مقدمه: وابستگی به مواد یکی از بزرگترین مشکلات خانواده و جامعه می باشد . بر اساس دیدگاه شناختی ، سازماندهی تجارب چگونگی رفتار را تعیین می کند . طرح واره های شناختی و سبک های زندگی به علت اهمیتی که در تفسیر کردن موقعیت های مخصوص دارند در نظریه های شناختی نقش مهمی دارند . هدف این مطالعه مقایس? طرح واره های ناسازگار اولیه و سبک های زندگی در شناخت نقش آنها در وابستگی به مواد در افراد وابسته به مواد و عادی بود .روش: روش تحقیق حاضر علّی مقایسه ای ( پس رویدادی ) و مقطعی می باشد . نمونه شامل 100 نفر از افراد وابسته به مواد و 100 نفر از افرادی بود که وابستگی به مواد نداشتند و به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند . پرسشنامه های طرح واره های ناسازگار اولیه یانگ– فرم کوتاه (ysq-sf) و موفقیت های بین فردی آدلری – فرم بزرگسالان (basis-a) استفاده شدند . داده ها از طریق آزمون t ، تحلیل واریانس چند متغیری ، همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون لوجستیک تجزیه و تحلیل شدند . یافته ها :نتایج پژوهش نشان داد که بین گروه های پژوهش در طرح واره های ناسازگار اولیه و سبک های زندگی تفاوت معنی داری وجود دارد . به علاوه سبک زندگی نیاز به تأیید ، مستحق بودن ، محتاط بودن ، طرح واره های حوز? بریدگی و طرد و حوز? خودگردانی و عملکرد مختل و پرجمعیت بودن خانواده به طور معنی داری وابستگی به مواد را پیش بینی کردند . نتیجه گیری : مطالع? ما نشان داد که افراد وابسته به مواد از سطوح بالای طرح واره های ناسازگار اولیه رنج می برند وسبک های زندگی در افراد وابسته به مواد ناسازگارند . این موضوع نشان می دهد که در پیشگیری از وابستگی به مواد و در درمان آن باید به فاکتورهای شناختی توجه شود .