سند دار کردن اماکن روستایی هم از نظر ایده و هم از منظر اجرایی از سابقه ی زیادی در ایران برخوردار نمی باشد، بلکه به عنوان ایده و طرح جدیدی در جهت تعمیق فرایند های توسعه روستایی تلقی می گردد. نظام ثبت اسناد و املاک در کشور سابقه دیرینه ای دارد، امّا در دوره های مختلف در ارتباط با روستاها تنها ثبت ده به نام مالک و یا اراضی آن به نام مالکان محدود شده است. در سال 1376 بر اساس تبصره ای در برنامه دوم توسعه اقتصادی-اجتماعی جمهوری اسلامی ایران، صدور اسناد املاک روستایی مورد توجه قرار گرفت. بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با همکاری سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به عنوان متولیان این طرح برگزیده شدند. این طرح در برنامه پنجم که در قالب قانون ساماندهی تولید و عرضه مسکن همچنان دنبال می شود. مطالعه حاضر به بررسی روند اجرایی، مزایا و معایب این طرح در شهرستان زاهدان می پردازد و در تلاش برای شناسایی آثار صدور اسناد مالکیت اماکن روستایی از در جنبه های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و حقوقی است. ابزار تحقیق پرسشنامه بود که روایی آن با نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ (75/0) تأیید شد. برای مطالعه تعداد 240 نفر از روستاییان که تا پایان شهریور 1386 سند مالکیت خود را دریافت کرده بودند به روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی متناسب انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss و دسته بندی نتایج از تحلیل عاملی استفاده شد. متغیرهای در نظر گرفته شده در قالب 11 عامل دسته بندی شدند که 25/80 درصد از تغییرات را تبیین می کند. عامل اول با عنوان افزایش شاخصهای تحول به سمت شهری شدن که 21/17 درصد از واریانس را تبیین می کند دیگر عامل ها به ترتیب از بیشترین به کمترین میزان درصد تبیین تغییرات عبارتند از: افزایش ضریب اطمینان نسبت به بهره مندی از تسهیلات، تقویت موقعیت اقتصادی-اجتماعی، افزایش رفاه خانواده، مراعات قوانین متناسب با موقعیت اقتصادی، افزایش اعتبار اجتماعی، افزایش امنیت روانی و ایمنی، همکاری در جهت اجرای مندرجات طرحهای دولتی، مراجعه خویشاوندان برای گرفتن سند، کاهش مراجعه به ارگانهای دولتی و دیوارکشی محدوده املاک.

در این مطالعه جهت تهیه نقشه پوشش تاجی و تولید مراتع تفتان از تصاویر ماهواره ای استفاده شد. به این منظور از شاخص های گیاهی حاصل از داده های رقومی تصویر سنجنده tm استفاده گردید. جهت بررسی همبستگی بین درصد پوشش تاجی و تولید گیاهی و داده های ماهواره، داده های 40 سایت با پراکنش مناسب در منطقه برداشت و با استفاده از داده های موجود و شاخص های گیاهی با اعمال رگرسیون خطی درصد پوشش تاجی و تولید گیاهی تخمین زده شد. میزان همبستگی بین شاخص ها و داده های میدانی محاسبه و برای هر شاخص مدل پوشش گیاهی استخراج گردید. با توجه به نتایج بدست آمده در این تحقیق، شاخص های گیاهی ctvi، ipvi، lai، msavi1، masavi2، ndvi، ndviab، nrv، savi1 و tndvi دارای بالاترین همبستگی با پوشش تاجی بودند و شاخص msavi1 جهت تهیه نقشه پوشش انتخاب شد. همچنین شاخص های گیاهی pvi، pvi1، tndvi، nrr، ra، rvi، ipvi، ndviو ndviab دارای بالاترین همبستگی با تولید گیاهی بودند و شاخص nrr جهت تهیه نقشه تولید انتخاب شد. با استفاده از مدل مربوطه، نقشه پوشش گیاهی در 11 طبقه کمتراز 5%، 5%-10%، 10%-15%، 15%-20%، 20%-25%، 25%-30%، 30%-35%، 35%-40%، 40%-45%، 45%-50%و بیشتر از55% و نقشه تولید نیز در 8 طبقه کمتر از5 کیلوگرم در هکتار، 5-10، 10-15، 15-20، 20-25، 25-30، 30-35، 35-40، 40-45، 45-50 و بیشتر از 50کیلوگرم در هکتار تهیه شد. نتایج نشان داد بیشتر قسمت های منطقه دارای پوشش20-25درصد و تولید 20- 25 کیلوگرم در هکتار است. این بررسی در مورد 4 تیپ گیاهی عمده منطقه تکرار شد. نتایج نشان داد خصوصیات هر یک از تیپ ها، تعیین کننده قابلیت شاخص های گیاهی در ارزیابی پوشش تاجی می باشد و میزان کلروفیل، کیفیت آن و فاکتورهای محیطی از قبیل بارندگی و ارتفاع از سطح دریا بیشترین تاثیر را بر کارایی شاخص ها دارند.

