چکـیده طنز و شوخ طبعی مقوله ای است که از دیرباز در رگ های ادبیّات هر کشوری، جاری و ساری است. واضح است که هرگاه تاریخ چهره ی تاریک و عبوس خود را به مردم می نمایاند، ظلم و ستم و فقر و فساد و تعصّبات کور، جامعه را رو به زوال و قهقرا می کشاند و هیچ زبان گویایی برای انتقاد مستقیم باقی نمی ماند این طنزپرداز است که چون یک مُصلح اجتماعی پابه عرصه ی نبرد علیه ظلم و تباهی می نهد و شمشیر بُرّنده ی طنز را برمی کشد و نقاب ریا را از چهره ی متقلّبان تاریخ کنار می زند. طنز یکی از شیوه های موثر و کار آمد است که با استفاده از فنون رایج ادبی نظیر تشبیه، کنایه و رمز، اغراق، ایهام، مقایسه ی امور ناسازگار، وارونه نمایی، تحامق، نقیضه نویسی، و... تصویری هنری از اجتماع نقیضین می سازد که گاهی با دستمایه ی طعنه و تمسخر خنده ای تأمل بر انگیز ایجاد می کند و هدف آن اصلاح معایب است. پژوهشگر در این پژوهش تلاش دارد ضمن بررسی مباحث نظری طنز با تاکید بر شگردها و جلوه های هنری و بلاغی طنزپردازی، در آثار یکی از مطرح ترین چهره های ادبیات داستانی جهان عرب بپردازد. شخصیتی چون « نجیب محفوظ » که آوازه اش تمامی مرزها را در نوردیده، و مدال گران بهای نوبل را برای نخستین بار در تاریخ عرب و اسلام، به لطف قلم رسایش در نویسندگی و آثار پرمایه اش، به گردن آویخت. همچنین پژوهشگر تلاش کرد تا درحدتوان تصویری ازجایگاه اودرطنز ارائه کند و به مهمترین درون مایه ها (موضوعات) طنز وی بپردازد. در این پایان نامه، در کنار جلوه های هنری مانند: کنایه، ضرب المثل، تضاد، تشبیه، استعاره، تشخیص و ...، شگردهایی چون: تحقیر/کوچک نمایی، تشبیه طنزآمیز، اصطلاحات محاوره ایی، دشنام و نفرین، در دو رمان « میرامار» و « صباح الورد» استخراج گردید. نتیجه ای که از این پژوهش حاصل گردید حاکی از آن است که طنز نجیب محفوظ در اکثر موارد با آگاهی نوشته شده و زبان طنز وی، گویای زبانی عامیانه و در عین حال سرشار از عناصر زیبایی است. کلیـد واژه: طنـز، نجیب محفوظ، جلوه ی بلاغی، میرامار، صباح الورد، نقد.

