چکیده سندرم تخمدان پلی کیستیک بیماری شایعی است که 10-5% خانمها را در سنین باروری درگیر می کند و با کاهش تخمک گذاری، افزایش آندروژن و مقاومت به انسولین همراه است. رازیانه از گیاهان حاوی فیتواستروژن و مواد آنتی اکسیدانی است که خواص درمانی بسیاری دارد. در این تحقیق اثر درمانی عصاره آبی رازیانه بر دستگاه تولیدمثل موشهای رت ماده که دچار pcos تجربی شده بودند، بررسی شد. در این مطالعه 40 سر موش رت ماده بالغ به 5 گروه تقسیم شدند1) گروه کنترل: دریافت کننده رژیم غذایی معمولی. 2) گروه پلی کیستیک: تزریق 4 میلی گرم استرادیول والرات به صورت داخل عضلانی.3)گروه کنترل سالم: دریافت عصاره آبی رازیانه(150mg/kg/bw) به صورت گاواژ.4) دریافت عصاره آبی رازیانه (150mg/kg/bw)به صورت گاواژ توسط موشهای پلی کیستیک. 5)دریافت عصاره آبی رازیانه ( 100mg/kg/bw ) به صورت گاواژ توسط موشهای پلی کیستیک. پس از اتمام دوران تیمار تمام حیوانات آسان کشی شدند. خون موشها از قلبشان گرفته شده و هورمونهای استروژن، پروژسترون، fsh lh, مورد سنجش قرار گرفت. پس از تشریح، شاخ رحم و تخمدان موشها جدا شد از تخمدان تمامی موشها برشهای سریالی به ضخامت 5 میکرومتر تهیه شد و این نمونه ها به روش هماتوکسیلین-ائوزین رنگ آمیزی شدند. نتایج نشان داد که میزان فولیکولهای کیستیک و آترتیک در گروه پلی کیستیک نسبت به گروه کنترل افزایش معنی دار و تعداد جسم زرد و فولیکولهای سالم کاهش معنی داری یافته است. در گروه پلی کیستیک در مقایسه با گروه کنترل، ضخامت بافت پوششی آندومتر افزایش ولی ضخامت بافت همبند اندومتر کاهش یافته است. تعداد جسم زرد و فولیکولهای گراف در گروههای پلی کیستیک تیمارشده با رازیانه در مقایسه با گروه پلی کیستیک افزایش معنی دار و تعداد فولیکولهای آترتیک و کیستیک کاهش معنی داری پیدا کرد.همچنین،سطح هورمون استروژن و lh در گروههای تیمارشده با رازیانه در مقایسه با گروه pcos کاهش معنی دار و میزان fsh و پروژسترون افزایش معنی دار یافته بود. بر اساس این یافته ها نتیجه گیری می شود که عصاره آبی رازیانه به دلیل داشتن خواص فیتواستروژنی و آنتی اکسیدانی تاثیر مثبت در درمان پلی کیستیک تخمدان در موشهای رت ماده داشته است. کلمات کلیدی:عصاره آبی رازیانه، دستگاه تولیدمثل ماده، پلی کیستیک تخمدان، موش رت ماده