بنیادگذاری سلسله صفویه بیشتر از آنکه فصلی از تاریخ ایران زمین باشد آغاز دورانی است که تا کنون به رغم سخنان بسیاری که درباره آن گفته شده سرشت و بسیاری از زوایای پر اهمیت آن هم چنان در تاریکی باز مانده است برآمدن صفویان و فراهم آمدن مقدمات وحدت سرزمینی ایران با دگرگونی های ژرفی در تاریخ مغرب زمین هم زمان بود، عصر صفویه را در تاریخ ایران می توان نقطه عطف رویارویی اقتصادی و سیاسی ایران و اروپا در خلیج فارس قلمداد نمود، آنچه که خلیج فارس را در دوران متقدم واولیه عصر صفویه در کانون توجهات منطقه ای و بین المللی قرار می داده است، اقتصاد تجاری خلیج فارس و منافع حاصله از آن بوده است، رونق وشکوفایی اقتصاد وتجارت خلیج فارس در نیمه اول عصر صفویه خود معلول علل و عوامل عمده ای بوده است که مهمترین آن را می توان در مدیریت ثابت، ساختار منظم و بورکراتیک حاکمان هرمز، ارتباطات گسترده با اقیانوس هند، چین ،جزیره العرب، یمن و عدن، شرق و شمال آفریقا، و همچنین گفتمان حاکم بر اقتصاد و تجارت خلیج فارس دانست که این امر خود منبعث از تجارت آزاد بوده . رفته رفته با تغییرات بنیادین در نظام بین المللی که در قالب حضور میلیتاریستی پرتغال در خلیج فارس و اقیانوس هند جلوه گر گردید و همچنین تحولات چشمگیر در مرکزیت سیاسی صفویان که به صورت تضادی مذهبی با امپراتوری عثمانی رخ می نمود ضربه ای جبران ناپذیر بر پیکره اقتصادی و تجاری خلیج فارس وارد آورد که نتیجه ای به جز زمینه سازی برای حضور و فعالیت چشمگیر کمپانی های تجاری اروپایی به عنوان پیش قراولان استعمار در دوره های بعد به همراه نداشت، اگر چه در این میان دوران شاه عباس کبیر را می توان دورانی دانست که در آن توجهات ویژه ای نسبت به خلیج فارس، جزایر، و سواحل آن ، احیای اقتصاد و تجارت محلی مبذول گردید، اما این اقدامات نیز به دلیل برخوردار نبودن از یک ثبات ساختاری و مدیریتی بلند مدت و همچنین فراز و فرود های همیشگی در تاریخ کشورمان به همان مقطع محدود ماند کلید واژه : اقتصاد تجاری، خلیج فارس، هرمز، صفویه، بازرگانی، دریانوردی، ایرانیان، گفتمان اقتصادی

خلیج فارس همواره در تاریخ به عنوان یک آبراه مهم و استراتژیک و منطقه ی جغرافیایی ژئوپلوتیک، مطرح بوده است. همین ویژگی ها باعث شده تا این آبراه مهم، مورد تجاوز و حمله ی گروه های مختلفی از بیرون قرار بگیرد که حضور اسکندر مقدونی در اواخر دوره ی هخامنشیان و اعراب در دوره ی ساسانی در خلیج فارس از این قبیل می باشد. ضمن آنکه در دوره های بعد نیز این آبراه مورد هجوم اقوام و گروه های مختلف قرار گرفت. در دوران زندیه و بخصوص دوره ی کریم خان زند نیز کشورهای مختلف اروپائی که از مدت ها پیش وارد خلیج فارس شده بودند، اهداف استعماری خود را در این منطقه ی مهم دنبال می کردند. نماینده ی دولت هلند یعنی کمپانی هند شرقی هلند، یکی از شرکت های تجاری اروپائی بوده است که از دوره ی شاه عباس صفوی وارد خلیج فارس و ایران شدند و در شهرهای مختلف ایران نمایندگی تجاری ایجاد کردند. روابط آنها با حکومت های ایرانی فراز و نشیب های زیادی داشته و حتی برای مدتی از بندر عباسی به بندر بصره مهاجرت کردند، ولی بعد از مدتی از بندر بصره اخراج شدند. هلندی ها در سال 1168 ه.ق / 1754م وارد جزیره خارک شدند. نمایندگان کمپانی هند شرقی هلند(واک)، در طول مدت حضورشان در این جزیره به ایجاد روابط اقتصادی و سیاسی با کریم خان زند پرداختند، ضمن آنکه در این مدت با گروه های مختلفی چون انگلیسی ها، آل زعاب در بندر ریگ و گروه های قبیله ای دیگر درگیر مسائل مختلف شدند و سرانجام در درگیری که با میرمهنای بندر ریگی بر سر خراج سالهای حضورشان در جزیره ی خارک داشتند شکست خوردند و در نخستین روز از سال 1766م بعد از فعالیت تجاری 140 ساله در خلیج فارس برای همیشه از این آبراه مهم اخراج شدند. در طول سالهای حضور کمپانی واک در جزیره ی خارک روابط اقتصادی و سیاسی با کریم خان زند نیز برقرار کردند، که البته این روابط با موفقیت چندانی قرین نبوده است. که علل و عواملی مانند عدم اعتماد،کارشکنی انگلیسی ها، مشکلات کریم خان زند، حکام محلی و خصوصیات اخلاقی هلندی ها در این عدم موفقیت نقش داشتند. ضمن آنکه کالا های وارداتی و صادراتی مختلفی توسط کمپانی واک در این دوران نیزمبادله می شد.

کویت سرزمینی در شمال غربی خلیج فارس با قدمتی چند هزار ساله که در طول دوران گذشته، همواره اقوام مختلفی را در خود جای داده است. آل عتوب از جمله اقوامی بودند، که پس از مهاجرت به این سرزمین و جلب رضایت عثمانی ها و قبایل بنی خالد مستقر در جنوب شیخ نشین کویت، به تدریج توانستند به قدرت سیاسی در این منطقه دست یابند.