نام پژوهشگر: ماندانا کمرخانی

بررسی شاخصه ها و مولفه های جریان شعر گفتار گرا
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1389
  ماندانا کمرخانی   قهرمان شیری

شعر گفتار رشته ای حیاتمند در تمامی ادوار و انواع شعر فارسی با بسامدی متفاوت است . نمود آن در شعر هر شاعر ، خصوصاً شعرای سنتی با توجه به گفتار حاکم و نوع مقبولیتی که سراینده از ابعاد گفتار دارد ، برجسته می شود . در شعر دوران مشروطه با ایرج میرزا ، بیش از دیگر شعرای هم عصر ، مبین خود گردید ، در ده? چهل با اشعار ارجاع مدار و مبتنی بر منطق نثری بیژن جلالی زمینه های گفتار گرایی بیش از پیش فراهم آمد . فرخزاد نیز با الفاظ شکسته و محاوره ای و واژگان با پتانسیل گفتارگرایی به ترویج خودآگاه آن پرداخت ، البته نقش دیگر شاعران معاصر را نیز در حیاتمند نمودن واژه و مضمون و تحّول در این دو وجه ، به اجابت از گفتار را نمی توان نادیده گرفت ، امّا این جریان که شعری زنده و در عین حال میرا و عوام فهم است نهایتاً با سروده های سیدعلی صالحی و در برداشتن تمامی مولفه های زبان گفتار ، در ده? هفتاد بستر نشست خود را یافت . علاوه بر صالحی و فرخزاد شاعران دیگری نیز شعر خود را عرصه پروراندن مولفه های این جریان نمودند که از آن جمله : نیما یوشیج ، سهراب سپهری ، فرامرز سدهی ، حسن قنواتی ، حسین پناهی ، برخی از قطعات شاملو ، مهدی اخوان ثالث و ..... است .و از مختصه های بین شعر گفتارگرایی می توان به : سادگی و دوری از تکلّف ، غنای عاطفه ، اُنس و احساس ، صدامعنایی ، واقع نمایی ، جزئی نگری ، رنگ باختن تخّیل ، گستردگی موضوع و آمیختگی مضمون ، داستان وارگی و روایت پذیری ، حجم بالای اتباع مطلق و اضافه اتباعی ، پرگویی و پراکنده گویی را می توان نام برد .