سلزی ism code به منظور مدیریت ایمن راهبری شناورهای خدماتی در بنادر اصلی ایران، با استفاده از روش تحقیق توصیفی و تکنیک های آمار توصیفی و آزمون t جفت شده، به دنبال بررسی اثربخشی مولفه های ism code بر ایمنی این شناورها انجام شده است و در تحلیل داده ها بدست آمده از طریق پرسشنامه، از نرم افزار spss استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد، مدیریت بر راهبری شناورهای خدماتی، با وجود استقرار سیستم مدیریت کیفیت iso، در شرکت های راهبری از ایمنی لازم برخوردار نیست و در حالی که کارشناسان انعطاف پذیری ism code را مطلوب ارزیابی نموده اند، جایگزینی سیستم مدیریت isoبا این آیین نامه برای مدیریت ایمنی در شناورهای خدماتی سازمان مثبت ارزیابی شده است. همچنین نتایج این فرض را تایید می نماید که، استفاده از ism code برای مدیریت بر راهبری شناورهای خدماتی سازمان بنادر و دریانوردی، موجب بهبود ایمنی در آنها خواهد شد. کلمات کلیدی: آیین نامه ism code، شناورهای کنوانسیونی، شناورهای غیرکنوانسیونی، شناورهای خدماتی سازمان بنادر و دریانوردی

آلودگی های نفتی ناشی از نفتکش ها همواره یکی از عوارض اصلی حمل و نقل دریایی بوده که توانسته آسیب هایی جدی به محیط زیست دریایی وارد کند. کشور جمهوری اسلامی ایران نیز در همین راستا به دو پروتکل clc 92 و fund 92 به عنوان چهارچوب نظام جدید جبران خسارت آلودگی نفتی پیوسته و آنها راتصویب نموده است. این دو پروتکل به ترتیب در سال های 1387 و 1388 برای ایران لازم الاجرا شده اند. از زمان ورود ایران به رژیم بین المللی جبران خسارت آلودگی نفتی نفتکش ها تا بحال شکایت یا ادعایی از طرف ایران به صندوق بین المللی جبران خسارت آلودگی نفتی (iopc fund) ارائه نگشته، از این رو به نظر می رسد با توجه به جدید بودن ایران در رژیم جبران خسارت آلودگی نفتی ، برای آماده کردن زیر ساختها و ساختارهای اجرایی مرتبط در جهت دریافت غرامت آلودگی در صورت وقوع احتمالی یک سانحه نشت نفت بزرگ از نفتکش ها، بایستی تمهیداتی اندیشیده و به کار بسته شوند. این تحقیق با عنوان" راهکار های دریافت غرامت آلودگی نفتی از نفتکش ها در آبهای ایران" پس از بررسی توصیفی رژیم جبران خسارت ، راهکارهایی را شناسایی نموده، با استفاده از تکنیک های آماریt جفت شده و t تک نمونه ای از لحاظ تاثیر گذار بودن بر غرامت دریافتی سنجیده و آنها را با توجه به تاثیر هریک اولویت بندی می نماید. نتایج این تحقیق نشان می دهد که بین راهکار های اخذ غرامت و غرامت دریافتی ارتباط منطقی وجود داشته و می توان با ایجاد، ارتقاء یا بهبود این راهکارها، غرامت دریافتی بابت آلودگی نفتی ناشی از نفتکش ها را افزایش داد، در نتیجه غرامت دریافتی هر چه بیشتر واقعی شده، به هزینه های تحمیلی آلودگی نزدیک شده و بخشی از خسارات وارده به محیط زیست، سازمانها و نهاد های دولتی و خصوصی، بنگاه های کسب و کار، اقتصاد، جامعه و دیگر هزینه های مرتبط را جبران کند.