بدون تردید پس از پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع)، علمای وارسته اسلام تنها کسانی هستند که آگاهی وسیعی از تفسیر و تبیین آیات قرآن کریم دارند. محمد بن علی بن شهرآشوب سَروی مازندرانی، یکی از آن علماء و دانشمندانی است که با تألیفات ارزنده خود خدمات شایسته و فراوانی در جهت اعتلای تعالیم ارزشمند اسلام و قرآن نموده است. یکی از این آثار، کتاب «متشابه القرآن و المختلف فیه» می باشد که مملوّ از مطالب قرآنی درباره آیات متشابه و مشکل قرآن کریم است. وی با نگارش این کتاب ارزشمند، گام موثری در تفسیر این گونه آیات برداشته است. إبن شهرآشوب در کتاب خود به بیان آیات مشکل و متشابه قرآن، که گاه معنای آن با آیات دیگر متناقض است می پردازد و گاه با طرح سوال درمورد آن، پاسخ پرسش را نیز بیان می کند. نویسنده در کتاب خود، آیات مربوط به یک موضوعِ واحد را در یک باب، قرار داده و هر باب را به فصل های مختلفی تقسیم نموده است. ابوابی نظیر «توحید، عدل، نبوت، امامت، مفردات قرآن، اصول فقه، آیات الأحکام، ناسخ و منسوخ، مباحث نحوی و نوادر» که هر یک از آنها، با نظمی در خور تحسین تبویب یافته است و نشان از دقت نظر مولف در تدوین کتاب دارد. با توجه به مطالب پیش گفته، نگارنده این پژوهش سعی نموده است تا پس از ترجمه واضح و روان جلد سوم کتاب متشابه القرآن که شامل بخش هایی از مبحث نبوت، امامت و المفردات می باشد، به استخراج منابع حدیثی، تفسیری و نیز آرای مفسران و فقهای قبل از إبن شهرآشوب که نامبرده مطالب و مباحث آنان را در کتاب خود ذکر نموده است، بپردازد و در ادامه، برخی از آراء و نظرات وی را با نظرات دانشمندان و قرآن پژوهانی همچون علامه طباطبایی، إبن قتیبه دینوری، جلال الدین سیوطی، محمد بن أبی بکر رازی، آیت الله معرفت و فخر رازی مقایسه نماید. از رهگذر این تحقیق درخواهیم یافت که مولف کتاب متشابه القرآن با تکیه بر روش های مختلف همراه با جهت گیری عالمانه، به تصحیح شبهات و انحرافات موجود در آیات متشابه قرآن پرداخته و پرده از ابهام آنها برداشته است. به نظر می رسد روش وی در تفسیر آیات، بیشتر بر پایه روش اجتهادی و عقلی است که با استفاده از شاخص هایی نظیر عقل، قرآن، سنت و ادبیات (قواعد ادبی و نحوی) انجام گرفته است.

تاریخ پیدایش علم نحوعربی حقیقتی است ثابت که پیدایشی اسلامی داشته است.موسس وپایه گذاراولیه ی علم نحوعربی أمیرالمومنین علی بن أبی طالب علی- علیه السلام- است وأبوالأسوددولی موسس دوم است.کسی که خوداعتراف کرده است علم نحوراازعلی- علیه السلام- گرفته است.

وطن گرایی نمایانگر مهر به وطن است که از عشق و علاقه به سرزمین مادری نشأت گرفته و ریشه در دفاع از آب و خاک و نیاکان داشته و اغلب پدید آورنده ی حسن وفاداری و دلبستگی افراد به فرهنگ و سنت های ملی و حمایت از دین مردم آن سرزمین است. وطن گرایی همواره در نوشته ها و اشعار نویسندگان و شاعران در سرزمین های مختلف نمود داشته است که از جمله این شاعران، یوسف الخال شاعر معاصر عربی و سلمان هراتی شاعر معاصر ادبیات فارسی می باشند؛ این پژوهش بر آن است تا ضمن معرفی دو شاعر، مضامین وطن گرایی را در اشعارشان بررسی کند، چرا که هر دو شاعر به سرزمین مادری-شان عشق می ورزند و با ابراز عشق به میهن، تعهد و پایبندی شان را به وطن نشان می دهند، و یاد و نام بزرگان و کسانی که در راه دفاع از وطن کشته شده اند را گرامی می دارند و بی تفاوتی و غافل ماندن نسبت به ارزش های ملی شان را نکوهش نموده و با ابراز نارضایتی از وضعیت ناگوار کشور خود، خواستار تغییر و توجه بیش از پیش به اهداف و ارزش های ملی اند، اما با وجود همه نقایص به آینده وطن خود امیدوارند و مردم را برای ساختن فردایی بهتر و آینده درخشان ترغیب می کنند تا با همدلی و اتحاد به این هدف برسند. هر دو شاعرانی آزادی خواهند که برای استقلال و آزادی ملت خود مبارزه و تلاش می کنند که این تنها به کشور خودشان محدود نمی شود؛ بلکه برای آزادی تمام مظلومین جهان از چنگال ستمگران تلاش می کنند و فریاد مظلومیت آنان را سر می دهند.

