نام پژوهشگر: هاجر تاجی
هاجر تاجی احمد گلچین
با پیشرفت و توسعه صنایع، استخراج معادن، ذوب فلزات و مصرف کودهای شیمیایی، آلودگی خاک به فلزات سنگین به یکی از مشکلات زیست محیطی عمده در جوامع بشری تبدیل شده است. تجمع عناصر سنگین در خاک، به ویژه در زمین های کشاورزی امری تدریجی بوده و غلظت عناصر می تواند به سطحی برسد که امنیت غذایی بشر را تهدید نماید. از اینروگسترش تکنیکهایی سازگار با محیط زیست و کم هزینه برای اصلاح مکانهای آلوده به فلزات سنگین، می بایستی مورد توجه قرار گیرد. در سالهای اخیر گیاه پالایی به عنوان یک روش مطلوب برای اصلاح خاکهای آلوده به فلزات سنگین مورد بررسی قرار گرفته است. هدف این پژوهش بررسی توان ذرت در پاکسازی فلزات سنگین از خاک و تأثیر سطوح مختلف فلزات سنگین و تشدید کننده های جذب بر رشد و نمو و غلظت فلزات در گیاه ذرت می باشد. بدین منظور دو آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه ی بخش خاکشناسی دانشگاه زنجان در شهریور ماه سال هشتاد و هفت انجام شد. این آزمایش دارای سه تیمار نوع و مقدار افزودنی ها شامل سطوح مختلف گوگرد، بقایای گیاهی و edta و هفت تیمار سطوح مختلف روی و شش سطح کادمیم بود که در سه تکرار انجام شد. سطوح مختلف گوگرد (0، 1 و 2 تن گوگرد در هکتار) و بقایای گیاهی یونجه (0، 3 و 6 درصد) به خاک و سطوح مختلف edta (0، 4، 8 و 12 میلی مول edta بر کیلوگرم) از طریق آب آبیاری به گلدان ها افزوده شد. سطوح آلودگی روی شامل 0، 50، 100، 200، 300، 400 و 500 میلی گرم بر کیلوگرم خاک و سطح آلودگی کادمیم شامل 0، 50، 100، 150، 200 و 250 میلی گرم بر کیلوگرم خاک بودند که در ابتدای آزمایش به خاک گلدانها اضافه شدند. نتایج آزمایش روی نشان داد که تأثیر سطوح مختلف روی و نوع و مقدار افزودنی بر غلظت روی، وزن تر و خشک و غلظت سایر عناصر در گیاه معنی دار است. با افزایش سطح روی در خاک، غلظت روی در اندامهای هوایی و ریشه گیاه ذرت افزایش ولی وزن تر و خشک گیاه کاهش یافت. کاربرد افزودنی های مختلف باعث افزایش غلظت روی در اندامهای هوایی و ریشه گیاه ذرت شد ولی وزن این قسمت ها را کاهش داد. نتایج آزمایش کادمیم نشان داد که تأثیر سطوح مختلف کادمیم و نوع و مقدار افزودنی بر غلظت کادمیم، وزن تر و خشک و غلظت سایر عناصر در گیاه معنی دار است. با افزایش سطح کادمیم در خاک، غلظت کادمیم در اندامهای هوایی و ریشه گیاه ذرت افزایش ولی وزن تر و خشک گیاه کاهش یافت. کاربرد افزودنی های مختلف باعث افزایش غلظت کاددمیم در اندامهای هوایی و ریشه گیاه ذرت شد ولی وزن این قسمت ها را کاهش داد.