کنترل و بازرسی کشتی ها یکی از روش های شناخته شده جهت نظارت بر وضعیت فنی و ایمنی کشتی ها و شناسایی شناورهای غیراستاندارد و جلوگیری از تردد آن ها می باشد. فرآیندی که طبق آن یک کشور می تواند نسبت به اجرایی نمودن کنوانسیون ها، قوانین و دستورالعمل های بین المللی مرتبط با ایمنی دریانوردی و حفاظت از محیط زیست دریایی بر روی کشتی های تحت پرچم و خارجی در آب های تحت حاکمیت اقدام نماید. در سال های اخیر حوادث متعددی در حوزه دریایی ایران و شناورهای تحت پرچم ایران اتفاق افتاد که برخی از این حوادث از جمله حوادث کشتی ایرانی در سواحل چین و کشتی کوشا 1 بازتاب گسترده ای داشت و کیفیت کارایی مراکز کنترل و بازرسی را زیر سوال برد، بر همین اساس لزوم تقویت و ارتقاء سطح بخش های کنترل و بازرسی لازم و ضروری به نظر می رسد، این تحقیق با اهداف، استخراج کامل قوانین و مقررات سازمان بنادر و دریانوردی و imo در خصوص شرایط جذب افسران کنترل و بازرسی و نحوه ارتقای آنان، ارزیابی وضعیت افسران کنترل و بازرسی کشور از لحاظ انطباق با الزامات و ارایه راهکار در جهت افزایش میزان انطباق با الزامات، انجام شد. در همین راستا ابتدا قوانین و الزامات ملی و بین المللی با مطالعه اسناد و دستورالعمل های سازمان بنادر و دریانوردی و imo شناسایی شد و برای بررسی میزان انطباق با الزامات پرسشنامه ای تنظیم و آماده گردید و با استفاده از روش سرشماری، نظرات و اطلاعات تمام جامعه افسران کنترل و بازرسی جمع آوری و با استفاده از تکنیک های آمار توصیفی همچون توزیع فراوانی، میانگین و مد و تکنیک آمار تحلیلی آزمون دوجمله ای تحلیل و بررسی گردید. در نهایت مشخص گردید افسران کنترل و بازرسی کشتی ها با الزامات و قوانین ملی و بین المللی از جمله دوره های کارآموزی، دوره های تخصصی و استقلال کاری، انطباق ندارند که بر اساس نتایج داده های جمع آوری شده، برای انطباق کامل با الزامات و قوانین پیشنهادات لازم ارایه شد.

حمل و نقل دریایی با سهم بیش از 90 درصد از نظر وزن از حمل و نقل جهان مهمترین شکل حمل و نقل بین المللی را تشکیل می دهد. افزایش تعداد کشتی ها و ظرفیت حمل بار آنها عاملی برای کاهش هزینه ها بوده است، از طرفی افزایش تعداد و میزان تردد آنها در افزایش ترافیک دریایی و متعاقب آن پیشامد سوانح دریایی بویژه در آبراه بنادر سهم بسزایی داشته است. لذا برای جلوگیری از این گونه سوانح و دیگرکاربردهای دریایی، سرویسی برای ارائه خدمات ترافیکی به شناورها به منظور ارتقا ایمنی، افزایش کارایی ناوبری و برای مدیریت بر تردد در آبرا ه ها تعریف شده است. در ایران نیز با توجه به نقش کلیدی بندر شهید رجایی در حمل و نقل دریایی ایران، این بندر مجهز به سرویس ترافیک شناور ها گشته است. با توجه به رسالت این سرویس بندری تاکنون در ایران اثربخشی این سرویس مورد تجزیه و تحلیل قرار نگرفته است تا بتوان برای توسعه و بهبود آن برنامه ریزی نمود. این تحقیق با عنوان" تاثیر استقرار خدمات ترافیک شناور ها (vts) بر ایمنی دریانوردی در محدوده بندر شهید رجایی" پس از بررسی توصیفی خدمات ترافیک دریایی، شاخص های اندازه گیری اثربخشی بر ایمنی دریانوردی را شناسایی نموده ، با استفاده از تکنیک آماریt جفتی از لحاظ اثربخشی استقرار در شرایط قبل و بعد از استقرار vts و شرایط کنونی و شرایط مطلوب را سنجیده، میزان اثربخشی vts و راهکارهای بهبود و توسعه را مورد بررسی و الویت بندی قرار داده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که استقرار vts در آبراه بندری بندر شهید رجایی بر ایمنی دریانوردی موثر بوده و با کاهش سوانح و شبه حوادث و بهبود سطح کیفی و کمی ارتباطات و راهنمایی، ایمنی دریانوردی را در حوزه vts بندر شهید رجایی ارتقاء داده است، همچنین این تحقیق نشان می دهد که می توان با بهبود منابع انسانی و کفایت پوشش جغرافیایی اثربخشی vts، ایمنی دریانوردی را افزایش داد. در آخر عوامل موثر بر ارتقاء ایمنی در حوزه vts از طریق ارتقاء vts با آزمون فریدمن رتبه بنده شده اند که آموزش و رضایت شغلی و به طور کلی بهبود وضعیت منابع انسانی با بیشترین اهمیت شناسایی شده اند.