یکی از چالش های مهم که آموزش وپرورش با آن روبه رو می باشد، بی علاقگی دانش آموزان به آموختن زبان عربی است. یکی از عوامل مهم در به وجود آمدن این بی علاقگی را می توان در عدم جذابیت کتب عربی دانست؛ چرا که اگر کتابی جذاب نباشد، کشش لازم جهت خواندن آن در دانش آموزان به وجود نمی آید. بررسی میزان جذابیت کتب درسی و تلاش در راستای جذاب کردن این کتب، این نهاد را در مسیر توفیق هر چه بیش تر آموزشی توانا می گرداند. این تحقیق می کوشد تا با بررسی کتب درسی عربی دوره ی راهنمایی با توجه به معیارهای ایجاد انگیزش و تناسب با مهارت های چهارگانه ی زبانی به صورت دقیق و درس به درس و به دست آوردن اطلاعات از دانش آموزان و دبیران عربی در مورد میزان علاقه دانش آموزان به چگونگی تألیف کتب درسی عربی و موقعیت کنونی کتب درسی عربی، میزان جذابیت این کتب را تبیین نماید. از یافته-های پژوهش حاضر این است که کتب عربی دوره ی راهنمایی تقریباً متناسب با دو ویژگی انگیزش و مهارت های چهارگانه ی دانش-آموزان تألیف شده اند. هم چنین در اکثر موارد کتاب های درسی عربی متناسب با علاقه مندی های دانش آموزان تألیف شده اند. با این-حال هنوز بین خواست دانش آموزان در مورد 7 ویژگی (متون متنوع، متن هایی با موضوعات علمی، متون ادبی به خصوص شعر معاصر، روال آسان به سخت قواعد، مطالبی متناسب با مهارت صحبت کردن و مکالمه، مطالب متناسب با سبک یادگیری تمرین عملی، مطالبی متناسب با سبک نگاه کردن) با موقعیت کنونی کتب درسی عربی فاصله وجود دارد.

نوروز بزرگترین جشن ملی ایرانیان است که این جشن با شکوه در نزد همه ی ایرانیان جایگاه بسیار ارجمندی دارد. نوروز پر آوازه ترینِ جشن های ایرانی در تاریخ، و تأثیر گذار ترین آن ها در ملت های دیگر- اعم از عرب و ترک -بوده است. اعراب از دیرباز با جشن های ایرانی نوروز و مهرگان آشنایی داشته اند. جشن نوروز همواره در اشعار شاعران سرزمین های عربی نمود داشته است که از جمله ی این شاعران، مهیار دیلمی می باشد؛ این پژوهش بر آن است تا ضمن معرفی این شاعر، به تحلیل نوروز در اشعارش بپردازد، چراکه نوروز در اشکال گوناگونی در شعر این شاعر گرانقدر متجلّی شد. سنت های نوروزی همانند: رسم هدیه و آتش افروزی به صورت نمادین در اشعار این شاعر ظاهر شدند، همچنین دگرگونی طبیعت و آب و هوا، شادابی زمین، فصل زیبای بهار با باران فراوان آن است که در هر قصیده ای به آن اشاره می کند. شاعر با یادآوری و تکرار این جشن بزرگ در اشعار خود به ایرانی بودن خود افتخار می کند و قصیده هایی را به مناسبت تبریک و تهنیت نوروز به ممدوح خود تقدیم می کند و در خلال آن به وصف ممدوح و مقام و منزلت وی می پردازد.

یکی از موضوعات اساسی شعر معاصر عربی و فارسی توجه به مسائل سیاسی و اجتماعی است. نزار قبانی و ملک الشعراء بهار از جمله¬ی شاعرانی هستند که تحت تأثیر محیط سیاسی و اجتماعی عصر خود بوده و توجه خاصی به اینگونه مضامین داشته اند؛ این مضامین با زیباترین و عمیق¬ترین معانی در شعرشان جلوه می¬کند و بازگو کننده¬ی شرایط جامعه¬شان می¬باشد.این پژوهش در راستای ادبیات تطبیقی به بررسی افکار و اندیشه¬های سیاسی و اجتماعی این دو شاعر در شش مقوله¬ی آزادی، وطن، دعوت به وحدت، زن، استبداد ستیزی و مقاومت و مبارزه و امید به نسل¬های بعد، می پردازد. هر دو شاعر به مسائل سیاسی و اجتماعی توجه ویژ¬ه¬ای دارند.در دیدگاه بهار مهم¬ترین مسائل سیاسی و اجتماعی، آزادی و وطن و در نگاه قبانی مسئله¬ی زن می¬باشد. هر دو شاعر، شاعرانی دردآشنا و در بطن اجتماع هستند و درکنار مردم درصحنه های زندگی بوده ¬¬و با دردها آشنا و از نزدیک آن را لمس کرده¬اند و هیچ وقت نسبت به اجتماع و اوضاع واحوال آن بی تفاوت نیستند. آن¬ها تحت تأثیر محیط خود قرار گرفته و نقشی اساسی در جهت آگاهی و بیداری مردم در برابر ستم و بیداد زمانه¬ی خود داشته و کوس بیداری را به صدا درآوردند تا نغمه¬های تجدد را در روح نسل آینده به ودیعه گذارده باشند.

