نام پژوهشگر: اسلام علیپور
اسلام علیپور رضا فرشباف پورآباد
بید بزرگ موم خوار? galleria mellonella l. مهم ترین آفت فراورده های زنبور عسل می باشد و هرساله، زیان-های جدی به زنبورداران وارد می آورد. برای مبارزه ی شیمیایی با این آفت از مواد شیمیایی دود دهنده استفاده می شود. ولی در این روش، خطر باقیمانده های سموم و جذب شدن آنها به شان های عسل وجود دارد. به رغم تهدید دائمی این آفت برای زنبورداران در مناطق گرم، کوشش چندانی جهت ابداع و توسعه ی روش های خاص برای کنترل آن به عمل نیامده است. مطالعه ی جنبه های زیستی و فیزیولوژی تغذیه در امر کنترل آفات از اهمیت بسزایی برخوردار است و مطالعه ی آنزیم های گوارشی، اساس مطالعه فیزیولوژی تغذیه حشرات به شمار می رود. در این تحقیق برخی ویژگی های آنزیم لیپاز شب پره بزرگ موم خوار، مورد بررسی قرار گرفت. پرورش این حشره در یکی از واحدهای گلخانه ی گروه گیاه پزشکی در دمای 2±26 درجه ی سانتی گراد، رطوبت نسبی 50 درصد و دوره ی نوری 16:8 (l:d) ساعت انجام شد. حشرات سه نسل بر روی ماده ی غذایی مصنوعی خالص سازی شده و از نسل چهارم برای آزمایشات مورد استفاده قرار گرفتند. فعالیت لیپاز با استفاده از کیت لیپاز ساخت شرکت پارس آزمون اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بین مراحل مختلف نشو و نمایی، سن هفتم لاروی بیشترین میزان فعالیت آنزیم لیپاز را داشت. بین فعالیت آنزیم در دماهای مختلف مورد بررسی، اختلاف معنی داری وجود داشت و بیشترین فعالیت آنزیم در دمای 40 درجه-ی سانتی گراد مشاهده شد. ph بهینه ی فعالیت آنزیم لیپاز برابر 8 بدست آمد. در دمای 20- درجه ی سانتی گراد، فعالیت آنزیم در هفته ی هشتم به 67/3 درصد مقدار آن در هفته ی اول رسید درحالیکه در دمای 4- درجه ی سانتی گراد فعالیت آنزیم پس از چهار هفته، 61/2 درصد مقدار آن در هفته ی اول بود و پس از آن کاملا متوقف گردید. نتایج مربوط به بررسی میزان فعالیت آنزیم در زمان های مختلف گرسنگی لاروها نشان داد که پس از چهار روز گرسنگی، فعالیت آنزیم کاهش پیدا کرده و تقریبا 10 درصد مقدار آن در حشرات تغذیه کرده بود. فعالیت آنزیم در طی ساعات مختلف شبانه روز متفاوت بود و در ساعات 12 ظهر و 6 صبح به ترتیب بیشترین و کمترین میزان فعالیت آنزیم مشاهده شد. فعالیت آنزیم توسط اتانول 75 درصد، غلظت 5 میلی مولار نیترات منیزیم و غلظت های مختلف sds کاهش و به وسیله ی غلظت 5 میلی مولار nacl و فسفات پتاسیم افزایش یافت، غلظت های مختلف tris و edta، غلظت های تا 4 میلی مولار nacl، فسفات پتاسیم و نیترات منیزیم و نیز غلظت های 25، 50، 85 و 96 درصد اتانول تاثیری روی فعالیت آنزیم نداشتند.