بدون شک نیروی انسانی ماهر و کارآمد یکی از مهم ترین ابزارها در هر سازمان میباشد، زیرا بدون در اختیار داشتن این اهرم امکان موفقیت و رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده تقریبا غیر ممکن است. در صنعت حمل ونقل و به خصوص صنعت کشتیرانی نیروی انسانی جایگاه بسیار مهمی را به عهده دارد. خستگی مفرط نیروی انسانی نیز از جمله مسائلی است که به واسطه شرایط خاص شغلی در این صنعت به وفور دیده می شود، همچنین یکی از عوامل بروز حوادث دریایی میباشد .اهمیت این موضوع باعث گردید تا به بررسی و ارزیابی نقش خستگی مفرط بر عملکرد نیروی انسانی و وقوع حوادث دریایی در صنعت کشتیرانی ایران بپردازیم. از میان تعداد زیادی از عوامل موجود در پیشینه و ادبیات موضوع تحقیق 24 عامل به عنوان مهمترین عوامل در 4 عنوان، ویژگیهای فردی، مدیریت در بخش ساحلی و کشتی، طراحی و مشخصات کشتی و عوامل بیرونی و خارجی دسته بندی شده است. پرسشنامه ای شامل عوامل خستگی مفرط در دو بخش وضعیت فعلی و تاثیر آن در حرفه ی دریانوردی توسط دریانوردان ایرانی تکمیل گردیده است. تمامی نتایج توسط آزمون آماری t، آزمون آنالیز واریانس و همچنین تحلیل عاملی و با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه تحلیل علمی قرار گرفته است. موثر بودن این عوامل توسط آزمونt محقق گردیده است. در بررسی وضعیت فعلی عوامل خستگی مفرط در جایگاه شغلی دریانوردان عوامل مربوط به ویژگی های فردی و شخصی در وضعیتی مناسب قرار دارد، در حالیکه عوامل مربوط به مشخصات و طراحی کشتی و همچنین عوامل بیرونی و محیطی در وضعیتی نامناسب قرار دارند. بین سن، جایگاه شغلی و خستگی مفرط دریانوردان ارتباط معنیداری وجود دارد، در حالیکه بین وضعیت تاهل و سطح خستگی مفرط دریانوردان ارتباط معنیداری یافت نشد. عوامل توسط آزمون تحلیل عاملی بر اساس میزان اهمیت، اولویت بندی شده است که مهمترین عوامل شامل : خواب و استراحت، شیفت ها و برنامه کاری، سطح اتوماسیون کشتی و شرایط مسیر و سفرهای دریایی میباشند. در این راستا راهکارهایی نیز جهت کاهش خستگی مفرط دریانوردان ارائه شده است.

