به منظور بررسی اثر جیره های حاوی ارقام مختلف جو کشت شده در مناطق گرمسیر و سردسیر استان اردبیل بر عملکرد جوجه های گوشتی، قابلیت هضم مواد مغذی و انرژی، فراسنجه های لیپیدی سرم خون و ویژگیهای لاشه، پس از تعیین برخی ویژگیهای فیزیکی و ترکیبات شیمیایی آنها، آزمایشی با استفاده از512 قطعه جوجه گوشتی از سن یک تا چهل و دو روزگی در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با ترتیب آزمایشهای فاکتوریل 4 *2 اجرا شد. عامل اول ارقام مختلف جو با 4 سطح (دشت، صحرا، cb-74-2 و ماکویی) و عامل دوم شکل مصرف جو با 2 سطح (آسیاب شده و دانه کامل) را شامل می شد. مطابق نتایج از نظر تمام ویژگیهای فیزیکی (وزن های هزاردانه، هکتولیتر و بوشل و ویسکوزیته) و برخی ترکیبات شیمیایی (ماده خشک، چربی خام، پروتئین خام، خاکستر و عصاره عاری از ازت) و انرژی خام بین ارقام و مناطق کشت اختلاف معنی داری (p<0.05) مشاهده شد. طی دوره آزمایش (یک تا چهل و دو روزگی) جوجه های تغذیه شده با جیره های حاوی دانه کامل مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی بالاتری داشتند (p<0.05)در سن 28 روزگی رقم جو تأثیر معنی داری روی قابلیت هضم ماده آلی (p<0.01) و انرژی (p<0.05)داشت. اوزان نسبی چربی محوطه بطنی و سنگدان پر به طور معنی داری تحت تأثیر رقم جو قرار گرفت (p<0.05) جوجه های تغذیه شده با جیره های حاوی دانه کامل وزن نسبی سنگدان پر و خالی بالاتری داشتند (p<0.05). در سن 24 روزگی اثر رقم جو و اثر متقابل بین رقم و شکل مصرف جو بر میزان کلسترول کل، تری گلیسرید، hdl- کلسترول، ldl- کلسترول و vldl- کلسترول جوجه ها معنی دار بود (p<0.05). مصرف دانه کامل سبب افزایش میزان کلسترول کل و ldl- کلسترول و کاهش hdl- کلسترول شد (p<0.05). تحت شرایط این آزمایش می توان نتیجه گیری نمود که اگر چه چهار رقم جو مورد مطالعه از نظر ویژگیهای فیزیکی و ترکیبات شیمیایی اختلاف معنی داری با هم داشتتند، از ارزش تغذیه ای یکسانی برای جوجه های گوشتی برخوردار بودند. همچنین مصرف دانه کامل جو نتوانست عملکرد رشد جوجه های گوشتی را تحت تأثیر قرار دهد.