ترجمه یکی از راه¬های انتقال میراث بشری بین ملت¬ها¬ست چرا که افراد به واسطه¬ی آن قادرند بر موانع زبان¬شناسی و فرهنگی فائق آیند. شناخت ره¬آوردهای فکری و هنری ملت¬ها و فهم میراث ادبی که در قالب نظم و نثر به یادگار مانده تا حد زیادی در گرو ترجمه¬ی متونشان است. از این¬رو برای آشنایی با آثار ادبی ملت¬های عرب¬زبان و انتقال آن به ادبیات ایران باید دست به کار ترجمه¬ی این متون زد. ترجمه متون عربی امری مهم و درخور توجه است زیرا این زبان، زبان متون اسلام و تمدن اسلامی است. در این بین شناخت ترجمه¬ی شعر عرب از اهمیت والایی برخوردار است. اشعار معلقات و صعالیک از جمله اشعار جاهلی هستند که همواره توجه مترجمان را به جلب نموده است. اما به دلیل سختی و مشکلاتی که در ترجمه¬ی این اشعار وجود داشته تعداد معدودی از مترجمان به ترجمه¬ی این اشعار پراخته¬اند. یکی از عواملی که سبب دشواری ترجمه این اشعار گردیده وجود حذفیات و فواصل است. حذف و فاصله بین ارکان جمله باعث می¬شود مخاطب غیر¬عرب برای دریافت ترجمه دچار مشکل شود از این¬رو توجه به کلمه¬ی محذوف یا فاصله میان ارکان جمله باعث تسهیل درک شعر می¬گردد. این پژوهش برآن است تا بر اساس فرآیند نحوی به حذف و فاصله پرداخته و مشکلات و پیچیدگی¬های موجود در اشعار معلقات و صعالیک را بررسی و عوامل این پیچیدگی¬ها را مشخص نماید.

