عزیزالدین نسفی که به یک واسطه (سعدالدین حمّویه) شاگرد نجم الدین کبری محسوب می شود، از عارفان و نویسندگان مشهور نیمه دوم قرن هفتم هجری است. وی در نسفِ خوارزم زاده شد؛ سپس به بخارا، اصفهان و فارس عزیمت نمود و سرانجام در ابرکوه سکونت گزید و به تدریس و تألیف پرداخت و در همان جا وفات یافت. الانسان الکامل، کشف الحقایق، مقصد الاقصی، زیده الحقایق، بیان التنزیل، منازل السائرین و اصول و فروع از تألیفات اوست. در این میان دو کتاب ارزشمند انسان الکامل وکشف الحقایق از ابعاد مختلف حائز اهمیت بسیار است؛ زیرا، عمده آراء و اندیشه های فلسفی، کلامی، عرفانی، اخلاقی و تربیتی این عارف نامدار و معلم وارسته در این دو کتاب، به ویژه انسان کامل با نثری شیوا و پخته، انعکاس یافته است. آراء و اندیشه های عزیزالدین نسفی در زمینه های مختلف (بعنوان نمونه، تعبیر وی از فلسفه وحدت وجود، که بعدها منبع الهام صدرالدین شیرازی واقع شد) در نوع خود تازه و بدیع است. بخش عمده ی آراء و اندیشه های تربیتی و اخلاقی نسفی ، در خلال کتاب انسان کامل خصوصاً در پایان هر فصل این کتاب آمده است. آراء و عقاید نسفی پس از وی نقش به سزایی در تکوین فلسف? و اخلاق و مبانی تربیتی ایرانی و اسلامی داشته است. نگارنده این رساله بر آن است تا آراء و اندیشه های اخلاقی و تربیتی نسفی را که بیشتر به صورت توصیه های تربیتی خطاب به مریدان در خلال آثار وی پراکنده است، گرد آوری و به صورت موضوعی طبقه بندی نماید؛ آنگاه با مقایسه آن ها با آراء معاصرینش نظیر سعدی در بوستان و گلستان، به تحلیل و تبیین این آراء و اندیشه ها بپردازد.

چکیده رمان عامه پسند، در جایگاه مقابل رمان جدی یا روشنفکری قرار می گیرد و به رمان هایی با سطح نازل و اغلب دارای ضعف های اساسی در ساختار و محتوا اطلاق می شودکه فروش خوبی دارند. تعریف مذکور از رمان عامه پسند، گاه آثاری با سطوح و ساختار بسیار متفاوت را در برمی گیرد که این مسئله از جمله مشکلات ارزش‎گذاری و نقد این گونه رمان ها محسوب می شود. از سوی دیگر، زن بودن نویسندگان می بایست تفاوت هایی را در نوع نگاه و شخصیت پردازی ها و غیره در این آثار به وجود آورد. پژوهش پیش رو به شیوه ی تحلیلی- توصیفی و با تأکید بر اهمیّت و تأثیر نقد و تحلیل در پیشرفت ادبیات داستانی انجام گردیده است .نقد ساختارگرایانه عناصر تشکیل دهنده ی داستان ها و عوامل ضعف و قدرت آن ها را مورد بحث قرار می دهد و نقد فمینیستی به تفاوت نوشتاری رمان ها با توجه به جنیّست نویسندگان و مباحث پیرامون زنان در آن ها می پردازد. مهم ترین نتایج به دست آمده در بخش ساختار، مربوط به نقاط ضعف پیرنگ و به ویژه پایان بندی، تعلیق و حقیقت مانندی داستان های عوام پسند و نقاط قوت و برتری آثار پیرزاد بر رمان های عوام پسند می باشد. در بخش نقد فمینیستی، انعکاس نگاه ویژه ی نویسندگان و حضور برجسته و متفاوت شخصیت های زن و طرح نیازها و احساسات آن ها در تعامل با مردان در آثار فمینیستی و غلبه ی مردسالاری و ضد فمینیسم و تقلیدی بودن دیدگاه، در اغلب آثار عوام پسند قابل توجه است. کلیدواژه ها: رمان عامه پسند، زویا پیرزاد، ساختار، فهیمه رحیمی، نسرین ثامنی، نقد فمینیستی، نقد و تحلیل

