در پژوهش حاضر که هدف آن معرفی مناطق امید بخش معدنی در منطقه سه پستان آهنگران بود، از روش های x?±2s ، تحلیل فاکتوری و منطق فازی جهت دستیابی به این هدف استفاده شد. مراحل فعالیت بدین صورت انجام پذیرفت که ابتدا نتایج حاصل از 187 نقطه مختلف نمونه های رسوبات آبراهه ای از سازمان صنایع و معادن استان دریافت شد. پس از آن، کنترل دقت و صحت نتایج و پیش پردازش های اولیه بر روی داده های آزمایشگاهی انجام شد. سپس با تفکیک جوامع سنگی، اثر مولفه سنژنتیک از داده ها حذف گردید و جامعه داده های شاخص غنی شدگی عناصر بدست آمد. در این جامعه برای هریک از عناصر مقادیر حد آستانه ای با روش x?±2s محاسبه گردید و آنومالی های عناصر تعیین و نقشه آنها رسم شد. روش بعدی که بر روی این داده ها اعمال گردید تحلیل فاکتوری بود که حاصل آن ایجاد 4 فاکتور بهینه بود که مجموعاً حدود 80% تغییرات منطقه را شامل می شدند. نقشه های فاکتورها رسم گردید و در مرحله بعد از روش خوشه بندی فازی میان مرکز استفاده شد و نقشه آنومالی های بازماند عناصر رسم گردید و با دو روش قبل مقایسه شد که از همپوشانی خوبی برخوردار بودند که خود دلیلی بر صحت تحلیل ها و مراحل انجام شده در این تحقیق می باشد. در پایان مناطق امید بخش معدنی محدوده سه پستان معرفی و پیشنهاد هایی جهت انجام مطالعات بیشتر بیان گردید.

روش ژئوشیمیایی رسوبات آبراهه¬ای به دلیل ارزان بودن و سریعتر بودن نسبت به سایر روشهای ژئوشیمیایی کاربرد وسیعی در مطالعات اکتشافی بویژه در نواحی گرم و خشک دارد. از آنجا که از سال 1385 تاکنون مطالعه جدیدی روی داده¬های ژئوشیمیایی منطقه افین زیرکوه قاین انجام نگرفته است لذا هدف اصلی این تحقیق، شناسایی مجدد نواحی پتانسیل دار معدنی در منطقه افین در 170 کیلومتری شمال شرق بیرجند بوده¬ است. برای این منظور از روشهای تحلیل آماری و داده¬کاوی تک¬متغیره و چندمتغیره جدیدی که در دنیا مطرح شده¬اند استفاده شده است. تعداد 280 نمونه از رسوبات حوزه¬های آبریز محدوده به مساحت 110 کیلومترمربع توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی اخذ شده است که پس از پردازش مقدماتی، مورد تحلیل به روشهای pca کلاسیک، pn، tsa،ica ،ipca و pca داده¬های بسته قرار گرفته است که سه روش آخر، برای نخستین بار در ایران انجام شده¬اند. در تحلیل¬های چندمتغیره، از روشهای مقاوم نیز در کنار روشهای استاندارد استفاده شده است. مقایسه نتایج حاصل شده توسط تمام روشها نشان¬ می¬دهد که استفاده از تحلیل مقاوم¬ داده¬های بسته، قابل اطمینان¬تر بوده و نشان می دهد که فاکتور اول مربوط به طبیعت غالب الترامافیک و کانی زائی منیزیت در منطقه بوده و عناصر پاراژنز را بهتر از روشهای دیگر منعکس می کند. فاکتور دوم مربوط به عناصر لیتوفیل است و حضور منگنز و آهن در دو فاکتور اول و دوم نشان¬دهنده حضور این دو عنصر در دو جامعه متفاوت است که در روشهای قبلی دیده نشد. نتیجه روش ica نیز نشان می¬دهد که با حذف نویزهای زمینه منطقه، عناصری که بیشترین تاثیر را در ساختار زمین¬شناسی و کانی¬زائی دارند مشخص می¬شوند. در نهایت، نقاط آنومالی عناصر فلزی در منطقه بصورت نقشه¬های تک¬عنصری رسم شد و پیشنهاد شد که از نتایج بدست آمده بصورت تلفیق با دیگر روشهای اکتشاف استفاده شود تا نقاط امیدبخش مشخص شده و برای مراحل اکتشاف تفصیلی آماده شود.