-1- بیان مساله «صنعت تکرار» یکی از آرایه های لفظی ا‏ست که به عنوان یک صنعت و هنر ادبی شناخته شده است. گاه به گونه یک هنر شگفت ادبی، به سخن، آهنگ و موسیقی ویژه ای می بخشد و واژه ها را به رقصی دل انگیز می کشاند. تکرار در یک عبارت می تواند به شکل یک کلمه، حرف، واژه و یا جمله نمایان شود . در حقیقت تکرار به خاطر اهمیّت آن در عبارت است، که شاعر بیشتر از بقیه به آن توجه می کند. (نازک الملائکه،276:1977). وجود تکرار در تمام نمادهای عالم به گونه های مختلف قابل تشخیص و تبیین است، اصولاً وجود هستی مبتنی بر «تکرار» است، آمد و شد فصول، حرکت سیّارات و ستارگان، و نیز زندگی و مرگ از همین مقوله‏اند (شفیعی کدکنی،39:1385). تعریف معنای تکرار در تعابیر ادبی، به ترتیب آمدن الفاظ و تکرار آن در اسلوب بیان است، به طوری که پدیدآورنده نغمه های موسیقی در شعر و نثر باشد و برای تقویت موسیقی در کلام و مفاهیم آورده شود (هلال، 1980: 239). تکرار اقسام گوناگونی دارد که عبارتند از: تکرار لفظ یا معنی، تکرار مفید یا غیر مفید، تکرار زشت یا زیبا، امّا ابن رشیق تکرار را به سه قسم تقسیم کرده است: تکرار لفظ بدون معنی، تکرار معنی بدون لفظ و تکرار لفظ و معنا باهم. (ابن رشیق،73:1401). هر یک از آن ها به شکل مفید و غیر مفید تقسیم می شوند. در تکرار مفید، لفظ برای معنا می آید یعنی در کلام برای تأکید آورده می شود و آن لفظ دلالت بر توجه چیزی دارد که در کلام تکرار شده و مبالغه در مدح و غیر مدح می باشد؛ اما تکرار غیر مفید آن است که لفظ برای غیر معنا نیاید. (ابن الأثیر، 1420: 146). تکرار، اغلب نشان‎دهنده تکیّه و تأکید و یا توجّه و علاقه شاعر بر موضوع و معنی مکرر است (شاملو،33:1374) که در اشعار شاعران مختلف جلوه‏های گوناگونی داشته و دارای مضامین و مفاهیم مختلفی است که در این جستار به تکرار در اشعار «فوزی المعلوف» از جنبه های مختلفی مانند کثرت تکرار، تکرار فعل، جناس تام، غیرتام، سجع، ردالصدر علی العجز، ردالعجز علی الصدر، و . . . پرداخته است . اکنون به نمونه ای از تکرار در شعر او اشاره می شود. سوفَ یغدو عنّا بعیداً، ونغدو بعدَ حینٍ غریبه و غریباً (المعلوف،2008: 96). از ما دور خواهند شد و ما بعد از مدتی مرد و زن غریب و تنها می شویم. در این بیت شاعر اشاره دارد به زمانی که در غربت می زیسته و این عشق خانمان سوز غربت، برای او عذاب آور بوده است. زیرا برای آرزوهای دست نیافتنی یار و دیار خود را ترک گفته و به سرزمینی بیگانه و دور دست مهاجرت کرده چون زمانی در کنار خویشانش بوده، اکنون همه از وی دور شده اند و او غریب و تنها مانده است که این مسأله باعث شده یأس و نا امیدی در اوبیشتر رخنه کند. در این شعر غدا 2 بار و غریب هم دو بار تکرار شده است و این تکرار کلمات باعث شده شاعر توجه خاصی به این کلمات داشته باشد که این امر به خاطر ناراحتی و حزنی است که بعد از وداع با لبنان دچار آن شده است. 1-2- پیشینه پژوهش 1-آثار و اندیشه های فوزی المعلوف، پایان نامه، از اقدس عرب، ،در این پایان نامه به آثار و اندیشه های وی و به بررسی مفاهیمی چون وصف، غزل، رثا، اشتیاق به وطن و برخی موضوعات اجتماعی و تاریخی پرداخته شده است. 2- اندیشه آرمان شهر در قصیده «علی بساط الریح»، فوزی المعلوف، مقاله، از علی نوروزی، علی اکبر چناری، دانشگاه فردوسی مشهد. این مقاله ابتدا در رابطه با مفهوم آرمان شهر و علّت اوج گیری این اندیشه در مکتب رمانتیسم می پردازد، در ادامه بعد از معرّفی مختصری از قصیده به جهت ساختار روایی آن، عناصری مانند کشمکش، گفتگو و زمان و مکان را مورد بررسی قرار می دهد. 3- بررسی جایگاه فوزی المعلوف در انجمن ادبی (العصبه الاندلسیه)، پایان نامه، از خالد رسول زاده، در این پایان نامه به بررسی جایگاه فوزی معلوف در این انجمن ادبی پرداخته شده و هم چنین روزنامه ها و مجلاتی که برای چاپ آثار وی با هم رقابت داشتند. 4- ظاهره التکرار فی شعر أبی القاسم الشابی (دراسه أسلوبیه)، مقاله، از زهیر أحمد المنصور، از جامعه القری، در این پژوهش به کشف لفظ تکرار در اشعار ابوالقاسم شابی می پردازد، زیرا وی تا حد زیادی در اشعارش از آن استفاده کرده است. در این پژوهش به کیفیت، ساختار، صیاغ و ترکیب تکرار پرداخته می شود. 5-دراسه حول ظاهره التکرار من خلال آراء ابن رشیق فی کتاب العمده، مقاله، از سید رضا سلیمان زاده نجفی و غلام رضا شانقی، از دانشگاه اصفهان، این مقاله به چگونگی تکرار در کتاب العمده از ابن رشیق پرداخته است و به موضوعات ادبی به ویژه بلاغی توجه خاصی داشته است و به بررسی تکرار از دیدگاه دیگر مراجع در زبان و ادب هم بهره می گیرد. 1-3- حدود پژوهش دیوان فوزی المعلوف و مجموعه ای از قصائدش که عبارتند از: علی بساط الریح، لوائج الغربه، احضارهُ و الوطن و الإنسان، خطرات الهوی، شعله العذاب، موشحات أندلس الجدیده، شعله العذاب، موشحات أندلس الجدیده، ابن حامد أو سقوط غرناطه. 1-4- پرسش پژوهش 1-نمودهای تکرار در اشعار فوزی معلوف به چه صورت هایی جلوه گر است و چرا از آن استفاده کرده است؟ 1-5- فرضیه پژوهش با توجه به سوال اصلی تحقیق، فرض بر آن است که: 1- تکرار در اشعار معلوف به شکل های جناس تام، غیرتام، ردالصدر علی العجُز و... جلوه گر است و از تکرار برای اهمیّت و جلب توجه کردن، تأکید بر اغراء و تحذیر و خستگی و... استفاده کرده است. 1-6- هدف پژوهش این پژوهش، هدف، تبیین اندیشه های فوزی در قالب تکرار می باشد. 1-7- روش پژوهش یکی از روش هایی که امروزه در تحقیقات علوم مختلف به ویژه علوم انسانی به کارگرفته می شود، روش تحلیل محتوایی است. در این شیوه پژوهشگر با استفاده از مطالعه ی متن و با استفاده از ابزارهای کمکی به داده هایی دست می یابد و با استفاده از آن به اثبات یا رد فرضیه هایش می پردازد. در این پایان نامه با استفاده از همین روش، نخست تمام مولفه هایی را که به نوعی با مبحث پایان نامه ارتباط داشتند، به عنوان داده های متن گردآوری نموده و سپس به تحلیل آن پرداخته شد. روش جمع آوری مطالب به شیوه-ی اسنادی کتابخانه ای است.

