نام پژوهشگر: مریم مرادی نسب

مطالعه بیان دو واریانت جدید p63 د (d4tap63 و deltanp73l) به عنوان مارکر ملکولی در سرطان پستان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم پایه 1391
  مریم مرادی نسب   محمد علی حسینپور فیضی

پروتئین سرکوب کننده ی تومورp53 غالبا در سرطانهای انسانی تغییر یافته است . در حال حاضر، p53 به عنوان یکی از مهم ترین پروتئین های سرکوبگر تومور شناخته شده است و تحقیقات زیادی بر تجدید ساخت عملکرد p53 به منظور درمان موثر بیماران مبتلا به سرطان متمرکز شده است. p63 به عنوان یک عضو خانواده ی p53 نقشی کلیدی در رشد و نمو جنین، حفظ سلول های بنیادی اپی تلیال، و تمایز ایفا می کند و در زیست شناسی سرطان، نشان داده شده است که p63 در تمام جنبه های تومورزایی و پیشرفت سرطان نقش دارد. 63p به صورت ایزوفرم های چندگانه بیان میشود و به طور کلی در دو دسته ی ایزوفرم های ta (transactivating) و ndelta (-terminal truncated n) طبقه بندی می شود. ایزوفرم هایtap63 قادرند عملکردهای مشابه p53 را در سلول القاء کنند درحالی که ایزوفرمهای deltanp63 به عنوان ایزوفرم های غالب منفی، عملکرد ایزوفرم های ta را خنثی می کنند. بنابراین، p63 توانایی تنظیم تعدادی از ژن ها با نقش های متنوع را دارد و دارای اثر تنظیمی متضاد با بیان مقادیر مختلف از ایزوفرم های tap63 و ?np63 است. بنابراین، تغییر غیر طبیعی در بیان این ایزوفرم ها به احتمال زیاد نقش مهمی در تومور زایی بازی می کند. در عین حال در دهه ی گذشته علاوه بر ایزوفرمهای ذکر شده دو ایزوفرم n ترمینالی دیگر نیز برای p63 گزارش شده اند که فاقد اگزون شمارهی چهار میباشند و عبارتند از:d4tap63 و deltanp73l. سرطان پستان، شایع ترین سرطان عضوی و دومین عامل پیشروی مرگ های ناشی از سرطان در زنان می باشد . تلاش دانشمندان برای رده بندی مولکولی سرطان پستان منجر به نتایج مختلفی شده که هیچ یک دربرگیرنده تمامی انواع تومورهای این بافت نمی باشند. بدلیل شیوع روز افزون تومورهای پستان در سال های اخیر و کمبود مارکر های مولکولی مناسب جهت تشخیص سریع و پیش آگهی آنها، تلاش های گسترده ای در راستای شناسایی مارکرهای مولکولی اختصاصی که بتواند غده های توموری را از انواع غیرتوموری متمایز سازد، آغاز شده است. در این تحقیق صلاحیت بیان واریانت های d4tap63 و deltanp73l را به عنوان مارکر مولکولی در تشخیص و درمان تومورهای پستان مورد ارزیابی قرار گرفته است. در مجموع 42 نمونه ی توموری و 28 نمونه ی نرمال مربوط به حاشیه ی تومور با استفاده از تکنیک rt-nested pcr مورد مطالعه قرار گرفتند، و ژن ?2m بعنوان کنترل داخلی بکار رفت. با استفاده از نرم افزار spss و تست آماری one-way anova و t-test، نتایج بدست آمده مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. در مجموع نتایج حاصل از ارزیابی واریانت های d4tap63 و deltanp73l به عنوان مارکر مولکولی در تومورهای پستان نشان داد که: 1- واریانت های d4tap63 و deltanp73l را نمی توان به عنوان تومور مارکر در سرطان پستان در نظر گرفت زیرا همواره در تمامی نمونه هایی که واریانت های طویل مربوط به آنها یعنی tap63 و deltanp63 بیان می شوند، اعم از نمونه های سالم و توموری خوش خیم و بدخیم، بطور همزمان بیان می شوند و الگوی بیانی مشابه با واریانت های طویل مربوط به خود را نشان می دهند. 2- احتمالا واریانت های d4tap63 و deltanp73l ضمن بیان همزمان با واریانت های ta و deltanp63 در تقویت فعالیت آنها در سلول های سالم و توموری پستان نقش دارند .