نام پژوهشگر: اطهر یقطین

انتقال ژن های اینترفرون گامای انسانی- اولئوسین به گیاه گلرنگ ‍‍(carthamus tinctorius l.)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده کشاورزی 1390
  اطهر یقطین   مختار جلالی‏‎‎‏ جواران

استفاده از گیاهان به عنوان منبع تولید دارو از قدیم مورد توجه بشر بوده است. بیوتکنولوژی مدرن این امکان را فراهم نموده است که پروتئین های با ارزش دارویی در گیاهان تولید گردد. بیان ژن در بافت های مختلف گیاهی امکان پذیر است، اما بیان پروتئین در بذر موجب تجمع پایدار آن در غلظت نسبتاً بالا و حجم کم و فشرده می شود که برای ذخیره سازی و استخراج مناسب است. استفاده از بذور روغنی و بیان پروتئین نوترکیب در ترکیب با اولئوسین تمام مزایای بیان در بذر از جمله ظرفیت بالای تولید، افزایش پایداری و از همه مهم تر سهولت در تخلیص را دارد. اولئوسین سبب هدف گیری صحیح پروتئین به اندام های روغنی بذر شده و سبب استخراج راحت تر و ارزان تر از آن می گردد. گلرنگ (carthamus tinctorius l.) یک گیاه دارای بذر روغنی است که امروزه با هدف استخراج روغن از آن کشت می شود. خودگشنی، خوراکی نبودن بخش های رویشی گیاه، پایداری در آب و هوای گرم و خشک و سطح زیر کشت پایین گلرنگ سبب شد تا به عنوان گیاه میزبان جهت انتقال ژن اینترفرون گامای انسانی در ترکیب با اولئوسین انتخاب شود. تولید اینترفرون گاما در بدن در واکنش به فعالیت میکروب ها و محصولات آنها رخ می دهد و به عنوان عامل مختل کننده همانندسازی و رشد ویروس ها شناخته می شود. در این تحقیق ژن های اینترفرون گامای انسانی-اولئوسین که تحت پیشبرنده بذری napin در پلاسمید pbi121 کلون شده و به اگروباکتریوم سویه lba4404 انتقال یافته بود، با استفاده از تکنیک colony pcr با آغازگرهای اختصاصی تأیید شد. تیمارهای هورمونی متفاوتی به منظور باززایی گلرنگ طراحی شده و محیط حاوی نمک های ms و ویتامین b5 و بدون هورمون به عنوان تنها محیط القای ریشه به همراه نوساقه شناخته شد. در این راستا ریزنمونه های برگ لپه ای رقم پدیده گلرنگ برای تلقیح توسط اگروباکتریوم مورد استفاده قرار گرفت. پلاسمید نوترکیب pbi121 حاوی ژن اینترفرون گامای انسانی به کمک اگروباکتریوم به گیاه گلرنگ منتقل گردید و تعدادی گیاه تراریخت به دست آمد. گیاهان تراریخت بر روی محیط ms (ویتامین b5) حاوی mg l-1 40 آنتی بیوتیک کانامایسین انتخاب شدند. آنالیز مولکولی گیاهان تراریخت وجود ژن اینترفرون گامای انسانی را در ترکیب با اولئوسین تأیید نمود.