نام پژوهشگر: مجید رحیمی جعفری

تحلیل روابط بینامتنی در سینمای دو دهه اخیر ایران– پروژه عملی: نگارش نمایشنامه«با اسلحه وایلدر شلیک کن»
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1390
  مجید رحیمی جعفری   حبیب الله لزگی

تحلیل های بینامتنی در سینما چند دهه ای است توجه اندیشمندان را به خود جلب کرده است؛ اما در سینمای ایران و مطالعات بینامتنی کمتر پژوهش بینامتنی را می توان یافت. به این منظور پژوهش حاضر به تحلیل روابط بینامتنی فیلم های سینمای ایران از 1370 تا 1390 خواهد پرداخت. تحلیل روابط بینامتنی در کل همواره مضمون گرا بوده و در نتیجه اغلب از بررسی ساز و کارهای بینا-متن چشم‎پوشی شده است. در پژوهش حاضر ابتدا با تمایز ارجاع متن به درون‎متن و برون متن در سینما خصوصا با نگاهی به فیلم‎های مهرجویی و فرمان‎آرا روابط مختلفی طرح می گردد و سپس جلوه های مناسبات بینامتنی با الهام از نظریات ژنت، اکو و هنسن با نگاهی به سینمای ایران خصوصا فیلم‎های کیارستمی ارایه خواهند شد. این ساز و کار بینامتنی دسته بندی گردیده و سعی شده اغلب ویژگی-های فیلم که در سینمای ایران نمود داشته است در نظر گرفته شود. کاربست بینامتنیت از زمان ظهور آن تا به حال بیشتر در مورد ادبیات و خط تمایز آن تنها رمان‎های چندرسانه‎ای بوده‎ است؛ اما در مورد هنرهای گوناگون خصوصا سینما به نظر می‎رسد به خوبی نتوانسته است -خصوصا در حوزه نقد- وضعیت تراگفتمانی تکنیکی و رسانه‎ای را توجیه کند تا این‎که بینارسانه در ادامه آن ارائه شده است. بینارسانه حکایت از تعامل خصوصیات مختلف رسانه‎های گوناگون در کنار یکدیگر با حفظ همه‎ی ویژگی های نشانه ای آن‎ها و سپس تراموقعیتی دارد که ویژگی های اولیه به حالت تعویق و تعلیق درمی آیند. مهم‎ترین ویژگی این تلاقی رسانه‎ای استقرار یک ماده‎ و فرم بیان در کنار ماده‎ و فرم بیانی دیگر است. به همین منظور پس از بازخوانی بینامتنیت، مرزهای تمایز متن و رسانه و در نهایت جلوه‎های حاصل از تعامل رسانه‎ها، جهت دست‎یابی به نظریه‎ی منسجمی در مورد بینارسانه مورد بررسی قرار می‎گیرد.