منگنز یکی از عناصر غذایی کم مصرف برای گیاهان می باشد که در عمل فتوسنتز دخالت دارد. در این بررسی اثرات سمیت منگنز بر روی برخی پارامترهای رشد، وزن خشک و تر و محتوای مالون دی آلدئید، قند، پروتئین، کلروفیل و درصد آغشتگی )کلونیزاسیون( در گیاه گوجه فرنگی واجد میکوریز و بدون میکوریز مورد بررسی قرار گرفت. قارچ های میکوریز آربوسکولار glomus intraradices ، g. versiforme و g. etunicatum به عنوان تیمار میکوریزی به کار برده شدند. آزمایش به صورت دو تیمار میکوریزی و غیرمیکوریزی و 3 غلظت منگنز به همراه محلول غذایی هوگلند ) با نصف مقدار فسفر( و 0 و 1 میلی مولار به صورت /5 ، با غلظت های متغیر 0 mnso4 و با سه تکرار اعمال شد. کلیه ی گیاهان 50 میلی لیتر از محلول غذایی فوق را 3 بار در هفته و به مدت یک ماه دریافت کردند. سمیت منگنز باعث کاهش رشد در کلیه ی تیمارهای غیرمیکوریزی شد که احتمالاً به دلیل انباشتگی منگنز در برگ هاست. علائم سمیت به صورت زردشدگی کناره ی برگ های مسن، بافت مردگی یا ایجاد لکه های سفید یا زرد با بافت مرده در برگ ها و ساقه ها و پیچش برگ های جوان در کلیه ی گیاهان میکوریزی و با شدت بیشتر در گیاهان غیرمیکوریزی ظاهر شد. همچنین اختلاف معنی داری بین وزن تر و خشک گیاهان میکوریزی و سایرین مشاهده شد. محتوای مالون دی آلدئید نیز با افزایش غلظت منگنز کاهش معنی داری یافت. مقدار قند گیاه با افزایش غلظت فلز سنگین افزایش یافت. همچنین مقدار پروتئین گیاه نیز با اعمال سمیت کاهش می یابد؛ اما این کاهش برای گیاهان میکوریزایی کمتر بود. بررسی آنزیم های آنتی اکسیدانت شامل آسکوربات پراکسیداز و گایاکول پراکسیداز نشان داد که سمیت منگنز باعث افزایش فعالیت این آنزیم ها می شود که این افزایش در گیاهان واجد میکوریز کمتر بود. همچنین درصد همزیستی میکوریزی گیاهان نیز تحت تأثیر سمیت فلز سنگین کاهش یافت. نتایج ما نشان داد که در بین گونه های قارچی مورد بررسی، قارچ میکوریز g. intraradices توانسته به طور موثرتری شرایط فیزیولوژیک گیاهان گوجه فرنگی را تحت سمیت منگنز بهبود بخشد.

گیاه دارویی عناب دارای ارزش اقتصادی زیادی است اما روشهای سنتی تکثیر این گیاه زمان زیادی نیاز دارد و گیاهان تکثیر شده از نظر سلامت تضمین شده نمی باشند درحالی که روشهای تکثیر در شرایط درون شیشه ایی در زمان کوتاه امکان تولید انبوه تعدادزیادی از گیاهان عاری ازبیماری را فراهم می آورند. هدف از تحقیق حاضر بهینه سازی پروتکل ریزازدیادی دو اکوتیپ بومی(قاهان قم و گیوک بیرجند) گیاه عناب بود. ریزنمونه ها بعد از ضدعفونی با هیپوکلرید سدیم(25 و 50 درصد) و محلول نانو سیلور(5/2 درصد) در محیط کشت ms بدون هورمون کشت شدند. در مرحله پرآوری، محیط های کشت (ms، ql،sh ، vs) و سیتوکنین های [ bap (mg/l 0،5/0، 1،2، 4) ، زاتین (mg/l 0، 1، 2) ، کینتین( mg/l 1، 3، 5) و 2ip (mg/l 5/0، 0و tdz (mg/l 0،1/0، 5/0،1] مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین تاثیر گلوتامین، (mg/l 0، 100،1000)، نوع کلات آهن(fenaedta، feeddha) و میزان fenaedt(mg/l 7/36، 4/73) ،کلسیم گلوکونات( mg/l2700، 0)، افزایش میزان عناصر میکرو و افزایش غلظت عنصر منگنز در محیط کشت msمورد بررسی قرار گرفت. در مرحله ریشه¬زایی غلظت¬های متفاوت ( mg/l 0، 1، 5) iba و (mg/l 0، 5/0، 1) naa و در آزمایشی دیگر ( mg/l 2، 4) iba و (mg/l 5/0) naa مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در هر دو اکوتیپ هیپوکلرید سدیم با غلظت 50 درصد برای ضدعفونی سطحی ریزنمونه¬ها مناسب بود. در مرحله پرآوری بیشترین افزایش طول ساقه ( cm75/0) ( cm5/0) افزایش تعداد برگ (8/1) (5/1) افزایش تعداد شاخساره های جانبی(6/0) (5/0) و بهترین کیفیت ظاهری گیاه (25/4) (9/3) برای اکوتیپ های قاهان قم و گیوک در محیط کشت ms حاوی mg/l)bap 1)+ زاتین(mg/l 1)+ iba(mg/l 01/0) به همراه گلوتامین(1000)، کلسیم گلوکونات(mg/l 2700) به عنوان منبع اضافی کلسیم و کلات آهن fenaedta ( mg/l4/73 ) و غلظت mg/l 8/33 از عنصر منگنز مشاهده شد. بیشترین درصد ریشه زایی (40%) برای اکوتیپ قاهان قم در محیط کشت ms( ½غلظت عناصر ماکرو و میکرو) به همراه iba (mg/l 2،4) و naa (mg/l 5/0) مشاهده شد. براساس نتایج فلوسایتومتری سطح پلوئیدی(دیپلوئید 54 = n2) برای دو اکوتیپ یکسان، و میزان ژنوم در اکوتیپ¬ قاهان قم (07/1 پیکوگرم) و گیوک بیرجند( 11/1 پیکوگرم) مشابه بود.