اعیاد یکی از ابزار جشن و شادی مردم و مشخص کننده هویت هر ملت هستند. ایرانیان در دوران باستان مراسم و جشن های بسیاری داشته¬اند که برخی از آنها به دوره ی اسلامی نیز کشیده شده است. یکی از جشن های مهم ایرانیان در عهد باستان که پس از نوروز بزرگترین جشن محسوب می شد، عید مهرگان است. این جشن چهارهزار سال قدمت دارد و دیرینگی این جشن دست کم، به دوران شاهان باستانی و بزرگی چون فریدون باز می گردد. با نفوذ ساسانیان در صدر اسلام عرب ها به نحوی با مهرگان آشنا شدند که تاثیر آن را می توان به خوبی در ادبیات عرب مشاهده کرد. خلفای اموی، عباسی و حاکمان نیمه مستقل قرن های سوم و چهارم، عمدتا با برپایی این مراسم مخالفتی نداشتند. شاعران با فرارسیدن جشن مهرگان فرصت را مغتنم می شمردند و با تبریک گفتن عید و مدح حاکمان و ممدوحان، از طریق سروده های خویش به آنان تقرب می جستند. مهیار دیلمی یکی از شاعران ایرانی بوده ولی به عربی شعر سروده است. او سعی کرده تا از طریق اشعار خود آداب و رسوم ایرانی را به عرب ها معرفی کند و نقش مهمی در حفظ و انعکاس عیدهای ایرانی داشته باشد. ما در این پژوهش برآنیم تا اشعاری از دیوان این شاعر بزرگ را به همگان بنمایانیم و نمونه های گوناگونی از اشعارش را که در ارتباط با مهرگان سروده شده است مورد بررسی قرار دهیم.