چکیده: به منظور ارزیابی اثر جایگزینی دو رقم سورگوم بجای ذرت جیره بر قوام گوشت، مورفولوژی روده کوچک، قابلیت هضم ایلئومی مواد مغذی و عملکرد رشد در جوجه‎های گوشتی، آزمایشی با استفاده از 420 قطعه جوجه گوشتی سویه تجارتی راس 308 در قالب یک طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. هفت جیره آزمایشی شامل شاهد (بر پایه ذرت)، سطوح 3/33، 7/66 و 100 در صد جایگزینی از 2 رقم سورگوم (اسپید فید و جاروئی) بجای ذرت جیره، در سه تکرار و به تعداد 20 قطعه جوجه در هر تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند. مطابق نتایج، در طول دوره آزمایشی استفاده از هر دو رقم سورگوم تا سطح 100 درصد جایگزینی، سبب کاهش عملکرد رشد طیور نشد و حتی سطوح جایگزینی 3/33 و 7/66 درصد از رقم اسپید فید و 7/66 درصد از رقم جاروئی به افزایش وزن بهتری انجامید (001/0p<). دربین اوزان نسبی اندام ها، فقط وزن نسبی سنگدان با سطوح بالای جایگزینی سورگوم (7/66 و 100) افزایش نشان داد (001/0p<). اثر معنی داری از لحاظ آماری بین تیمارهای مختلف بر ph محتویات سنگدان و سکوم مشاهده نشد. قابلیت هضم ماده خشک با 100 درصد جایگزینی سورگوم اسپید فید و همه سطوح جایگزینی رقم جاروئی و قابلیت هضم چربی با 100 در صد جایگزینی رقم جاروئی و همه سطوح جایگزینی رقم اسپیدفید کاهش نشان داد (05/0p<). استفاده از سطوح 7/66 و 100 درصد جایگزینی رقم جاروئی به کاهش قابلیت هضم ماده آلی منجر شد (05/0p<). جیره های آزمایشی تاثیر معنی داری بر پارامتر های مورفولوژیکی بخش ژژنوم نداشت. با افزایش سطوح جایگزینی ارقام سورگوم تولید مالون دی آلدئید گوشت ران و سینه پرندگان تغذیه شده در روز های صفر و ده نگهداری در یخچال به طور معنی داری کاهش نشان داد (001/0p<). طبق نتایج این مطالعه می توان گفت: با اینکه امکان جایگزینی کامل هردو رقم سورگوم مورد مطالعه با ذرت جیره بدون داشتن تاثیر سوء بر عملکرد رشد وجود دارد اما با توجه به بهبود عملکرد رشد و قوام گوشت در مقایسه با گروه شاهد و عدم تاثیر سوء بر قابلیت هضم مواد مغذی تا 7/66 درصد سطح جایگزینی ارقام مورد مطالعه توصیه می شود.

به منظور ارزیابی تاثیر نانوزئولیت نقره، زئولیت و آنتی بیوتیک محرک رشد فلاوومایسینبه منظور ارزیابی تاثیر نانوزئولیت نقره، زئولیت و آنتی بیوتیک محرک رشد فلاوومایسین بر عملکرد، قابلیت هضم ایلئومی مواد مغذی و برخی فراسنجه های خونی جوجه های گوشتی، آزمایشی در قالب یک طرح کاملا تصادفی با استفاده از 288 جوجه گوشتی یک روزه (سویه راس 308 ) با 4 تیمار آزمایشی در 4 تکرار و 18 پرنده در هر تکرار اجرا شد. جیره های آزمایشی شامل جیره شاهد بدون افزودنی و 5/0 درصد شن، جیره شاهد + نانوزئولیت نقره (5/0 درصد جیره)، جیره شاهد + زئولیت (5/0درصد جیره) و جیره شاهد + آنتی بیوتیک محرک رشد فلاوومایسین (1/0 درصد جیره) بودند. مطابق نتایج به دست آمده، در دوره آغازین (21-0روزگی) جیره های آزمایشی تاثیر معنی داری بر عملکرد رشد نداشت. اما در کل دوره آزمایش (42-0 روزگی) جیره های حاوی زئولیت و نانوزئولیت نقره موجب کاهش وزن بدن شد (01/0(p<، ولی بر مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی تاثیری مشاهده نشد. نانوزئولیت نقره و فلاوومایسین موجب کاهش معنی دار