جنگ جهانی دوم در سپتامبر1939م( شهریور1318) آغاز شده و به سرعت در بخش های وسیعی از جهان گسترش یافت. هر چند متفقین حضور نیروهای امنیتی – اطلاعاتی آلمان را دستاویز حمله به ایران قراردادند، با این حال ضرورت پشتیبانی و یاری رسانی لجستیکی، نظامی و تسلیحاتی به روسیه شوروی در برابرحملات گسترده آلمان از طریق خاک ایران، و نیز حفظ منافع نامشروع انگلستان در مناطق نفتی ایران از مهم ترین دلایل اشغال کشور ما در بحبوحه ی جنگ جهانی دوم بود . به این ترتیب ایران در ( 3 شهریور 1320 ) 25 اوت 1941 مورد تجاوز نظامی قرار گرفت و به سرعت اشغال شد. این پژوهش با توجه به اسناد ارائه شده می کوشد تا با بازتاب دادن اوضاع اجتماعی ایران در جنگ جهانی دوم ، نقش متفقین را در کمبود مواد غذایی با تکیه بر اسناد در ایران باز شناسد. یافته های این پژوهش نشان می دهد اوضاع روانی ناشی از اشغال ایران به وسیله متفقین ، کمبود وسایل حمل و نقل برای انتقال غلات از مناطق زراعی کشور به شهرهایی مثل تهران در نتیجه به اختیار در آمدن این وسایل به وسیله متفقین برای نقل و انتقال ادوات نظامی و پرسنل نظامی خود، اختصاص بخش زیادی از محصولات زراعی کشور برای مصرف پرسنل تحت امر متفقین، قاچاق بخش قابل ملاحظه ای از محصولات زراعی کشور به عراق و روسیه، استفاده ابزاری انگلستان از کمبود مواد غذایی و تشدید آن جهت براندازی کابینه قوام، ممانعت انگلیسیها از واردت غلات از هندوستان. استفاده روسیه از شرایط پیش آمده و صادرات غله مناطق حاصل خیز آذربایجان و شهرهای شمالی ایران به روسیه و جلوگیری از انتقال آن به تهران، نمونه های از نقش متفقین در کمبود ارزاق عمومی در طی دوران جنگ جهانی دوم در ایران است. واژگان کلیدی: جنگ جهانی دوم، متفقین ، اشغال نظامی، مواد غذایی، قحطی.

عمربن عبدالعزیزهشتمین خلیفه اموی به خلیفه ای عادل و پرهیزگار مشهور است که اقرار به این مطلب تنها به علاقه مندان وی و امویان اختصاص ندارد زیرا خلفای بنی عباس نیزکه دشمنی دیرینه ای با این خاندان داشتند از او به نیکی یاد میکنند .عمر از دوران کودکی و نوجوانی ،به کسب علم و فقه علاقه نشان داد. وی در زمان ولید بن عبدالملک به عنوان والی شهر مدینه انتخاب شد و راه و رسم عدالت را پیشه کرد .با واگذاری خلافت به عمر بن عبدالعزیز،رسیدگی به حقوق گروه هایی چون شیعیان،موالی وغیره که پیش از آن مورد ظلم بودند افزایش یافت و آنان نیز چون سایرین از حقوق اجتماعی برخوردار شدند.،در این پژوهش سعی گردیده تا به بررسی زندگانی شخصی عمر پیش از خلافت پرداخته شود، همچنین سعی گردیده با توجه به اقدامات اصلاحی وی پس از به دست آوردن قدرت و نحوه برخورد با معارضین، به تاثیرگذاری خلافت وی بر ساختار قدرت دستگاه اموی پرداخته شود. یافته های بدست آمده دراین پژوهش که بر روش توصیفی استوار بود؛ نشان می دهداقدامات اصلاحی عمر،گامی مهم در اعتلای حکومت اموی و به تبع آن تداوم حکمرانی آن خاندان برداشت وبه نظر میرسد علیرغم تساهل وتسامح وی با معارضین وانتقاد از عملکرد خلفای پیشین، تداوم خلافت امویان یکی از مهمترین اهداف عمردوم بوده است .

کتاب تجزیه الامصار و تزجیه الاعصار، مشهور به تاریخ وصاف، تألیف عبدالله شیرازی، ملقب به وصاف الحضره، یکی از مهم ترین متون تاریخنگاری ایرانی است. این نوشتار می کوشد با شناخت بینش تاریخی مولف،از طریق بررسی شاخصه هایی چون 1) بینش معرفت شناسانه؛ 2) بینش شریعت مدارانه؛ 3) بینش هویت گرایانه؛ 4)بینش علی و نگرش انتقادی؛ 5) بینش اجتماعی، چگونگی بازتاب این بینش را در تاریخنگاری وی بازجسته و تأثیر آن در روش تاریخنگاری او تحلیل کند. برای تحقق این هدف، پرسشی چنین مطرح است: بینش تاریخی وصاف بر روش تاریخنگاری وی چه تأثیری داشته است؟ در پاسخ به این پرسش، فرضیه زیر ارائه شده است: بینش تاریخی وصاف بر روش تاریخنگاری او تأثیر داشته و سبب اتخاذ روش علّی، انتقادی بر پایه بی طرفی تاریخی از سوی وی شده و تاریخنگاری وی را از واقعه نگاری به سطحی نزدیک به آن چه که امروز تاریخنگاری علمی خوانده می شود، ارتقا داده است. وصاف به علم بودن تاریخ باور داشته، برای آن موضوع و روش قائل بوده و در روش تاریخنگاری خود به دو رویکرد انتقادی و علّی توجه داشته و کوشیده است با نزدیک شدن به بی طرفی تاریخی، بینش تاریخی را از مرزهای سنتی و رایج آن فراتر ببرد. او بر پایه منابع مکتوب وشفاهی و از همه مهمتر مشاهدات شخصی، اسناد و مدارک ونامه های معتبر به تألیف کتاب پرداخته است. افزون بر آنچه آمد، وصاف شیرازی تاریخ را به حکمت عملی نزدیک ساخته و آن را محملی برای انعکاس آن قرار داده است. چنانکه یکی از مهمترین فواید مطالعه علم تاریخ را بهره مندی حکومتگران از آن قرار داده است. از سوی دیگر بینش اجتماعی وصاف سبب روی کرد جدی او به مسائل اجتماعی، اقتصادی جامعه و محدود نکردن اثر خویش به یک اثر صرفاً سیاسی ونظامی شده است. چنانچه اثر او مجموعه ای از اطلاعات اجتماعی، اقتصادی، مالی و دیوانی است .