این مطالعه به منظور دستیابی به روابط خاک، زمین شناسی و توپوگرافی در استقرار پوشش گیاهی حوزه آبخیز سنیب تفتان، در استان سیستان و بلوچستان انجام شد. ابتدا نقشه واحدکاری با تلفیق چهار نقشه شیب، جهت، طبقات ارتفاعی و زمین شناسی تهیه شد. نمونه برداری در واحدهای کاری با استفاده از روش ترانسکت خطی انجام شد. اندازه پلات های نمونه برداری با توجه به نوع، سطح تاج پوشش، پراکنش پوشش گیاهی و کوهستانی بودن منطقه به روش حداقل سطح، تعیین گردید. در مجموع 70 ترانسکت و 350 پلات برداشت شد. در هر واحد کاری با توجه به وسعت 1 تا 3 ترانسکت 50 یا 100 متری به صورت تصادفی- سیستماتیک در دو جهت شیب عمومی و عمود بر جهت شیب مستقر شد. در ترانسکت های 50 متری پلات ها به فواصل 10 متر از یکدیگر مستقر شدند و این فاصله در ترانسکت های 100 متری به 20 متر افزایش یافت. سپس با ثبت فهرست گیاهان موجود، اطلاعات مربوطه شامل درصد تاج پوشش، درصد سنگ و سنگ ریزه، درصد لاشبرگ، درصد خاک لخت برآورد گردید. نمونه برداری خاک نیز در واحدها صورت گرفت که باتوجه به وسعت هر واحد کاری، بین 1 تا 3 نمونه خاک از عمق 0 تا 30 سانتی متری به عنوان عمق موثر بر استقرار، رشد و فنولوژی گیاه برداشت شد. پس از خشک نمودن نمونه های خاک در آزمایشگاه الک شدند (الک 2 میلی متری) و ذرات درشت آن ها غربال و نمونه ها آماده انجام آزمایشات مختلف گردید. در مجموع فاکتورهای بافت خاک، اسیدیته، هدایت الکتریکی خاک، درصد کربن آلی، ازت، فسفر، پتاسیم و درصد آهک با روش های استاندارد آزمایش گاهی اندازه گیری شد. بررسی رابطه بین عوامل محیطی و پراکنش تیپ های گیاهی موجود با استفاده از تجزیه ی مولفه های اصلی (pca) و تجزیه ی همبستگی کانونیک (cca) (نرم افزار pc-ord4) نشان داد که بین برخی از عوامل محیطی با تیپ های گیاهی منطقه ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. مهم-ترین عوامل موثر در پراکنش پوشش گیاهی حوزه مورد مطالعه ارتفاع، شیب، بافت خاک (سیلت و شن)، ازت، پتاسیم و اسیدیته می باشد و عوامل مربوط به توپوگرافی (ارتفاع و شیب) اثرش بیشتر از عوامل مربوط به خاک است.

این تحقیق به¬منظور تعیین رابطه درصد پوشش گیاه artemisia spp با خصوصیات شیمیایی خاک در منطقه تفتان استان سیستان و بلوچستان انجام¬شد. پس از تعیین مساحت منطقه، شیب، جهت و ارتفاع، محدوده¬ای وسیع جهت نمونه¬برداری و تعیین درصد¬پوشش مشخص گردید. با¬توجه به این¬که در این مراتع گونه¬های مختلف درمنه رویش داشته که گاهی تشکیل تیپ می¬دهد و در جایی دیگر به¬عنوان گونه همراه به¬شمار می¬آید، بنابر¬این، محدوده¬های جداگانه¬ای با¬توجه به وسعت منطقه جدا شد و نمونه برداری صورت¬گرفت. نمونه برداری به¬روش سیستماتیک¬تصادفی و جهت تعیین درصد¬پوشش ترانسکت اندازی به روش خطی صورت¬گرفت. در امتداد هر ترانسکت تا عمق ریشه دوانی گیاه درمنه (cm30) گودال¬هایی حفر گردید و سپس نمونه¬هایی از خاک محل برداشت شد. هریک از نمونه¬های برداشت شده مورد آزمایش قرار¬گرفت و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک شامل اسیدیته، هدایت الکتریکی، درصد ماده¬آلی، درصد ازت، میزان فسفر و پتاسیم، میزان آهک و بافت خاک اندازه¬گیری شد. جهت احراز اختلاف بین شرایط رویشگاهی انواع درمنه، از -تجزیه ¬واریانس یک¬طرفه و هم¬چنین برای مقایسات¬میانگین ها از آزمون توکی استفاده¬گردید. تعیین ضرایب همبستگی و رگرسیون بین درصد¬پوشش گیاه درمنه در هریک از رویشگاه ها با همبستگی چندگانه انجام¬شد، جهت تجزیه و تحلیل داده¬ها از نرم¬افزارspss استفاده¬شد.سپس به¬منظور بررسی رابطه بین عوامل¬محیطی و پراکنش تیپ¬های گیاهی از تجزیه مولفه¬های اصلی(pca) استفاده¬شد.