در میان انبوه شاعران زبان فارسی، هستند شاعرانی که تأثیری شگرف بر پیکره ادبیات گذاشته اند. یکی از این شاعران، حکیم سنایی غزنوی است که برای نخستین بار مضامین عرفانی را وارد شعر فارسی کرد و نیز منظومه هایی با درون مایه های عرفانی سرود. او به مانند شاعران هم دوره خود، ابتدا سلاطین و بزرگان دربار غزنه را مدح گفت ولی پس از سفر به شهرهای خراسان و تحولی که در روح او بوجود آمد، به عرفان و تصوف گرایش پیدا کرد و آثار سترگ خود مانند حدیقه الحقیقه و سیر العباد الی المعاد را در این زمینه پدید آورد. در میان آثار سنایی، دیوان وی از اهمیت خاصی برخوردار است چرا که دیوان، مجموع سروده هایی است که او در طول عمر خود و در حالات مختلف روحی و نیز با موضوعات گوناگون و در انواع قالب های شعری سروده است. بدین ترتیب نوع نگرش شاعر به جهان پیرامون، در سروده های دیوان او نمود بیشتری می یابد. تحقیق حاضر، دیوان سنایی را هم از جهت درون مایه و هم از جنبه زیبایی شناختی، با تأکید بر بیان و بدیع، مورد بررسی قرار داده است.