نام پژوهشگر: سمیرا سادات فاطمی آذرخوارانی

بررسی زیست اقلیم گیاهی گونه قیچ صحرایی با استفاده از روشهای آماری چند متغیره و سامانه اطلاعات جغرافیایی در استان اصفهان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زابل - دانشکده منابع طبیعی 1391
  سمیرا سادات فاطمی آذرخوارانی   اکبر فخیره

قیچ، یکی از گونه های مهم مراتع کشور ایران بوده و با میزان پراکنش، درصد پوشش، تراکم و بیوماس گیاهی بالا، علاوه بر حفظ خاک در مقابل فرسایش های آبی و بادی، در تامین بخشی از علوفه مورد نیاز دام ها در فصول بهار و زمستان، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. منطقه مورد بررسی استان اصفهان با مساحت 106179 کیلومتر مربع با مختصات جغرافیایی 30 درجه و 42 دقیقه تا 34 درجه و 30 دقیقه عرض شمالی و 49 درجه و 36 دقیقه تا 55 درجه و 54 دقیقه طول شرقی می باشد. تغییرات شدید ارتفاع از کمتر از 700 تا بیش از 4000متر می باشد که موجب حاکمیت اقالیم مختلف از فراخشک تا مرطوب در سطح استان شده و رویشگاه های مختلف جهت حضور گونه قیچ را فراهم آورده است. هدف از این پژوهش بررسی مهمترین عوامل اقلیمی تأثیر گذار بر گسترش گونه قیچ با استفاده از روش های پیشرفته آماری (آماری چند متغیره)و سامانه اطلاعات جغرافیایی در سطح استان اصفهان می باشد. بدین منظور تعداد 69 متغیر اقلیمی که از نظر شرایط اکولوژیک این گونه از اهمیت بیشتری برخوردار هستند، انتخاب و به روش تحلیل عاملی، عوامل موثر بر پراکنش گونه مورد بررسی قرار گرفت. به روش تحلیل عاملی، 4 عامل دمای سرمایشی، بارش، ابرناکی و باد تعیین شدند که به ترتیب 45/34، 43/ 29، 79/11 و 07/9 درصد واریانس متغیر ها را به خود اختصاص داده اند که در مجموع 74/84 درصد تغییرات را بازگو می کند. متوسط امتیازات عاملی و متغیر های اقلیمی در سه تیپ گونه قیچ صحرایی به عنوان گونه غالب، گونه قیچ صحرایی به عنوان گونه همراه و مناطق عاری از گونه قیچ صحرایی مشخص شدند، همچنین ماتریس امتیاز عاملی به عنوان داده ورودی تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی (تکنیک وارد)، بکار گرفته شد و تعداد 6 پهنه اقلیمی در سطح استان شناسایی گردید. با تلفیق نقشه پوشش گیاهی و نقشه عامل ها و پهنه های اقلیمی در محیط gis، مهمترین عوامل اقلیمی تأثیر گذار بر پراکنش گونه تعیین شد. در کنار عوامل اقلیمی، تأثیر ارتفاع از سطح دریا نیز در پراکنش گونه مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که عامل دما مهمترین عامل اقلیمی تأثیر گذار بر پراکنش گونه در سطح استان اصفهان بوده و پس از آن عامل بارش گسترش گونه را تحت تأثیر قرار می دهد، همچنین نمی توان اثر ارتفاع از سطح دریا و شوری خاک را بر تحلیل تیپ های قیچ صحرایی نادیده گرفت.