رباعی از کهن ترین قالب های شعر فارسی است که تقریباً در همه ی موضوعات شعر از مدح ، سوگ، و هجو، و... مورد توجه شاعران بوده است . یعنی آنچه در رباعی ها آمده ، چکیده ای از همه مضامینی است که در کل ادب فارسی جاری است و از این بابت می توان با بررسی موضوعی رباعیات شاعران هر سده نتایجی ارزشمند یافت. این پژوهش به شیوه ی توصیفی- تحلیلی در نظر دارد، موضوع رباعیات سه شاعر قرن ششم ، افضل الدین خاقانی ، انوری ابیوردی و سنایی غزنوی را بررسی کند. با توجه به اینکه هر سه شاعر مورد توجه ، در قالب های قصیده ، غزل و رباعی توانمند هستند، با این پژوهش در می یابیم که با بررسی موضوعی رباعی های آنان تا چه اندازه رسوب موضوعات غزل و قصیده ، در رباعیات سه شاعر اثر گذاشته و چقدر این سه شاعر توانسته اند از دریچه ای تازه به قالب رباعی نگاهی ویژه داشته باشند. این پژوهش شامل چهار فصل است. در فصل اول به بیان مسأله، اهمیت و اهداف پژوهش پرداخته و در فصل دوم، پیرامون انواع ادبی و اوضاع سیاسی- اجتماعی سده ی ششم سخن گفته شده است. ، اما در فصل سوم پس از ارائه ی تعریف قابل قبول از هر نوع ادبی و مضمون شعری، به مقایسه و توصیف آماری این مضامین در رباعیات سه شاعر اقدام شده و آن گاه نمونه هایی از رباعیات ایشان آورده شده است. در فصل پایانی حاصل پژوهش نشان می دهد که بیست و شش مضمون یافت شده در رباعیات سه شاعر ،فراوانی یکسانی ندارند. به این معنی که تعداد رباعیات هر نوع و نسبت آن ها به کل رباعیات هر شاعر با دیگری متفاوت است. عمده ترین مضمون در رباعیات سنایی ،عرفانی- غنایی و در رباعیات خاقانی و انوری بث شکوای عاشقانه است.

«ادبیات تطبیقی» در پی یافتن پیوند میان ادب گذشته و حال است. هر چند از مقایسه و موازنه جداست اما می توان از آن به منظور بررسی اثرگذاری و اثرپذیری آثار دوره های مختلف، بهره برد. از گذشته و در قلمرو زبان و ادب فارسی، همواره اندیشه تألیف و تصنیف اثری چون آثار بزرگان در میان ادب دوستان وجود داشته است. یکی از نویسندگان بزرگ این مرز و بوم «نصرا... منشی» است که کتاب معروفش «کلیله و دمنه» همواره مورد تقلید بوده است اما از میان همه مقلدان، «شمس سُجاسی» با آفرینش اثری تحت عنوان «فرائدالسلوک فی فضائل الملوک» گوی سبقت از دیگران ربوده و توانسته است از جنبه های مختلف اثر خود را به «کلیله و دمنه» نزدیک کند. در این پژوهش، با اشاره به جایگاه ارزشمند «کلیله و دمنه» در زبان و ادب فارسی، اثرپذیری «فرائدالسلوک» را از «کلیله و دمنه» مورد بررسی قرار داده ایم و به لحاظ زبانی، ادبی، محتوایی و داستانی دو اثر را مقایسه کرده ایم. در حیطه زبانی واژه های کهن دو کتاب، میزان استفاده از کلمات عربی، پر بسامد ترین کلمات در دو اثر و ویژگیهای نحوی و دستوری را مورد بررسی قرارداده ایم. در مقایسه ادبی سعی کرده ایم میزان استفاده دو نویسنده از هنر سازه های ادبی را برای تأثیرگذاری بیشتر کلام در سه مبحث بیان، بدیع و معانی بررسی کنیم. به لحاظ مقایسه محتوایی، سیاست، اخلاق و زن را بررسی کرده ایم و در مقایسه داستانی شروع و پایان داستانها، عناصر داستان، حجم داستان و نوع داستان را بررسی کرده ایم. در برخی مباحث نتایج مقایسه را ثبت کرده ایم و در پایان مطالب به نتیجه گیری و جمع بندی از همه بررسی ها و داده های این پژوهش پرداخته ایم.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.