نام پژوهشگر: زهره دهقان

آسیب پذیری شبکه های آبیاری تحت تاثیر پدیده تغییر اقلیم مطالعه موردی: شبکه آبیاری بیله سوار مغان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده کشاورزی 1390
  زهره دهقان   مهدی کوچک زاده

افزایش غلظت گازهای گلخانه ای در اثر فعالیت های انسانی موجب گرم تر شدن کره زمین شده است. بطوریکه انتظار می رود که در اواخر قرن 21 دمای هوا 2 تا 3 درجه سانتی گراد افزایش نشان دهد. افزایش دما و کاهش بارندگی از تبعات گرم شدن زمین می باشد که فعالیت های کشاورزی، وضعیت جنگل ها، مناطق ساحلی و وضعیت منابع تحت تاثیر این تغییرات قرار می گیرد و تبعات منفی خود را بر پیامدهایی مانند کاهش منابع آب شیرین اثر خواهد گذاشت. از آنجا که تبخیر و تعرق در یک منطقه توسط عوامل اقلیمی (دما، تابش خالص، باد و رطوبت نسبی) کنترل می شود، تغییر در رژیم های اقلیمی می تواند بر فرآیندهای هیدرولوژیکی، تولید محصول، گسترش و توزیع فعالیت های کشاورزی اثر بسیاری بگذارد. در تحقیق حاضر به بررسی اثر پدیده تغییر اقلیم بر بخش کشاورزی و تاثیری که بر شبکه های آبیاری تحت فشار بیله سوار دشت مغان استان اردبیل خواهد داشت، پرداخته شده است. خروجی حاصل از مدل gcm نشان داد که دما در منطقه به میزان حداقل 7 و حداکثر 18 درصد در دوره های آتی (39-2010 و 80-2050) افزایش می یابد. در مورد بارندگی نیز، نتایج کاهش 58 درصدی بارندگی را در ماه های گرم سال نشان دادند. نتایج حاصل از مدل cropwat نشان داد که با افزایش دما، تبخیر و تعرق در منطقه افزایش یافته و نیاز آب آبیاری گیاهان منطقه حداکثر به میزان 5/14 درصد افزایش می یابد. به منظور ارزیابی عملکرد شبکه بیله سوار تحت تاثیر پدیده تغییر اقلیم، شبکه طراحی شده در مدل watergems معرفی گردید. با استفاده از خروجی های حاصل از مدل شامل فشار و دبی شاخص های محاسبه گردیدند. نتایج نشان داد که با افزایش تقاضا در شبکه، شاخص های عدالت و کفایت توزیع فشار بترتیب 7/16 و 5/21 درصد نسبت به دوره پایه افت پیدا می کنند. به منظور تطبیق با شرایط جدید از میان راهکارهای تطبیق، تغییر ساعت آبیاری بیشترین تاثیر در کاهش آسیب پذیری شبکه و تغییر سطح زیر کشت بیشترین تاثیر را در کاهش حجم و تقاضای آب مصرفی در شبکه نشان دادند.

تاثیر اسید سالیسیلیک بر جوانه زنی و برخی صفات فیزیولوژیک گیاه خرفه (.portulaca oleracea l) تحت تنش شوری
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یاسوج - دانشکده کشاورزی 1393
  زهره دهقان   محسن موحدی دهنوی

به منظور بررسی اثر اسید سالیسیلیک بر جوانه¬زنی بذر و برخی صفات فیزیولوژیک گیاه خرفه تحت تنش شوری دو آزمایش یکی در آزمایشگاه مرکزی و دیگری در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا" تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی در آزمایش اول شامل 6 سطح شوری (0، 60، 120، 180، 240 و 300 میلی¬مولار) و پرایمینگ بذر در 4 سطح اسید سالیسیلیک (0، 5/0، 1 و 2 میلی¬مولار) بودند. صفات درصد جوانه¬زنی، سرعت جوانه¬زنی، بنیه بذر، طول ریشه¬چه و ساقه¬چه و نسبت طول ریشه¬چه به ساقه¬چه مورد ارزیابی قرار گرفتند. اثرات ساده و متقابل شوری و پرایمینگ برای همه صفات جوانه¬زنی معنی¬دار گردید. نتایج نشان داد که افزایش شوری تا سطح 120 میلی¬مولار بر درصد جوانه¬زنی و سرعت جوانه¬زنی تأثیری نداشت؛ اما در سطوح بالاتر باعث کاهش این صفات شد. کاربرد اسید سالیسیلیک باعث کاهش درصد جوانه¬زنی و سرعت جوانه¬زنی شد. همچنین شوری بنیه بذر را به شدت تحت تأثیر قرار داد و اسید سالیسیلیک نتوانست این کاهش را جبران کند. تیمارهای آزمایش گلخانه¬ای، شامل 6 سطح شوری (0، 60، 120، 180، 240 و 300 میلی¬مولار) و 3 سطح اسید سالیسیلیک (0، 5/0 و 1 میلی¬مولار) در نظر گرفته شدند. در آزمایش گلخانه¬ای خصوصیات تعداد برگ، سطح برگ، وزن دانه، محتوای آب نسبی، مقدار پرولین آزاد برگ، پروتئین محلول برگ، میزان پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم در برگ، همچنین میزان سدیم در ساقه و برگ، قندهای محلول، کلروفیل برگ، گلیسین بتائین، کارتنوئید و فلورسانس کلروفیل اندازه¬گیری شدند. نتایج نشان داد که شوری تأثیر معنی¬داری بر وزن دانه نداشت و تنها در سطح 60 و 180میلی¬مولار با کاربرد 1 میلی¬مولار اسید سالیسیلیک افزایش معنی-داری داشت. کاربرد 5/0 میلی¬مولاراسید سالیسیلیک باعث افزایش محتوای آب نسبی شد که تنها در سطح 120 میلی¬مولار معنی دار بود. اثر متقابل شوری و اسید سالیسیلیک برای مولفه های کلروفیل معنی¬دار شد. همچنین اثرساده و متقابل شوری و اسید سالیسیلیک برای پروتئین محلول برگ، پرولین، قندهای محلول و گلایسین بتائین معنی¬دار گردید. تنش شوری میزان پرولین برگ، کلروفیل برگ و سدیم در قسمت¬های مختلف گیاه خرفه را افزایش داد. در همه سطوح شوری به جز 300 میلی¬مولار کاربرد اسید سالیسیلیک باعث کاهش قندهای محلول شد. با افزایش شوری روند گلایسین بتائین افزایشی بود و کاربرد 5/0 میلی¬مولار در همه سطوح شوری به جز 0 و 60 میلی مولار باعث افزایش گلایسین بتائین شد. افزایش شوری میزان پروتئین برگ را کاهش داد وکاربرد اسید سالیسیلیک آثار حاصل از شوری را نیز شدت بخشید.