کلسترول کل و نیزldl خون جوجه های گوشتی شدند (01/0(p<. vldl-کلسترول و تری گلیسرید تحت تاثیر همه تیمارهای آزمایشی در مقایسه با گروه شاهد کاهش نشان داد (01/0p<). استفاده از زئولیت و نانوزئولیت در جیره به کاهش معنی دار سطح گلوکز سرم خون جوجه های تغذیه شده منجر شد (05/0p<). اما سطح hdl- کلسترول سرم تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. تیمارهای آزمایشی اثر معنی داری بر ویژگی های ریخت شناسی روده کوچک (ارتفاع و پهنای پرز، عمق کریپت و نسبت ارتفاع پرز به عمق کریپت) نداشت، فقط استفاده از زئولیت در مقایسه با نانو زئولیت نقره موجب افزایش معنی دار ضخامت لایه ماهیچه ای شد (05/0p<). نانوزئولیت نقره، زئولیت و نیز فلاوومایسین در مقایسه با گروه شاهد موجب کاهش معنی دار ph محتویات سنگدان شد و بیشترین کاهش در اثر زئولیت صورت گرفت (01/0p<). نتایج حاصل از تعیین ph محتویات سکوم حاکی از آن است که آنتی بیوتیک محرک رشد فلاوومایسین منجر به کاهش معنی دار ph محتویات این بخش شد (01/0p<). وزن نسبی اندام های داخلی تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. نانوزئولیت نقره و زئولیت موجب بهبود قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی و انرژی خام شدند. استفاده از زئولیت موجب افزایش قابلیت هضم ماده خشک و چربی شد و بر دیگر پارامترها تاثیری نداشت (05/0p<). به طور کلی نتایج این مطالعه نشان داد نانوزئولیت نقره در دوره آغازین اثر منفی بر عملکرد نداشت، و موجب افزایش قابلیت هضم ایلئومی مواد مغذی و کاهش کلسترل کل و ldl- کلسترول سرم خون گردید. لذا استفاده از نانوزئولیت نقره در دوره آغازین به عنوان افزودنی خوراکی توصیه می شود، لیکن به علت تاثیر منفی بر وزن بدن در دوره رشد استفاده از این ترکیب توصیه نمی گردد.

این آزمایش به منظور بررسی تفاوت سه هیبرید ذرت با و بدون آنزیم فیتاز و اثرات آنها بر عملکرد رشد، خصوصیات لاشه، قابلیت هضم ایلئومی مواد مغذی، در جوجه های گوشتی سویه تجاری راس 308 صورت گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی به روش فاکتوریل 2×3 در 3 تکرار و تعداد 20 قطعه جوجه گوشتی یک روزه در هر تکرار انجام گرفت. آنزیم فیتاز در دو سطح صفر و 05/0 درصد جیره و هیبرید ذرت در سه سطح ذرت تجاری، sc704، sc500 مورد مطالعه قرار گرفتند. مطابق نتایج، علیرغم اثرات معنی-دار آنزیم فیتاز و نوع هیبرید ذرت در طی دوره های آغازین، رشد و پایانی، در طول دوره آزمایش (0 تا 42 روزگی) مصرف خوراک، افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی تحت تاثیر اثرات اصلی و اثر متقابل آنها قرار نگرفت. مکمل کردن جیره با آنزیم فیتاز به طور معنی داری قابلیت هضم ایلئومی ماده خشک، ماده آلی و چربی خام را افزایش داد (01/0p<). قابلیت هضم ایلئومی انرژی، چربی خام و خاکستر هیبرید ذرت sc704 به طور معنی داری بیشتر بود. (01/0p<). مصرف آنزیم فیتاز به طور معنی داری باعث افزایش خاکستر استخوان درشت نی در جوجه های گوشتی شد (01/0p<). نتایج حاکی از آن است که هیبریدهای ذرت sc704 و sc500 تولید داخل بخوبی می توانند جایگزین هیبرید تجاری ذرت شوند. افزودن آنزیم فیتاز ناتافوسv نتوانست تاثیر مثبتی بر شاخص های عملکرد رشد پرندگان تغذیه شده به جای گذارد.

مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر فیتاز میکروبی و پلی اتیلن گلیکول در جیره حاوی سورگوم بر عملکرد، استفاده از مواد مغذی و ریخت سنجی روده جوجه های گوشتی طراحی گردید. برای این منظور، از 400 قطعه جوجه گوشتی یک روزه سویه راس 308 استفاده شد که بصورت تصادفی به 5 تیمار و 4 تکرار (20 قطعه در هر تکرار) اختصاص یافتند. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: جیره حاوی ذرت بدون افزودنی (شاهد)، جیره سورگوم بدون افزودنی، جیره سورگوم مکمل شده با فیتاز ، جیره سورگوم مکمل شده با پلی اتیلن-گلیکول و جیره سورگوم مکمل شده با فیتاز و پلی اتیلن گلیکول که طی یک دوره آزمایشی 42 روزه به پرندگان تغذیه شدند. در سن 24 روزگی، دو قطعه پرنده (یک نر و یک ماده) بصورت تصادفی از هر تکرار انتخاب و کشتار شد تا قابلیت هضم ایلئومی مواد مغذی، خاکستر استخوان درشت نی و ویژگی های لاشه مورد بررسی قرار گیرد. مطابق نتایج، در دوره 42-0 روزگی، مواد افزودنی باعث بهبود افزایش وزن و ضریب تبدیل جوجه های تغذیه شده با جیره های حاوی سورگوم شد (01/0p<). قابلیت هضم ایلئومی ماده خشک، ماده آلی و انرژی جیره حاوی سورگوم فاقد افزودنی در مقایسه با گروه شاهد کاهش یافت (01/0p<). مکمل کردن جیره های حاوی سورگوم با فیتاز و پلی اتیلن گلیکول و یا هر دو آنها قابلیت هضم ایلئومی ماده خشک، ماده آلی و چربی را بهبود بخشید (01/0p<). استفاده توام از فیتاز و پلی اتیلن گلیکول در جیره های بر پایه سورگوم سطح ویلی را افزایش داد (001/0p<). به کار بردن فیتاز در جیره های بر پایه سورگوم باعش افزایش قوام گوشت سینه و ران جوجه های گوشتی شد (001/0p<). اضافه کردن فیتاز و پلی اتیلن گلیکول و یا هر دو آنها باهم در جیره های حاوی سورگوم درصد خاکستر استخوان درشت نی را افزایش داد (01/0p<). بر طبق این یافته ها، سورگوم به خوبی می تواند جایگزین ذرت جیره جوجه های گوشتی شده و قوام گوشت تولیدی را افزایش دهد. همچنین، مکمل کردن جیره های حاوی سورگوم با فیتاز، پلی اتیلن گلیکول و مخلوط آنها به اثرات مفید روی عملکرد رشد و قابلیت هضم مواد مغذی منجر می شود.

مطالعه حاضر به منظور بررسی اقتصادی و عملکردی جیره¬های سنتی مورد استفاده در تغذیه بره¬های پرواری مغانی در استان اردبیل طراحی گردید. این آزمایش با استفاده از 12 رأس بره نر مغانی در قالب یک طرح کاملا تصادفی با 3 جیره آزمایشی به مدت 2 ماه انجام گردید. در این پژوهش جیره¬های غذایی که دامداران استان به صورت سنتی از آنها در تغذیه بره¬های پرواری استفاده می¬کنند با یک جیره غذایی متوازن ارزیابی شدند. جیره¬های غذایی شامل 1) جیره غذایی یونجه و جو با نسبت 2 به 1، 2) کشت مخلوط ماشک-جو ، 3) جیره غذایی تنظیم شده توسط نرم افزار cncps گوسفندی (version 1.0.20) شامل یونجه و کنسانتره با نسبت 2 به 1 بود. مصرف ماده خشک بره¬ها در طول دوره آزمایشی تحت تاثیر جیره¬ها قرار نگرفت با این حال، افزایش وزن روزانه بره¬های تغذیه شده با جیره 3 نسبت به بره¬های تغذیه شده با جیره 1 