تحقیق و پژوهش حاضر به منظور بررسی و تعیین غلظت عناصر سرب و کادمیوم در بافت عضله ی ماهی گل خورک والتونی در سه منطقه بندرخمیر، بندر درگهان و گلشهر ( خلیج فارس) انجام شد. همچنین در این تحقیق تاثیر فصل ( زمستان و تابستان )، جنسیت ( نر و ماده ) و اندازه ی بدن ( طول کل و وزن بدن ) نیز بر میزان تجمع عناصر سرب و کادمیوم در ماهی گل خورک والتونی در این مناطق مورد بررسی قرار گرفت. سپس غلظت این عناصر ( سرب و کادمیوم) در بافت عضله با استانداردهای جهانی مقایسه گردید. برای 180 نمونه ماهی گل خورک والتونی( در هر ایستگاه و هر فصل بطور مجزا30 ( n=در سه منطقه مورد مطالعه (خلیج فارس) در طول دو فصل تابستان و زمستان نمونه برداری انجام شد. سپس نمونه ها به آزمایشگاه منتقل و پس از زیست سنجی نمونه ها، بافت مورد مطالعه (بافت عضله) جدا و بعد از خشک شدن، پودر شدن و هضم شیمیایی جهت تعیین میزان غلظت عناصر سرب و کادمیوم توسط دستگاه جذب اتمی مورد اندازه گیری قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که از لحاظ غلظت عناصر سرب و کادمیوم در بافت عضله ی ماهی گل خورک والتونی بین مناطق مورد مطالعه از لحاظ آماری اختلاف معنی داری وجود داردp<0.05)). همچنین از نظر غلظت عناصر سرب و کادمیوم دربافت عضله ی ماهی گل خورک در سه منطقه مورد مطالعه بین دو فصل تابستان و زمستان از لحاظ آماری اختلاف معنی داری مشاهده شدp<0.05)). بطوریکه هم در فصل تابستان و هم زمستان غلظت عناصر سرب و کادمیوم در بافت عضله ی ماهی گل خورک والتونی در منطقه بندر خمیر بیشتر از دو منطقه ی دیگر می باشد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که برای غلظت عناصر سرب و کادمیوم در بافت عضله ی ماهی گل خورک والتونی بین دو جنس نر و ماده اختلاف معنی داری وجود ندارد(p>0.05). با بررسی دیگری که در زمینه ارتباط بین غلظت عناصر سرب و کادمیوم در بافت عضله ی ماهی گل خورک والتونی با اندازه بدن (طول کل و وزن بدن) انجام شد، مشخص شد که بین غلظت فلزات مذکور با اندازه بدن ماهی ارتباط کاملأ معنی داری از لحاظ آماری وجود داردp<0.05)). بطوریکه با افزایش طول و وزن بدن غلظت این فلزات نیز افزایش می یابد. ضمنأ نتایج حاصل از مقایسه غلظت عناصر سرب و کادمیوم در بافت عضله ماهی گل خورک با استانداردهای جهانی نشان داد که غلظت عناصر سرب و کادمیوم در بافت عضله ی ماهی گل خورک والتونی در مناطق بندرخمیر، درگهان و گلشهر کمتر از حد مجاز استاندارد های جهانی می باشد، که نشان دهنده ی آن است که این اکوسیستم ها از نظر آلودگی برای سلامتی آبزیان مشکل ساز نمی باشد.

چکیده تحقیق حاضر به منظور تعیین غلظت عناصر مس و آهن در بافت عضله ماهی گل خورک والتونی در سه منطقه بندرخمیر، بندر درگهان و گلشهر (خلیج فارس) انجام شد. همچنین در این تحقیق تاثیر فصل (زمستان و تابستان)، جنسیت ( نر و ماده ) و اندازه بدن (طول کل و وزن بدن) نیز بر میزان تجمع عناصر مس و آهن در عضله ماهی در این مناطق مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری برای 180 نمونه ماهی گل خورک والتونی (در هر ایستگاه و هر فصل بطور مجزا30 نمونه) در سه منطقه ذکر شده انجام شد. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه و انجام عملیات زیست سنجی آن ها، بافت مورد مطالعه (بافت عضله) جدا و بعد از خشک، پودر شدن و هضم شیمیایی جهت تعیین غلظت عناصر مس و آهن توسط دستگاه جذب اتمی مورد اندازه گیری قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که از لحاظ غلظت عناصر مس و آهن در بافت عضله ماهی گل خورک والتونی بین مناطق مورد مطالعه از لحاظ آماری اختلاف معنی داری وجود دارد (حد اطمینان %95). همچنین غلظت عناصر مس و آهن در بافت عضله ماهی گل خورک در سه منطقه مورد مطالعه بین دو فصل تابستان و زمستان از لحاظ آماری اختلاف معنی داری دارند (حد اطمینان %95). ضمنأ هم در فصل تابستان و هم زمستان غلظت عناصر مس و آهن در بافت عضله ماهی گل خورک والتونی در منطقه بندر خمیر بیشتر از دو منطقه دیگر است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که برای غلظت عناصر مس و آهن در بافت عضله ماهی بین دو جنس نر و ماده اختلاف معنی داری وجود ندارد (حد اطمینان %95). با بررسی دیگری که در زمینه ارتباط بین غلظت عناصر مس و آهن در بافت عضله این ماهی با اندازه بدن (طول کل و وزن بدن) انجام شد، مشخص شد که بین غلظت فلزات مذکور با اندازه بدن ماهی ارتباط کاملأ معنی داری از لحاظ آماری وجود دارد (حد اطمینان %95). بطوریکه با افزایش طول و وزن بدن غلظت این فلزات نیز افزایش می یابد. همچنین نتایج حاصل از مقایسه غلظت عناصر مس و آهن در بافت عضله ماهی گل خورک با استانداردهای جهانی نشان می دهدکه غلظت عناصر مس و آهن در بافت عضله ماهی گل خورک والتونی در همه مناطق مورد نظر کمتر از حد مجاز استاندارد های جهانی می باشد، که نشان دهنده ی عدم آلودگی این اکوسیستم ها با عناصر مس و آهن می باشد. واژه های کلیدی: خلیج فارس، ماهی گل خورک والتونی، مس، آهن، بندرخمیر، درگهان و گلشهر، جذب اتمی