نام پژوهشگر: طاهره شعبانی
طاهره شعبانی اشرف ترکیان
منطقه مورد مطالعه بخشی از توده گرانیتوئیدی جنوب قروه در80 کیلومتری شمال غرب همدان در پهنه سنندج-سیرجان است، محدوده مورد مطالعه بین طول های جغرافیایی ´45 °47 تا ´51 °47 و عرض های جغرافیایی ´50°34 تا´05 °35 واقع شده است. براساس مشاهدات صحرایی و مطالعات میکروسکوپی، سنگ میزبان عمدتاً از گرانودیوریت، گرانیت، تونالیت و دیوریت تشکیل شده است. انکلاوهای ماگمایی موجود در این منطقه بر اساس شکل، بافت و ترکیب کانی شناسی و ماهیت ژئوشیمیایی به سه گروه انکلاوهای میکروگرانولار فلسیک (fme)، انکلاوهای میکروگرانولار مافیک (mme) و انکلاو گابرویی قابل تقسیم می باشند. در منطقه مورد مطالعه انکلاوهای میکروگرانولار مافیک بسیار بیشتر از انکلاوهای میکروگرانولار فلسیک و گابرویی هستند، به همین علت تمرکز اصلی این پایان نامه بر روی انکلاوهای میکروگرانولار مافیک می باشد. ترکیب سنگ شناسی انکلاوهای میکروگرانولار مافیک در محدوده دیوریت و کوارتز دیوریت، قرار دارد. این انکلاوها دارای اشکال گرد، بیضوی تا زاویه دار و نامنظم هستند. سطوح تماس انکلاوها با میزبانشان صاف، کنگره دار (cuspate) و در مواردی به صورت مرزهای تدریجی و مبهم است. قطر این انکلاوها از حدود چند میلی متر تا 3 متر در تغییر است، دانه ریز بودن انکلاوها نشانه سرد شدن سریع مذاب سازنده آن در هنگام ورود به داخل ماگمای میزبان است. حضور انکلاوهای میکروگرانولار و ویژگی های ماکروسکوپی این انکلاوها مانند اندازه دانه، مورفولوژی، سطح تماس با میزبان هایشان به همراه مشاهدات پتروگرافی مانند حضور فنوکریست فلدسپار با بافت پویکیلیتیک، خوردگی و تحلیل رفتگی پلاژیوکلاز، حضور بسته های مافیک آمفیبول، آپاتیت های سوزنی، تیغه های پلاژیوکلاز کوچک درون پلاژیوکلاز بزرگ تر و دایک-های سین پلوتونیک (synplutonic dyke) دیوریتی، همگی آمیختگی ماگمایی (magma mingling) را تأیید می کنند. تمودارهای مختلف جدایش محیط زمین ساختی حاکی از نفوذ انکلاوها و میزبان آن ها در یک محیط وابسته به قوس آتشفشان در حاشیه فعال قاره ای است که با توجه به پیشینه زمین شناسی منطقه، این پدیده با فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس به زیر میکروپلیت ایران مرکزی همراه بوده است. انکلاوها و سنگ های میزبانشان از لحاظ ژئوشیمیایی نیز با یکدیگر تفاوت های قابل توجهی نشان می دهند. علاوه بر این انکلاوها نسبت به میزبان از عناصر lree و lile تهی و از عناصرhree و ti غنی شده اند، لذا به نظر می رسد این دو گروه سنگی شاید از دو ماگمای مختلف منشأ گرفته و در اثر فرآیند آمیختگی ماگمایی در جوار یکدیگر قرارگرفته باشند. به نظر می رسد انکلاوهای میکروگرانولار مافیک و میزبان آن ها هر دو از پوسته زیرین ریشه می گیرند، ولی غنی شدگی بیشتر انکلاوها از hree عمق بیشتری را برای انکلاوها تداعی می کند و ماگماهای بازالتی حاصل از گوشته که در پوسته زیرین جایگزین شده اند محتمل ترین منشأ برای ذوب بخشی سنگ های پوسته زیرین بوده اند.