با افزایش جمعیت شهری و بالارفتن میزان مطالبات شهروندان، دولت های تمرکزگرا عملا درپاسخگویی به نیازهای شهروندان دچار چالش شدند، پیچیدگی فزاینده مسائل و مشکلات شهری بخصوص در کلانشهرها نیازمند جامع نگری است. براین اساس دردهه های اخیربحث واحدها یا سلول های شهری درقالب محله ها و در نتیجه این بحث رویکردهای گوناگون توسعه ی محله ای مطرح شده است، در بیشتر این رویکردها مشارکت اجتماعی نقش بسیار مهمی داشته است در واقع میان دو مفهوم توسعه و مشارکت همه جا پیوندی ناگسستنی وجود دارد تا جایی که به زعم بسیاری از محققان، توسعه مترادف با مشارکت تعریف شده است. در واقع مفهوم مشارکت شهروندان محلی درتوسعه در بطن رویکرد توسعه ی محله - مبنا قرار دارد و به آن معنا می بخشد. فرایند مشارکت، مداخله وکنترل مردم، بیشتر به تعیین آنچه که ازدیدگاه خود مردم یک زندگی بهتر را تشکیل می دهد منجر خواهد شد در این صورت تصمیماتی در ارتباط با اینکه چه چیز یک زندگی بهتر را می سازد، پیش از آنکه با آنچه مردم مهم و مقدس می شمارند منافات داشته باشد، نظام ارزشی آنان را منعکس می کند(مخبر،1365:133). نظریه های گوناگون مشارکت توضیح می دهند که چرا بعضی گرایش بیشتری برای مشارکت از خود نشان می دهند وبعضی میل کمتری به این موضوع دارند بنابراین پرداختن به اصول ومعیارهای توسعه ی محله ای کارآمد هنوز نیازمند تحقیق و پزوهش فراوان است.بی تردید موثرترین و پایدارترین برنامه های توسعه ای، آنهایی هستند که مبتنی بر ویژگی ها و نیازهای زیستی، روانی و اجتماعی خانواده ها و جمعیت های محله ای با نیاز اقتصادی و اجتماعی مشابه طراحی، تدوین و ارائه گردد و این امر جز درسایه مشارکت شهروندان محله امکان پذیر نخواهد بود. این پژوهش در محله ی خطیب شهر تیریز انجام پذیرفته تا نشان دهد که آیا می توان با دیدگاهی خرد و با توجه به منابع، نگرشها، مشارکت های اجتماعی ساکنان محله مسیر توسعه محله ای و درپی آن توسعه ی شهری را هموار نمود؟ در مقیاس محلی استفاده از فرایندهای مشارکتی توسعه، بر اساس مشارکت بهینه عموم مردم محلی به عنوان سرمایه های اجتماعی امری ضروری است.