مقدمه: زعفران،کلاله خشک شده قرمز رنگ گیاه کروکوس ساتیووس است که مهم ترین کاربرد آن در طب مدرن به عنوان عامل ضدسرطانی بوده است. سرطان معده دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در سراسر جهان می?باشد. علیرغم استفاده از جراحی، اشعه درمانی و شیمی?درمانی، میزان بقاء پنج ساله در بیماران در حدود 20 درصد می?باشد. مکانیسم مولکولی زعفران و تشکیل دهنده های اصلی آن که سبب سمیت سلولی در سلول های تومور می شوند، به اندازه کافی مطالعه نشده است. بنابراین در این تحقیق تاثیر دو کاروتنوئید زعفران به تنهائی و به شکل مخلوط، بر القاء آپوپتوز و چرخه تقسیم سلولی سلول های آدنوکارسینومای معده ags و نرمال hfsf-pi3 به طور مقایسه ای مطالعه شد. مواد و روش?ها: در ابتدا ســـلول ها با مقادیر مختــلف از کروسین، کروستین و مخـــلوط کاروتنوئیدهای زعفران (hb-89) برای زمان های مختلف انکوبه شدند. میزان بقاء سلولی به کمک روشmtt اندازه گـــیری شد. تاثیر ترکیبات مذکور بر چرخه سلولی سلول ها با روش فلوسیتومتری بررسی شد. همچنین برای تعیین تعداد ســـلول های آپوپتــــوتیک از رنگ آمیزی انکسین و سنجش فعالیت آنزیم های کاسپازی استفاده گردید. بیان bcl-2 و bax در سطوح rna و پروتئین توسط rt- rcr و وسترن بلات بررسی شدند. نتایج و بحث: نتایج مطالعه ما نشان داد که ترکیبات فوق تکثیر سلول های سرطانی ags را مهار کرده در حالی که بر تکثیر سلول های نرمال hfsf-pi3 تاثیری نداشتند. مطالعات فلوسیتومتری در کنار بررسی فعالیت آنزیم های کاسپاز نشان دادند که درصد سلول های آپوپتوزی تفاوت قابل توجه ای را در سلول های ags قبل و بعد از تیمار داشتند. بیان bcl-2 و bax در رده سلولی سرطانی تیمار شده به ترتیب کاهش و افزایش نشان داد. در نتیجه نسبت bax/bcl2 در سلول های ags در مقایسه با سلول های hfsf-pi3 افزایش معنی داری (p<0.5) نشان داد. مخلوط hb-89 در مقایسه با کروسین و کروستین، به طور موثرتری رشد و تکثیر سلول های سرطان معده ags را مهار کرده و همچنین آپوپتوز را القاء کرده است.