یکی از موضوع های مورد توجه در پژوهش های لغت شناسی معانی الفاظ و پدیده های تحول معنایی مربوط به آن و عل ¬های این تحول است که در علمی به نام «معنا شناسی» بررسی می شود. کارمعنا شناسی، کشف ساز و کارهای معنا با بررسی نقش و جایگاه یک کلمه در جمله و با مطالعه¬ی علمی است. این علم در مطالعات قرآنی نیز وارد شده است و نقش مهمی در درک معنا و مقصود کلام الهی دارد. از آنجایی که قرآن دارای بافتی منسجم و ساختاری بی نظیر است و هر کلمه در جای خود می تواند دربردارنده ی معانی متعددی باشد که با توجه به ساختار جمله شخص مخاطب را تحت تأثیر خود قرار می دهد پژوهش حاضر بر آن شده است تا تأثیر معنایی را از طریق انواع دلالت در آیات سوره مریم (س) مورد ارزیابی قرار دهد و شیوه های متنوعی که در این سوره جهت تأثیرگذاری برمخاطب به کار رفته است بیان دارد و با توجه به تحقیقات به عمل آمده در این پژوهش دلالت های صوتی، صرفی، نحوی و واژگانی به طور متعدد وجود دارد.

نهج البلاغه به جهت برخورداری از واژگان غنی ، تناسب لفظ و معنا و اسلوب های گوناگون بلاغی نمونه ی برجسته بلاغت در ادبیات عربی است .در این پژوهش سعی شده است نامه 31 نهج البلاغه به عنوان نمونه ای از این مجموعه ی نفیس براساس قواعد بلاغت در 2 محور بیان و بخشی از بدیع مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد .در این پایان نامه مشخص می شود که استعاره بیشترین بخش این نامه را به خود اختصاص داده است . آن حضرت از انواع شیوه های بیانی و بدیعی اعم از استعاره ، اقتباس، تشبیه ، جناس، سجع ، کنایه و... برای بیان حقایق بلند و حکمت های ژرف و معارف ناب در قالبی خیال انگیز بهره جسته است .

آشنایی زدایی نظریه ای جهت بررسی شکل و ساختار کلمات و جملات ادبی است که سخن را از حالت عادی خارج ساخته، با استفاده از مفاهیمی که در غیر معنای اصلی خود به کار می-روند توجه مخاطب را جلب می کند. آشنایی زدایی چنان قدرت گسترده ای به زبان می بخشد که می تواند با هم نشینی غیرعادی واژه های عادی و یا انحراف از عادات و شیوه های معمول تفکر و اندیشه اثری را بیافریند که احساسات و عواطف خواننده و شنونده را تسخیر کند

بینامتنی یک نظریه ادبی مدرن است که به روابط میان متون ادبی می پردازد. این نظریه در دهه ی شصت قرن بیستم توسط ژولیا کریستوا مطرح شد که تاثیر عمیقی بر ادبیات نهاد و مورد توجه نقادان قرار گرفت . براساس این نظریه ، متون ادبی نمی توانند بی تاثیر از متون پیش از خود باشند و آثار متون دیگر در آنها به چشم می خورد.

باروک عنوانی است که از اواخر قرن نوزدهم، نوگرایان به یک رشته از قالب های زیبایی شناختی که حالاتی خاص و غیر عادی داشته اند اطلاق نمودندکه در معماری و مجسمه سازی تا نقاشی، ادبیات، موسیقی و سینما بکار می رود.محمد الماغوط جز شاعرانی است که با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی کشورش در سرزمینهای غربی زندگی کرد و با این سبک آشنا شد و برای بیان دیدگاههای انتقادی اش از حاکمان کشورهای عربی به اشعاری با این سبک پرداخته است. نتیجه پژوهش نشان می دهد که ماغوط در اشعار خود به؛ حرکت و تناقض ، آشنایی زدایی و... پرداخته است و با مطالعه اثار شاعران غربی با شیوه ای جدید و آزادانه به بیان نظراتش پرداخت و تکیه بر عقل و آرمانهای انسانی را آزادی دانست.

معناشناسی که شاخه ای از زبان شناسی است برای شناخت معنا در چهار سطح صوتی و صرفی و نحوی (ترکیبی) و مفردات به بررسی متون ادبی می پردازد و قرآن نیز به عنوان یک متن ادبی و بلکه فراتر از آن از علم معناشناسی در حال حاضر بسیار مورد توجه محققان می باشد که در پژوهش حاضر سوره توبه به جهت اهمیت ویژه ی آن که در متن آمده مورد بررسی در سطوح چهارگانه فوق قرار گرفته است.