بندر چابهار با موقعیت منحصر به فرد، تنها بندر اقیانوسی کشور است که می تواند علاوه بر صادرات و واردات، جایگاه ویژه ای در ترانزیت کالا و در نتیجه رونق اقتصادی منطقه و کشور داشته باشد. مقایسه آمار کشتی های ورودی به بنادر جنوب ایران، در دهه 1381-1390، نشان میدهد که نرخ ورود کشتی ها به بندر چابهار در مقایسه با دیگر بنادر جنوب در پایین ترین مرتبه قرار دارد (222/0 فروند/روز). این تحقیق با هدف تعیین و رتبه بندی عوامل موثر بر ورود کشتیهای اقیانوس پیما به بندر چابهار، در مقایسه با بندر شهید رجایی، در راستای حفظ مشتریان فعلی و افزایش جذب مشتریان جدید برای بندر چابهار، در راستای تقلیل نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت، انجام گرفته است. ابتدا عوامل موثر در انتخاب بنادر از دیدگاه های مختلف در تحقیقات گذشته شناسایی گردید. در مرحله بعد، با ارسال پرسشنامه مهمترین عوامل تاثیرگذار بطور عام شناسایی شده و متعاقبا، تاثیر این عوامل در ارتباط با بندر چابهار بطور خاص شناسایی و رتبه بندی گردید. روش تحقیق انجام شده از نظر شیوه گردآوری اطلاعات توصیفی و از نظر هدف کاربردی است. تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش های آماری توصیفی و استنباطی انجام شده است. بنابراین، در این تحقیق برای تحلیل داده‏ها از فاکتورهای، فراوانی نسبی، فراوانی تجمعی و میانگین و برای توصیف متغیرها از آزمون دوجمله ای استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان داد که ضعف در هزینه و نحوه ارتباط بندر با مراکز عمده تولید و مصرف، ظرفیت تخلیه و بارگیری محدود، عملیات نامناسب تخلیه و بارگیری و قابلیت های ضعیف بندری از نقاط ضعف عمده بندر چابهار در مقایسه با دیگر بنادر جنوب کشور است. ویژگی های خاص بندر چابهار نسبت به بندر شهید رجائی نیز مهمترین نقطه ی قوت آن میباشد. همچنین نتایج حاکی است که تاثیر هزینه ها، تعرفه ها و عملیات گمرکی در بندر چابهار با بندر شهید رجایی تفاوت آشکاری ندارد. همچنین رتبه بندی عوامل تاثیرگذار با استفاده از آزمون فریدمن انجام گردید که نشان میدهد متغیر هزینه و نحوه ارتباط بندر با مراکز عمده تولید و مصرف در اولویت اول و متغیر ویژگی های خاص بندر در اولویت آخر قرار دارند. بنابراین، این دو متغیر به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را در افزایش ورود کشتی‏های اقیانوس پیما به یک بندر دارند

در این تحقیق قصد بر شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر در ایجاد بنادر خشک در ایران است. ابتدا عوامل موثر در ایجاد بنادر خشک با انجام تحقیقات کتابخانه ای و با استفاده از نظر کارشناسان و متخصصان شناسایی شدند. 20 شاخص شناسایی شده در قالب 3 فاکتور زیرساختار، سخت افزار و نرم افزار دسته بندی شدند. تحقیق به صورت میدانی و با استفاده از روش پرسشنامه ای انجام شده است. روایی پرسشنامه به صورت منطقی انجام شد و به تایید اساتید دانشگاهی و کارشناسان مربوطه رسیده است. در مطالعات مقدماتی نیز، پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ 789/0 مورد قبول واقع شد. با توجه به کیفی بودن داده¬های تحقیق و با استفاده از فرمول نمونه¬گیری، 120 پرسشنامه در میان کارشناسان توزیع شد که از این تعداد، 108 پرسشنامه جمع آوری و قابل قبول بودند. جهت تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از آزمون هایی چون فریدمن، من ویتنی یو، کروسکال والیس، kmo، بارتلت، کولموگروف – اسمیرنوف و توزیع دوجمله ای استفاده شده است. با انجام آزمون¬های لازم، در پایان تحقیق مشخص شد که از میان 3 فاکتور اصلی به ترتیب فاکتورهای نرم‏افزار، سخت‏افزار و زیرساختار موثرین عوامل در ایجاد بنادر خشک در ایران هستند. همچنین از میان 20 شاخص شناسایی شده، شاخص های وجود تجهیزات و وسایل تخلیه و بارگیری (جرثقیل و...)، ارائه خدمات گمرکی و ترخیص کالا و دسترسی به مسیرهای عمده داخلی و بین‏المللی (hinterland) بیشترین و شاخص¬های دسترسی به نوار مرزی کشور، دسترسی به کانتینر خالی جهت مبادلات تجاری و امکان تامین نیروی کار ارزان کمترین تاثیر و اهمیت در ایجاد بنادر خشک در ایران داشته اند.