نام پژوهشگر: سمیرا افراسیابی
سمیرا افراسیابی قادر دشتی
بیمه کشاورزی یکی از مهم ترین ساز و کارهای ایجاد امنیت برای سرمایه گذاری در بخش کشاورزی و کاهش اثرهای آسیب های طبیعی محسوب می شود. یکی از انواع بیمه های مدرن بیمه شاخص آب و هوایی است که بر اساس پارامترهای آب و هوایی منطقه مانند میزان بارندگی و دما طراحی گردیده و مشکلات بیمه سنتی از قبیل مخاطرات اخلاقی و انتخاب ناسازگار را به مقدار زیادی کاهش می دهد. در این پژوهش ضمن معرفی بیمه شاخص آب و هوایی و زمینه های ایجاد این طرح بیمه ای به بررسی عوامل موثر بر تمایل مشارکت گندمکاران در طرح پیشنهادی بیمه شاخص آب و هوایی و عوامل موثر بر میزان حق بیمه تمایل به پرداخت این نوع محصول بیمه ای جدید در شهرستان اهر پرداخته شده است. این مطالعه در دو مرحله انجام گرفته است. در مرحله اول از الگوی لاجیت برای بررسی عوامل موثر بر مشارکت گندمکاران منطقه در طرح پیشنهادی بیمه شاخص آب و هوایی و در مرحله دوم از الگوی توبیت برای بررسی عوامل موثر بر میزان حق بیمه تمایل به پرداخت گندمکاران بهره گرفته شده است. پارامترهای مدنظر در بیمه شاخص آب و هوایی در این مطالعه بارندگی و دما بوده که از دیدگاه گندمکاران از درجه اهیت بالایی برخوردار می باشند. اطلاعات لازم برای نیل به اهداف تحقیق از 289 گندمکار دیم شهرستان اهر در سال 1391 جمع آوری گردیده است. نتایج حاصل از مرحله اول مطالعه و تحلیل و بررسی مدل لاجیت نشان داد به ترتیب اهمیت متغیرهای رضایت از عملکرد بیمه محصولات کشاورزی، آشنایی با بیمه شاخص آب و هوایی، سطح تحصیلات دبیرستان به بالا تأثیر مستقیم و معنی دار و متغیرهای حق بیمه پیشنهادی و تعداد سابقه بروز خسارت در 3 سال گذشته تأثیر معکوس و معنی داری بر احتمال پذیرش بیمه شاخص آب و هوایی دارند در این میان متغیر میزان آشنایی گندمکاران با بیمه شاخص آب و هوایی بیشترین اثر در احتمال پذیرش آن دارد. بر اساس پارامترهای برآورد شده الگوی لاجیت متوسط حق بیمه تمایل به پرداخت گندمکاران اهر محاسبه گردید که به ازای هر هکتار گندم 91470 ریال می باشد که در مقایسه با حق بیمه فعلی بیمه عملکرد گندم که 145000 ریال است مقدار معقولی می باشد. نتایج حاصل از برآورد مدل توبیت نشان دهنده این است که متغیرهای توضیحی میزان سن کشاورز، باسواد بودن، آشنایی با بیمه شاخص آب و هوایی اثر مثبت و معنی داری بر میزان حق ریسک (حق بیمه) تمایل به دارند. در این میان متغیرهای سطح آشنایی گندمکاران با بیمه شاخص آب و هوایی و باسواد بودن کشاورزان بیشترین اثر را در میزان حق بیمه تمایل به پرداخت دارا می باشد. لذا توصیه می شود صندوق بیمه محصولات کشاورزی در صورت تمایل به اجرای این نوع بیمه قبلا یک فرهنگ سازی مناسب در خصوص کارکرد بیمه شاخص آب و هوایی در منطقه انجام دهد.