نام پژوهشگر: قدیر طاهری
قدیر طاهری محمدعلی رجامند
به منظور بررسی تاثیر عوامل متغییر اکولوژیک بر چگونگی انتشار و فاصله ژنتیکی توده های محلی ریواس، آزمایشی در سال 79-1378 در مناطق خرو و میرآباد نیشابور و دره سلوک ارومیه انجام شد. مطالعات بوم شناختی گونه گیاهی ریواس rheum ribes l. در مناطق خرو و میرآباد انجام گرفت و از نمونه های مربوط به دره سلوک برای بررسیهای بیوشیمیایی و تعیین میزان فاصله ژنتیکی استفاده شد.به منظور اجرای بررسیهای بوم شناختی، دو منطقه در خرو (کوههای با جهت شیب رو به شمال و جنوب) و کی منطقه از میرآباد (جهت شیب رو به شمال) مورد مطالعه قرار گرفت. در هر منطقه بر اساس اختلاف ارتفاع و جهت شیب تعدادی قطعه نمونه (2 متر * 2 متر = 4 متر) انتخاب و اندازه گیری مشخصه های لازم انجام شد.تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که تغییر ارتفاع علاوه بر تغییر فهرست گونه های گیاهی همره بر تعداد و درصد پوشش بوته های ریواس نیز تاثیر معنی داری داشته است. حداقل و حداکثر ارتفاع رویش ریواس در منطقه مورد بررسی در میرآباد به ترتیب 1600 و 2500 متر است. میانگین تعداد بوته و درصد پوشش بوته های ریواس در ارتفاع 1900 متری بیشترین مقدار است و اختلاف معنی داری (a=%5)با سایر طبقات ارتفاعی دارد. در دامنه های با شیب رو به شمال در خرو (حداقل و حداکثر ارتفاع رویشی ریواس به ترتیب 2200 و 2800 متر) بیشترین تعداد و درصد پوشش در طبقه ارتفاعی 2500 متری مشاهده شد و اختلاف آن با سایر طبقات ارتفاعی معنی دار (a=%1) است. در دامنه های با شیب جنوبی خرو (حداقل و حداکثر ارتفاع رویشی ریواس به ترتیب 2200 و 3100 متر) بیشترین تعداد و درصد پوشش در طبقه ارتفاعی 2800 متری مشاهده شد . اختلاف این ارتفاع با سایر طبقات ارتفاعی معنی دار (a=%1) است. جهتهای جغرافیایی مختلف باعث تغییر تعداد و درصد پوشش بوته های ریواس شدند. اما میزان این تغییرات از نظر آماری معنی دار نیست.مطالعات بیوشیمیایی با جمع آوری نمونه های بذر از ارتفاعات و جهتهای مختلف شیب مناطق خرو (6 نمونه)، میرآباد (3 نمونه)، و دره سلوک (2 نمونه) انجام شد. پس از استخراج پروتئین های محلول در نمک (گلوبولین ها) و محلول در الکل (پرولامین ها) نمونه ها به روش sds-page مورد بررسی قرار گرفت.باندهای پروتئین بدست آمده از پروتئنی های محلول در نمک دارای تنوع بسیار کمی بود، لذا برای بررسی تنوع ژنتیکی مورد استفاده قرار نگرفت ولی تجزیه sds-page پرولامین های بذر تفاوتهای آشکاری را در جمعیتهای ریواس نشان داد. این اختلافات بر اساس حضور و یا عدم حضور باندهای با rm مشابه تعیین گردید.نتایج این تحقیق نشان داد که تغییر در ارتفاع از سطح دریا و جهتهای مختلف سیب در مناطق مورد بررسی بر تنوع ژنتیکی توده های ریواس موثر است و میت وان با تجزیه پروتئین های محلول در الکل (پرولامین ها) به روش sds-page به عنوان روشی سریع و قابل قبو نسبت به شناسایی تنوع در توده های ریواس اقدام نمود.