و 2 تفاوت معنی¬داری را نشان داد (05/0>p). جیره های آزمایشی اثر معنی¬داری بر غلظت گلوکز خون داشتند (05/0>p) بطوریکه بیشترین غلظت گلوکز مربوط به بره¬های تغذیه شده با جیره 3 بود. تفاوت معنی¬داری در مقادیر غلظت اوره، کلسترول، تری¬گلیسیرید، پروتئین کل و آلبومین سرم خون بره¬های تغذیه شده با جیره¬های آزمایشی وجود نداشت. بیشترین ضریب تبدیل غذایی و قابلیت هضم ظاهری مواد مغذی ، مربوط به بره¬های تغذیه شده با جیره 3 بود. هزینه تولید هر کیلوگرم وزن زنده و سود خالص حاصل از تولید هر کیلوگرم وزن زنده در هر گروه اختلاف معنی¬داری را نشان داد (05/0>p) بطوریکه جیره های 2 و 3 به ترتیب کم هزینه¬ترین و پر هزینه¬ترین جیره¬ها در این آزمایش بودند. اگرچه عملکرد اقتصادی جیره¬های شماره 1 و 3 تفاوت معنی¬داری با یکدیگر نداشتند ولی با توجه به عملکرد پرواری بهتر جیره 3، می¬توان چنین پیشنهاد کرد که کشاورزان با استفاده از پتانسیل گیاهی منطقه و نیز با استاندارد کردن اجزای جیره بر اساس جداول احتیاجات غذایی می¬توانند بهترین عملکرد را با کمترین هزینه داشته باشند. نتایج بدست آمده نشان می¬دهد که استفاده از جیره¬های تنظیم شده در تغذیه بره¬های نر پرواری مغانی می¬تواند به بهبود عملکرد این دام¬ها منجر شود و تغذیه جیره¬های سنتی هدرروی پتانسیل تولیدی را در پی دارد.

این تحقیق با هدف بررسی تأثیر پودر گیاهان نعناع و ریحان بر عملکرد رشد، قابلیت هضم مواد مغذی، سیستم ایمنی، فراسنجه¬های خونی و مورفولوژی روده جوجه¬های گوشتی انجام گرفت. تعداد 256 قطعه جوجه یکروزه گوشتی سویه تجاری راس (308) در قالب طرح کاملاً تصادفی به 4 تیمار و 4 تکرار در هر تیمار اختصاص یافتند. تیمارها شامل جیره شاهد (بدون هیچ افزودنی در جیره) و جیره شاهد + 15 قسمت در میلیون آنتی¬بیوتیک ویرجینیامایسین یا 5/0 درصد جیره از پودر گیاهان دارویی نعناع و ریحان بودند. مدت زمان آزمایش 42 روز طول کشید. نمونه¬گیری از بافت روده و محتویات ایلئوم در روز 24 آزمایش و خونگیری از جوجه¬ها در روز 35 صورت گرفت. مطابق نتایج، طی دور? آزمایشی افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی جوجه¬ها در اثر نعناع و ریحان جیره بهبود معنی¬داری نشان داد (01/0p<). کمترین وزن نسبی چربی بطنی جوجه¬ها در اثر تیمار نعناع مشاهده گردید (0001/0p<). ph سکوم جوجه¬های دریافت کننده نعناع و ریحان افزایش نشان داد (05/0p<). افزودن ریحان به جیره موجب افزایش hdl-کلسترول سرم خون جوجه¬ها شد (01/0p<). هیچ اثر معنی¬داری در اثر تیمارهای آزمایشی بر سیستم ایمنی جوجه¬ها مشاهده نشد (01/0p<). ارتفاع، عرض و سطح ویلی ژژونوم در جوجه¬های دریافت کننده ریحان، افزایش نشان داد (001/0p<). استفاده از ریحان و نعناع در جیره افزایش قابلیت هضم مواد مغذی را موجب شد (05/0p<). با توجه به یافته¬های فوق می¬توان چنین نتیجه گرفت که نعناع و ریحان با تأثیر مثبت بر فعالیت¬های هضمی و جذبی روده می¬توانند به عملکرد رشد بهتری در مقایسه با جیره شاهد و جیره دارای آنتی¬بیوتیک منجر شوند.